Càng sửa luật, án ma túy càng… tồn đọng

Tang vật ma túy trong một vụ án bị phát giác tại Thái Nguyên.
Tang vật ma túy trong một vụ án bị phát giác tại Thái Nguyên.
(PLO) - Hôm qua (19/7), lãnh đạo liên ngành các cơ quan tư pháp Trung ương đã tổ chức hội nghị nhằm thống nhất quan điểm giải quyết án ma túy. Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình, Viện trưởng VKSNDTC Lê Minh Trí chủ trì hội nghị.

“Mê trận” quy định

Trước đây, để thực hiện thống nhất các quy định tại Chương VIII “Các tội phạm về ma túy” của Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 1999, ngày 2/12/2007, liên ngành các cơ quan tư pháp Trung ương đã ban hành Thông tư liên tịch số 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP (TTLT 17) hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Chương này. 

Sau khi TTLT 17 được ban hành, trong quá trình thực hiện, cơ quan tố tụng đã gặp nhiều khó khăn, vướng mắc do chưa có sự thống nhất về nhận thức khi giám định hàm lượng chất ma túy thu giữ, về một số tình tiết định khung hình phạt… VKSNDTC đã tổ chức hội nghị tổng kết và có những đề xuất, kiến nghị gửi Bộ Công an là cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị xem xét sửa đổi, bổ sung TTLT 17. 

Về phần mình, TANDTC đã ban hành Công văn số 234/TANDTC ngày 17/9/2014 hướng dẫn các Tòa án địa phương giải quyết án ma túy, trong đó có nội dung bắt buộc phải giám định hàm lượng các chất thu giữ nghi là ma túy để lấy đó làm căn cứ kết tội bị cáo. 

Tiếp đến, ngày 29/10/2014, TANDTC tiếp tục ban hành Thông báo số 264/TANDTC-TB, trong đó quy định việc giám định hàm lượng chất ma túy là bắt buộc đối với các chất thu giữ được nghi là chất ma túy, để từ đó xác định trọng lượng chất ma túy làm căn cứ xử phạt bị cáo (trọng lượng ma túy tinh chất, nguyên chất). 

Thế nhưng, các văn bản trên sau khi được ban hành cũng đã gặp phải khó khăn, vướng mắc trong quá trình điều tra, truy tố tội phạm, khiến số vụ án bị tồn đọng khá nhiều.

Trước những khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn giải quyết các vụ án ma túy và thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về tăng cường các biện pháp phòng, chống oan sai trong tố tụng hình sự, Bộ Công an đã chủ trì phối hợp với các cơ quan tư pháp Trung ương sửa đổi TTLT 17 bằng Thông tư 08. 

Thông tư 08 chỉ bắt buộc giám định hàm lượng chất ma túy với 4 trường hợp: chất ma túy, tiền chất dùng vào việc sản xuất chất ma túy ở thể rắn, được hòa thành dung dịch; chất ma túy, tiền chất dùng vào việc sản xuất chất ma túy ở thể lỏng đã được pha loãng; xái thuốc phiện; thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần.

Tuy nhiên, việc hướng dẫn triển khai thực hiện Thông tư 08 của các cơ quan tố tụng Trung ương còn chưa thống nhất. Chẳng hạn, Công văn 315/TANDTC-PC ngày 11/12/2015 của TANDTC quy định thêm các trường hợp phải giám định hàm lượng để tính trọng lượng chất ma túy mà Thông tư 08 không quy định, gồm những vụ án người phạm tội có khung hình phạt từ 20 năm, chung thân hoặc tử hình; những vụ án mà trong giai đoạn xét xử, Tòa án xét thấy có đủ căn cứ xác định người có hành vi phạm tội đã pha trộn vào ma túy các chất không phải là ma túy, tiền chất… 

Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát (Bộ Công an) Phan Văn Vĩnh phản ánh tội phạm ma túy hiện hết sức nghiêm trọng, là thách thức rất lớn đối với lực lượng công an. 

Tại các địa bàn trọng điểm, cuộc chiến với ma túy hết sức cam go. Các đối tượng sẵn sàng sử dụng băng nhóm, vũ khí nóng để chống trả cán bộ công an, kiểm sát như ở Sơn La. Đường dây tội phạm vận chuyển ma túy từ các vùng tam giác vàng về Việt Nam rất nhiều. Theo hồ sơ quản lý, có khoảng 203 ngàn đối tượng. “Đấy là chưa kể còn số lượng lớn chưa lập được danh sách”, ông Vĩnh nói. 

Ông Vĩnh nêu quan điểm: “Đối với xét xử tội phạm, chúng ta phải thượng tôn pháp luật. Các công văn trên đều thể hiện ý chí tấn công tội phạm của các cơ quan tố tụng, song cần lựa chọn một văn bản chung (là văn bản quy phạm pháp luật) để liên ngành thực hiện. Nếu để xung đột pháp luật, không xử lý được, tình trạng tội phạm sẽ phức tạp hơn”.

Phải sửa từ BLHS

Ở góc nhìn thực tiễn xét xử, ông Phạm Đức Tuyên (TAND TP Hải Phòng) cho rằng, từ khi có Công văn 234, thì thấy rằng một số trường hợp chất ma túy có trong những bánh heroin là rất ít. Theo ông Tuyên, yêu cầu giám định hàm lượng chất ma túy là cần thiết và Thông tư 08 chỉ đưa ra 4 trường hợp phải giám định là không đủ. Ông Tuyên đề nghị liên ngành thống nhất giám định trọng lượng ma túy, chứ không phải chứa chất ma túy.

Trong khi đó, đại diện VKSND TP HCM phân tích, nếu việc thực hiện TTLT 17 suôn sẻ thì từ khi có Công văn 234 lại vướng mắc, dẫn đến tỷ lệ giải quyết án rất thấp, chỉ được 33%. Rồi từ khi áp dụng Thông tư 08, tỷ lệ giải quyết án ma túy tăng lên 65%. 

Ở góc độ kỹ thuật, đại diện Viện Khoa học Hình sự (Bộ Công an) cho biết, qua áp dụng Thông tư 08, thấy có một số mâu thuẫn như giám định có ra chế phẩm hay không, giám định các chất khác có làm chậm tiến độ hay không… “Mấu chốt của vấn đề là BLHS phải giải thích cần xác định hàm lượng hay trọng lượng. Trong khi đó việc giám định hàm lượng để tính trọng lượng hiện mới có khoảng 30 tỉnh, thành làm được. Mẫu chuẩn cũng rất khó khăn, trong khi có khoảng 50 loại ma túy ở dạng nước thì chúng ta mới có được khoảng 8 mẫu”, vị này nói.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng nhận định, qua các ý kiến, cho thấy sự áp dụng Thông tư 08 không thống nhất, ảnh hưởng đến công tác đấu tranh phòng chống tội phạm và tiến độ xét xử các vụ án, đòi hỏi phải có sự thống nhất chỉ đạo liên ngành. 

Đồng tình, đại diện Ban Nội chính Trung ương nhận định đây là vấn đề khó và kiến nghị tới đây khi sửa BLHS phải khắc phục những bất cập này. 

Trước mắt, từ nay đến hết năm, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình đề nghị: Khi thực thi, tất cả các cơ quan yêu cầu giám định phải nói rõ nội dung giám định đó có phải là chất ma túy hay không.  

Về giải pháp lâu dài, ông Bình thống nhất đề nghị sửa BLHS theo hướng thêm các tiền chất ma túy và VKSNDTC có trách nhiệm thay mặt các cơ quan tố tụng xây dựng Tờ trình báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội để sửa. “Trong tố tụng hình sự, ma túy là chất phải bắt buộc giám định trong mọi trường hợp. Việc trình tự, thủ tục giám định như thế nào thì sửa TTLT 17 phải quy định rõ”, ông Bình nhấn mạnh.

Đọc thêm

Cụ ông con liệt sỹ bất ngờ nhận được thông báo cưỡng chế vi phạm hành chính?!

Mỗi khi trời mưa lối vào nhà ông Đạt thường bị ngập vì bị bít chặn đường thoát nước.
(PLVN) - Cụ ông 82 tuổi khẳng định trước khi nhận được thông báo về việc tổ chức thi hành quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả, ông chưa từng nhận được biên bản vi phạm hành chính, quyết định xử phạt vi phạm hành chính để biết bản chất sự việc và thực hiện các quyền của mình theo quy định của pháp luật.

Phát hiện một thi thể nam giới trên sông Hậu

Phát hiện một thi thể nam giới trên sông Hậu
(PLVN) - Ngày 26/7, Công an huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long cho biết đang phối hợp với Phòng Kỹ thuật hình sự, Công an tỉnh tiến hành khám nghiệm tử thi, xác minh, điều tra làm rõ nguyên nhân tử vong của một thi thể trên sông Hậu.

Kon Tum: Kỳ lạ những công trình kiên cố tại lâm phần Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Plông

Công trình tại tiểu khu 478, thôn Kon Năng, xã Măng Cành.
(PLVN) - Như PLVN đã phản ánh trong số báo ra ngày 9/1/2024, thời gian gần đây, Cty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Plông (trụ sở thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông; 100% vốn nhà nước do UBND tỉnh Kon Tum làm đại diện chủ sở hữu) đã để xảy ra một số vụ phá rừng trên lâm phần của Cty; như tại tiểu khu 388, xã Đắk Ring; tiểu khu 400, xã Măng Bút.

Nhiệt điện Hải Phòng hủy thầu gói thầu mua than cám có giá hơn 1.311 tỷ đồng sau gần 5 tháng đấu thầu

Trụ sở Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng.
(PLVN) - Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng vừa có quyết định hủy kết quả lựa chọn nhà thầu đối với gói thầu cung cấp than cám 6a.14 phục vụ sản xuất có giá gói thầu hơn 1.311 tỷ đồng. Lý do hủy thầu được thông báo là do tất cả hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất không đáp ứng được các yêu cầu của hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu. 

Tiếp vụ khu du lịch Ba Khan Village Resort không có giấy phép xây dựng nhưng đã đi vào hoạt động: Có thể yêu cầu ngừng hoạt động

Khu du lịch xây dựng hoàng tráng kiên cố, nhưng chính quyền địa phương không hề hay biết. Nguồn ảnh MC
(PLVN) - Liên quan đến khu du lịch Ba Khan Village Resort (Mai Châu, Hoà Bình) rộng 4ha đi vào hoạt động, thu tiền khi chưa được cấp phép xây dựng, chưa được chấp thuận chủ trương đầu tư, Luật sư Nguyễn Huy Long, Giám đốc Công ty Luật Legal Gate Việt Nam cho biết, về việc này các cơ quan chức năng có thể kiểm tra tình trạng hoạt động hợp pháp của công ty, có thể yêu cầu ngừng hoạt động, buộc áp dụng hình phạt hoặc yêu cầu Chủ đầu tư thực hiện các thủ tục cần thiết để hợp pháp hóa hoạt động.

Bắc Ninh: Nhiều bất cập trong việc thực hiện Dự án đường tỉnh 295 huyện Yên Phong

Quá trình thi công đã xảy ra tình trạng sụt lún rất nguy hiểm.
(PLVN) - Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp đường tỉnh 295 (ĐT.295) có tổng mức đầu tư gần 80 tỷ đồng, do Ban quản lý các dự án xây dựng huyện Yên Phong (tỉnh Bắc Ninh) làm chủ đầu tư, Công ty xây dựng Việt Đức (TNHH) là nhà thầu thi công chính. Tuy nhiên, việc chấp hành pháp luật trong quá trình triển khai, thực hiện dự án có nhiều điểm bất cập khiến cuộc sống người dân bị ảnh hưởng…

Bài 3: “Cần nghiêm trị” trong vụ khai thác vàng trái phép tại Mường Tè (Lai Châu)

Đại biểu Quốc hội khóa XII, XIII, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ông Lê Như Tiến. Nguồn ảnh MC
(PLVN) - Bày tỏ quan điểm trong vụ Báo Pháp luật Việt Nam phản ánh việc khai thác vàng trái phép tại bản Bó, xã Mường Tè, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu, Đại biểu Quốc hội khóa XII, XIII, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ông Lê Như Tiến nhấn mạnh: Tài nguyên khoáng sản là bảo vật quốc gia, là nguồn lực của nhà nước. Nếu ai đó tự ý khai thác, không được phép của Nhà nước là vi phạm pháp luật, cần phải nghiêm trị.

Hưng Yên: Xã Đình Cao chỉ đạo khắc phục thiếu sót sau phản ánh của Báo PLVN

UBND xã Đình Cao, huyện Phù Cừ (tỉnh Hưng Yên).
(PLVN) -  Sau khi Báo PLVN đăng tải bài viết “Dự án 78 tỷ đồng ở Hưng Yên: Ai sai người đó chịu trách nhiệm". Ngày 02/11/2023, chủ đầu tư dự án là UBND xã Đình Cao, huyện Phù Cừ (tỉnh Hưng Yên) đã có văn bản phản hồi Báo PLVN và chỉ đạo các đơn vị thực hiện dự án nhanh chóng khắc phục những vấn đề thiếu sót mà Báo PLVN phản ánh.

"Vàng tặc" lộng hành tại Mường Tè, Lai Châu

Hình ảnh "hầm vàng tặc" được các đối tượng dựng lên để nguỵ trang. Nguồn ảnh MC
(PLVN) - Khu rừng sản xuất trên địa bàn bản Bó, xã Mường Tè, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu từ lâu được người dân đồn thổi là nơi có trữ lượng vàng sa khoáng lớn. Cũng chính ở đây, đã từ nhiều tháng qua, các đối tượng đã lợi dụng việc thuê đất trồng rừng sản xuất nhưng thực chất đã biến nơi đây thành nơi khai thác vàng trái phép. Nhận được thông tin phản ánh của người dân, nhóm phóng viên đã về đây để tìm hiểu xác minh sự việc. Sau nhiều ngày quan sát và ghi nhận thực tế, phóng viên phát hiện một khu mỏ khai thác vàng trái phép quy mô lớn. Ẩn sau các tán lá rừng là một đường dây khai thác vàng rất chuyên nghiệp và hoạt động liều lĩnh.