Giật mình chuyện thu nộp phí dự thi của Cục Khảo thí

Chỉ hai chữ “đồng ý” do một Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) bút phê vào một tờ trình của Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục (Cục khảo thí), gần 4 tỷ đồng lẽ ra phải thu đủ vào ngân sách coi như được xí xóa.

Việc thu hồ sơ và lệ phí đăng ký dự thi của thí sinh, theo quy định, được thực hiện theo hai tuyến: Sở GD&ĐT hoặc các trường đại học, cao đẳng (ĐH, CĐ). Về nguyên tắc, các trường ĐH, CĐ thu hồ sơ và lệ phí đăng ký dự thi do thí sinh nộp trực tiếp tại trường (gọi là thí sinh tự do, được gán mã 99 để làm máy tính tuyển sinh) rồi nộp về Cục khảo thí. Lệ phí tuyển sinh trung ương là 4.000 đồng/hồ sơ (từ năm 2010 đến nay là 6.000 đồng/hồ sơ).

Trước đây, lệ phí tuyển sinh trung ương do Văn phòng Bộ GD&ĐT thu và quản lý sử dụng. Từ năm 2006 đến nay, nhiệm vụ này được Bộ GD&ĐT giao Cục khảo thí thực hiện. Tuy nhiên, trên thực tế, Vụ Giáo dục đại học lại đứng ra trực tiếp thu lệ phí tuyển sinh trung ương của các trường ĐH, CĐ rồi sau đó mới nộp cho Cục khảo thí và mọi rắc rối bắt đầu phát sinh.

Tổng cộng, từ năm 2006 đến nay, gần 13 triệu lượt thí sinh đã nộp hồ sơ đăng ký dự thi với số tiền phải trích nộp nghĩa vụ lệ phí tuyển sinh trung ương là hơn 60,32 tỷ đồng. Tuy nhiên, do Vụ Giáo dục đại học nộp bao nhiêu Cục khảo thí ghi thu bấy nhiêu nên số chênh lệch về lệ phí tuyển sinh trung ương hàng năm (mã thí sinh tự do) phải thu về Cục so với mức thu từ số hồ sơ đăng ký dự thi của từng trường ĐH, CĐ là khá lớn.

Tính riêng trong 4 năm (từ 2008 đến 2011), số tiền lệ phí tuyển sinh trung ương còn thiếu (mã thí sinh tự do) Cục phải truy thu là hơn 3,73 tỷ đồng.

Lấy lý do bộ phận kế toán (cũ) của Văn phòng Cục đã hạch toán khoản thu trên (lệ phí tuyển sinh mã 99) là không có cơ sở, thiếu căn cứ để ghi sổ kế toán: “Số tiền trên bảng kê kèm theo chứng từ kế toán chỉ là số ước tính”, chưa được thực hiện đối chiếu, xác nhận hay cam kết thanh toán, đối tượng công nợ chỉ ghi chung chung là các trường ĐH, CĐ mà không có số liệu chi tiết, cụ thể của từng trường (số hồ sơ, số lệ phí…), Cục khảo thí đã đề nghị thứ trưởng GD&ĐT Nguyễn Vinh Hiển cho phép xóa khoản công nợ phải thu này của Cục trong năm 2012.

Chỉ với hai chữ viết tay “đồng ý” ghi bên lề tờ trình, thứ trưởng Hiển coi như đã “xí xóa” hơn 3,73 tỷ đồng này.

Trong khi đó, Thông tư liên tịch số 21/2010/TTLT-BTC-BGDĐT quy định chế độ thu và sử dụng phí dự thi, dự tuyển (lệ phí tuyển sinh) ĐH, CĐ và TCCN đã nêu rõ: Phí dự thi, dự tuyển đại học và trung cấp chuyên nghiệp thu theo mức thu quy định, sử dụng đúng mục đích và quản lý chi tiêu tiết kiệm theo chế độ tài chính hiện hành.

Khoản tiền này được quản lý như sau: Khi thu tiền phí phải cấp cho người nộp tiền biên lai thu phí theo quy định của Bộ Tài chính. Biên lai nhận tại cơ quan Thuế địa phương nơi đơn vị đóng trụ sở (hoặc biên lai tự in sau khi đã thống nhất với Cục Thuế tỉnh, thành phố) và được quản lý, sử dụng theo chế độ quản lý biên lai thu phí, lệ phí của Bộ Tài chính quy định.

Định kỳ 10 ngày một lần cơ quan, đơn vị, thu phải gửi toàn bộ tiền phí dự thi, dự tuyển CĐ, ĐH và TCCN vào tài khoản tạm giữ "tiền phí, lệ phí" của cơ quan, đơn vị tại Kho bạc Nhà nước nơi giao dịch.

Theo đúng quy định pháp luật, việc xử lý khoản thu nói trên thậm chí còn vượt quá thẩm quyền của cả Bộ trưởng Bộ GD&ĐT.

Thành Lân