Các bị cáo trong vụ án trên là Nghiêm Xuân Thiên Sửu (SN 1962, ngụ phường 5, quận 3, TP HCM), Đặng Văn Hiến (SN 1970), Hà Văn Trường (SN 1985, cùng ngụ xã Đô Lương, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn), Ninh Viết Bình (SN 1982, ngụ xã Lục Ba, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên), Phạm Công Thiện (SN 1977, ngụ Vĩnh Long) và Đoàn Văn Diện (SN 1980, ngụ huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước).
Nổ súng vì tranh chấp đất
Theo cáo trạng, năm 2008, Công ty TNHH TM-ĐT Long Sơn (Công ty Long Sơn) được UBND tỉnh Đắk Nông giao hơn 1.000ha đất rừng tại tiểu khu 1535, xã Quảng Trực để thực hiện dự án nông lâm nghiệp. Đến tháng 6/2013, ông Sửu mua lại dự án này và làm Phó Giám đốc Công ty Long Sơn. Trong quá trình thực hiện dự án, Công ty Long Sơn đã để một số hộ dân xâm canh, khiến hai bên xảy ra tranh chấp nhưng chính quyền chưa giải quyết được.
Ngày 15/10/2016, Sửu gọi người của Công ty Long Sơn, chuẩn bị máy ủi, máy cày, áo giáp, lá chắn… để bảo vệ xe ủi, tiến hành ủi cà phê, điều của một số gia đình xâm canh. Ngày 23/10/2016, Sửu và Thiện chỉ đạo Lê Phi Thông, Dương Văn Tiến, mỗi người điều khiển một xe ủi, Lê Thanh Phong điều khiển 1 xe cày chở theo Thiện cùng nhiều người khác mang theo quần áo, mũ, giày bảo hộ, khiên chắn, áo giáp, gậy, đá cục chia thành 2 nhóm chốt chặn đường vào khu đất nhà ông Hoàng Văn Thắng và Đặng Văn Hiến trồng cây điều, cà phê, không cho người dân kéo lên ngăn cản để cho Thông, Tiến trực tiếp lái xe ủi phá hủy cây trồng nhằm chiếm lại đất cho Công ty Long Sơn.
Hậu quả là 287 cây điều, 45 cây cà phê của ông Thắng, Triệu Phục Cao và Hiến thiệt hại với tổng giá trị tài sản là 73.624.000 đồng. Trong đó, Thông đã phá hủy 75 cây điều của ông Thắng, 39 cây của nhà Hiến, 40 cây điều của ông Cao có tổng giá trị tài sản là 32.648.000 đồng. Tiến phá hủy 133 cây điều, 45 cây cà phê nhà ông Thắng có tổng giá trị tài sản thiệt hại là 40.976.000 đồng.
Khi thấy cây trồng nhà mình bị phá hủy, Hiến cùng Bình đã sử dụng súng thể thao bắn vào những người của Công ty Long Sơn. Lúc này, Trường đã đến tiếp đạn cho Hiến bắn. Vụ việc khiến Điểu Vinh (SN 2000), Điểu Tào, Tiến tử vong tại chỗ và 13 người bị thương với tỷ lệ từ 6-54%.
Sau khi thực hiện hành vi phạm tội, Hiến và Trường đã kể lại cho Diện biết và có ý định bỏ trốn. Diện đã giúp Hiến và Trường bỏ trốn bằng cách sử dụng sim điện thoại của Hiến mang đến địa bàn huyện Bù Đăng (tỉnh Bình Phước) lắp vào điện thoại khác gọi vào tổng đài 900 nhằm đánh lạc hướng CQĐT. Sau đó, Diện đưa Trường vào nhà mình để trốn.
VKSND Tối cao khẳng định, hành vi của Hiến cùng Bình, Trường nêu trên đã phạm tội “Giết người”. Trong đó, Hiến là người giữ vai trò chính, Bình và Trường đóng vai trò đồng phạm, giúp sức. Hành vi của Sửu, Thiện cấu thành tội “Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản”. Hành vi của Diện cấu thành tội “Che giấu tội phạm”.
“Sống ở nước ngoài lâu năm nên không hiểu pháp luật”
Do tính chất đặc biệt của phiên tòa nên từ rất sớm, có hàng chục chiến sĩ cảnh sát túc trực tại trụ sở TAND tỉnh Đắk Nông đã để đảm bảo an ninh cho phiên tòa.
Tại phần xét hỏi, khi được hỏi bị cáo cho người chuẩn bị đá để làm gì thì bị cáo Sửu cho rằng việc chuẩn bị đá chỉ nhằm để “lót đường” qua các vũng lầy. Ngay lập tức, chủ tọa phiên tòa đã nhắc nhở Sửu phải thành khẩn khai báo để được hưởng sự khoan hồng của pháp luật. Trước đó, Sửu cũng đã trả lời quanh co một số câu hỏi của HĐXX. Trả lời về việc có nhận thức được hành vi tự ý san ủi cây trồng của người khác là vi phạm pháp luật hay không, bị cáo Sửu nói: “Trước khi thực hiện việc san ủi, bị cáo đã báo cáo cho UBND tỉnh Đắk Nông. Trong báo cáo có ghi rằng xin cho san ủi diện tích đất trên. Sau đó, UBND tỉnh Đắk Nông đã có công văn trả lời yêu cầu các có quan chức năng phối hợp để giải tỏa. Do đó, bị cáo nghĩ rằng UBND tỉnh đã cho phép san ủi diện tích đất đó nên bị cáo đã cho người thực hiện”. Lúc này, chủ tọa phiên tòa chất vấn: Bị cáo có trình độ 10/10 lại là Phó Giám đốc công ty, sao không hiểu được văn bản? Bị cáo Sửu trả lời: “Bị cáo sống ở nước ngoài lâu năm nên không hiểu pháp luật Việt Nam”.
Bị cáo Hiến khai nhận: “Sau khi bị người của Công ty Long Sơn bao vây nhà thì bị cáo cầm súng đi ra ngoài nhưng nhóm người cầm theo hung khí chặn lại không cho đi. Do đó bị cáo đã bắn 1 phát chỉ thiên thì bị nhóm người công ty ném đá nên bị cáo chạy vào và bắn 1 phát rồi vào nhà đóng cửa. Sau đó bị cáo ra ngoài rồi tiếp tục bắn nhiều phát vào nhóm người của công ty”.
Còn bị cáo Trường (người làm công cho bị cáo Hiến) nói: “Khi ông Hiến vào nhà nói lấy hộp đạn thì bị cáo làm theo. Sau đó, ông Hiến nói bị cáo gọi điện cho anh Bình thì cáo gọi rồi nói “Người của công ty đang vây nhà, anh mang “hàng” lên nhà anh Hiến trợ giúp”.
Bị cáo Diện thành khẩn: Khi gặp có nghe anh Hiến nói việc vừa bắn vào nhóm người của Công ty Long Sơn. Anh Hiến nói nhờ bị cáo cầm điện thoại ra khu vực xa gọi điện để đánh lạc hướng cơ quan công an. Lúc đầu bị cáo cũng ngại nhưng anh Hiến nói gọi giúp anh để anh trốn vài ngày rồi ra đầu thú. Lúc đầu bị cáo không nhận thức được việc làm của mình là vi phạm pháp luật.
Dự kiến phiên tòa sẽ kéo dài trong 2 ngày.
