Nằm giữa miền non cao, huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) phải đối mặt với muôn vàn khó khăn là một huyện miền núi cao, điều kiện kinh tế - xã hội rất khó khăn, địa bàn rộng lớn, dân cư sống phân tán, 95% là đồng bào các dân tộc sống bằng nghề nông nghiệp, sản xuất tự cung tự cấp, tồn tại nhiều phong tục, quan niệm lạc hậu.
Với tỷ lệ hộ nghèo lên tới 49,68%, thu nhập bình quân chỉ 24,7 triệu đồng/người/năm, cuộc sống của người dân thiếu thốn cả về vật chất lẫn tinh thần. Tập quán lạc hậu, trình độ dân trí thấp cùng tình trạng kết hôn sớm đã tạo nên vòng luẩn quẩn của đói nghèo và thiệt thòi, đặc biệt ảnh hưởng đến phụ nữ và trẻ em - những đối tượng dễ bị tổn thương nhất.
Với vai trò chủ trì Dự án 8 thuộc Chương trình MTQG phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Nghệ An giai đoạn 2020-2025, Hội LHPN huyện Kỳ Sơn đã triển khai hàng loạt chương trình nhằm xóa bỏ định kiến giới, cải thiện đời sống và bảo vệ quyền lợi cho phụ nữ và trẻ em.
 |
Truyền thông quảng bá mô hình địa chỉ tin cậy phòng, chống bạo lực gia đình |
Năm 2023, Hội LHPN huyện đã tổ chức 10 cuộc truyền thông lớn tại 10 cụm xã về xóa bỏ khuôn mẫu giới, xây dựng môi trường an toàn cho phụ nữ và trẻ em; 9 chiến dịch phối hợp với ngành y tế, tập trung vào sinh đẻ an toàn và chăm sóc sức khỏe trẻ em cho hội viên phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ; 20 lớp tập huấn về bình đẳng giới, lồng ghép giới cho già làng, trưởng bản, chức sắc tôn giáo và người có uy tín tại cộng đồng.
Ngoài ra, Hội còn hỗ trợ phụ nữ cải thiện đời sống bằng các lớp dạy nghề dệt thổ cẩm tại xã Mỹ Lý, Keng Đu, phối hợp với Phòng Tư pháp và Phòng Lao động TB&XH tổ chức đối thoại chính sách tại các xã đặc biệt khó khăn như Nậm Càn, Mỹ Lý, Đọoc Mạy.
Trước thực trạng tảo hôn phức tạp, năm 2023, huyện đã tổ chức: 555 cuộc tuyên truyền pháp luật về phòng, chống tảo hôn, tiếp cận hơn 72.000 lượt người dân và học sinh; Yêu cầu học sinh THCS và các hộ gia đình ký cam kết không vi phạm tảo hôn.
 |
Những buổi tập huấn nhận được sự quan tâm của chị em phụ nữ người dân tộc thiểu số tại Kỳ Sơn |
Đến cuối năm, 100% học sinh và chủ hộ hoàn tất ký cam kết. Bên cạnh đó công tác xử phạt vi phạm hành chính cũng được triển khai mạnh, trong năm 2023 đã xử phạt 245 trường hợp vi phạm hành chính, với tổng số tiền phạt 455 triệu đồng, góp phần nâng cao nhận thức và răn đe mạnh mẽ.
Đặc biệt, mô hình sinh hoạt tuyên truyền phòng, chống tảo hôn tại các xã Tây Sơn, Na Ngoi, Nậm Cắn, Bảo Nam đã thu hút hàng nghìn lượt người dân tham gia.
Dự án không chỉ dừng lại ở công tác tuyên truyền mà còn khơi dậy sự sáng tạo và thay đổi trong cộng đồng, Cuộc thi “Lắng nghe con nói” dành cho trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã tạo diễn đàn để các em tự tin bày tỏ suy nghĩ, từ đó nâng cao nhận thức về bình đẳng giới. Những mô hình “Địa chỉ tin cậy” được triển khai tại các xã Huồi Tụ, Chiêu Lưu, Bảo Nam, Bảo Thắng, trở thành nơi che chở kịp thời cho phụ nữ và trẻ em bị bạo hành.
 |
Hội nghị đối thoại chính sách luôn được chị em phụ nữ dân tộc thiểu số mong chờ để được giải đáp các thắc mắc |
Trong năm 2024, các hoạt động sẽ tiếp tục được mở rộng với nhiều chương trình mới như tập huấn kỹ năng phát hiện, hỗ trợ người bị bạo lực, truyền thông phòng chống bạo lực học đường và quấy rối trẻ em. Tổ chức 19 cuộc đối thoại ở cấp xã, bản đặc biệt khó khăn thuộc 17 xã; Tập huấn vận hành CLB Thủ lĩnh của sự thay đổi tại huyện; Tổ chức 10 cuộc truyền thông tại 10 xã trên về phòng chống bạo lực học đường, quấy rối, xâm hại tình dục trẻ em, tảo hôn, ép hôn, truyền thông quyền trẻ em và các chính sách luật pháp liên quan; Mở 5 lớp tập huấn hướng dẫn giám sát về bình đẳng giới.
Tổ chức Hội thi tìm hiểu pháp luật về giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho học sinh, người dân, cán bộ toàn huyện tại 4 cụm xã với sự tham gia và hưởng ứng của 6.273 học sinh. Hội thi đạt hiệu quả tuyên truyền sâu rộng, đặc biệt có tác động mạnh tới đối tượng là các em học sinh và các đối tượng khác. Trung tâm y tế, trạm y tế các xã hàng năm đều tổ chức các cuộc truyền thông chuyên đề sức khỏe sinh sản vị thành niên; phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và thực hiện công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình, cải thiện chất lượng dân số.
Phòng Dân tộc huyện và một số cơ quan, ban ngành khác tổ chức ký kết chương trình phối hợp với các Đồn Biên phòng đứng chân trên địa bàn thực hiện nhiều nội dung tuyên truyền trong đó có tuyên truyền về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho đồng bào trên địa bàn các xã, bản vùng biên giới.
 |
Chị Vi Thị Tình gương phụ nữ được biểu dương điển hình phụ nữ phát triển kinh tế, khởi nghiệp thành công |
Qua công tác điều tra khảo sát người dân ở 5 xã và học sinh THCS về việc xử phạt vi phạm hành chính tác động đến nhận thức và hành vi của người dân và học sinh bước đầu có hiệu quả. 100% các em học sinh của 5 trường được khảo sát (491 em học sinh) biết tảo hôn là vi phạm pháp luật; 100% các em biết sợ khi bản thân hoặc bố mẹ, người thân bị phạt tiền.
Chủ tịch Hội LHPN huyện bà Vũ Thị Huyền chia sẻ, Dự án 8 đã thể hiện được vai trò của Hội trong việc kết nối các ngành, các cấp để đẩy mạnh tuyên truyền bình đẳng giới ngày càng rõ nét hơn. Qua việc triển khai cũng thấy được bình đẳng giới thì cần phải có cả hai giới cả nam cả nữ, không chỉ đi đòi hỏi quyền lợi cho phụ nữ mà cũng cần nêu cao vai trò người đàn ông. Hội cùng tập trung các vấn đề cấp thiết trên địa bàn như tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; bạo lực gia đình và sinh con tại nhà được tập trung để tuyên truyền sâu rộng đến từng thôn bản...
Dự án 8 đã trở thành cầu nối quan trọng, mang lại những thay đổi tích cực và bền vững cho phụ nữ và trẻ em nơi vùng cao Kỳ Sơn. Với sự nỗ lực của Hội LHPN huyện, ánh sáng của niềm tin và khát vọng vươn lên đã lan tỏa, mở ra một hành trình mới, nơi phụ nữ không chỉ làm chủ cuộc sống mà còn là nhân tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển của cả cộng đồng.
