Vì sao nhiều người nhận nuôi con nuôi không muốn đăng ký?

(PLO) - Luật Nuôi con nuôi (NCN) có một quy định hết sức ưu việt là cho thời hạn 5 năm để thực hiện việc đăng ký NCN thực tế đối với việc NCN trước ngày Luật có hiệu lực mà chưa đăng ký. Tuy nhiên, đã gần hết 3 năm mà kết quả triển khai đăng ký NCN thực tế còn rất khiêm tốn. Qua đó thấy rằng, các cơ quan chức năng cần động viên, khuyến khích người dân đi đăng ký NCN thực tế vì lợi ích của chính họ.
Gần 48% muốn giữ bí mật
Tính đến hết tháng 11/2013, có 5.236 trường hợp NCN thực tế đã được rà soát và thống kê tại 48 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Trong đó, có 4.067 trường hợp đáp ứng đủ điều kiện theo Điều 50 của Luật NCN, 1.169 trường hợp không đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật.
Tờ rơi phổ biến pháp luật về nuôi con nuôi của Bộ Tư pháp.
 Tờ rơi phổ biến pháp luật về nuôi con nuôi của Bộ Tư pháp.
Số trường hợp NCN thực tế đã được đăng ký từ ngày 1/1/2011 (ngày Luật NCN có hiệu lực) đến nay là 1.226 trường hợp, chiếm 23% số lượng các trường hợp NCN thực tế. Số trường hợp NCN thực tế chưa đăng ký là 3.808 trường hợp. Các bên không đăng ký việc NCN thực tế đa số là do cha mẹ nuôi/con nuôi không muốn đăng ký với 1.824 trường hợp (chiếm 47,8%); còn lại là do có khó khăn về hồ sơ, giấy tờ, một bên cha/mẹ nuôi hoặc con nuôi đã chết, quan hệ NCN không còn tồn tại, không đủ điều kiện về độ tuổi (cha/mẹ nuôi và con nuôi cách nhau dưới 20 tuổi).
Chỉ tính riêng tại TP.Hà Nội, trong 818 trường hợp NCN thực tế đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của Luật thì có tới 605 trường hợp (74%) cha mẹ nuôi/con nuôi không muốn đăng ký, phần lớn tập trung ở các huyện ngoại thành và một số ít quận ven đô. Phó Trưởng phòng Hành chính Tư pháp (Sở Tư pháp TP.Hà Nội) Nguyễn Thị Hằng lý giải: Cha mẹ nuôi muốn giữ bí mật về việc NCN để con nuôi yên tâm “nối dõi tông đường”, tạo tâm lý yên ổn; có người con nuôi không muốn đi đăng ký vì sợ ảnh hưởng đến quyền lợi về nhà đất được bố mẹ nuôi cho, tặng.
Như vậy có thể thấy nguyên nhân lớn nhất của việc không đăng ký NCN thực tế xuất phát từ ý chí chủ quan của người dân. Chính bản thân người dân không muốn đăng ký NCN thực tế vì muốn giữ bí mật đối với người con nuôi. Đây là vấn đề thuộc về nhận thức của người dân, đã có từ đời này sang đời khác, tạo thành thói quen tâm lý không dễ thay đổi một sớm một chiều.
Khuyến khích người dân đi đăng ký
So với thực tiễn, số lượng rà soát và thống kê trên có thể là con số khiêm tốn nhưng nó thể hiện sự tận tâm với nhiệm vụ vốn rất nhạy cảm này của đội ngũ công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã. Bởi theo đúng quy định của Luật NCN và Nghị định 19/2011/NĐ-CP, chủ yếu chỉ được tuyên truyền để người dân hiểu về vấn đề NCN thực tế, hiểu được quyền lợi của các bên liên quan trong quan hệ NCN. Còn việc đăng ký NCN phải đảm bảo tôn trọng quyền tự quyết của người dân, tôn trọng ý chí và nguyện vọng của họ chứ không bắt buộc người dân đi đăng ký.
Tuy nhiên, từ góc độ địa phương, bà Nguyễn Thị Thu (Sở Tư pháp tỉnh Điện Biên) cho biết, việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho người dân về công tác NCN thực tế tuy đã thực hiện song chưa thường xuyên, liên tục và có chiều sâu. Hơn nữa, việc tuyên truyền mới do ngành Tư pháp làm là chính, chưa được sự quan tâm của các ngành khác.
“Đối với đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu ít được tiếp xúc với các loại hình thông tin, việc tuyên truyền bằng các phương tiện thông tin đại chúng chưa thực sự hiệu quả” – bà Thu chia sẻ. 
Vì vậy, bà Thu kiến nghị Cục Con nuôi (Bộ Tư pháp) xây dựng mẫu quy chế phối hợp trong lĩnh vực NCN để làm cơ sở cho Sở Tư pháp ban hành Quy chế phối hợp giữa các ngành liên quan tại địa phương. Trong công tác tuyên truyền pháp luật, cần chú trọng nội dung về quyền nhân thân của trẻ em và quyền lợi, nghĩa vụ của các bên trong quan hệ NCN thực tế đến tận các khu dân cư, bằng những hình thức phù hợp để người dân hiểu và tự nguyện đăng ký.
Bà Nguyễn Thị Hằng lại mong muốn có sự chủ động “vào cuộc” của UBND cấp xã, Mặt trận Tổ quốc, Hội Liên hiệp Phụ nữ. Theo đó, cần phối hợp với những gia đình có quan hệ NCN thực tế để khuyến khích, vận động họ tự nguyện đi đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, đảm bảo cho việc xác lập quan hệ cha, mẹ và con lâu dài, bền vững, vì quyền lợi tốt nhất của các bên và phục vụ công tác quản lý của Nhà nước. 

Tin cùng chuyên mục

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh, Trưởng Ban tổ chức phát biểu tại buổi lễ.

Giải lan toả kết quả hoạt động của Bộ, ngành Tư pháp, tinh thần thượng tôn Hiến pháp, pháp luật

(PLVN) - Thiết thực hướng đến Kỷ niệm 80 năm ngày Truyền thống của ngành Tư pháp Việt Nam (28/8/1945 – 28/8/2025) và Đại hội Thi đua yêu nước ngành Tư pháp lần thứ VI, 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), phát huy vai trò của báo chí, nâng cao chất lượng công tác thông tin truyền thông, góp phần tích cực xây dựng Bộ, ngành Tư pháp ngày càng phát triển, sáng 22/11, Bộ Tư pháp phát động Giải Báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất (gọi chung là Giải báo chí).

Đọc thêm

Đẩy mạnh xã hội hoá công tác phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua mô hình “Điểm hỗ trợ pháp luật cộng đồng miễn phí”

Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ tư pháp Phan Hồng Nguyên phát biểu khai mạc Tọa đàm.
(PLVN) - Ngày 20/11/2024, tại tỉnh Sóc Trăng, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật - Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm lấy ý kiến thí điểm xây dựng mô hình “Điểm hỗ trợ pháp luật cộng đồng miễn phí” với sự chủ trì của đồng chí Phan Hồng Nguyên – Phó Cục trưởng.

Xác định đúng và trúng giải pháp để đưa công tác xây dựng pháp luật lên tầm cao mới

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu khai mạc phiên họp.
(PLVN) - Ngày 21/11, Bộ Tư pháp tổ chức phiên họp Hội đồng khoa học Bộ với chủ đề “Nhận diện những vấn đề đặt ra đối với sự phát triển của Bộ, ngành Tư pháp trên cơ sở các phát biểu chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm thời gian gần đây và Kết luận của đồng chí Tổng Bí thư tại buổi làm việc với Ban Cán sự đảng Bộ Tư pháp”. Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh chủ trì phiên họp. Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc và Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh cùng dự.

Thư ký thi hành án Trần Văn Toán và những kỷ niệm “cưỡng chế” nhớ đời!

Anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.
(PLVN) -“Phải nhìn nhận, trong giai đoạn hiện nay hoạt động Thi hành án dân sự (THADS) vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn nhất định, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy hiểm cho đội ngũ Chấp hành viên khi tổ chức thi hành án” là chia sẻ của anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.

TS Lê Việt Nga: Người góp sức mở những “cung đường” cho hàng Việt vươn xa

TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương)
(PLVN) -  Chỉ từ một lời “rủ rê” mà TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã có 13 năm gắn bó với cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam. Từ cuộc vận động này, cùng với nỗ lực, nhiệt huyết và tình yêu với hàng Việt của TS. Lê Việt Nga mà hàng Việt đã có một “cuộc trường chinh vạn dặm” vượt ra khỏi biên giới quốc gia, xuất hiện trên kệ những hệ thống siêu thị lớn nhất trên thế giới…

Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu kết luận phiên họp.
(PLVN) -Ngày 20/11, Bộ Tư pháp đã tổ chức Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

Bộ Tư pháp quán triệt và triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp

Bộ Tư pháp quán triệt và triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp
(PLVN) - Ngày 20/11, Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị quán triệt và triển khai Thông báo số 108-TB/VPTW về kết luận của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp và Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

Chung sức, đồng lòng thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới

Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực chủ trì cuộc họp Thường trực Ban chỉ đạo, ngày 30/10/2024. Ảnh: TTXVN
(PLVN) -Sau gần 40 năm đổi mới, dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, tình hình kinh tế - xã hội đất nước có bước chuyển mình mạnh mẽ, đột phá, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho Nhân dân. Bên cạnh những thành tựu to lớn, Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có tình trạng lãng phí, gây tác họa nghiêm trọng, lâu dài, khó khắc phục, cản trở đất nước vươn mình, giàu mạnh. Bởi vậy, hiện nay, Đảng, Nhà nước coi triệt bỏ lãng phí là nhiệm vụ cấp bách hàng đầu.

Cô giáo Lê Thị Lan Phương: “Người lái đò” thắp sáng tri thức pháp luật cho học sinh nơi dải đất biên cương

Cô giáo Lê Thị Lan Phương, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Cao Bằng
(PLVN) -Sau bao năm cống hiến cho sự nghiệp trồng người, cô giáo Lê Thị Lan Phương đã để lại nhiều dấu ấn cho các thế hệ học trò Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh Cao Bằng. Cô vinh dự được nhận nhiều danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng như Chiến sĩ thi đua cấp tỉnh (6 lần); Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh ủy Cao Bằng, UBND tỉnh Cao Bằng.

Góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý

Góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý
(PLVN) - Trong khuôn khổ dự án “Tăng cường Trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng yếu thế” do Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ từ nguồn vốn của Quỹ phát triển xã hội Nhật Bản (JSDF), với tư cách là cơ quan chủ quản, ngày 19/11, Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý – Phần về điều ước quốc tế, kinh nghiệm quốc tế.

PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh: Tấm gương sáng trong phong trào thi đua yêu nước

PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II
(PLVN) - PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh hiện là Phó Bí thư Đảng ủy; Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II - ông là một trong những cá nhân có đóng góp nổi bật trong lĩnh vực giảng dạy, nghiên cứu khoa học và phong trào thi đua yêu nước. Trải qua hành trình sự nghiệp hơn 20 năm, ông đã để lại nhiều dấu ấn sâu đậm và thành tựu, góp phần vào sự phát triển của nền giáo dục chính trị tại Việt Nam.

Lãnh đạo Bộ Tư pháp chúc mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11

Lãnh đạo Bộ Tư pháp chúc mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11
(PLVN) - Nhân dịp kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, lãnh đạo Bộ Tư pháp cùng lãnh đạo một số đơn vị thuộc Bộ đến thăm, chúc mừng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trường Đại học Luật Hà Nội, Học viện Tư pháp và gửi lẵng hoa tươi thắm đến các cơ sở giáo dục, đào tạo luật thuộc Bộ Tư pháp.

Tăng cường thực thi hiệu quả Công ước quốc về các quyền dân sự và chính trị

Cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Ngày 19/11, Bộ Tư pháp phối hợp với Văn phòng Ban Chỉ đạo Nhân quyền của Chính phủ chủ trì tổ chức Hội nghị tổng kết tình hình thực hiện Quyết định 1252/QĐ-TTg ngày 26/9/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch tăng cường thực thi hiệu quả Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (ICCPR).

Thực thi pháp luật trở thành một giá trị, một yêu cầu rất cao trong Nhà nước pháp quyền

GS.TS Hoàng Thế Liên, nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Tư pháp.
(PLVN) - Theo GS.TS Hoàng Thế Liên, nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Tư pháp, nếu pháp luật không được thực thi một cách công bằng thì Nhà nước pháp quyền chưa phải là Nhà nước pháp quyền trên thực tế. Do đó, yêu cầu thực thi pháp luật trở thành một giá trị, một yêu cầu rất cao trong Nhà nước pháp quyền.