Tràn ngập thị trường
Cục Điều tra Chống buôn lậu và Cục Hải quan TP HCM vừa cho biết trong tháng 12/2014, các đơn vị này đã phát hiện và tạm giữ 3 container sữa nước, vốn được khai báo trước đó là lưới thép, tại cảng Cát Lái (TP HCM).
Trong lô hàng này, hải quan phát hiện gần 8.000 thùng sản phẩm Abbott Ensure Nutrition Shake (loại 30 chai một thùng) và 200 thùng Abbott Glucerna (20 chai một thùng). Trên nhãn mặt hàng Ensure Nutrition Shake đều ghi dòng chữ “Not to be sold in Vietnam or Mexico” (Không bán tại Việt Nam và Mexico). Các sản phẩm dán nhãn này không được Bộ Y tế cho phép kiểm tra chất lượng để nhập khẩu vào thị trường Việt Nam.
Trước đó trong cả năm 2014, Chi cục quản lý thị trường TP HCM cũng cho biết trong số 272 vụ buôn bán thực phẩm nhập lậu bị phát hiện thì riêng đối với mặt hàng sữa, đơn vị này đã phát hiện gần 37.000 sản phẩm Ensure Nutrition Shake loại tương tự.
 |
| Loại sữa này có ghi nhãn hạn chế không được bán ở Việt Nam và Mexico. |
Gần đây nhất, chiều 13/1, đội liên ngành phối hợp kiểm tra đột xuất cửa hàng kinh doanh sữa tại đường Khương Đình, Thanh Xuân (Hà Nội) do bà Lê Thị Thảo làm chủ.
Qua kiểm tra, lực lượng chức năng ghi nhận có 130 thùng thức uống dinh dưỡng mang nhãn hiệu Ensure (30 chai/thùng) không có hóa đơn chứng từ nhập khẩu. Tại đây còn có khoảng 180 thùng sữa bột do nước ngoài sản xuất, không có tem phụ tiếng Việt. Tại thời điểm kiểm tra bà Thảo chưa xuất trình được giấy tờ liên quan lô hàng, viện cớ do nhân viên kế toán nghỉ đột xuất nên xin khất xuất trình giấy tờ liên quan.
Theo một cán bộ điều tra, trong lô hàng này gồm 3.900 chai sữa, ghi rõ không được bán ở thị trường Việt Nam. Toàn bộ số hàng trên đã được niêm phong, đưa về Đội quản lý thị trường số 3 xử lý.
Trên tờ VnExpress, ông Đỗ Thái Vương - Giám đốc đối ngoại Abbott Việt Nam xác nhận cả 2 loại sản phẩm nêu trên cùng được hãng này sản xuất và có giá trị sử dụng như nhau. Tuy nhiên, loại không ghi nhãn hạn chế thị trường là sản phẩm được cấp phép tại Việt Nam và nhập khẩu chính hãng qua đơn vị ủy quyền là Công ty TNHH Dinh dưỡng 3A (đã được Abbott mua lại năm 2012). Trong khi đó, loại dán nhãn hạn chế được các doanh nghiệp khác nhập, hoặc là hàng "xách tay" nên phía Abbott Việt Nam không chịu trách nhiệm về những sản phẩm này, do không tham gia vào quá trình vận chuyển để đảm bảo chất lượng.
Lý giải trước đó với Ban Chỉ đạo quốc gia Chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban chỉ đạo 389), đại diện Abbott cho biết việc ghi nhãn hạn chế nêu trên bắt đầu từ năm 2013 và không xuất phát từ vấn đề chất lượng, khi mà sản phẩm vẫn đang được lưu hành tự do tại Mỹ. Việc làm này chỉ nhằm ngăn chặn các doanh nghiệp khác (ngoài 3A) nhập khẩu sản phẩm cùng loại để cạnh tranh và chống việc buôn lậu.
Chưa rõ ai phải chịu trách nhiệm
Chiều 19/1, tại Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế) diễn ra cuộc họp liên ngành để làm rõ trách nhiệm các bên về tình trạng sữa Ensure nước bị cấm lưu thông tại Việt Nam được bày bán tràn lan trên thị trường. Cuộc họp kéo dài cả buổi chiều với nhiều ý kiến tranh cãi gay gắt, nhưng rốt cuộc vẫn chưa làm rõ được cơ quan quản lý nhà nước nào phải chịu trách nhiệm.
Cuộc họp được tổ chức sau khi Ban Chỉ đạo quốc gia về chống buôn lậu, kinh doanh hàng giả, gian lận thương mại (Ban Chỉ đạo 389 T.Ư) có văn bản yêu cầu 3 bộ Tài chính, Công thương, Y tế làm rõ vấn đề trên (Thanh Niên đã phản ánh). Theo một thành viên dự họp, mặt hàng chất dinh dưỡng Ensure dạng nước được đưa ra ngoài thị trường tiêu thụ khi chưa có kết quả kiểm tra chất lượng và chưa được Bộ Y tế xác nhận công bố chất lượng sản phẩm. Nhà sản xuất (Công ty Abbott Laboratories - Mỹ) và nhà phân phối - Công ty TNHH dinh dưỡng 3A (Công ty 3A) có dấu hiệu tạo thế độc quyền, biểu hiện rõ nhất là Hãng Abbott từ năm 2013 cho in bổ sung trên nhãn hàng sản phẩm Ensure dòng chữ “not to be sold in Vietnam or Mexico” (không bán tại VN và Mexico), để tạo độc quyền, đội giá sản phẩm tại VN.
Theo bà Trần Phương Lan, đại diện Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công thương), với việc làm trên Hãng Abbott và Công ty 3A dễ gây nhầm lẫn về chỉ dẫn địa lý cho người tiêu dùng. Đại diện Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ KH-CN khẳng định không bảo hộ nhãn hiệu “not to be sold in Vietnam or Mexico” mà chỉ bảo hộ cho nhãn Ensure. Nên việc Hãng Abbott in dòng chữ này có thể gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng, cần phải xem xét./.
