Xử phạt vượt đèn vàng như đèn đỏ: Vì sao dư luận chưa đồng thuận?

Ảnh minh họa từ internet.
Ảnh minh họa từ internet.
(PLO) - Từ ngày 1/8 tới đây, theo Nghị định 46/2016/NĐ-CP của Chính phủ (thay thế cho các Nghị định 171/2013/NĐ-CP và 107/2014/NĐ-CP), người điều khiển phương tiện vượt đèn vàng hay đèn đỏ sẽ bị phạt tiền như nhau. Mức phạt tiền cho hành vi vượt đèn vàng cao gần gấp đôi so với hiện hành: với ôtô có thể lên tới 2 triệu đồng và 400.000 đồng đối với môtô, xe gắn máy...

Quy định này đang gây nhiều tranh cãi, thậm chí có nhiều người cho rằng, việc nâng mức phạt vượt đèn vàng ngang bằng vượt đèn đỏ là không đúng với quy định của Luật Giao thông đường bộ năm 2008.

Tranh cãi với mức phạt vượt đèn vàng tăng gần gấp đôi

Cụ thể, Nghị định 46/2016/NĐ-CP quy định, khi không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông, sẽ phạt tiền từ 1.200.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với người điều khiển xe ô tô và các loại xe tương tự xe ô tô; phạt tiền từ 300.000 đồng đến 400.000 đồng đối với người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện), các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy; phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng đối với người điều khiển máy kéo, xe máy chuyên dùng; phạt tiền từ 60.000 đồng đến 80.000 đồng đối với người điều khiển xe đạp, xe đạp máy, người điều khiển xe thô sơ khác.

Tuy nhiên, điểm đáng chú ý và thu hút nhiều ý kiến trong dư luận chính là việc tăng gần gấp đôi mức tiền xử phạt vi phạm đối với hành vi vượt đèn đỏ và hành vi xử phạt vượt đèn vàng ngang bằng với hành vi vượt đèn đỏ. Nhiều ý kiến cho rằng, quy định phạt theo Nghị định 46 là không đúng với tính chất của đèn đỏ và đèn vàng bởi đèn đỏ báo hiệu lệnh dừng hẳn, còn đèn vàng thì tính chất của nó báo hiệu sự chuyển đổi từ xanh sang đỏ để người đi đường không bất ngờ.

Có người lại ủng hộ Nghị định 46 với phân tích, việc phạt người đi xe vượt đèn vàng sẽ giúp người khác an toàn hơn khi lưu thông trên đường. Theo đó, sẽ không còn những trường hợp người dân thấy đèn vàng là cố tăng tốc để vượt, vốn rất nguy hiểm.

Trái với các ý kiến trên, có ý kiến lý giải, cần hiểu rõ ý nghĩa của 3 màu đèn tín hiệu. Trong đó, đèn xanh và đỏ là bắt buộc phải tuân thủ tín hiệu. Đèn vàng là báo hiệu để người tham gia giao thông tính toán thực tế có thể vượt hay không để xử lý. Nếu người tham gia giao thông có ý thức thì tự khắc họ sẽ dừng lại khi có đèn vàng, còn không thì cố tình vượt, mà một khi cố tình vượt thì có thể sẽ xảy ra tai nạn. Tuy nhiên, chỉ nên phạt nặng những tình huống vượt đèn đỏ để thức tỉnh người tham gia giao thông có ý thức kém.

Trái với quy định của Luật Giao thông đường bộ?

Căn cứ khoản 3 Điều 10 Luật Giao thông đường bộ 2008, tín hiệu đèn giao thông có ba màu, quy định như sau: Tín hiệu xanh là được đi; Tín hiệu đỏ là cấm đi; Tín hiệu vàng là phải dừng lại trước vạch dừng, trừ trường hợp đã đi quá vạch dừng thì được đi tiếp; trong trường hợp tín hiệu vàng nhấp nháy là được đi nhưng phải giảm tốc độ, chú ý quan sát, nhường đường cho người đi bộ qua đường. 

Như vậy, rõ ràng là hành vi của người điều khiển phương tiện giao thông không chấp hành tín hiệu đèn giao thông đã bị coi là hành vi vi phạm Luật Giao thông đường bộ 2008 và đã được xử lý theo các Nghị định của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ từ các Nghị định trước đây và với cả Nghị định 46/2016/NĐ-CP sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01/8/2016. Tuy nhiên, theo quan điểm của một số chuyên gia pháp lý, nâng mức xử phạt lỗi vi phạm vượt đèn vàng ngang bằng với lỗi vượt đèn đỏ là không hợp lý. Bởi theo tính chất, mức độ thì tín hiệu đèn vàng được sắp xếp nối tiếp sau các đèn tín hiệu xanh và đỏ. Nếu xảy ra tình trạng vượt đèn tín hiệu vàng thì thường là do vô ý. Điều đó ngược lại với hành vi vượt đèn đỏ thường là do lỗi cố ý. Đèn tín hiệu vàng thường xuất hiện nhanh chỉ ít giây nên khó xác định được thời điểm đã qua trước vạch dừng hay chưa. Nếu xếp lỗi vi phạm vượt đèn vàng như đèn đỏ thì vô hình trung là bỏ đèn tín hiệu vàng.

Về nguyên tắc, các phương tiện phải giảm tốc độ thấp hơn tốc độ tối đa cho phép đến mức không nguy hiểm (có thể dừng lại một cách an toàn) trong trường hợp qua nơi đường bộ giao nhau cùng mức (khoản 3 Điều 5 Thông tư 13/2009/TT-BGTVT ngày 17/7/2009 quy định về tốc độ và khoảng cách của xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông đường bộ). Nghĩa là, luật đã quy định khi đi qua ngã tư dù có đèn hay không có đèn tín hiệu giao thông thì các phương tiện vẫn phải giảm tốc độ đến mức không nguy hiểm.

Hành vi vượt tín hiệu đèn vàng khi đang tiếp tục di chuyển sẽ khác về tính chất, mức độ đối với hành vi cố tình vượt đèn đỏ nên mức xử phạt tương đương nhau là không phù hợp với Luật Giao thông đường bộ. Do đó, nếu có căn cứ xử phạt thì mức xử phạt phải thấp hơn lỗi vượt đèn đỏ. Nên chăng chỉ xử phạt mức tiền thấp hơn lỗi vượt đèn đỏ (như quy định cũ tại Nghị định 171/2013/NĐ-CP)  hoặc nhắc nhở, cảnh cáo là quan điểm được nhiều người tán thành. Hơn nữa, việc xử phạt nặng lỗi vượt đèn vàng như lỗi vượt đèn đỏ có thể gây khó khăn cho cán bộ thực thi vì khó xác định được bằng mắt thường nếu người điều khiển phương tiện vượt qua vạch khi có tín hiệu đèn vàng, dễ xảy ra tranh chấp giữa cán bộ thực thi và người tham gia giao thông. 

Đọc thêm

Hàng không tăng hơn 3.000 chuyến bay phục vụ Tết

Hàng không tăng hơn 3.000 chuyến bay phục vụ Tết
(PLVN) - Vietnam Airlines Group (gồm các hãng Vietnam Airlines, Pacific Airlines và VASCO) sẽ cung ứng thêm hơn 650.000 ghế, tương đương hơn 3.000 chuyến bay trên các chặng bay nội địa Việt Nam trong giai đoạn từ ngày 13/1 đến 12/2/2025 (tức 15 tháng Chạp năm Giáp Thìn đến 15 tháng Giêng năm Ất Tỵ).

Tìm kiếm 2 nạn nhân rơi theo xe rác xuống sông

Lực lượng chức năng tỉnh Thừa Thiên Huế đang nỗ lực tìm kiếm 2 người trên xe chở rác mất tích khi rơi xuống sông.
(PLVN) - Chiều 21/11, lực lượng chức năng huy động tối đa lực lượng triển khai công tác cứu hộ, cứu nạn vụ ô tô chở rác đâm lan can cầu treo Bình Thành (Thừa Thiên Huế) rồi lao xuống sông khiến hai người mất tích.

Dựng barie chắn ngõ nhỏ tại Hà Nội: Cần xử lý hợp tình, hợp lý

Barie chắn đầu ngõ 126 Thượng Đình giờ cao điểm. (Nguồn: MXH)

(PLVN) - Trong giờ cao điểm, nhiều người tận dụng những ngõ nhỏ giao cắt làm đường tắt để rút ngắn thời gian di chuyển nhưng chính hành động này không chỉ gây phiền toái cho người dân sống trong các ngõ nhỏ mà còn trực tiếp gây ùn tắc giao thông, gia tăng khó khăn cho lực lượng Cảnh sát giao thông làm nhiệm vụ phân luồng, điều tiết.

Dự án sân bay Long Thành: Đề xuất dùng nguồn tiết kiệm làm đường cất hạ cánh thứ 2

Dự án sân bay Long Thành đang được xây dựng. (Ảnh: Thiên Phúc)
(PLVN) - Ngày 15/11, TCty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cho biết đã đề xuất dùng tiền tiết kiệm từ chi phí dự phòng và đấu thầu để xây dựng đường cất hạ cánh thứ 2 của Cảng hàng không quốc tế Long Thành. ACV cho rằng nguồn tiết kiệm trong quá trình thực hiện dự án thành phần 3 của dự án góp phần quan trọng trong việc đầu tư đường cất hạ cánh thứ 2 sân bay Long Thành giai đoạn 1.

Tàu SE7 trật bánh khi qua Hà Tĩnh

Tàu SE7 trật bánh khi qua địa bàn huyện Hương Khê (Hà Tĩnh). Ảnh: CTV
(PLVN) - Tàu SE7 bị trật bánh khỏi đường ray khi qua địa bàn huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) hành khách đã được di chuyển bằng ô tô đến ga mới để tiếp tục hành trình.

Kiến nghị ngừng gia hạn hoạt động xe điện ở Lâm Đồng

Kiến nghị ngừng gia hạn hoạt động xe điện ở Lâm Đồng
(PLVN) - Hai công ty xe điện hoạt động ở TP Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng) có nhiều vi phạm chiếm tỷ lệ 61,33% trên tổng số đầu xe đang hoạt động trên địa bàn. Công an tỉnh Lâm Đồng đã kiến nghị ngừng gia hạn và cấp mới loại hình xe điện đối với 2 công ty này.