"Lỗ hổng” của “hộ chiếu vắc-xin”
Mới tháng trước, một loạt tin tức đầy hứa hẹn về tình hình kiểm soát Covid-19 trên thế giới đã vẽ nên bức tranh đầy màu sắc và đầy hy vọng về sự phục hồi của thị trường du lịch quốc tế. Đơn cử, hơn 105 triệu người ở Hoa Kỳ đã được tiêm chủng - một trong những thị trường “béo bở” nhất của du lịch quốc tế.
Nhiều quốc gia bắt đầu “mở cửa” với du khách nước ngoài. Các hãng hàng không đang nối lại các chuyến bay quốc ngoại. Nhu cầu du lịch của người dân tăng cao bởi dịp lễ, mùa cao điểm về hè và đặc biệt sau khi trải qua một năm không được ra nước ngoài. Còn tại Việt Nam, tỉnh Quảng Nam được chọn làm nơi đầu tiên của cả nước đón khách du lịch quốc tế có “hộ chiếu vắc-xin”.
Nhưng sự lạc quan đã đến quá sớm. Trên thực tế, có rất nhiều “lỗ hổng” trong công tác tiêm chủng, công tác phòng chống dịch ở các quốc gia cùng sự gia tăng của các biến thế virus cho thấy vẫn chưa có những giải pháp triệt để cho du lịch quốc tế đảm bảo 100% an toàn.
Tiến sĩ Sarah Fortune - Chủ nhiệm Khoa Miễn dịch và Bệnh truyền nhiễm tại Đại học Harvard (Mỹ) đã trả lời thời báo New York Times (Mỹ) rằng, việc mở cửa trở lại cho du khách quốc tế đã được tiêm phòng được xem là “rủi ro đã được tính toán”.
Tuy nhiên, điều thực sự đáng lo ngại là sự pha trộn giữa những nhóm người đã được tiêm chủng và những nhóm người chưa được tiêm chủng trong cùng một môi trường có virus và khả năng lây truyền virus cao. Bên cạnh đó, các chuyên gia vẫn chưa thể khẳng định chắc chắn vắc-xin có thể miễn dịch hoàn toàn với những biến thể mới của virus.
Đáng nói, giấy chứng nhận sức khỏe chứng minh tình trạng tiêm chủng, hay “hộ chiếu vắc xin”, vốn được xem là “chìa khóa” gỡ rối cho du lịch quốc tế. Nhưng đến nay, giải pháp này đã cho thấy nhiều bất cập. Chính quyền Hoa Kỳ mới đây khẳng định, vẫn chưa có một mạng lưới kỹ thuật chuẩn mực để tập trung toàn bộ dữ liệu tiêm chủng của người dân trên toàn liên bang. Thay vào đó, dữ liệu tiêm chủng đang được “chắp vá” từ các hệ thống dữ liệu khác nhau tại các bang riêng lẻ, một số thành phố và vùng lãnh thổ.
Do vậy, lựa chọn phổ biến và khả thi nhất với người Mỹ để chứng minh tình trạng đã tiêm chủng của mình là xuất trình giấy chứng nhận tiêm chủng Covid-19 mà họ nhận được sau khi đi tiêm. Tuy nhiên, các tài liệu này rất dễ bị giả mạo. Chứng nhận giả mạo, thậm chí còn được rao bán trên TikTok, eBay và Craigslist. Không chỉ ở Mỹ, một số quốc gia khác cũng xuất hiện tình trạng làm giả giấy chứng nhận sức khỏe, ví dụ ở Hy Lạp.
Khó chồng khó
Không chỉ Ấn Độ, dịch bệnh cũng đang có xu hướng xuất hiện trở lại tại các quốc gia khác, tạo áp lực cho ngành du lịch, khiến các chính phủ phải cân nhắc trở lại quyết định “thắt chặt” biên giới với người nước ngoài. Với những tình huống bất ngờ như vậy, khó có thể tính toán được đầy đủ mức độ rủi ro, đặt ngành du lịch vào trạng thái thụ động.
Ngay cả khi khách du lịch quốc tế có thể đi du lịch một cách an toàn, người dân địa phương của được bảo vệ sức khoẻ, du khách cũng có thể gặp phải một trở ngại lớn khác. Đó là các điểm đến bị đóng cửa, hạn chế dịch vụ để phục vụ chống dịch.
Ví dụ, ở Đức, một đợt ngăn chặn mới nhằm chống lại “làn sóng” bùng dịch thứ ba dự kiến sẽ kéo dài đến tháng 6. Tại “kinh đô ánh sáng” Paris (Pháp), các quán bar, nhà hàng vẫn duy trì đóng cửa từ tháng 10 năm ngoái. Giờ giới nghiêm của thành phố áp dụng từ 7 giờ tối đến 6 giờ sáng khiến hầu như không có ai ở ngoài đường.
Do vậy, có thể thấy hiện trạng dịch bệnh căng thẳng trên thế giới đã đẩy nhiều quốc gia đang lạc quan trước viễn cảnh phục hồi du lịch quốc tế trước một quyết định khó khăn: “Lựa chọn tiếp tục đóng cửa với khách quốc tế hay vẫn chào đón du khách một cách có kiểm soát để tăng doanh thu, cùng với rủi ro dịch bệnh tiềm tàng trong cộng đồng?” Hiện vẫn chưa có quốc gia nào có một câu trả lời dễ dàng hay một giải pháp triệt để cho câu hỏi này.
Với ngành du lịch Việt Nam, đó cũng là bài toán hóc búa đang phải “đau đầu”. Theo thông tin của Bộ Y tế, Việt Nam đã ghi nhận ca mắc Covid-19 trong cộng đồng tại 26 tỉnh, thành phố, liên quan tới nhiều ổ dịch. Trong đó có bao gồm cả tỉnh Quảng Nam – tỉnh được giao trọng trách “đầu tàu” đón du lịch quốc tế.
Ngay sau đó, thành phố Hội An đã công bố dừng bán vé tham quan khu phố cổ và hoạt động phố đi bộ từ ngày 4/5. Cùng với đó là các thành phố du lịch trọng điểm như Hà Nội, Sài Gòn, Đà Nẵng, Hải Phòng cũng có ca nhiễm trong cộng đồng. Trước những thực tế này, quả thực sẽ ngày càng khó khăn hơn để giải bài toán du lịch quốc tế tại Việt Nam.
Theo thống kê của Tổ chức Du lịch thế giới, năm 2019, khách du lịch quốc tế trên toàn cầu đạt 1,5 tỷ lượt nhưng trong năm 2020 con số này giảm xuống còn khoảng 381 triệu lượt. Còn tại Việt Nam, chỉ có 3,847 triệu lượt khách quốc tế trong năm 2020, giảm gần 79% so với năm 2019, theo số liệu của Tổng cục Thống kê.
