Mong ước con đường rộng nhất, đẹp nhất sớm trở thành hiện thực

Việc giải phóng mặt bằng xây dựng tuyến đường 100 m thuộc dự án Khu đô thị mới Lạch Tray- Hồ Đông tới nay vẫn gặp nhiều vướng mắc, tiến độ rất chậm, trong đó có khu đất nông nghiệp thuộc phường Đông Khê. Liên quan đến khu đất này còn 52/85 hộ chưa nhận tiền đền bù, chưa bàn giao mặt bằng và có một số khiếu nại về thủ tục. Ông Ngô Văn Hậu, Phó giám đốc Công ty TNHH MTV Thương mại Đầu tư Phát triển đô thị, Phó giám đốc Ban quản lý dự án trao đổi với phóng viên Báo Hải Phòng một số nội dung đáng quan tâm về nguyên nhân, cách làm của thành phố, các ngành, địa phương khi tiến hành thu hồi đất thực hiện dự án. 

- Nguyên nhân chính khiến 52 hộ dân khiếu nại, chưa nhận tiền và bàn giao mặt bằng là gì, thưa ông?
- Ông Hoàng Xuân Kỳ trú tại nhà số 37/213 cụm 2 phường Đông Khê, đại diện  52 hộ dân khiếu nại và đề nghị UBND quận Ngô Quyền có quyết định thu hồi đất cá biệt đến từng hộ dân. Về vấn đề này, UBND thành phố đã có quyết định  716/QĐ-CT ngày 7 - 5- 2010 về việc giải quyết khiếu nại của nhiều hộ dân có đất thu hồi thuộc tuyến đường 100m đất nông nghiệp phường Đông Khê. Quyết định nêu rõ: về nguyên tắc, UBND quận Ngô Quyền phải ban hành quyết định thu hồi đất tới từng hộ dân. Nhưng xét tình hình quản lý thực tế đất nông nghiệp tại khu vực này và quá trình thực hiện trình tự kiểm kê, đền bù cũng như chính sách và mức bồi thường, hỗ trợ các hộ dân có đất nông nghiệp thu hồi phục vụ dự án không bị ảnh hưởng về quyền lợi kinh tế, UBND quận Ngô Quyền không phải ban hành quyết định thu hồi đất riêng biệt tới từng hộ dân. Tuy nhiên, UBND quận Ngô Quyền có thiếu sót trong việc thực hiện trình tự, thủ tục thu hồi đất.

Diện tích đất nông nghiệp của 52 hộ dân phường Đông Khê (quận Ngô Quyền) nằm trong diện giải phóng mặt bằng thi công tuyến đường 100m, thuộc dự án Khu Đô thị mới Lạch Tray - Hồ Đông.            Ảnh: Phương Nga

- Ông có thể giải thích rõ hơn lý do vì sao không thể ra quyết định thu hồi đất tới từng hộ dân?

- Theo quy hoạch tổng thể xây dựng thành phố Hải Phòng đến năm 2010, đất nông nghiệp của phường Đông Khê không được giao khoán ổn định, lâu dài. Chỉ thị số 17/CT-UB ngày 19- 5- 1994 của UBND thành phố có nêu: trong khi chờ công bố chính thức quy hoạch chi tiết, toàn bộ vùng đất (kể cả đất nông nghiệp) thuộc huyện Hải An cũ, các xã mới chuyển thành phường… chỉ được xét giao đất theo phương thức tạm thời …” Như vậy, toàn bộ diện tích đất nông nghiệp phường Đông Khê không được giao khoán, ổn định.

Cụ thể, về diện tích đất thu hồi, nếu các hộ dân đứng tên đối tượng bị thu hồi đất thì nội dung thể hiện tại quyết định thu hồi đất đối với từng hộ dân về số thửa, diện tích đất thu hồi là không thể thực hiện vì trên thực tế, diện tích đất gia đình canh tác, sử dụng (diện tích thu hồi) và diện tích đất được hưởng theo quỹ đất bình quân 350m2/nhân khẩu (diện tích bồi thường) không giống nhau.

Ví dụ: Hộ ông Nguyễn Văn A được tạm giao 1.500m2 để canh tác và gia đình chỉ có 2 nhân khẩu nông nghiệp. Hạn mức đất bình quân nhân khẩu nông nghiệp ở phường Đông Khê là: 350 m2/khẩu. Diện tích đất gia đình này được hưởng bồi thường là: 350m2 x 2 khẩu = 700m2. Diện tích còn lại 1500-700=800m2 chuyển bồi thường về UBND phường Đông Khê, HTX nông nghiệp phường Đông Khê để điều tiết cho các hộ xã viên hợp tác xã còn thiếu diện tích hoặc chưa được giao đất.

Vì vậy, quyết định thể hiện thu hồi đất của hộ ông A  bao nhiêu sẽ rất khó thực hiện. Có thành viên Hội

đồng bồi thường quận cho rằng nếu ghi thu hồi là 700 m2, khi hộ ông A không chấp hành bàn giao mặt bằng thì cơ quan chức năng chỉ có thể cưỡng chế thu hồi đất 700 m2. Còn lại 800 m2  sẽ rất vướng. Trong nhiều phiên họp Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư quận Ngô Quyền, có đại biểu cho rằng nên đứng tên người được điều tiết. Nhưng thực tế, người đó lại không có tên trong quyết định phê duyệt bồi thường, không phải là người sử dụng đất. Còn nếu quyết định thu hồi đất thể hiện diện tích thu hồi là 1.500m2 thì đương nhiên hộ  ông A sẽ có cơ sở đề nghị được bồi thường đất đủ 1.500m2, không chấp nhận bồi thường 700m2.

Về số thửa đất bị thu hồi cũng có sự bất hợp lý. Bởi số thửa đất bị thu hồi rất khó thể hiện đúng theo quy định tại quyết định thu hồi đất. Nếu ghi theo diện tích đất được tạm giao canh tác, sử dụng thì số thửa đất bị thu hồi là đúng nhưng nếu ghi theo diện tích được bồi thường theo hạn mức bình quân nhân khẩu thì có thể xảy ra trường hợp người sử dụng đất canh tác trên nhiều thửa đất, không rõ thửa đất nào là thửa đất bị thu hồi mà gia đình được bồi thường.

Đối với chủ sử dụng đất, về nguyên tắc, chủ thể đứng tên sử dụng đất để cấp có thẩm quyền ra quyết định thu hồi đất là UBND phường, HTX nông nghiệp phường Đông Khê chứ không phải các hộ dân sử dụng, canh tác trên đất. Bởi các hộ chỉ được giao đất theo phương thức tạm thời. Nếu  thể hiện tên hộ sử dụng thì sẽ mâu thuẫn về diện tích đất, số thửa đất bị thu hồi mà ghi tên người được điều tiết vào quyết định thu hồi thì sẽ sai với quy định của pháp luật.

Trên thực tế, dù có hay không có quyết định thu hồi đất riêng tới từng hộ thì quyền lợi kinh tế của người dân vẫn được bảo đảm. Không những thế, thành phố còn nghiên cứu và có biện pháp nhằm bảo đảm tốt hơn quyền lợi của người dân khi bị thu hồi đất.

-  Cụ thể như thế nào, thưa ông?

Theo Nghị định 181/2004/NĐ-CP, Nghị định 197/2004/NĐ-CP, Chỉ thị số 17/CT-UB của UBND thành phố, UBND quận Ngô Quyền ban hành quyết định thu hồi đất cá biệt với đối tượng thu hồi đất, hưởng bồi thường đất là UBND phường Đông Khê, HTX nông nghiệp phường Đông Khê. Còn các hộ dân được tạm giao đất chỉ được hưởng các khoản bồi thường về vật kiến trúc, hoa màu trên đất, không được hưởng bồi thường về đất, không được hưởng các khoản hỗ trợ theo quy định tại khoản 5 điều 19 Quyết định số 485/QĐ-UB gồm các khoản sau:

+  Hỗ trợ đào tạo nghề và hướng nghiệp: một lao động nông nghiệp mất hoàn toàn ruộng canh tác được hỗ trợ, tiền học nghề và phụ cấp 2.000.000 đồng/ người.

+ Hộ sản xuất nông nghiệp bị thu hồi trên 30% diện tích đất được giao theo hạn mức tại Quyết định 03/QĐ - UB được hỗ trợ 405.000 đồng/khẩu.

+ Các hộ sản xuất nông nghiệp bị thu hồi đất: từ 31 % - 50% được hỗ trợ 5% mức giá; từ 51% - 70%: hỗ trợ 7% mức giá; trên 70%: hỗ trợ 10 % mức giá.

Tiền bồi thường về đất chuyển về UBND phường, HTX nông nghiệp phường Đông Khê để điều tiết cho tất cả hộ xã viên nông nghiệp HTX còn thiếu về diện tích hoặc chưa được giao đất.

Trước thực tế như vậy, UBND quận Ngô Quyền đã lấy tên người sử dụng đất được tạm giao khoán làm đối tượng được bồi thường để các hộ dân được hưởng đầy đủ mọi quyền lợi về bồi thường, hỗ trợ như các hộ dân đã được giao khoán đất theo Nghị định 64/CP Quyết định số 03/QĐ-UB của UBND thành phố.

Ngoài ra, thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND thành phố tại Quyết định số 716/QĐ-CT ngày 7- 5- 2010 về việc giải quyết khiếu nại của ông Hoàng Xuân Kỳ, quận Ngô Quyền sẽ rà soát đối tượng, cơ chế, chính sách hỗ trợ, nhất là đối với các hộ bị thu hồi 100% đất sản xuất, tạo điều kiện giảm bớt khó khăn cho dân. UBND quận Ngô Quyền đã phối hợp với các, Sở, ban, ngành chức năng trình UBND thành phố xem xét hỗ trợ thêm 1m2 đất nông nghiệp bị thu hồi 70% mức gía đất nông nghiệp (55.000 đ/m2) được phê duyệt tại Quyết định số 377/QĐ-UBND ngày 13- 3- 2007 của UBND thành phố:  = 38.500 đồng/m2.

-  Ông có thể cho biết, nếu các hộ không chấp hành thì sẽ xử lý như thế nào?

-  Theo quy định tại khoản 2, điều 9, Nghị định số  197/2004/NĐ-CP ngày 3- 12- 2004 trường hợp bồi thường chậm do người bị thu hồi đất gây ra, nếu giá đất tại thời điểm bồi thường thấp hơn giá đất tại thời điểm có quyết định thu hồi thì bồi thường theo giá đất tại thời điểm bồi thường; nếu giá đất tại thời điểm bồi thường cao hơn giá đất tại thời điểm có quyết định thu hồi thì bồi thường theo giá đất tại thời điểm có quyết định thu hồi. Do đó, không thể tính bổ sung thêm cho các hộ dân về các khoản trợ cấp, hỗ trợ theo các quy định mới về bồi thường, hỗ trợ tại thời điểm hiện nay. Việc hỗ trợ bổ sung thêm 70% mức giá đất nông nghiệp được phê duyệt tại Quyết định số 377/QĐ-UBND đã là sự vận dụng theo hướng có lợi cho các hộ dân.

- Xin cảm ơn ông!

Thanh Hiệp thực hiện