Tỉnh Cà Mau hiện có 33 thành phần dân tộc cùng sinh sống trên địa bàn, với 306.336 hộ, trên 1,2 triệu người. Trong đó, có 32 dân tộc thiểu số (DTTS), với 11.752 hộ, trên 48 nghìn người. Đồng bào DTTS đông nhất của tỉnh là dân tộc Khmer với 9.732 hộ, khoảng 39 nghìn người. Đồng bào DTTS sống tập trung nhiều tại khu vực nông thôn, với khoảng 9.066 hộ, chiếm trên 77% tổng số hộ DTTS của tỉnh. Tập trung phần lớn tại địa bàn các xã vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
 |
Ông Nguyễn Tiến Hải - Ủy viên BCH TW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Cà Mau tặng quà cho đồng bào dân tộc Khmer, nhân dịp Tết Chôl Chnăm Thmây tại chùa Monivongsa Bopharam (thành phố Cà Mau). |
Trong những năm qua, tỉnh Cà Mau đã triển khai và tổ chức thực hiện các Chính sách trên địa bàn tỉnh đã mang lại rất nhiều kết quả thiết thực. Đóng góp quan trọng vào việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nói chung và vùng DTTS nói riêng. Chương trình giảm nghèo nhanh, bền vững, giải quyết việc làm và đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh cũng đã mang lại nhiều kết cụ thể. Đóng góp quan trọng làm giảm tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh bình quân hàng năm trên 1,2%, thu nhập và mức sống người dân được nâng lên đáng kể.
Đặc biệt, một số kết quả cụ thể, lồng ghép nguồn lực các chính sách và giảm nghèo bền vững cho mục tiêu nhiệm vụ hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS; tỉnh cũng đã chỉ đạo tập trung để triển khai thực hiện hiệu quả đối với 02 nội dung chính sách có tác động lớn, trực tiếp đến đồng bào DTTS và vùng DTTS của tỉnh.
Tuy nhiên, trong những năm qua, biến đổi khí hậu, rủi ro thiên tai có nhiều tác động xấu đến sản xuất và đời sống của người dân trên địa bàn tỉnh nói chung và đồng bào DTTS nói riêng. Trong đó, tác động mạnh nhất là tình trạng hạn hán và xâm nhập mặn. Qua tổng hợp kết quả điều tra, rà soát của các địa phương, năm 2017 trong toàn tỉnh Cà Mau có hơn 1.432 hộ đồng bào DTTS bị ảnh hưởng do hạn hán và xâm nhập mặn; trong đó, có 503 hộ nghèo và 97 hộ cận nghèo,…
Giai đoạn 2016 - 2020, tổng vốn ngân sách Nhà nước đã bố trí để hỗ trợ đầu tư về cơ sở hạ tầng và duy tu bảo dưỡng công trình cho các xã, thôn đặc biệt khó khăn thuộc vùng DTTS của tỉnh là trên 162 tỷ đồng (trong đó, vốn Trung ương hỗ trợ trên 116 tỷ đồng, vốn tỉnh đối ứng là 46 tỷ đồng). Bên cạnh đó, UBND tỉnh cũng đã xem xét, xuất ngân sách hỗ trợ thêm ngoài Chương trình trên 20 tỷ đồng để đầu tư xây dựng hoàn thành một số tuyến đường giao thông nông thôn huyết mạch thuộc vùng DTTS. Ngoài ra, tỉnh cũng đã phân bổ trên 22,71 tỷ đồng từ vốn hỗ trợ ngân sách Trung ương để triển khai 174 Dự án/mô hình hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế; triển khai nhận rộng 15 Dự án/mô hình giảm nghèo bền vững (ưu tiên cho hộ DTTS nghèo và hộ nghèo thuộc địa bàn vùng DTTS).
Đồng bào Khmer làm thay đổi diện mạo mới
 |
Nhờ được hỗ trợ kỹ thuật trong sản xuất, nuôi trồng thủy hải sản đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện U Minh đã thoát nghèo bền vững (Ảnh: Hữu Lợi). |
Được biết, Nguyễn Phích là xã đặc biệt khó khăn của huyện U Minh, đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận vào năm 2022. Xã có tổng diện tích đất tự nhiên 15.750,5 ha, có 4.850 hộ với 18.644 khẩu. Có 198 hộ dân tộc Khmer. Toàn xã có 651 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 13,4%, 80 hộ cận nghèo, chiếm 1,64%. Trong đó có 04 ấp đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số như: Ấp 9, 12, 13 và 16. Đặc biệt, với sự nỗ lực của hệ thống chính trị, nhất là việc triển khai thực hiện hiệu quả các chính sách dân tộc, chính sách an sinh xã hội, công tác giảm nghèo của xã đạt kết quả khả quan, từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân…
Ông Nguyễn Thanh Ril - Phó Chủ tịch UBND xã Nguyễn Phích (huyện U Minh), cho biết: “Nhiều năm qua, được sự quan tâm chỉ đạo của UBND huyện, sự phối hợp, hỗ trợ của các ban, ngành huyện có liên quan về công tác dân tộc; sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng ủy, sự giám sát của Hội đồng nhân dân xã, sự chỉ đạo linh hoạt của UBND xã và sự nhiệt tình của các ngành chuyên môn trong việc thực hiện các chính sách, chương trình, từ đó công tác triển khai, thực hiện các chính sách dân tộc, các chính sách an sinh xã hội đạt được nhiều kết quả cao, góp phần thực hiện có hiệu quả công tác giảm nghèo bền vững ở địa phương, từng bước nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho nhân dân.
Đồng thời, người dân ở đây luôn có ý thức trách nhiệm cao trong thực hiện các chương trình, dự án, đặc biệt là người dân được thụ hưởng các chương trình, dự án luôn phối hợp chặt chẽ với địa phương để thực hiện hoàn thành các chương trình, dự án theo kế hoạch. Việc triển khai thực hiện các chính sách dân tộc trên địa bàn xã được công khai và được sự đồng tình, hưởng ứng của người dân, từ đó các chính sách triển khai trên địa bàn đem lại hiệu quả cao. Đặc biệt, năm 2023, trên địa bàn xã còn 37 hộ nghèo và 05 hộ cận nghèo của đồng bào dân tộc Khmer đang sinh sống”.
 |
Vụ Pháp chế (Ủy ban Dân tộc) tổ chức tập huấn kỹ năng phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ dân tộc thiểu số vùng ĐBSCL năm 2023 tại tỉnh Cà Mau. |
Hòa thượng Thạch Hà - Chủ tịch Hội đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh Cà Mau, Trụ trì chùa Monivongsa Bopharam (thành phố Cà Mau), cho biết: “So với trước đây, hiện nay đời sống đồng bào Khmer đổi thay rất nhiều. Giao thông nông thôn được đầu tư xây dựng khang trang; điện, nước sinh hoạt về từng nhà; y tế, giáo dục phát triển vượt bậc. Đặc biệt, những năm gần đây, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, đời sống dân sinh được đầu tư nhiều hơn, diện mạo nông thôn khởi sắc, đời sống đồng bào Khmer được cải thiện rất rõ rệt”.
Chính sách đặc thù đối với đồng bào dân tộc thiểu số
Theo Quyết định số 2085/QĐ-TTg ngày 31/10/2016 của Thủ tướng Chính phủ: Kế hoạch vốn ngân sách Trung ương đã hỗ trợ cho tỉnh để thực hiện từ năm 2017 đến năm 2020, là trên 42 tỷ đồng (Vốn đầu tư phát triển 22,647 tỷ đồng; vốn sự nghiệp là 19,44 tỷ đồng). Kết quả đến hết năm 2021, tỉnh đã triển khai thực hiện đầu tư xây dựng hoàn thành được 01 khu dân cư tập trung (dự án chuyển tiếp của giai đoạn trước) và 39 điểm xen ghép để hỗ trợ ổn định dân cư cho 582 hộ thụ hưởng; Đồng thời, hỗ trợ đất sản xuất cho 127 hộ, hỗ trợ chuyển đổi nghề thay cho đất sản xuất 1.582 hộ.
Về công tác đảm bảo an sinh xã hội, giáo dục đào tạo, khám chữa bệnh… Đã có nhiều chương trình, chính sách dân tộc khác trong vùng DTTS được các ngành, địa phương chỉ đạo triển khai thực hiện đầy đủ, kịp thời và hiệu quả. Qua đó, góp phần tháo gỡ khó khăn, giúp các hộ tạo ra nguồn thu nhập cao hơn. Từ đó từng bước ổn định cuộc sống (góp phần làm giảm tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào DTTS của tỉnh mỗi năm từ 3% đến 4%).
 |
 |
Nhiều năm qua, Ban Dân tộc tỉnh Cà Mau chung tay cùng Ban, Ngành tỉnh, chính quyền địa phương tuyên truyền giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số, đồng thời làm tốt công tác dân sinh thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. |
Ông Trần Hoàng Nhỏ - Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Cà Mau, cho biết: “Để nâng cao khả năng phát triển kinh tế - xã hội, đi đôi với công tác phòng chống giảm nhẹ thiên tai trong đồng bào DTTS tỉnh Cà Mau, phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp phù hợp.
Theo đó, cần nâng cao hơn nữa điều kiện sống cho đồng bào, đặc biệt là các hộ DTTS nghèo sinh sống tại các địa bàn thuộc vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Vì vậy, trong thời gian tới, tỉnh Cà Mau sẽ tiếp tục chỉ đạo duy trì thực hiện tốt đối với “Chính sách hỗ trợ đồng bào DTTS phát triển kinh tế - xã hội, đi đôi với công tác phòng chống giảm nhẹ thiên tai". Thông qua việc vận dụng linh hoạt, hiệu quả nguồn lực, mục tiêu, nội dung các dự án thành phần thuộc “Chính sách phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030 trên địa bàn vùng DTTS của tỉnh Cà Mau".
