An toàn thực phẩm: Đã “báo động đỏ” vì chưa thể kiểm soát

Một vụ bắt giữ nầm lợn  thối cuối năm 2016 tại TP HCM.
Một vụ bắt giữ nầm lợn thối cuối năm 2016 tại TP HCM.
(PLO) - Tình trạng vi phạm quy định về an toàn thực phẩm (ATTP) khá phổ biến; có lúc, có nơi đã đến giới hạn báo động – “giới hạn đỏ”. 5 năm qua, chỉ khoảng 20% cơ sở vi phạm bị phát hiện. Đặc biệt, mới khởi tố được duy nhất một vụ việc vi phạm pháp luật về ATTP.

Sáng qua (30/3), tại Nhà Quốc hội, Đoàn giám sát của Quốc hội về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về an toàn thực phẩm giai đoạn 2011-2016” họp phiên  toàn thể lần thứ 3 để góp ý kiến vào dự thảo báo cáo kết quả giám sát trước khi trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội. 

Vi phạm nhiều, xử lý chẳng bao nhiêu

Dự thảo báo cáo kết quả giám sát cho thấy, giai đoạn 2011-2016, việc thực hiện chính sách pháp luật về ATTP vẫn bộc lộ không ít tồn tại, yếu kém. Tình trạng vi phạm quy định về ATTP khá phổ biến; có lúc, có nơi đã đến giới hạn báo động -  giới hạn đỏ. Đáng chú ý là tỷ lệ vi phạm bị phát hiện rất cao song vẫn chưa phản ánh hết tất cả các vi phạm về ATTP trong thực tế khi tình trạng ngộ độc thực phẩm đang diễn ra khá nghiêm trọng tại một số địa phương. 

Ngành Y tế đã triển khai ký cam kết sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn đến tận các cơ sở nhưng “thực tế không ít cơ sở chỉ ký cam kết cho đầy đủ thủ tục và để đối phó với cơ quan chức năng” – Đoàn giám sát nhận xét về hiệu lực pháp lý của các cam kết bảo đảm ATTP này.  Cũng theo Đoàn giám sát, đây chính là “mảng tối” trong công tác quản lý ATTP và cần phải có hình thức quản lý thích hợp. 

Qua giám sát còn cho thấy hiện chưa kiểm soát được ATTP trong toàn bộ chuỗi cung cấp thực phẩm, đặc biệt là thực phẩm sản xuất từ khu vực kinh doanh nhỏ, lẻ, thủ công; biện pháp, công cụ quản lý còn hạn chế; việc truy xuất nguồn gốc thực phẩm thu hồi, xử lý thực phẩm không bảo đảm an toàn hầu như chưa được thực hiện... 

Và mặc dù ATTP có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, tính mạng của người dân, cộng đồng song các vi phạm chủ yếu chỉ bị phạt hành chính, với số tiền phạt vi phạm ATTP thời gian qua chỉ trung bình 200.000 đồng/vụ việc, không khác gì “nốt muỗi đốt” đối với lợi nhuận thu được qua các hành vi vi phạm về ATTP nên đủ sức răn đe.

Cùng với đó việc Luật ATTP hiện “chưa sát với thực tế nên không ít quy định chưa bảo đảm tính khả thi, gây khó khăn cho doanh nghiệp và công tác quản lý ATTP”, hành vi vi phạm về ATTP còn chưa được lượng hóa… Nhưng trước đó, trong phiên họp toàn thể lần thứ 2 của Đoàn giám sát, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã  nhận định, các quy định pháp luật hiện hành đã đủ cơ sở để có thể làm tốt hơn công tác quản lý ATTP, kể cả trong việc quy trách nhiệm và xử lý sai phạm. Vấn đề là các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục bám sát quy định của Luật ATTP trong quá trình chỉ đạo, điều hành thực tế và thay đổi cách tiếp cận về quản lý ATTP.

Kiến nghị phải “chỉ được đích danh trách nhiệm” 

Đa số thành viên Đoàn giám sát đánh giá cao nội dung dự thảo Báo cáo kết quả giám sát và cho rằng, dự thảo đã phản ánh tương đối đầy đủ thực trạng, hạn chế, yếu kém về tình hình thực thi chính sách, pháp luật về ATTP giai đoạn vừa qua. Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị dự thảo Báo cáo cần được cô đọng và thể hiện một cách sắc nét hơn nữa, tập trung làm rõ tính chất nghiêm trọng, phổ biến và đã đến giới hạn báo động - giới hạn đỏ của tình trạng vi phạm về ATTP; chỉ rõ đâu là trách nhiệm của Chính phủ, các bộ, ngành, đâu là trách nhiệm của địa phương. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của QH Trần Văn Minh thấy, cần nghiên cứu để đưa ra những chỉ tiêu định lượng như về tỷ lệ cơ sở đủ điều kiện đảm bảo vệ sinh ATTP hoặc chỉ tiêu giảm ngộ độc thực phẩm... làm “căn cứ để “hậu kiểm” đánh giá việc thực thi sau giám sát”.

Trên cơ sở phân tích nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại, Đoàn giám sát đã đề xuất các giải pháp về thể chế chính sách, tổ chức thực hiện, đồng thời kiến nghị Quốc hội xem xét sửa đổi Luật ATTP và một số văn bản pháp luật có liên quan. Trong đó, kiến nghị Chính phủ tăng mức xử lý vi phạm hành chính, tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu các địa phương đối với việc quản lý ATTP. Ở T.Ư nên thành lập Ủy ban ATTP, còn ở cấp tỉnh cũng cần có cơ quan cấp sở quản lý ATTP trên cơ sở tích hợp đơn vị cùng chức năng.

Ngoài ra, Đoàn giám sát cho rằng, muốn tiến tới sản xuất nông nghiệp sạch với quy mô và tỷ suất hàng hóa lớn phục vụ người tiêu dùng trong nước và xuất khẩu phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, có bước đi thích hợp với từng giai đoạn và thực hiện đồng bộ 3 nhóm giải pháp về thể chế, chính sách; tổ chức thực hiện và nguồn lực.

Theo Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển, Trưởng đoàn giám sát đề nghị báo cáo “cần chỉ được đích danh trách nhiệm”, từ việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật đến việc chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, các bộ, ngành, UBND các cấp, các tổ chức chính trị - đoàn thể… trong vấn đề ATTP. “Báo cáo giám sát phải ghi rõ như thế mới có sức nặng, chứ kiến nghị chỉ nói như thế thôi thì không được” – ông Hiển nhấn mạnh.

Tin cùng chuyên mục

Sách lậu có kích cỡ thô hơn, màu nhòe hơn, phần ruột không có màu và căn lề lệch hơn so với sách chính thống.

Sách lậu, sách vi phạm bản quyền lộng hành - Do thị trường thiếu ý thức?

(PLVN) - Sự phát triển của văn hóa đọc và tương lai của ngành xuất bản sách nước ta đang đứng trước nguy cơ nghiêm trọng khi tình trạng sách lậu và sách vi phạm bản quyền ngày càng phổ biến. Các nhà xuất bản, tác giả và độc giả đều chịu ảnh hưởng khi những nỗ lực phát triển thị trường sách chính thống bị sách lậu làm suy yếu, kéo theo hệ lụy về kinh tế lẫn văn hóa.

Đọc thêm

Động thái từ Bộ Công Thương trước “làn sóng” Temu

Logo của sàn thương mại điện tử Temu.
(PLVN) -  Trước làn sóng hàng giá rẻ của Temu xâm nhập vào thị trường Việt Nam, Bộ Công Thương đã chỉ đạo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số liên hệ với nền tảng này để yêu cầu tuân thủ các quy định pháp luật. Trong khi đó, lãnh đạo Bộ cũng thúc đẩy các biện pháp tăng cường giám sát, đảm bảo chất lượng sản phẩm và áp thuế, nhằm bảo vệ thị trường nội địa và duy trì sự cạnh tranh lành mạnh.

Temu – “Thiên đường” mua sắm giá rẻ hay bẫy “tiền mất, tật mang”?

Temu – “Thiên đường” mua sắm giá rẻ hay bẫy “tiền mất, tật mang”?
(PLVN) -  Dù đang được quảng cáo rầm rộ và thu hút người dùng Việt Nam với những ưu đãi giá rẻ bất ngờ, sàn thương mại điện tử Temu hiện vẫn chưa đăng ký hoạt động hợp pháp tại Việt Nam. Điều này đặt ra nhiều lo ngại về tính minh bạch và chất lượng sản phẩm, vì vậy người tiêu dùng nên thận trọng để tránh những rủi ro không đáng có.

Hàng nhập kém chất lượng và mối lo về an toàn thực phẩm

Sản phẩm hồng sấy từ Trung Quốc có màu sắc bắt mắt, không cần hút chân không vẫn không hư hỏng, giá thành thấp và tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe. (Nguồn: NM)
(PLVN) - Vào mùa, thị trường bánh mứt, hoa quả sấy trong nước đang trở nên sôi động. Đáng lo ngại, khá nhiều trong số này là hàng nhập từ Trung Quốc nhưng lại “núp bóng” hàng Việt, bán tràn lan trên mạng với giá rẻ, mẫu mã bắt mắt, tiềm ẩn nguy cơ đe dọa sức khỏe người tiêu dùng.

Thuốc lá Jet tại Việt Nam: 100% nhập lậu, có bao gồm hàng giả

Lực lượng chức năng Campuchia phát hiện và triệt phá cơ sở sản xuất, đóng gói thuốc lá giả.
(PLVN) -  Ngày 7/10 vừa qua, toà án tỉnh Thbong Khum, Campuchia ra lệnh tiêu huỷ 23 loại tang vật bị tịch thu từ một cơ sở sản xuất và đóng gói thuốc lá giả mà lực lượng chức năng tỉnh này đã phát hiện và triệt phá. Điều đáng nói là trong số tang vật thu được có nhiều thùng thuốc lá giả nhãn hiệu JET, một loại thuốc lá ngoại thường được nhập lậu, buôn bán và tiêu thụ trái phép tại Việt Nam.

Cẩn trọng với sản phẩm nhãn hiệu Dr.Nara

Cẩn trọng với sản phẩm nhãn hiệu Dr.Nara
(PLVN) - Theo tìm hiểu của PV, hiện nay, tại nhiều website và fanpage trên mạng xã hội, các sản phẩm mang tên Dr.Nara được giới thiệu, quảng cáo với những từ ngữ có thể gây hiểu nhầm đây là sản phẩm có công dụng điều trị nám, tàn nhang. Kèm theo đó, nhiều website còn sử dụng hình ảnh, thông tin của các bác sĩ chuyên khoa da liễu để giới thiệu sản phẩm. Thậm chí, có nội dung rằng sản phẩm “được khuyên dùng bởi các bác sĩ và chuyên gia da liễu hàng đầu Việt Nam”.

Cảnh báo tình trạng mạo danh các tổ chức tín dụng để lừa đảo

Cảnh báo tình trạng mạo danh các tổ chức tín dụng để lừa đảo
(PLVN) -  Thời gian gần đây, trường hợp khách hàng bị lừa đảo thông qua hình thức giả danh tổ chức tín dụng ngày càng nở rộ. Dù các tổ chức đã có những cảnh báo liên tục, tuy nhiên với thủ đoạn ngày càng tinh vi và hiện đại, không ít khách hàng vẫn “tiền mất tật mang”.

Cẩn trọng với mỹ phẩm “chính hãng”, siêu rẻ trên mạng

Phòng trưng bày nhận diện các sản phẩm mỹ phẩm trên thị trường. (Nguồn: QLTT)
(PLVN) - Thị trường mỹ phẩm online đang phát triển mạnh mẽ, với sự xuất hiện của hàng loạt cá nhân và tổ chức kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội. Bên cạnh những nhà nhập khẩu chính thống, không ít kẻ lợi dụng “lỗ hổng” trong quản lý để buôn bán hàng lậu, hàng giả, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng.

Tràn lan trang phục, phụ kiện ngành Công an trên 'chợ mạng'

Tràn lan trang phục, phụ kiện ngành Công an trên 'chợ mạng'

(PLVN) - Không gian mạng xã hội hiện tràn lan những hội nhóm quảng cáo, rao bán trang phục, phụ kiện ngành Công an. Thực trạng này khiến nhiều người băn khoăn, khi từng có không ít đối tượng xấu sử dụng trang phục này thực hiện hành vi vi phạm pháp luật...

Xuất hiện fanpage giả mạo Ủy ban MTTQ huyện Lâm Thao để lừa đảo

Hình ảnh giao diện Cổng Thông tin điện tử huyện Lâm Thao và Fanpage chính thống của Mặt trận Lâm Thao.
(PLVN) - Vừa qua, trên mạng xã hội đã xuất hiện fanpage giả mạo Ủy ban MTTQ huyện Lâm Thao (tỉnh Phú Thọ) để lừa đảo bằng cách kêu gọi quyên góp, ủng hộ cho các gia đình bị ảnh hưởng bởi sự cố sập cầu Phong Châu. Các đối tượng lừa đảo sử dụng hình ảnh, thông tin giống các trang chính thống để kêu gọi những người hảo tâm quyên góp, chuyển tiền vào tài khoản cá nhân để chiếm đoạt.

Cảnh báo fanpage giả mạo Cuộc thi Viết thư quốc tế UPU tại Việt Nam

Vietnam Post vừa cảnh báo trang Facebook giả mạo Cuộc thi Viết thư UPU.
(PLVN) - Tổng công ty Bưu điện Việt Nam - Vietnam Post vừa cảnh báo, với thủ đoạn lập fanpage mạo danh Cuộc thi Viết thư quốc tế UPU để đăng thông tin về cuộc thi giả mạo và hứa hẹn giải thưởng hấp dẫn, kẻ lừa đảo dẫn dụ học sinh, phụ huynh đăng ký nhằm đánh cắp thông tin và tài sản.