Lo ngại khi áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời trước khi khởi kiện

Bà Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội phát biểu khai mạc phiên họp.
Bà Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội phát biểu khai mạc phiên họp.
(PLO) -Trước những “mánh khóe” có thể ảnh hưởng rất lớn tới lợi ích kinh doanh của doanh nghiệp, bà Nguyễn Thu Trang - đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) kiến nghị Ủy ban Tư pháp lưu ý đến “các điều kiện phải chặt chẽ để có thể yêu cầu áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời”. 

Cần quy định cụ thể các căn cứ áp dụng tránh tùy tiện

Theo Tờ trình dự thảo Luật do Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Sơn trình bày, Bộ luật Tố tụng Dân sự hiện hành mới chỉ quy định việc áp dụng các BPKCTT từ khi người khởi kiện nộp đơn khởi kiện cho tòa án mà chưa quy định việc áp dụng BPKCTT trước khi khởi kiện. 

Trong quá trình xây dựng Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, nhiều đại biểu Quốc hội, các thành viên Ban soạn thảo đã đặt ra vấn đề quy định các BPKCTT trước khi khởi kiện trong một dự án luật riêng vì không thuộc quy trình tố tụng dân sự. Chính bởi vậy đây là dự án Luật rất quan trọng liên quan đến quyền con người, quyền cơ bản của công dân.

Các BPKCTT trước khi khởi kiện được quy định trong dự án Luật gồm: kê biên tài sản; cấm chuyển dịch quyền về tài sản; cấm thay đổi hiện trạng tài sản; cho thu hoạch, cho bán hoa màu hoặc sản phẩm, hàng hóa khác; phong tỏa tài khoản tại ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, Kho bạc Nhà nước; phong tỏa tài sản ở nơi gửi giữ; phong tỏa tài sản của người có nghĩa vụ; tạm dừng việc đóng thầu và các hoạt động có liên quan đến việc đấu thầu; thu giữ, niêm phong cấm di chuyển hàng hóa bị nghi ngờ xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, nguyên liệu, vật liệu, phương tiện sản xuất, kinh doanh hàng hóa đó…

Ngoài các biện pháp liên quan đến việc bảo toàn tài sản mà dự thảo Luật đã quy định, VKSNDTC đề nghị cần cân nhắc quy định các biện pháp có thể bảo vệ ngay lập tức quyền nhân thân của con người.

Như vậy, “để bảo đảm thận trọng, chặt chẽ, tránh tùy tiện, cần quy định cụ thể các căn cứ áp dụng đối với từng biện pháp, giấy tờ, tài liệu người yêu cầu phải nộp cho Tòa án để làm cơ sở áp dụng” – đại diện VKSNDTC đề nghị.

Thẩm phán cũng “e dè” vì sợ “thân bại danh liệt”

Việc áp dụng các BPKCTT trước khi khởi kiện là một trong những phương thức hữu hiệu để bảo toàn tài sản, bảo vệ chứng cứ, giảm thiểu những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra trong việc giải quyết vụ án.

Tuy nhiên, những vấn đề đặt ra trong dự án Luật còn rất mới, chưa có tổng kết thực tiễn khiến ông Nguyễn Duy Hữu, Chánh án TAND tỉnh Đắk Lắk, Ủy viên Ủy ban Tư pháp lo ngại, “trong bối cảnh hiện nay, cạnh tranh trên thương trường vô cùng khốc liệt nên không loại trừ nguy cơ tổ chức, cá nhân lạm dụng Luật để hại nhau. Vì thế Thẩm phán các địa phương rất ngại và e dè về áp dụng các biện pháp này vì nếu làm sai dễ bị “thân bại danh liệt”. 

Nhận định các BPKCTT “can thiệp quá sâu vào quyền nhân thân, quyền tài sản của tổ chức, cá nhân” nên bà Nguyễn Thu Trang - đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) kiến nghị Ủy ban Tư pháp có sự cân nhắc đầy đủ trong việc quyết định có nên có Luật này hay không.

Nếu có Luật thì giới hạn ở những lĩnh vực nào, và các điều kiện phải chặt chẽ để có thể yêu cầu áp dụng các BPKCTT để các biện pháp này không bị lạm dụng trước những “mánh khóe” có thể ảnh hưởng rất lớn tới lợi ích kinh doanh của doanh nghiệp trong môi trường kinh doanh, nơi rất nhiều những tranh chấp, mâu thuẫn tài sản.

Tuy đề nghị “cân nhắc kỹ lưỡng” về tính cần thiết và thời điểm ban hành Luật này nhưng ông Lương Anh Tấn, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật – Văn phòng Chính phủ bày tỏ quan điểm: “ Nếu chúng ta chỉ nhìn một mặt thấy khó thực hiện, dễ bị lạm dụng mà không thực hiện được nên không ban hành thì sẽ là một thiếu sót.

Trong điều kiện hiện nay nên ban hành Luật này, nhưng làm thế nào để thực thi hiệu quả vì  nếu không ban hành sẽ có những phức tạp sau này cho công tác thi hành án. Còn việc có thể gây hậu quả cho người bị áp dụng thì chúng ta cần xem xét quy định chế  định chặt chẽ”. 

Tòa án nơi có tài sản được quyền áp dụng các BPKCTT

Thẩm quyền quyết định các BPKCTT trước khi khởi kiện cũng là vấn đề còn nhiều tranh cãi. Song theo Nhóm nghiên cứu, khi áp dụng các BPKCTT trước khi khởi kiện thì trong giai đoạn này, tòa án chưa giải quyết về nội dung tranh chấp. Do đó, tòa án có thẩm quyền áp dụng là tòa án nơi có tài sản bị yêu cầu áp dụng BPKCTT trước khi khởi kiện là hợp lý. 

Theo quan điểm này, việc xác định tòa án có thẩm quyền quyết định áp dụng BPKCTT trước khi khởi kiện phải căn cứ vào từng biện pháp cụ thể để đảm bảo tính hợp lý, khả thi và hiệu quả.

Trường hợp xác định được nơi có tài sản bị yêu cầu áp dụng BPKCTT thì tòa án có thẩm quyền quyết định áp dụng là tòa án cấp huyện nơi có tài sản; trường hợp tài sản có ở nhiều địa phương khác nhau thì tòa án có thẩm quyền là tòa án cấp huyện một trong những nơi có tài sản đó; đối với các trường hợp khác thì tòa án có thẩm quyền là tòa án cấp huyện nơi cư trú của người yêu cầu.

Hôm qua (29/3), trong ngày làm việc đầu tiên của Phiên họp toàn thể lần thứ 4, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội (QH) đã thẩm tra dự án Luật Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời (BPKCTT) trước khi khởi kiện.

Tin cùng chuyên mục

Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Quang Vinh.

Quyết tâm đưa Tây Bắc ra khỏi tình trạng 'lõi nghèo'

(PLVN) - Chiều 28/3, tại tỉnh Điện Biên, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với tỉnh Điện Biên tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án vận động, hỗ trợ làm nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo tỉnh Điện Biên, hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024).

Đọc thêm

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”
(PLVN) -Chiều 26-3, Bộ Quốc phòng tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam, giai đoạn 2019-2023”. Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì hội nghị.

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Cơ yếu Chính phủ

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: Tuấn Nam).
(PLVN) - Thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cơ yếu, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ (Ban CYCP) đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Cơ yếu Việt Nam triển khai thống nhất, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn, chính xác, kịp thời thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang (LLVT) trong mọi tình huống.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Thể hiện tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta

Đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa - Tạp chí Tuyên giáo).
(PLVN) - Những vấn đề được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài viết vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược, thể hiện rất rõ tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta. Đây cũng là lời nhắc nhở đối với một số cán bộ, đảng viên tránh xa chủ nghĩa cá nhân, làm việc vì lợi ích cá nhân, tiêu cực, tham nhũng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
(PLVN) -  Ngày 25/3, chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các thành viên Chính phủ không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng pháp luật gắn với nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững; đặc biệt, các luật, nghị quyết phải khai thác, phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển của đất nước, tránh lãng phí, tiêu cực, tham nhũng, tránh "xin – cho".

Phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử tại địa phương

Các đại biểu tham dự Hội nghị. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Tham luận của một số đại biểu trình bày tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác HĐND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023 và triển khai kế hoạch công tác năm 2024 ngày 25/3 đã cho thấy vai trò quan trọng của các cơ quan dân cử trong hoạt động giám sát, góp phần không nhỏ vào những thành quả về phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Tổ chức diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước

Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa chủ trì hội nghị.
(PLVN) -  Sáng 25/3, Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa, Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam chủ trì Hội nghị làm việc với các cơ quan, đơn vị về xây dựng Đề án tổ chức diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).