Bài học từ Trường Đại học Tôn Đức Thắng

Trường Đại học Tôn Đức Thắng.
Trường Đại học Tôn Đức Thắng.
(PLVN) - Vấn đề tự chủ ở Đại học Tôn Đức Thắng là bài học đối với nhiều trường.

Xung quanh vấn đề tự chủ ở ĐH Tôn Đức Thắng là bài học đối với nhiều trường, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn cho rằng, có hai điểm cần nhìn nhận rõ về tự chủ đại học: Thứ nhất, phải quan niệm đúng về tự chủ đại học. Tự chủ đại học là được quyền quyết định căn cứ theo quy định pháp luật mà không phải theo cơ chế xin - cho. Nhưng không phải tự do mà phải hoạt động trong khuôn khổ pháp luật. Một trường đại học còn phải chịu sự chi phối của nhiều luật: Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu, Luật Ngân sách và các luật khác. Đây là điểm rất quan trọng.

Thứ hai, các trường thực hiện dân chủ, công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình. Ở đây, trách nhiệm giải trình không phải chỉ với xã hội mà trách nhiệm còn với nội bộ, cán bộ, sinh viên trong trường, cũng như cơ quan quản lý nhà nước.

Thực hiện dân chủ, công khai, minh bạch là cơ chế thực hiện trách nhiệm giải trình của mình. Nếu các trường thực hiện việc này trong mọi quy định quy chế với các bên liên quan, tôi nghĩ hệ thống đảm bảo được. Đương nhiên, để thực hiện tốt vai trò này thì các trường phải xây dựng tốt thiết chế Hội đồng trường.      

Trường Đại học Tôn Đức Thắng cũng có thiết chế Hội đồng trường nhưng có những vấn đề xảy ra gần đây xuất phát từ hai điểm như trên. Nếu hệ thống hoạt động minh bạch, công khai, dân chủ, cũng như quan niệm về tự chủ đại học đúng đắn hơn sẽ khác. Trường công lập ngoài là một trường đại học còn phải chịu chi phối của luật khác nữa nên phải hết sức lưu tâm…

Hiện nay, mới chỉ có một số trường đại học công lập thành lập Hội đồng trường. Bộ GD-ĐT đã có kế hoạch bồi dưỡng, nâng cao năng lực quản lý, lãnh đạo cho các trường đại học. Điều này giúp các trường tự chủ và nâng cao năng lực quản trị nội bộ, phát huy được nội lực của mình.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn nhận định, về cơ bản Luật Giáo dục đại học mới mở ra hành lang pháp lý rất quan trọng cho phép các trường đại học triển khai được quyền tự chủ. Tuy nhiên, Luật Giáo dục đại học cũng quy định quyền tự chủ chủ yếu về thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, tổ chức bộ máy.

Những vấn đề liên quan đến viên chức, tài chính, tài sản lại được quy định ở các luật khác. Trong khi đó, các luật này không được sửa đổi nhanh chóng, đồng bộ với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật 34.      

Vừa rồi có một số nghị định liên quan đến Luật Viên chức đã có nội dung theo kịp, đồng bộ với Luật 34 nhưng còn một số điều khoản chưa đồng bộ. Bộ GD-ĐT rất quan tâm vấn đề này vì các trường đại học đang vướng mắc.

Ví dụ như quy định “Ai là người đứng đầu trong một trường đại học” thì quy định về quản lý viên chức chưa hoàn toàn đồng bộ với Luật Giáo dục đại học. Bộ GD-ĐT đã kiến nghị với Chính phủ chỉ đạo Bộ Nội vụ tiếp tục hoàn thiện nhằm có những sửa đổi bổ sung để đồng bộ hai luật này.    

Về vấn đề tài chính, tài sản trong tự chủ đại học, các trường phải chờ Nghị định sửa đổi bổ sung Nghị định 86. Lúc đó, các trường đại học mới thực sự có hành lang pháp lý quan trọng để thực hiện tự chủ đại học về lĩnh vực tài chính.  

Các luật khác, ví dụ như: Luật Đầu tư công được ban hành một số Nghị định. Chúng tôi thấy một số Nghị định mới khá phù hợp. Nhưng điểm nghẽn ở đây chính là Luật Quản lý tài sản công về quy trình thủ tục sử dụng tài sản công trong thực hiện hoạt động dịch vụ, liên doanh, liên kết hợp tác với cơ sở doanh nghiệp bên ngoài có quy trình khá phức tạp.

Bộ GD-ĐT sẽ tiếp tục đề nghị để có chỉnh sửa về Luật hoặc Nghị định hướng dẫn để các trường đại học có những quyền tự chủ cao hơn. Qua đó, các trường đại học hoạt động tự chủ hiệu quả hơn để đi đến cuối cùng là nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu.      

Mặt khác, Bộ GD-ĐT có kế hoạch xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về giáo dục đại học. Trên cơ sở đó, các trường đại học thực hiện tốt trách nhiệm giải trình của mình, đồng thời áp dụng công nghệ phân tích dữ liệu. Bộ GD-ĐT có công cụ giám sát để quản lý chất lượng tốt hơn đối với các trường đại học, cao đẳng về tuyển sinh, công tác sinh viên, nghiên cứu. Dữ liệu đó được tích hợp trong cơ sở dữ liệu quốc gia.

Đọc thêm

Muôn cách 'lách luật' dạy thêm

Việc kiểm soát, siết chặt học thêm, dạy thêm đem lại nhiều lợi ích cho các em học sinh.
(PLVN) - Sau khi Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT (Thông tư 29) của Bộ GD&ĐT có hiệu lực từ ngày 14/2/2025, việc học thêm, dạy thêm ở Việt Nam đang được siết chặt. Rất nhiều lớp học thêm tạm ngừng dạy, tuy nhiên, vẫn còn những giáo viên cố gắng “lách luật” để tiếp tục dạy thêm.

Học sinh hãy tự học, thay vì tâm thế chờ đợi

Các thầy cô Hà Nội tại buổi làm việc về thực hiện Thông tư 29. (Ảnh: minh họa MOET)
(PLVN) - Thông tư 29/2024/TT-BGD&ĐT (Thông tư 29) quy định về dạy thêm, học thêm được áp dụng ngay trong học kỳ 2 năm học 2024 - 2025, thời điểm kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh lớp 10 đến gần đang đặt ra câu hỏi, cách nào để học sinh cuối cấp không học thêm thầy cô trong trường vẫn đạt kết quả thi tốt như mong muốn?.

Việt Nam có nhiều dư địa cho đầu tư giáo dục chất lượng cao

Một nhóm học sinh Hà Nội tham gia Ngày hội Công nghệ thông tin. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) - Kết quả nghiên cứu của Saville Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và Bình Dương được công bố năm 2023 cho thấy một bức tranh về sự phát triển của các trường tư thục và những thách thức của hệ thống giáo dục hiện tại trong bối cảnh nhu cầu về giáo dục chất lượng ngày càng tăng.

Quản lý dạy và học thêm cần bảo đảm cân bằng giữa giáo dục và cuộc sống

Các trung tâm dạy thêm tại Nhật Bản rất phổ biến. (Ảnh: Japan Today)
(PLVN) - Dạy và học thêm đã trở thành một hiện tượng phổ biến ở nhiều quốc gia, đặc biệt tại những nền giáo dục cạnh tranh cao và áp lực thi cử lớn. Quản lý hoạt động dạy và học thêm là một thách thức với các nhà quản lý, đòi hỏi sự cân bằng giữa nhu cầu nâng cao, bổ trợ kiến thức ngoài giờ học chính quy và việc bảo vệ quyền lợi, giảm thiểu áp lực không đáng có cho học sinh.

Khơi dậy niềm yêu thích lịch sử qua những tiết học thực tế

Học sinh tham gia chương trình giáo dục lịch sử địa phương tại Thành cổ Xương Giang. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Nhắc đến môn Lịch sử, nhiều người thường hình dung đến những trang sách dày đặc chữ và những con số khô khan nhưng thực tế lịch sử còn là những câu chuyện sống động, chứa đựng nhiều bài học ý nghĩa về quá khứ. Để thay đổi suy nghĩ và khơi dậy niềm yêu thích môn học này, những tiết học thực tế đã ra đời, giúp học sinh không chỉ hiểu rõ hơn về lịch sử mà còn nuôi dưỡng tình yêu quê hương, đất nước, niềm tự hào dân tộc.

Bộ Giáo dục và Đào tạo sau sắp xếp còn 18 đơn vị

Cơ cấu tổ chức của Bộ Giáo dục và Đào tạo giảm từ 23 đơn vị xuống còn 18 đơn vị.
(PLVN) -  Chính phủ vừa ban hành Nghị định 37/2025/NĐ-CP ngày 26/2/2025 về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong đó điều chỉnh bộ máy, giảm 5 đơn vị trực thuộc, từ 23 xuống còn 18 đơn vị.

Thi đánh giá năng lực: Hiểu đúng để sử dụng hiệu quả

Các thí sinh làm bài thi ĐGNL năm 2024. (Ảnh: VNU)
(PLVN) - Chỉ sau ngày đầu tiên mở đăng ký, kỳ thi đánh giá năng lực (ĐGNL) của Đại học Quốc gia Hà Nội đã thu hút khoảng 89.800 thí sinh đăng ký thành công trên tổng số 90.000 suất. Điều này đặt ra nhiều câu hỏi: Liệu đây có phải là cơ hội thực sự hay chỉ là một “cuộc đua” theo số đông?

Hà Nội chốt lịch thi vào lớp 10

Ảnh minh họa
(PLVN) - Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2025 - 2026 của TP Hà Nội được tổ chức trong hai ngày 7 và 8/6 với ba môn thi gồm Toán, Ngữ văn và môn thi hoặc bài thi thứ ba.

Nghị quyết 57-NQ/TW và sự bứt phá của các trường đại học

Đưa khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thực sự trở thành động lực để hoàn thành công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. (Ảnh: MOST)
(PLVN) - Nghị quyết 57-NQ/TW đã và đang tạo ra sức sống mới, quyết tâm mới, động lực mạnh mẽ cho giáo dục đại học ở Việt Nam. Ở một số lĩnh vực, ngành nghề trọng điểm, Nghị quyết thực sự đi vào thực tế đồng hành cùng ngành Giáo dục và các trường đại học, các cơ sở nghiên cứu, các nhà khoa học rút ngắn lộ trình hành động để cán đích...