Nhìn những chùm nhãn trĩu quả đung đưa trong nắng tháng 8, ông Đỗ Văn Dong không giấu nổi lo lắng, làm sao “chạy đua” với mưa bão để giữ mùa quả ngọt của vùng đặc sản nức tiếng này.
Công sức trôi theo mưa
Nhìn những gốc nhãn còn chưa hồi phục sau những trận mưa xối xả, ông Đỗ Văn Dong, trưởng thôn Hưng Đạo, xã Hồng Nam, thành phố Hưng Yên, phàn nàn với chúng tôi: "Năm nay nhãn được mùa, người trồng nhãn phấn khởi lắm. Thế nhưng mưa bão lại triền miên xảy ra đúng vào thời điểm thu hoạch rộ, khiến nhãn bị rụng, nứt, thối đáng kể”.
 |
| Năm nào nhãn sai năm đó mưa nhiều |
Thống kê của Sở Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn Hưng Yên cho thấy, hiện nay toàn tỉnh có gần 4.000 ha nhãn đang trong giai đoạn thu hoạch. Ước tính số lãi thu về có thể lên đến 300 tỷ. Đó cũng là nguồn thu chính của người Hưng Yên. Tuy nhiên, "cứ đà này thì chưa thể nói trước được điều gì", và có thể con số đó chỉ là con số nằm trên giấy như thở than của không ít người trồng nhãn.
Ông Vũ Văn Hợi, xã Cương Chính, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên là người có thâm niên trồng nhãn chia sẻ: "Hiện trong vườn nhà tôi có khoảng 50 - 60 gốc nhãn đang cho thu hoạch. Hai trận bão số 5, số 6 vừa rồi đổ về kèm theo mưa liên tục nhiều ngày khiến nhãn bị ngập nước, rụng, nứt mất đến hơn 20% sản lượng. Nhiều chùm gần như nứt trắng. Mặc dù trong huyện có tới 4 trạm bơm lớn nhưng cũng không kịp thoát nước mỗi khi mưa to như này".
Mưa gió cũng ảnh hưởng lớn đến mức độ tiêu thụ và giá cả của nhãn. So với cùng kỳ năm ngoái, giá nhãn năm nay thấp hơn. Nếu vào tận vườn chọn mới có giá từ 20 - 25 nghìn/kg. Còn bán cả vườn thì vào 8 - 10 nghìn/kg. Chưa kể nhãn nứt phải bán thốc bán tháo cho những gia đình làm long nhãn với giá 3 nghìn/kg.
Theo những trận mưa xối xả, công sức suốt cả năm chăm bón, tỉa tót, mong chờ của người trồng nhãn mới đang có nguy cơ trôi đi theo những dòng nước mưa...
“Chạy” bão
Hậu quả của những đợt mưa kéo dài và cơn bão số 5 đối với nhãn lồng Hưng Yên chưa kịp khắc phục , thì cơn bão số 6 lại ùn ùn kéo đến, đẩy hàng nghìn cây nhãn lồng trĩu quả cận kề ngày thu hoạch tiếp tục đứng trước nguy cơ bị vỡ, rụng, thối nát do mưa bão gây ra.
Vì thế, ngay khi có thông tin về cơn bão số 6 sẽ ảnh hưởng tới vùng nhãn, chính quyền địa phương đã nhanh chóng thông báo cho nông dân chủ động chằng chống cây nhãn, tranh thủ thu hoạch những cây có thể thu hoạch để tránh thiệt hại. Các địa phương đẩy mạnh khơi thông dòng chảy, đảm bảo thoát lũ khi có mưa lớn. Đảm bảo các trạm bơm phải vận hành bơm tiêu kịp thời, nhằm đạt hiệu quả tiêu úng cao nhất.
Để đối phó với mưa bão, hạn chế thiệt hại, hầu hết các vườn nhãn lồng ở Hưng Yên đã được người dân dùng lưới bao bọc. “Bọc lưới quanh tán cây sai quả sẽ làm giảm phần nào sự va đập giữa các chùm nhãn” - bà Nguyễn Thị Đoan (thôn Hưng Đạo, xã Hồng Nam, thành phố Hưng Yên) cho biết - “Đây cũng là cách mà chúng tôi thường làm để bảo vệ nhãn khi gió bão đến. Dù không đảm bảo tuyệt đối, nhưng cũng giúp hạn chế lượng nhãn bị vỡ và rụng”.
Vừa hối hả thu hoạch nhãn, ông Bùi Văn Chức (phường Hồng Nam, tp Hưng Yên) giải thích: “Tôi định để hơn một tuần nữa mới thu hoạch. Nhưng dạo này mưa bão liên tiếp, sợ để lâu nhãn lại bị nứt, rụng thì càng thiệt hại nặng”. Thế nhưng, tình trạng nhiều hộ dân đổ xô thu hoạch nhãn “chạy” bão khiến cho cung lớn hơn cầu, nên thương nhân lại được đà ép giá. Bà Thắng cho biết: “Nếu để thêm một vài tuần nữa mới hái nhãn bán thì nhãn sẽ ngọt hơn và giá sẽ cao hơn một chút. Còn bây giờ cao nhất chỉ được 20 nghìn đồng /kg thôi. Trừ chi phí phân bón, thuốc thang, công sức và thiệt hại do thời tiết thì năm nay không ăn thua.”
Ngay từ xa xưa, các cụ ta đã rút ra kinh nghiệm thời tiết, rằng năm nào nhãn sai năm đó mưa nhiều. Nhưng, để giữ mùa nhãn ngọt, thì cả chính quyền địa phương và các hộ dân lại chưa có phương án chủ động. Nơm nớp nhìn trời nghe thời tiết, lại còn phải thụ động trước thương lái, vì thế, mùa nhãn dường như chưa trọn vui…
Tố Uyên – Nguyễn Hoa
