Bồi thường của Nhà nước: Nhà nước 'bao' hết nên có cán bộ cố ý làm sai

Ông Hàn Đức Long vừa trở về nhà và được vợ chăm sóc sau 11 năm ngồi tù oan.
Ông Hàn Đức Long vừa trở về nhà và được vợ chăm sóc sau 11 năm ngồi tù oan.
(PLO) - “Ngoài trách nhiệm của Nhà nước, phải quy định cả trách nhiệm cá nhân, không thể để Nhà nước bố trí ngân sách bồi thường, còn trách nhiệm của cá nhân liên quan lại bị bỏ lọt”.

Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Nguyễn Ngọc Phương (Đoàn Quảng Bình) kiến nghị về Dự thảo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước (BTNN) (sửa đổi) tại hội nghị ĐBQH hoạt động chuyên trách mới đây.

Lo Nhà nước “quá tải” nếu mở rộng phạm vi bồi thường

Để đảm bảo tính thống nhất với Bộ luật Tố tụng Hình sự và Dự thảo Luật áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, ĐB Hoàng Thanh Tùng (Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật của QH) đề nghị bổ sung trách nhiệm BTNN đối với trường hợp áp dụng biện pháp ngăn chặn giữ người trong trường hợp khẩn cấp trong hoạt động tố tụng hình sự.  Tuy nhiên, ĐB Trần Văn Quý (Đoàn Hưng Yên) cho rằng, nếu mở rộng thêm phạm vi trách nhiệm bồi thường thì sẽ dẫn đến khả năng quá tải cho Nhà nước và kinh phí để bồi thường cũng vượt quá khả năng. 

Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long – Trưởng ban soạn thảo, nguyên tắc của Chính phủ khi bàn về luật này là cố gắng xác định phạm vi bồi thường phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, nguồn lực con người hiện có và đảm bảo thực hiện quyền con người, quyền công dân. 

“Nếu chúng ta quy định quá mức dẫn đến việc khi quy định rồi mà không thực hiện được thì có thể gây ra sự không ổn định và gián tiếp tăng chi phí cho hoạt động của Nhà nước và xã hội. Tôi tính sơ sơ theo Dự thảo Luật chỉnh lý thì chúng ta có 22 đầu việc hành chính, trong mỗi đầu việc lại chẻ ra thành các đầu việc nhỏ và 9 trường hợp tố tụng hình sự. Nếu so sánh với pháp luật của một số nước thì phạm vi như vậy là khá rộng, trong khi điều kiện của chúng ta khác” – Bộ trưởng Bộ Tư pháp phân tích. 

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật của Ủy ban Thường vụ QH cho thấy, nhiều ý kiến trong Ủy ban cũng cho rằng việc bổ sung quy định trách nhiệm BTNN đối với tất cả các trường hợp áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả vi phạm hành chính trái pháp luật và trách nhiệm BTNN đối với biện pháp giữ người trong trường hợp khẩn cấp trong tố tụng hình sự có thể sẽ làm “chùn tay” người thi hành công vụ, ảnh hưởng đến hoạt động đấu tranh, phòng chống tội phạm nói riêng và hoạt động bình thường của các cơ quan nhà nước nói chung.

Không để bỏ lọt trách nhiệm cá nhân

Nhận thấy Dự thảo Luật chủ yếu quy định cơ quan giải quyết bồi thường là cơ quan nhà nước, còn chi phí cá nhân phải bồi thường không có, ĐB Nguyễn Ngọc Phương (Đoàn Quảng Bình) cho rằng: “Như vậy lúc nào Nhà nước cũng “bao” hết nên có trường hợp cán bộ cố ý làm sai vì nghĩ đã có Nhà nước đứng ra bồi thường. Vì thế, ngoài trách nhiệm Nhà nước phải quy định cả trách nhiệm cá nhân, không để Nhà nước bố trí ngân sách bồi thường, còn trách nhiệm của cá nhân liên quan bị bỏ lọt”. Phó Viện trưởng VKSNDTC Nguyễn Hải Phong cũng thấy có sự phi lý khi “Nhà nước lại đứng ra bồi thường thay cho kẻ phạm tội” nên đồng tình với quan điểm: “Cá nhân làm sai thì phải chịu trách nhiệm”.

Dẫn trường hợp của ông Hàn Đức Long (Bắc Giang) có nhu cầu chính đáng là được Nhà nước tổ chức công khai xin lỗi kịp thời để phục hồi danh dự sau khi bị kết án oan, ĐB Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) không đồng tình với quy định người bị oan phải yêu cầu Nhà nước xin lỗi thì Nhà nước mới tổ chức xin lỗi công khai. 

“Tôi không hiểu tại sao nói rằng Nhà nước tổ chức xin lỗi công khai mà có thể ảnh hưởng đến quyền nhân thân cho người bị oan? Khi một người bị bắt trước mặt vợ, con, hàng xóm, chính quyền mà giờ chúng ta đặt ra vấn đề phải có đơn yêu cầu Nhà nước mới tổ chức xin lỗi công khai, tôi thấy rằng điều này chưa thuyết phục” – bà Thủy nhận định. Trên cơ sở đó, ĐB Thủy đề nghị sửa luật theo hướng trong thời hạn 10 ngày kể từ khi có văn bản xác định một người bị oan, cơ quan làm sai có trách nhiệm tổ chức xin lỗi người bị oan, trừ trường hợp người bị oan đề nghị không tổ chức xin lỗi công khai.

Chung quan điểm, Phó Viện trưởng VKSNDTC Nguyễn Hải Phong đề nghị: “Cần quy định cụ thể việc phải công khai xin lỗi trong văn hóa ứng xử trong hoạt động tố tụng. Ví dụ, quy định cơ quan xác định làm oan phải công khai xin lỗi. Bắt thì rất hoành tráng nhưng khi xin lỗi chỉ 2 phút, như vậy là không chuẩn, lời văn và thái độ xin lỗi cũng không chuẩn. Cũng nên có quy định về thời hạn xin lỗi”. 

Ngoài ra, ĐB Hoàng Thanh Tùng không đồng tình quy định chỉ bồi thường cho người thân của người bị oan trong trường hợp người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự chết vì trên thực tế người thân thích của người bị oan cũng phải chịu tổn hại nghiêm trọng về tinh thần không chỉ trong trường hợp người bị oan chết mà cả trong trường hợp họ bị tù oan, bị giam giữ sai. 

Ông Tùng nhấn mạnh: “Trong một số vụ bồi thường lớn gần đây đều có bồi thường thiệt hại cho người thân thích của người bị tù oan nên phải nghiên cứu để quy định vào trong luật này”, đồng thời kiến nghị quy định mức bồi thường cho tất cả những người thừa kế thuộc hàng thứ nhất của người bị oan theo tỉ lệ có thể bằng 1/2 hay 1/3 khoản tiền bồi thường thiệt hại tinh thần đã được giải quyết cho bản thân người bị oan.

Đọc thêm

Bộ Pháp điển Việt Nam: Giải pháp quan trọng để truyền thông chính sách

Ông Nguyễn Duy Thắng, Phó Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tư pháp.
(PLVN) - Bộ Pháp điển Việt Nam là một công cụ tra cứu pháp luật hữu ích trong Kỷ nguyên mới. Việc Công bố và đưa Bộ Pháp điển vào cuộc sống là một trong các giải pháp quan trọng để truyền thông chính sách, giảm chi phí tuân thủ pháp luật đồng thời mở ra những nguồn lực, tạo nên sức mạnh, hiệu quả cao trong việc xây dựng, thực hiện chính sách pháp luật…

Đẩy mạnh xã hội hoá công tác phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua mô hình “Điểm hỗ trợ pháp luật cộng đồng miễn phí”

Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ tư pháp Phan Hồng Nguyên phát biểu khai mạc Tọa đàm.
(PLVN) - Ngày 20/11/2024, tại tỉnh Sóc Trăng, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật - Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm lấy ý kiến thí điểm xây dựng mô hình “Điểm hỗ trợ pháp luật cộng đồng miễn phí” với sự chủ trì của đồng chí Phan Hồng Nguyên – Phó Cục trưởng.

Xác định đúng và trúng giải pháp để đưa công tác xây dựng pháp luật lên tầm cao mới

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu khai mạc phiên họp.
(PLVN) - Ngày 21/11, Bộ Tư pháp tổ chức phiên họp Hội đồng khoa học Bộ với chủ đề “Nhận diện những vấn đề đặt ra đối với sự phát triển của Bộ, ngành Tư pháp trên cơ sở các phát biểu chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm thời gian gần đây và Kết luận của đồng chí Tổng Bí thư tại buổi làm việc với Ban Cán sự đảng Bộ Tư pháp”. Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh chủ trì phiên họp. Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc và Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh cùng dự.

Thư ký thi hành án Trần Văn Toán và những kỷ niệm “cưỡng chế” nhớ đời!

Anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.
(PLVN) -“Phải nhìn nhận, trong giai đoạn hiện nay hoạt động Thi hành án dân sự (THADS) vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn nhất định, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy hiểm cho đội ngũ Chấp hành viên khi tổ chức thi hành án” là chia sẻ của anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.

TS Lê Việt Nga: Người góp sức mở những “cung đường” cho hàng Việt vươn xa

TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương)
(PLVN) -  Chỉ từ một lời “rủ rê” mà TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã có 13 năm gắn bó với cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam. Từ cuộc vận động này, cùng với nỗ lực, nhiệt huyết và tình yêu với hàng Việt của TS. Lê Việt Nga mà hàng Việt đã có một “cuộc trường chinh vạn dặm” vượt ra khỏi biên giới quốc gia, xuất hiện trên kệ những hệ thống siêu thị lớn nhất trên thế giới…

Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu kết luận phiên họp.
(PLVN) -Ngày 20/11, Bộ Tư pháp đã tổ chức Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

Bộ Tư pháp quán triệt và triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp

Bộ Tư pháp quán triệt và triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp
(PLVN) - Ngày 20/11, Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị quán triệt và triển khai Thông báo số 108-TB/VPTW về kết luận của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp và Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

Chung sức, đồng lòng thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới

Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực chủ trì cuộc họp Thường trực Ban chỉ đạo, ngày 30/10/2024. Ảnh: TTXVN
(PLVN) -Sau gần 40 năm đổi mới, dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, tình hình kinh tế - xã hội đất nước có bước chuyển mình mạnh mẽ, đột phá, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho Nhân dân. Bên cạnh những thành tựu to lớn, Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có tình trạng lãng phí, gây tác họa nghiêm trọng, lâu dài, khó khắc phục, cản trở đất nước vươn mình, giàu mạnh. Bởi vậy, hiện nay, Đảng, Nhà nước coi triệt bỏ lãng phí là nhiệm vụ cấp bách hàng đầu.

Cô giáo Lê Thị Lan Phương: “Người lái đò” thắp sáng tri thức pháp luật cho học sinh nơi dải đất biên cương

Cô giáo Lê Thị Lan Phương, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Cao Bằng
(PLVN) -Sau bao năm cống hiến cho sự nghiệp trồng người, cô giáo Lê Thị Lan Phương đã để lại nhiều dấu ấn cho các thế hệ học trò Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh Cao Bằng. Cô vinh dự được nhận nhiều danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng như Chiến sĩ thi đua cấp tỉnh (6 lần); Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh ủy Cao Bằng, UBND tỉnh Cao Bằng.

Góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý

Góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý
(PLVN) - Trong khuôn khổ dự án “Tăng cường Trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng yếu thế” do Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ từ nguồn vốn của Quỹ phát triển xã hội Nhật Bản (JSDF), với tư cách là cơ quan chủ quản, ngày 19/11, Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý – Phần về điều ước quốc tế, kinh nghiệm quốc tế.

PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh: Tấm gương sáng trong phong trào thi đua yêu nước

PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II
(PLVN) - PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh hiện là Phó Bí thư Đảng ủy; Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II - ông là một trong những cá nhân có đóng góp nổi bật trong lĩnh vực giảng dạy, nghiên cứu khoa học và phong trào thi đua yêu nước. Trải qua hành trình sự nghiệp hơn 20 năm, ông đã để lại nhiều dấu ấn sâu đậm và thành tựu, góp phần vào sự phát triển của nền giáo dục chính trị tại Việt Nam.