Xung quanh bản án chung thân của tướng Ratko Mladic

Tướng Ratko Mladic khi đương quyền
Tướng Ratko Mladic khi đương quyền
(PLO) -Dư luận đã có những phản ứng khác nhau ngay sau khi các công tố viên đề nghị Tòa án LHQ xét xử tội phạm chiến tranh ở Nam Tư cũ (ICTY) kết án tù chung thân đối với cựu Tư lệnh quân đội Bosnia, Tướng Ratko Mladic, vì ông bị cáo buộc có liên quan tới các tội ác chiến tranh và thảm sát người Hồi giáo ở khu vực Srebrenica trong giai đoạn 1992-1995. 

Trong tuyên bố hôm 7/12, công tố viên Alan Tieger cho rằng, nếu đưa ra mức án thấp hơn sẽ là "một hành động vô trách nhiệm và một sự xúc phạm đối với công lý". 

Tranh cãi không ngớt

Tướng Ratko Mladic bị cáo buộc phạm 2 tội danh diệt chủng trong cuộc chiến tranh Bosnia 1992-1995 và là đồng phạm với cựu Tổng thống Radovan Karadzic, người bị các thẩm phán của ICTY kết án 40 năm tù hôm 24/3. 

Hơn 4,5 năm trước (16/5/2012), mặc dù bước đi khó nhọc do di chứng đột quỵ, tướng Ratko Mladic vẫn làm động tác đưa bàn tay ngang cổ họng để chế nhạo những người chống đối, và vỗ tay khi ông bước vào phòng xử án tại La Hague. Trước đó, tướng Ratko Mladic từng coi các cáo trạng nhằm vào ông là "đáng ghê tởm" và "hoàn toàn vô lý", đồng thời từ chối bào chữa tại tòa.

Bởi ông phải đối mặt với 11 tội danh, bao gồm tội diệt chủng, các tội ác chống nhân loại và tội ác chiến tranh trong cuộc chiến Bosnia năm 1992-1995. "Tôi chỉ bảo vệ nhân dân và tổ quốc mình và không giết người Croatia", tướng Ratko Mladic tuyên bố sau khi giơ tay chào thẩm phán.

Theo giới truyền thông, để xét xử tướng Ratko Mladic, ICTY đã mời khoảng 410 nhân chứng, nhưng ông không những bác bỏ mọi cáo buộc, mà còn buộc tội 160 quan chức của Nam Tư cũ phạm tội ác chiến tranh, trong đó đa số vụ án đã kết thúc quá trình điều tra và xét xử.

"Đây là một vụ án phức tạp, cần nhiều thời gian để chuẩn bị", người phát ngôn của ICTY Frederick Swinnen tuyên bố. Được biết, vì tình trạng sức khỏe của tướng Ratko Mladic, nên tòa chỉ làm việc 5 ngày/tuần. Theo luật sư của tướng Ratko Mladic, ông bị ung thư từ năm 2009.

"Tôi có những bằng chứng y tế chứng minh tướng Ratko Mladic đã phải trị bệnh ung thư bạch huyết năm 2009 tại một bệnh viện ở Belgrad", luật sư Milos Saljic đã tuyên bố như vậy với hãng AFP. Theo tờ nhật báo Press của Belgrade, tướng Ratko Mladic từng 3 lần bị đột quỵ và 2 lần lên cơn đau tim cấp.

Năm 1995, ICTY đã truy tố cựu Tư lệnh quân đội Bosnia với cáo buộc sát hại 8.000 người Hồi giáo gần thị trấn Srebrenica. Nhưng theo ông Milos Saljic, luật sư của cựu Tư lệnh quân đội Bosnia cho biết, tướng Ratko Mladic không công nhận ICTY và không có đủ sức khỏe (cả thể chất lẫn tâm thần) để đối mặt với các cuộc điều tra.

Trưởng Công tố ICTY Serge Brammertz nhiều lần cáo buộc Serbia không làm hết sức trong việc truy bắt Ratko Mladic. Dư luận cho rằng, Serbia quyết tâm bắt tướng Ratko Mladic bởi đây là điều kiện tiên quyết để nước này gia nhập Liên minh châu Âu (EU).

Khi đó, người phụ trách chính sách đối ngoại EU Catherine Ashton nhận định, việc bắt giữ tướng Ratko Mladic sẽ mở đường cho Serbia gia nhập Liên minh châu Âu. Tổng thống Pháp khi đó là ông Nicolas Sarkozy coi đó là một bước tiến tới việc Serbia gia nhập EU. Nhưng cũng có nhiều người cho rằng, việc bắt giữ cựu Tư lệnh quân đội Bosnia là một đòn giáng mạnh vào lợi ích quốc gia. 

Tướng Ratko Mladic
Tướng Ratko Mladic

Bí ẩn của số tiền thưởng 6,3 triệu USD

Ngay sau khi Tổng thống Serbia Boris Tadic thông báo “đã bắt được cựu Tư lệnh quân đội Bosnia hôm 26/5/2011”, dư luận đã đặt ra nhiều câu hỏi như ai sẽ nhận số tiền thưởng trị giá 6,3 triệu USD, lực lượng đặc nhiệm Serbia đã bắt tướng Ratko Mladic bằng cách nào, ai cung cấp tin… 

Sở dĩ thông tin bắt tướng Ratko Mladic được dư luận quan tâm bởi ông bị ICTY truy nã với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh liên quan đến cuộc chiến 1992-1995 ở Bosnia. Ngoài ra, có nhiều thông tin trái ngược xung quanh việc truy nã và bắt giữ cựu Tư lệnh quân đội Bosnia (Tổng tham mưu trưởng quân đội Bosnia).

Tướng Ratko Mladic tuy là một trong những nghi phạm bị truy nã gắt gao nhất thế giới, là nghi can truy nã số một châu Âu vì bị cáo buộc phạm tội ác chiến tranh, nhưng ông có quan hệ mật thiết với quân đội Serbia. Không chỉ có những người ủng hộ, một số tướng lĩnh quân đội, cảnh sát và an ninh Serbia cũng không muốn bắt tướng Ratko Mladic. 

Tại cuộc họp báo khẩn ở Belgrade trưa 26/5/2011 (theo giờ địa phương), Tổng thống Boris Tadic cho biết, theo kết quả kiểm tra ADN, người tự xưng là Milorad Komadic, bị bắt rạng sáng 26/5/2011 là Tổng tham mưu trưởng quân đội Bosnia, tướng Ratko Mladic.

Tổng thống Boris Tadic còn cho biết, các thủ tục để dẫn độ tướng Ratko Mladic tới ICTY đang được các cơ quan chức năng Serbia khẩn trương tiến hành. Tuy chúc mừng lực lượng đặc nhiệm, nhưng Tổng Thống Boris Tadic vẫn khẳng định, sẽ mở cuộc điều tra làm rõ nguyên nhân vì sao phải mất 16 năm mới bắt được cựu Tư lệnh quân đội Bosnia. 

Theo tiết lộ của giới chức Bộ Nội vụ Serbia, tướng Ratko Mladic bị bắt nhờ một nguồn tin nặc danh. Chính phủ Serbia từng treo thưởng 1,3 triệu USD còn Mỹ nâng mức thưởng lên 5 triệu USD cho bất cứ cá nhân hay tổ chức nào cung cấp thông tin dẫn đến việc bắt giữ ông Ratko Mladic cho dù công tác truy nã cựu Tư lệnh quân đội Bosnia được nhiều lực lượng của NATO, LHQ, Liên minh châu Âu (EU) tiến hành trong nhiều năm. Giới truyền thông từng đưa tin, tướng Ratko Mladic đã biến mất sau khi cựu Tổng thống Nam Tư Slobodan Milosevic bị bắt (29/4/2001).

Tờ nhật báo Blic của Serbia từng đưa tin (8/4/2006), lực lượng an ninh và cảnh sát liên tiếp tăng cường gây áp lực đối với gia đình tướng Ratko Mladic và người thân của ông luôn bị đưa ra làm mồi nhử. Sau khi kết hôn với bà Bosa Mladic, ông Ratko Mladic là cha của “cậu ấm” Darko Mladic cùng “cô chiêu” Ana Mladic và làm ông nội bởi Darko Mladic đã lấy vợ (cưới Aida) và sinh một cháu trai hôm 2/3/2006. Và họ là những “con mồi” được đưa ra để nhử tướng Ratko Mladic.

Những thông tin khác nhau

Kể từ khi bị phát lệnh truy nã quốc tế, chẳng ai biết hành tung thực sự của tướng Ratko Mladic bởi ông hầu như không tiếp xúc với giới truyền thông, cũng như liên lạc với người thân trong gia đình. Nhiều người nói rằng, cựu Tư lệnh quân đội Bosnia sẽ không thể sống công khai giống như cựu Tổng thống Radovan Karadzic bởi ông không có chuyên môn gì khác ngoài khả năng “đánh đấm”.

Tướng Ratko Mladic (giữa) đến phi trường Sarajevo hồi tháng 8-1993
Tướng Ratko Mladic (giữa) đến phi trường Sarajevo hồi tháng 8-1993

Từng có tin nói rằng, cựu Tổng thống Radovan Karadzic đã bị chính thuộc hạ thân tín bán đứng. Theo tin tức của tình báo Đức, ông Radovan Karadzic bị tướng Ratko Mladic bán đứng để đổi lấy sự tự do! Nhưng giới chuyên môn lập tức coi thông tin kể trên là đòn ly gián, gây hoang mang tâm lý đối với những người trung thành với tướng Ratko Mladic. Và không loại trừ khả năng, chính những người này sẽ bị “thông tin vịt” làm lung lay, bán rẻ lãnh đạo của mình.

Từng có tin nói rằng, tướng Ratko Mladic sống khá ung dung tại thủ đô Belgrade và một số khu vực khác ở Serbia cho tới khi cố Tổng thống Nam Tư Slobodan Milosevic bị bắt năm 2001. Nhiều người đặt câu hỏi, tại sao một loạt nhân vật có quan hệ với tướng Ratko Mladic đều bị bắt, thậm chí hàng trăm người bị tình nghi bao che, chứa chấp ông cũng đã bị thẩm vấn, nhưng cựu Tư lệnh quân đội vẫn bình an vô sự.

Theo tài liệu của LHQ, tướng Ratko Mladic có liên quan tới vụ bao vây Sarajevo, khiến ít nhất 10.000 người thiệt mạng, vụ sát hại khoảng 8.000 người Hồi giáo ở Srebrenica (có tài liệu nói hàng chục nghìn người).

Người ta còn cáo buộc tướng Ratko Mladic đã dựng lên nhiều trại tập trung để tra tấn, giết người và hãm hiếp một cách có hệ thống những ai không phải là người Serbi. Theo giới truyền thông, mặc dù từng chỉ huy 80.000 người, nhưng đến khi thất cơ, tướng Ratko Mladic chẳng còn mấy người trung thành...

Tướng Ratko Mladic sinh ra (12-3-1942) ở Bozinovici, gần núi Jahorina, phía Đông Bắc thành phố Sarajevo. Sau khi theo học tại một số trường quân sự (từ 1961), ông Ratko Mladic đã trở thành lãnh đạo quân đội trẻ nhất tại Skopje và liên tục được thăng tiến.
Tháng 6-1991, ông Ratko Mladic được chỉ định làm “Phó tướng” tại Kosovo và ngày 4-10-1991, được phong quân hàm Trung tướng, rồi được cử làm Tư lệnh quân đội và Tổng tham mưu trưởng quân đội trong thời gian làm việc dưới quyền của Tổng thống Serbia Radovan Karadzic (1992-1995). Kể từ đó đến khi bị truy nã quốc tế, người ta luôn thấy Tư lệnh quân đội bên cạnh ông Radovan Karadzic.

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

Ukraine sắp nhận các máy bay chiến đấu F-16?

Máy bay chiến đấu F-16.
(PLVN) - Ukraine có thể nhận được các máy bay chiến đấu phản lực đa nhiệm F-16 mà các nước phương Tây đã hứa cung cấp cho họ “trong vòng vài tuần nữa”, đài RT dẫn lại thông tin từ tờ Evening Standard của Anh đưa tin.

Quyết định của Ba Lan với Ukraine

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Ba Lan Michal Kolodziejczak.
(PLVN) - Ba Lan đã hủy các cuộc đàm phán với Ukraine về nông nghiệp dự kiến diễn ra vào ngày 14/5, hãng tin TASS dẫn lời Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Ba Lan Michal Kolodziejczak cho biết.

Người Nepal lập kỷ lục leo đỉnh Everest 29 lần

Hình ảnh Kami Rita Sherpa chinh phục thành công đỉnh Everest 28 lần vào năm 2023. Ảnh: Reuters.
(PLVN) - Người đàn ông Nepal Kami Rita Sherpa đã leo lên núi Everest lần thứ 29 vào ngày 12/5, phá vỡ kỷ lục bản thân và xác lập kỷ lục mới về số lần chinh phục đỉnh của ngọn núi cao nhất thế giới.

Cô giáo cũ tiết lộ về Tổng thống Nga Putin

 Bà Vera Gurevich.
(PLVN) - Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, bà Vera Gurevich, giáo viên chủ nhiệm của Tổng thống Nga Vladimir Putin thời còn đi học, đã có những chia sẻ thú vị về những năm tháng học đường của vị Tổng thống.

Quyết định của Tổng thống Nga Putin

Tổng thống Nga Putin.
(PLVN) - Tổng thống Nga Vladimir Putin đã phê chuẩn cơ cấu của chính phủ mới của Nga, hãng tin TASS dẫn sắc lệnh mới của ông Putin do Điện Kremlin công bố ngày 11/5 cho hay.

ĐHĐ LHQ thông qua Nghị quyết trao thêm quyền cho Palestine

Kết quả bỏ phiếu tại phiên họp.
(PLVN) - Theo tin từ Bộ Ngoại giao, sáng 10/5 (giờ New York), tại Phiên họp khẩn cấp đặc biệt về tình hình Trung Đông và vấn đề Palestine, Đại hội đồng Liên hợp quốc (ĐHĐ LHQ) đã thảo luận và xem xét dự thảo Nghị quyết do Các Tiểu Vương quốc Ả-rập Thống nhất (UAE) giới thiệu về việc trao thêm một số quyền cho Palestine với tư cách Nhà nước Quan sát viên của LHQ.

Việt Nam đã có một phiên đối thoại UPR rất thành công

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt tại phiên đối thoại.
(PLVN) - Trả lời phỏng vấn về Phiên đối thoại về Báo cáo UPR IV của Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt nhấn mạnh thông điệp, với chủ trương nhất quán của Việt Nam về bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, Việt Nam đã rất nghiêm túc thực hiện các khuyến nghị UPR mà chúng ta đã chấp thuận của chu kỳ trước và đạt nhiều kết quả tích cực, đặc biệt trong hoàn thiện hệ thống pháp luật về quyền con người và bảo đảm các quyền con người trên thực tế.

Thông qua Báo cáo quốc gia UPR chu kỳ IV của Việt Nam

Đoàn Việt Nam tại phiên đối thoại. Ảnh: TTXVN
(PLVN) - Chiều 10/5, tại Trụ sở Liên hợp quốc (LHQ) tại Geneva, Thuỵ Sỹ, Nhóm làm việc về Cơ chế soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV của Hội đồng Nhân quyền LHQ đã đồng thuận thông qua Báo cáo quốc gia UPR của Việt Nam.