Tháng 11/2016, Ros Sokny, một nữ doanh nhân đến từ Kratie (miền Đông Campuchia), có chuyến đi dài 5 tiếng đồng hồ đến phòng khám De Beaute - một bệnh viện phẫu thuật thẩm mỹ tư nhân- nằm kín đáo ở rìa phía Tây Phnom Penh.
Bi kịch từ làm đẹp
Vài tháng trước, Sokny muốn phẫu thuật nâng ngực, và đến tháng 10/2016, bà mẹ 4 con này quyết định đến với De Beaute để thực hiện ước mơ với gói dịch vụ khuyến mãi nhận được thông qua Facebook. Sau khi tâm sự với ông xã về quyết định của mình, Sokny đặt dịch vụ, trả cho cơ sở thẩm mỹ này số tiền tương đương 3.000 USD và lái xe đến Phnom Penh để được tư vấn.
Ca phẫu thuật của Ros Sokny nhìn chung tương đối đơn giản, và cơn ác mộng chỉ đến khi cô được gây mê. Sau một biến chứng không được tiết lộ, Sokny được đưa tới khoa chăm sóc đặc biệt tại một bệnh viện tư gần đó với triệu chứng nhiễm trùng nội tạng; 3 ngày sau khi trải qua các thủ tục dao kéo, Sokny qua đời. De Beaute bị đóng cửa, đặt dưới sự giám sát của cảnh sát với tội danh liên quan đến cẩu thả trong điều trị.
Cái chết của Ros Sokny làm xôn xao khắp Campuchia, nhưng theo tin từ cảnh sát thì “nghi phạm” tại bệnh viện De Beaute đã kịp “bùng” trước khi bị thẩm vấn. Không rõ có bao nhiêu đối tượng hoạt động ở bệnh viện phẫu thuật tư này, nhưng theo ông Song Ly -Phó cảnh sát trưởng Phnom Penh, cảnh sát vẫn đang để mắt tới các nghi phạm.
Sau cái chết đột ngột của Ros Sokny, ông chồng Phai Veasna bày tỏ: “Tôi khóc cạn nước mắt. Giờ đây, tôi phải bươn chải một mình để trả hết các khoản nợ nần mà vợ tôi đã dùng cho phẫu thuật cũng như nuôi dạy các cháu. Tôi thật sự không biết mình sẽ xoay sở ra sao khi không có bà xã bên cạnh. De Beaute không hề liên lạc hay bồi thường tổn thất cho chúng tôi. Vợ tôi vẫn còn trẻ và tràn trề nhựa sống. Đây là sai lầm lớn nhất của nhà chúng tôi. Khi hoàn cảnh của vợ tôi bị rủi ro, bác sĩ phẫu thuật ở De Beaute gợi ý chúng tôi chuyển sang bệnh viện khác để điều trị”.
Có một thực tế là tầng lớp trung lưu ở Campuchia đang có nhu cầu ngày càng tăng trong tìm kiếm các thủ tục thẩm mỹ để trở nên xinh đẹp hoặc nổi tiếng. Một làn sóng xây dựng các phòng khám mới như hời hợt kiểm soát như kiểu De Beaute, thường cung cấp dịch vụ làm đẹp giá rẻ để lôi cuốn khách hàng.
Theo bà Thida Khus, một nhà hoạt động nữ quyền nổi tiếng, giám đốc điều hành của tổ chức phi chính phủ ở Phnom Penh tên là Silaka: “Rất nguy hiểm. Không có cơ chế giám sát hay giới hạn hiệu quả, nhà nước lại không chịu trách nhiệm giám sát. Đã có nhiều trường hợp khách hàng muốn đi chỉnh mũi nhưng sau đó lại rước phải biến chứng khủng khiếp do phẫu thuật quá tệ”.
 |
| Hoạt huyết não và khử độc gan là những dịch vụ đang triển khai tại phòng khám Vita Longa |
Nỗi lo “hành nghề chui”
Một báo cáo được công bố bởi Công ty nghiên cứu Grand View (Grand View Research) vào tháng 6/2016 nói rằng, năm 2014, khu vực châu Á – Thái Bình Dương đã là thị trường thẩm mỹ y tế lớn nhất thế giới.
Bà Preedinoot Sripradoo - giám đốc của phòng khám Vita Longa ở khu hạng sang Boeung Keng Kang 1 (Phnom Penh) chuyên về các dịch vụ làm trẻ hóa tế bào gốc dựa trên nhau thai- tin rằng, có sự tăng trưởng của ngành công nghiệp làm đẹp bởi nhiều người tin rằng một khuôn mặt không vết nhăn, đôi môi tiêm collagen khẳng định sự hoàn hảo trong một xã hội Campuchia đang ngày một giàu đẹp.
“Hãy tưởng tượng rằng bạn đã không đẹp mà lại xấu, thì bạn luôn cảm thấy bất an, không tin vào chính mình. Bạn ngại đi đây đó, hay làm gì đó, cảm thấy cuộc sống tẻ nhạt, chán chường”.
Bà Sripradoo tuyên bố, trong vòng 5 năm qua, Bộ y tế Campuchia đã làm việc hết sức chăm chỉ “trước làn sóng bùng nổ các phòng khám mới”. “Các quy định của họ rất nghiêm ngặt”, bà Sripradoo nói thêm. Song, những bác sĩ khác lại hết sức lo âu với sự thiếu giám sát của nhà chức trách.
Bà Sem Rotana, chủ nhân của phòng khám Dr Skin trong một tòa chung cư ở gần Boeung Trabek, phân trần: “Để mở được một phòng khám có giấy phép của Bộ Y tế, cần phải là bác sĩ có chuyên môn. Xui là, nhiều phòng khám hôm nay không có những điều kiện này.”
Nhưng ngay cả khi bác sĩ có chứng chỉ thì vẫn không dám cam đoan chất lượng sẽ tốt. Bà Thida Khus giải thích: “Các phòng khám làm đẹp tư nhân cung cấp những dịch vụ và chương trình dào tạo. Có tiền là bằng trao ngay mấy hồi”.
Chị Somany Yen, người quản lý phòng khám MD7 tại Nam Phnom Penh, nhất trí cho rằng một số lượng các học viên phải có chứng chỉ hành nghề sau khi được đào tạo tối thiểu: “Họ đi học một khóa học ngắn hạn 3 tháng hay 4 tháng và tự nghĩ rằng đã đủ tay nghề làm bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ, đường hoàng ra hành nghề”.
Bà Sok Kanha, Phó giám đốc của Sở thông tin y tế và kế hoạch hóa thuộc Bộ Y tế Campuchia, lên tiếng khẳng định: “Điều mà chúng tôi muốn là, chúng tôi chỉ cung cấp giấy phép cho bệnh viện, các phòng khám đa khoa và phòng khám tư nhân. Tôi cũng không chắc lắm về việc trong Bộ Y tế có những chính sách nào đó về phòng khám thẩm mỹ”.
Bác sĩ phẫu thuật tạo hình Reid Sheftall - điều hành một trong số các phòng khám tư ở Bệnh viện trung ương Phnom Penh - kể: “Khi tôi đến Phnom Penh, phụ nữ nơi đây đã đến những phòng thẩm mỹ, đặt giác hút âm lên ngực và nghĩ rằng cách đó sẽ làm cho bộ ngực to hơn, nhưng chỉ làm rách dây chằng mà thôi. Thật là tồi tệ”.
 |
| Bác sĩ phẫu thuật tạo hình Reid Sheftall |
Làm đẹp thời...Facebook
Bà Thida Khus cho hay: “Hồi trước, giá dịch vụ làm đẹp rất rẻ, nhưng người dân vẫn không đủ khả năng chi trả, còn giờ đây thì rất khác. Phong cách làm đẹp Hàn Quốc là nguồn cảm hứng tạo nên sự sôi động của thị trường thẩm mỹ. Điện ảnh Hàn Quốc “xâm lược” nước tôi, phim ảnh Hàn tác động lớn đến dân cư Campuchia”.
Mạng xã hội cũng tác động mạnh mẽ tới ngành công nghiệp làm đẹp, được các phòng thẩm mỹ tận dụng triệt để cho tiếp thị sản phẩm. Bà chủ Sripradoo tuyên bố: “Facebook là nguồn truyền thông chủ lực ở Campuchia”.
Thực vậy, trang facebook của Vita Longa thường xuyên “up” những hình ảnh bóng bẩy về những bệnh nhân có làn da trắng muốt, mắt tròn xoe, dung mạo xinh đẹp hết cỡ. Những chiến dịch khuyến mãi cũng tung hết chiêu nào là “giảm cân siêu tốc”, “khử độc gan”, “hoạt hóa não và tăng cường sắc đẹp” cũng như các gói trị liệu laze.
Dù đóng cửa, không còn hoạt động song De Beaute vẫn còn một trang facebook đang hoạt động với một loạt các bài đăng năm 2016 giới thiệu đủ các dịch vụ làm đẹp như “gọt và nâng mũi” với giá chưa tới 2.000 USD, “làm má lúm đồng tiền” có giá 250 USD, hút mỡ là 1.600 USD và nâng ngực là 3.500 USD”.
Trong khi đó, phòng khám Dr Skin lại sử dụng các ngôi sao nhạc Pop, diễn viên hay người mẫu người Campuchia để quảng cáo các dịch vụ làm đẹp của họ như “mặt hình chữ V”. Dalice Katam Sovandalice, một trợ lý của Dr Skin tiết lộ, những người nổi tiếng Campuchia sẽ được ưu tiên giảm giá và đổi lại, họ sẽ quảng cáo cho thương hiệu.
Bà Sripradoo nhấn mạnh: “Tầng lớp khách hàng trung lưu đang phát triển. Họ tìm hiểu, tra cứu và kiểm tra thử trước khi quyết định làm đẹp. Lúc này đây, các phương pháp trị liệu y tế và tiêu chuẩn của ngành công nghiệp sắc đẹp đang lên cao hơn lúc nào hết”.
Một phụ nữ Campuchia khai tên là Bopha, giải thích: “Qúy vị cần phải có niềm tin vững chắc về nơi mình đến dùng dịch vụ. Nhưng không phải phòng khám nào ở thủ đô Phnom Penh cũng hiệu quả cao. Đôi lúc, cần phải có thêm ai đó đã thử và giới thiệu thì mới chắc ăn được”.
 |
| Bopha là một trong số khách hàng thuộc tầng lớp trung lưu ở Campuchia, hiện đang rất háo hức được làm đẹp cho bản thân |
Bà Sem Rotana, chủ phòng khám Dr Skin kết luận: “Nếu khách hàng yêu thích, họ sẽ trở lại nhiều lần. Hôm nay, họ cần tiêm, ngày mai họ sẽ cần thứ khác”. Còn người chồng khốn khổ Phai Veasna rầu rĩ: “Một số bác sĩ thậm chí còn không dám chắc được về kết quả của họ”..../.
