Bài học từ Trường Đại học Tôn Đức Thắng

Trường Đại học Tôn Đức Thắng.
Trường Đại học Tôn Đức Thắng.
(PLVN) - Vấn đề tự chủ ở Đại học Tôn Đức Thắng là bài học đối với nhiều trường.

Xung quanh vấn đề tự chủ ở ĐH Tôn Đức Thắng là bài học đối với nhiều trường, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn cho rằng, có hai điểm cần nhìn nhận rõ về tự chủ đại học: Thứ nhất, phải quan niệm đúng về tự chủ đại học. Tự chủ đại học là được quyền quyết định căn cứ theo quy định pháp luật mà không phải theo cơ chế xin - cho. Nhưng không phải tự do mà phải hoạt động trong khuôn khổ pháp luật. Một trường đại học còn phải chịu sự chi phối của nhiều luật: Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu, Luật Ngân sách và các luật khác. Đây là điểm rất quan trọng.

Thứ hai, các trường thực hiện dân chủ, công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình. Ở đây, trách nhiệm giải trình không phải chỉ với xã hội mà trách nhiệm còn với nội bộ, cán bộ, sinh viên trong trường, cũng như cơ quan quản lý nhà nước.

Thực hiện dân chủ, công khai, minh bạch là cơ chế thực hiện trách nhiệm giải trình của mình. Nếu các trường thực hiện việc này trong mọi quy định quy chế với các bên liên quan, tôi nghĩ hệ thống đảm bảo được. Đương nhiên, để thực hiện tốt vai trò này thì các trường phải xây dựng tốt thiết chế Hội đồng trường.      

Trường Đại học Tôn Đức Thắng cũng có thiết chế Hội đồng trường nhưng có những vấn đề xảy ra gần đây xuất phát từ hai điểm như trên. Nếu hệ thống hoạt động minh bạch, công khai, dân chủ, cũng như quan niệm về tự chủ đại học đúng đắn hơn sẽ khác. Trường công lập ngoài là một trường đại học còn phải chịu chi phối của luật khác nữa nên phải hết sức lưu tâm…

Hiện nay, mới chỉ có một số trường đại học công lập thành lập Hội đồng trường. Bộ GD-ĐT đã có kế hoạch bồi dưỡng, nâng cao năng lực quản lý, lãnh đạo cho các trường đại học. Điều này giúp các trường tự chủ và nâng cao năng lực quản trị nội bộ, phát huy được nội lực của mình.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn nhận định, về cơ bản Luật Giáo dục đại học mới mở ra hành lang pháp lý rất quan trọng cho phép các trường đại học triển khai được quyền tự chủ. Tuy nhiên, Luật Giáo dục đại học cũng quy định quyền tự chủ chủ yếu về thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, tổ chức bộ máy.

Những vấn đề liên quan đến viên chức, tài chính, tài sản lại được quy định ở các luật khác. Trong khi đó, các luật này không được sửa đổi nhanh chóng, đồng bộ với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật 34.      

Vừa rồi có một số nghị định liên quan đến Luật Viên chức đã có nội dung theo kịp, đồng bộ với Luật 34 nhưng còn một số điều khoản chưa đồng bộ. Bộ GD-ĐT rất quan tâm vấn đề này vì các trường đại học đang vướng mắc.

Ví dụ như quy định “Ai là người đứng đầu trong một trường đại học” thì quy định về quản lý viên chức chưa hoàn toàn đồng bộ với Luật Giáo dục đại học. Bộ GD-ĐT đã kiến nghị với Chính phủ chỉ đạo Bộ Nội vụ tiếp tục hoàn thiện nhằm có những sửa đổi bổ sung để đồng bộ hai luật này.    

Về vấn đề tài chính, tài sản trong tự chủ đại học, các trường phải chờ Nghị định sửa đổi bổ sung Nghị định 86. Lúc đó, các trường đại học mới thực sự có hành lang pháp lý quan trọng để thực hiện tự chủ đại học về lĩnh vực tài chính.  

Các luật khác, ví dụ như: Luật Đầu tư công được ban hành một số Nghị định. Chúng tôi thấy một số Nghị định mới khá phù hợp. Nhưng điểm nghẽn ở đây chính là Luật Quản lý tài sản công về quy trình thủ tục sử dụng tài sản công trong thực hiện hoạt động dịch vụ, liên doanh, liên kết hợp tác với cơ sở doanh nghiệp bên ngoài có quy trình khá phức tạp.

Bộ GD-ĐT sẽ tiếp tục đề nghị để có chỉnh sửa về Luật hoặc Nghị định hướng dẫn để các trường đại học có những quyền tự chủ cao hơn. Qua đó, các trường đại học hoạt động tự chủ hiệu quả hơn để đi đến cuối cùng là nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu.      

Mặt khác, Bộ GD-ĐT có kế hoạch xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về giáo dục đại học. Trên cơ sở đó, các trường đại học thực hiện tốt trách nhiệm giải trình của mình, đồng thời áp dụng công nghệ phân tích dữ liệu. Bộ GD-ĐT có công cụ giám sát để quản lý chất lượng tốt hơn đối với các trường đại học, cao đẳng về tuyển sinh, công tác sinh viên, nghiên cứu. Dữ liệu đó được tích hợp trong cơ sở dữ liệu quốc gia.

Đọc thêm

Công bố Quy hoạch giáo dục đại học và cơ sở giáo dục chuyên biệt

Họp báo công bố Quy hoạch cơ sở giáo dục đại học và cơ sở giáo dục chuyên biệt của Bộ GD&ĐT. (Nguồn: MOET)
(PLVN) - Chiều 7/3/2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) công bố trước báo giới Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học (GDĐH) và sư phạm, Quy hoạch hệ thống cơ sở giáo dục chuyên biệt đối với người khuyết tật và hệ thống trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

An ninh phi truyền thống - Cơ hội mới cho người đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự

An Ninh phi truyền thống đang là mối quan tâm của xã hội. (Ảnh Nhà trường cung cấp)
PLVN -  Viện An Ninh phi truyền thống – Đại học Quốc gia Hà Nội – vừa đưa thông tin tuyển dụng khóa học về Trợ lý an ninh phi truyền thống. Theo ban lãnh đạo của Viện, đây là một cơ hội tốt cho người muốn phát triển ngành nghề an ninh phi truyền thống, đặc biệt là những người đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an nhân dân.

Lịch thi thử vào lớp 10 của 2 trường chuyên ở Hà Nội

Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2024 - 2025 của Trường THPT chuyên Ngoại ngữ. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Năm 2025 là năm đầu tiên học sinh THCS thi tuyển sinh vào các trường THPT theo chương trình giáo dục phổ thông 2018. Để giúp thí sinh làm quen, rèn luyện kĩ năng, trau dồi kiến thức, chuẩn bị cho kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 diễn ra vào đầu tháng 6/2025, một số trường THPT chuyên tại Hà Nội đã bắt đầu khởi động các kỳ thi thử.

Xây lộ trình đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học

Ảnh minh họa
(PLVN) - Bộ GD&ĐT khẳng định việc triển khai đề án “Từng bước tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học” là cơ hội lớn đối với ngành Giáo dục nói chung, người dạy và học tiếng Anh nói riêng. Do đó đã đề ra nhiều nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện đề án này.

Giáo dục thế hệ trẻ văn hóa sẻ chia, tình nghĩa đồng bào

Các em học sinh thuộc Dự án The Up Project mùa 7 có những hoạt động thiện nguyện ý nghĩa ở các bản làng vùng cao. (Nguồn: The Up Project)
(PLVN) - Hiện nay, bên cạnh việc dạy học các môn văn hóa, rất nhiều trường chú tâm rèn luyện đạo đức, “vun trồng” lòng nhân ái cho các em học sinh. Phù hợp với phương châm “tuổi nhỏ làm việc nhỏ”, học sinh được khuyến khích lan tỏa văn hóa sẻ chia. Sẻ chia ở đây là tình yêu thương, vốn kiến thức,... mà các em dành tặng cho những mảnh đời khó khăn hơn.

Quản lý dạy thêm, học thêm và câu hỏi đang đặt ra

Việc dạy thêm, học thêm đang được "siết chặt" theo Thông tư 29. (Nguồn: MT).
(PLVN) - Từ ngày 14/2/2025, Thông tư 29/2024/TT-BGD&ĐT (Thông tư 29) quy định về dạy thêm, học thêm đã chính thức có hiệu lực. Việc “siết” dạy thêm, học thêm có đưa giáo dục về đúng giá trị thật, giữ gìn sự tôn nghiêm của nhà giáo không là những câu hỏi đang được đặt ra...

Những người truyền cảm hứng STEM cho trẻ em

Chuyên gia chia sẻ về bình đẳng giới trong giáo dục STEM. (Ảnh: CEPEW)
(PLVN) - Họ là những nhà giáo, nhà khoa học, chuyên gia công nghệ không ngừng nỗ lực đưa STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học) đến gần hơn với trẻ em Việt Nam. Từ ngôi nhà, giảng đường đến các lớp học vùng cao, họ không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn thắp lên đam mê khám phá, giúp thế hệ trẻ tiếp cận, làm chủ tri thức về khoa học, công nghệ và đưa ra quyết định cho tương lai.

Khi học thêm không còn... nhọc nhằn

Cô trò trường Tiểu học Ngô Tất Tố, Hải Phòng, cân bằng giữa học và các hoạt động ngoại khóa. (Ảnh minh hoạ: M.M)
(PLVN) - Nhiều người lo lắng nếu bỏ dạy thêm thì con họ không thể học thêm. Không học thêm thì sợ không có điểm số cao, không bằng bạn bằng bè, không bằng “con nhà người ta”, không có học bạ đẹp đẽ cho bố mẹ tự hào mỗi dịp kết thúc năm học, không đỗ trường chuyên, lớp chọn...