[links()]Xác định việc được Thủ tướng giao kiểm tra, đôn đốc ban hành văn bản là vinh dự và cũng là thách thức đối với Bộ Tư pháp, Bộ trưởng Hà Hùng Cường cung cấp những thông tin liên quan đến nhiệm vụ này.
- Thủ tướng mới quyết định chuyển giao trách nhiệm theo dõi, đôn đốc việc ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành luật, pháp lệnh từ Văn phòng Chính phủ sang Bộ Tư pháp, cùng với việc kiểm soát tập trung việc ban hành thông tư, thông tư liên tịch, điều này có góp phần khắc phục tình trạng nợ đọng văn bản, thưa Bộ trưởng?
- Từ nhiệm kỳ Chính phủ khóa trước, tình trạng luật chờ nghị định, nghị định chờ thông tư đã bộc lộ. Nghị định, thông tư hướng dẫn luật mà ban hành không kịp thời thì vừa làm chậm quá trình đưa luật vào cuộc sống, có khi tạo khoảng trống pháp lý gây lúng túng cho cơ quan quản lý, người dân. QH qua giám sát đã chỉ ra yếu kém này.
Trong nhiều nguyên nhân, qua thảo luận, Bộ Tư pháp lúc ấy thấy rằng việc theo dõi, đôn đốc các bộ, ngành trong xây dựng, ban hành văn bản hướng dẫn bị cắt khúc: Bộ Tư pháp thì thẩm định dự thảo văn bản do các bộ dự thảo, trình, còn theo dõi, đôn đốc việc xây dựng văn bản lại do Văn phòng Chính phủ đảm nhiệm. Khắc phục hạn chế ấy, thời gian qua, chúng tôi đã phối hợp chặt chẽ với Văn phòng Chính phủ, đến cuối 2012, Văn phòng CP đánh giá lại thì thấy số văn bản nợ đọng chỉ còn 27 văn bản, là mức thấp nhất 10 năm qua. Nhưng để giải quyết căn bản, Chính phủ đã quyết định giao cho Bộ Tư pháp đảm trách.
 |
| Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường. |
- Cũng là cơ quan ngang bộ, là thành viên CP nhưng Văn phòng CP ngay sát, trực tiếp phục vụ Thủ tướng, các phó thủ tướng thì uy lực khi kiểm tra, đôn đốc ban hành văn bản sẽ mạnh hơn. Nay nhận việc này về mình, Bộ Tư pháp có thấy đây là một thách thức?
- Tất nhiên đây vinh dự và cũng là thách thức đối với Bộ Tư pháp. Điều này tôi cũng đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và các thành viên Chính phủ tại phiên họp vừa rồi. Bộ Tư pháp không phải lúc nào cũng có thể báo cáo xin ý kiến Thủ tướng, các Phó thủ tướng và càng không thể nhân danh lãnh đạo Chính phủ để kiểm tra, đôn đốc các bộ khác được. Vì vậy, tôi có đề nghị các bộ trưởng chia sẻ khó khăn, thách thức đó.
Chia sẻ theo nghĩa: Chúng tôi có đôn đốc, nhắc nhở các bộ thì đó là công việc của Chính phủ chứ không phải việc riêng của Bộ Tư pháp. Rất mừng là một số bộ trưởng, đã ủng hộ, tin cậy chúng tôi. Bộ Tư pháp và Văn phòng Chính phủ cũng đã thảo luận tới đây sẽ ký quy chế phối hợp để việc theo dõi, đôn đốc này được nhịp nhàng, hiệu quả.
- Thực ra việc cắt khúc chỉ là một trong nhiều nguyên nhân của căn bệnh nợ đọng văn bản hướng dẫn luật. Nay tập trung một đầu mối trách nhiệm, Bộ Tư pháp có giải pháp, hay kiến nghị gì với CP để khắc phục?
- Không gì khó khăn bằng việc xây dựng và hoàn thiện thể chế. Nói thì dễ nhưng viết thành lời văn của luật để đồng bộ, chặt chẽ, khả thi, hợp lý, ràng buộc được trách nhiệm với nhau... là không đơn giản. Xây dựng luật ở ta, nhiều khi cái khó, không đồng thuận được với nhau thì Quốc hội để lại cho Chính phủ hướng dẫn. Thành ra đến khâu làm nghị định bị vướng, tắc.
Về giải pháp khắc phục trước mắt thì rất mừng là Thủ tướng đồng ý đưa vào nghị quyết phiên họp Chính phủ lần này vấn đề tăng cường lực lượng pháp chế các bộ, ngành, thu hút được chuyên gia làm pháp chế, vừa có kiến thức, kinh nghiệm sâu về lĩnh vực bộ, ngành đang quản lý, vừa hiểu biết pháp luật.
Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ trưởng chú trọng hơn nữa nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện thể chế. Mỗi bộ phải có riêng một thứ trưởng chuyên trách về thực hiện chương trình xây dựng văn bản... Được thế thì việc trong mỗi bộ, việc phối kết hợp liên bộ sẽ tốt hơn, chất lượng soạn thảo văn bản sẽ được nâng lên.
Nhưng về lâu dài phải có đột phá. Sửa đổi, bổ sung Hiến pháp lần này cần tính đến việc giao cho TAND quyền giải thích pháp luật, làm cơ sở phát triển án lệ. Lập quy ở Chính phủ hay lập pháp ở Quốc hội không thể lường hết được, điều chỉnh hết được các vấn đề của cuộc sống, vốn thay đổi từng ngày. Vì vậy, cần thừa nhận vai trò sáng tạo pháp luật của tòa án. Có thế mới bù đắp được khoảng trống, hạn chế của tư duy quá coi trọng luật thành văn hiện nay.
- Một khó khăn nữa, theo phản ánh của pháp chế các bộ, ngành là kinh phí dành cho công tác xây dựng luật còn quá mỏng, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng và tiến độ xây dựng VBQPPL. Bộ trưởng nghĩ sao về vấn đề này?
- Tôi chia sẻ với anh em khó khăn này và đã kiến nghị Thủ tướng xem xét, chỉ đạo tháo gỡ. Đơn cử như hai bộ luật dân sự, hình sự đang nghiên cứu sửa đổi. Riêng việc in, phát tài liệu thì kinh phí Bộ Tài chính phân bổ đã không đủ rồi...
Tuy nhiên, tôi cho rằng đã là cán bộ, công chức nhà nước câu chuyện thể chế phải đặt lên hàng đầu, kinh phí là yếu tố hỗ trợ thôi, nếu hỗ trợ tốt thì chất lượng tốt hơn, tiến độ được đẩy nhanh hơn. Đối với vấn đề kinh phí xây dựng VBQPPL, các bộ mà điều hành tốt ngân sách, công việc của mình thì vẫn có thể ra được những dự thảo văn bản tốt hơn, chất lượng hơn.
- Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!
H.Thúy (ghi)
