“Chúng ta quá lúng túng khi đối phó với động đất và thông tin cảnh báo sóng thần năm 2005, từ Trung ương đến địa phương, sau khi nhận tin báo không biết làm gì, làm thế nào, chạy bao nhiêu mét...”- Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp- PTNT, Trưởng Ban chỉ đạo PCLB Trung ương Cao Đức Phát nhận định như vậy khi mở đầu hội nghị trực tuyến về triển khai thực hiện quy chế cảnh báo động đất, sóng thần của Thủ tướng Chính phủ ngày 29-6.
 |
| Cơn bão năm 2005, sóng to phá vỡ hệ thống đê biển Cát Hải Ảnh: Duy Lân
|
Lúng túng tiếp nhận và xử lý thông tin cảnh báo
Theo báo cáo của Ban chỉ đạo PCLB Trung ương, hồi 20 giờ ngày 26-12- 2005, lần đầu Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia và cơ quan nghiên cứu vật lý địa cầu báo động về nguy cơ sóng thần, ngay sau khi xảy ra những trận động đất 6,7 và 7,1 độ richter ở phía tây nam quần đảo Đài Loan. Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn và cảnh báo sóng thần của khu vực và thế giới thì dư chấn của nó có nguy cơ gây ra sóng thần, ảnh hưởng trực tiếp đến bờ biển Việt
Nhằm bảo đảm hiệu quả công tác này, năm 2007 và 2008, Thủ tướng Chính phủ ban hành 2 quy chế về cảnh báo, ứng phó với động đất, sóng thần. Trong đó, quy định rõ cơ quan duy nhất có thẩm quyền phát tin động đất, tin cảnh báo sóng thần tại Việt Nam là Viện Vật lý địa cầu, sau đó, tin được đưa lên phương tiện thông tin đại chúng và ban chỉ huy PCLB – TKCN các địa phương.
Tuy nhiên, tại hội nghị giao ban trực tuyến ngày 29-6, phần lớn các nhà khoa học, các địa phương cho biết, đều lúng túng trong việc tiếp nhận và xử lý thông tin. Các địa phương cho rằng, tốc độ lan truyền của sóng thần là rất nhanh, từ khi nhận được tin cảnh báo đến lúc ảnh hưởng đến ven bờ chỉ có 2 giờ đồng hồ, rất ít thời gian để chuẩn bị. Vậy phải làm thế nào để phát tin, truyền tin và xử lý thông tin thật nhanh? Hiện tất cả các hệ thống truyền tin đều có những hạn chế nhất định. Chẳng hạn như Đài truyền hình, Đài tiếng nói Việt
Loay hoay chuẩn bị ứng phó
Theo Ban chỉ đạo PCLB Trung ương, hiện thảm họa về động đất, sóng thần luôn có nguy cơ xảy ra ở nước ta; do vậy tuyệt đối không lơ là, chủ quan tránh hậu quả khôn lường. Các địa phương đều chú ý triển khai quy chế về cảnh báo, ứng phó với động đất, sóng thần của Chính phủ. Tuy nhiên, vì là vấn đề mới, lại chưa có kinh nghiệm ứng phó, nên các địa phương đều lúng túng, loay hoay trong công tác chuẩn bị. Phần lớn vẫn dừng lại ở việc xây dựng phương án theo 25 kịch bản ứng phó của Trung ương. Tuy nhiên, các phương án này chưa được hướng dẫn và triển khai chi tiết, cụ thể. Hệ thống trạm trực canh cảnh báo theo quy định chưa được xây dựng. Việc tuyên truyền, giáo dục, nâng cao ý thức của người dân về hai thảm họa này chưa được quan tâm đúng mức. Nhiều địa phương lo ngại rằng, sau những lần "sơ tán hụt", người dân sẽ "nhờn thuốc", và dửng dưng với những cảnh báo của cơ quan chức năng. Việc hướng dẫn và xây dựng các quy chuẩn tiêu chuẩn về xây dựng cơ sở hạ tầng, diễn tập tình huống đối phó thiên tai chưa được thực hiện bài bản… Việt
Hoàng Yên
