Việt Nam vừa trình bày và đối thoại về Báo cáo quốc gia theo cơ chế UPR chu kỳ IV ngày 7/5/2024. Xin Thứ trưởng chia sẻ những thông điệp mà Việt Nam nêu tại phiên đối thoại này?
- Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt: Chúng ta đã có một phiên đối thoại UPR rất thành công với sự tham gia của đông đảo các nước thành viên Liên hợp quốc. Cũng là một sự trùng hợp rất ngẫu nhiên khi phiên đối thoại diễn ra đúng ngày giải phóng Điện Biên 7/5, chính tại Geneva là nơi chứng kiến quá trình đàm phán và ký kết Hiệp định Geneva năm 1954.
Chính vì vậy, thông điệp đầu tiên đoàn Việt Nam mang tới hội nghị là khẳng định tầm quan trọng của hòa bình, độc lập dân tộc, quyền dân tộc tự quyết đối với với nỗ lực phát triển, thúc đẩy quyền con người.
Thông điệp lớn thứ hai chúng ta chia sẻ là trong lĩnh vực bảo đảm, thúc đẩy quyền con người, không có một mô hình đúng duy nhất. Mỗi quốc gia tùy theo hoàn cảnh, điều kiện, trình độ phát triển kinh tế - xã hội của mình sẽ có thể lựa chọn con đường riêng. Chúng ta khẳng định tính đúng đắn của con đường Việt Nam đã lựa chọn và chúng ta sẽ kiên định đi trên con đường đó.
Thông điệp lớn thứ ba là với chủ trương nhất quán của Việt Nam về bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, Việt Nam đã rất nghiêm túc thực hiện các khuyến nghị UPR mà chúng ta đã chấp thuận của chu kỳ trước và đạt nhiều kết quả tích cực, đặc biệt trong hoàn thiện hệ thống pháp luật về quyền con người và bảo đảm các quyền con người trên thực tế, mang lại những kết quả rất thiết thực cho người dân.
Thông điệp thứ tư là mặc dù gặp phải rất nhiều khó khăn, thách thức trong đại dịch COVID-19 nhưng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự tham gia, đồng hành, đồng lòng của người dân, chúng ta đã vượt qua được khó khăn đó, đã bảo vệ được sức khỏe, cuộc sống của người dân, phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và cải thiện đời sống nhân dân.
Xin Thứ trưởng chia sẻ về các đánh giá và khuyến nghị Việt Nam nhận được từ các nước từ phiên đối thoại ngày 7/5?
- Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt: Phiên đối thoại về Báo cáo UPR của Việt Nam thu hút sự quan tâm cao, với 133 nước đăng ký phát biểu và đưa ra 320 khuyến nghị cho Việt Nam. Qua rà soát sơ bộ, phần lớn các khuyến nghị Việt Nam nhận được lần này có nội dung tích cực, ta có thể chấp thuận. Có một số khuyến nghị ta cần cân nhắc thêm về tính phù hợp với luật pháp, chính sách, nguồn lực và khả năng thực thi.
Một số nước chúc mừng Việt Nam về ngày kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. Nhiều nước đánh giá cao phần trình bày, đối thoại của Việt Nam, ghi nhận chính sách, nỗ lực và thành tựu của Việt Nam về bảo đảm quyền con người, nghiêm túc thực hiện các khuyến nghị UPR đã chấp thuận kể từ lần rà soát trước đến nay.
Các nội dung được nhiều nước hoan nghênh, đánh giá cao là việc ta hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về quyền con người, nhất là xây dựng các chương trình quốc gia và đạt nhiều thành tựu về giảm nghèo, phát triển kinh tế, cải thiện phúc lợi xã hội, bảo đảm quyền giáo dục, quyền các nhóm dễ bị tổn thương, thực hiện các cam kết quốc tế về quyền con người và hợp tác với các cơ chế nhân quyền Liên hợp quốc.
Cũng có một vài nước bình luận, đưa ra các khuyến nghị chưa thật sự phù hợp, dựa trên các thông tin không chính xác về việc bảo đảm quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, hội họp… Chúng ta sẽ tiếp tục đối thoại, cung cấp thông tin để các nước hiểu rõ hơn về tình hình thực tế ở Việt Nam.
Qua các chu kỳ UPR, Việt Nam luôn được đánh giá tốt về nỗ lực triển khai nghiêm túc các khuyến nghị đã chấp thuận, nhất là thông qua việc xây dựng các kế hoạch quốc gia, các báo cáo giữa kỳ, quá trình tham vấn, lấy ý kiến của các tổ chức, cá nhân. Các nước cũng đánh giá tích cực tinh thần đối thoại chân thành, thẳng thắn và cởi mở của đoàn Việt Nam.
Xin Thứ trưởng cho biết các công tác tiếp theo trong tiến trình UPR của Việt Nam sau phiên đối thoại này?
- Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt: Sau phiên đối thoại, chúng tôi đã làm việc với 3 nước điều phối của Nhóm công tác về UPR để rà soát kỹ thuật các khuyến nghị Việt Nam nhận được tại phiên đối thoại. Tại phiên họp ngày 10/5, Nhóm công tác đã thông qua báo cáo về kết quả rà soát UPR đối với Việt Nam, trong đó thông tin về việc Việt Nam nhận được 320 khuyến nghị từ 133 nước.
Bộ Ngoại giao và các bộ, ngành trong tổ công tác liên ngành về UPR sẽ nghiên cứu kỹ các khuyến nghị, rà soát sự phù hợp với pháp luật, chính sách của Việt Nam và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp nhận các khuyến nghị đáp ứng các ưu tiên, điều kiện và nguồn lực triển khai của Việt Nam.
Dự kiến, Việt Nam sẽ thông báo lập trường chính thức về các khuyến nghị, số lượng các khuyến nghị Việt Nam sẽ chấp thuận trước Khóa họp lần thứ 57 của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc vào tháng 9-10 tới đây.
Sau đó, Bộ Ngoại giao cùng với các bộ, ngành, cơ quan liên quan sẽ phối hợp xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch tổng thể triển khai thực hiện các khuyến nghị Việt Nam chấp thuận theo cơ chế UPR chu kỳ IV. Kế hoạch sẽ xác định phân công nhiệm vụ, trách nhiệm của các cơ quan và giúp theo dõi tiến độ thực hiện các khuyến nghị Việt Nam chấp thuận.
Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!
