Lo ngại khi áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời trước khi khởi kiện

Bà Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội phát biểu khai mạc phiên họp.
Bà Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội phát biểu khai mạc phiên họp.
(PLO) -Trước những “mánh khóe” có thể ảnh hưởng rất lớn tới lợi ích kinh doanh của doanh nghiệp, bà Nguyễn Thu Trang - đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) kiến nghị Ủy ban Tư pháp lưu ý đến “các điều kiện phải chặt chẽ để có thể yêu cầu áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời”. 

Cần quy định cụ thể các căn cứ áp dụng tránh tùy tiện

Theo Tờ trình dự thảo Luật do Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Sơn trình bày, Bộ luật Tố tụng Dân sự hiện hành mới chỉ quy định việc áp dụng các BPKCTT từ khi người khởi kiện nộp đơn khởi kiện cho tòa án mà chưa quy định việc áp dụng BPKCTT trước khi khởi kiện. 

Trong quá trình xây dựng Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, nhiều đại biểu Quốc hội, các thành viên Ban soạn thảo đã đặt ra vấn đề quy định các BPKCTT trước khi khởi kiện trong một dự án luật riêng vì không thuộc quy trình tố tụng dân sự. Chính bởi vậy đây là dự án Luật rất quan trọng liên quan đến quyền con người, quyền cơ bản của công dân.

Các BPKCTT trước khi khởi kiện được quy định trong dự án Luật gồm: kê biên tài sản; cấm chuyển dịch quyền về tài sản; cấm thay đổi hiện trạng tài sản; cho thu hoạch, cho bán hoa màu hoặc sản phẩm, hàng hóa khác; phong tỏa tài khoản tại ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, Kho bạc Nhà nước; phong tỏa tài sản ở nơi gửi giữ; phong tỏa tài sản của người có nghĩa vụ; tạm dừng việc đóng thầu và các hoạt động có liên quan đến việc đấu thầu; thu giữ, niêm phong cấm di chuyển hàng hóa bị nghi ngờ xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, nguyên liệu, vật liệu, phương tiện sản xuất, kinh doanh hàng hóa đó…

Ngoài các biện pháp liên quan đến việc bảo toàn tài sản mà dự thảo Luật đã quy định, VKSNDTC đề nghị cần cân nhắc quy định các biện pháp có thể bảo vệ ngay lập tức quyền nhân thân của con người.

Như vậy, “để bảo đảm thận trọng, chặt chẽ, tránh tùy tiện, cần quy định cụ thể các căn cứ áp dụng đối với từng biện pháp, giấy tờ, tài liệu người yêu cầu phải nộp cho Tòa án để làm cơ sở áp dụng” – đại diện VKSNDTC đề nghị.

Thẩm phán cũng “e dè” vì sợ “thân bại danh liệt”

Việc áp dụng các BPKCTT trước khi khởi kiện là một trong những phương thức hữu hiệu để bảo toàn tài sản, bảo vệ chứng cứ, giảm thiểu những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra trong việc giải quyết vụ án.

Tuy nhiên, những vấn đề đặt ra trong dự án Luật còn rất mới, chưa có tổng kết thực tiễn khiến ông Nguyễn Duy Hữu, Chánh án TAND tỉnh Đắk Lắk, Ủy viên Ủy ban Tư pháp lo ngại, “trong bối cảnh hiện nay, cạnh tranh trên thương trường vô cùng khốc liệt nên không loại trừ nguy cơ tổ chức, cá nhân lạm dụng Luật để hại nhau. Vì thế Thẩm phán các địa phương rất ngại và e dè về áp dụng các biện pháp này vì nếu làm sai dễ bị “thân bại danh liệt”. 

Nhận định các BPKCTT “can thiệp quá sâu vào quyền nhân thân, quyền tài sản của tổ chức, cá nhân” nên bà Nguyễn Thu Trang - đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) kiến nghị Ủy ban Tư pháp có sự cân nhắc đầy đủ trong việc quyết định có nên có Luật này hay không.

Nếu có Luật thì giới hạn ở những lĩnh vực nào, và các điều kiện phải chặt chẽ để có thể yêu cầu áp dụng các BPKCTT để các biện pháp này không bị lạm dụng trước những “mánh khóe” có thể ảnh hưởng rất lớn tới lợi ích kinh doanh của doanh nghiệp trong môi trường kinh doanh, nơi rất nhiều những tranh chấp, mâu thuẫn tài sản.

Tuy đề nghị “cân nhắc kỹ lưỡng” về tính cần thiết và thời điểm ban hành Luật này nhưng ông Lương Anh Tấn, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật – Văn phòng Chính phủ bày tỏ quan điểm: “ Nếu chúng ta chỉ nhìn một mặt thấy khó thực hiện, dễ bị lạm dụng mà không thực hiện được nên không ban hành thì sẽ là một thiếu sót.

Trong điều kiện hiện nay nên ban hành Luật này, nhưng làm thế nào để thực thi hiệu quả vì  nếu không ban hành sẽ có những phức tạp sau này cho công tác thi hành án. Còn việc có thể gây hậu quả cho người bị áp dụng thì chúng ta cần xem xét quy định chế  định chặt chẽ”. 

Tòa án nơi có tài sản được quyền áp dụng các BPKCTT

Thẩm quyền quyết định các BPKCTT trước khi khởi kiện cũng là vấn đề còn nhiều tranh cãi. Song theo Nhóm nghiên cứu, khi áp dụng các BPKCTT trước khi khởi kiện thì trong giai đoạn này, tòa án chưa giải quyết về nội dung tranh chấp. Do đó, tòa án có thẩm quyền áp dụng là tòa án nơi có tài sản bị yêu cầu áp dụng BPKCTT trước khi khởi kiện là hợp lý. 

Theo quan điểm này, việc xác định tòa án có thẩm quyền quyết định áp dụng BPKCTT trước khi khởi kiện phải căn cứ vào từng biện pháp cụ thể để đảm bảo tính hợp lý, khả thi và hiệu quả.

Trường hợp xác định được nơi có tài sản bị yêu cầu áp dụng BPKCTT thì tòa án có thẩm quyền quyết định áp dụng là tòa án cấp huyện nơi có tài sản; trường hợp tài sản có ở nhiều địa phương khác nhau thì tòa án có thẩm quyền là tòa án cấp huyện một trong những nơi có tài sản đó; đối với các trường hợp khác thì tòa án có thẩm quyền là tòa án cấp huyện nơi cư trú của người yêu cầu.

Hôm qua (29/3), trong ngày làm việc đầu tiên của Phiên họp toàn thể lần thứ 4, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội (QH) đã thẩm tra dự án Luật Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời (BPKCTT) trước khi khởi kiện.

Đọc thêm

Thủ tướng công tác tại Trung Quốc: Tiếp tục nâng tầm vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Thanh Bình.
(PLVN) -  Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao, hôm nay - 5/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng (GMS) lần thứ 8, dự Hội nghị Cấp cao chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady - Chao Phraya - Mekong (ACMECS) lần thứ 10, Hội nghị Cấp cao hợp tác Campuchia - Lào - Myanmar - Việt Nam (CLMV) lần thứ 11 và làm việc tại Trung Quốc đến ngày 8/11 theo lời mời của Thủ tướng Quốc vụ viện nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Lý Cường.

Sửa đổi Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam: Tạo điều kiện để sĩ quan phát triển sự nghiệp và ổn định cuộc sống

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang trình bày tờ trình dự án Luật. (Ảnh: qdnd.vn)
(PLVN) -  Việc sửa đổi Luật Sĩ quan (LSQ) Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam, đặc biệt là tăng tuổi công tác, góp phần hoàn thiện chế độ chính sách với SQ, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, tạo điều kiện để SQ phát triển sự nghiệp và ổn định cuộc sống.

Đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi cho tăng trưởng

Quang cảnh phiên họp. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)
(PLVN) -   Ngày 4/11, tại phiên thảo luận tại hội trường của Quốc hội, các Đại biểu đánh giá cao những kết quả đã đạt được trong công tác xây dựng thể chế thời gian qua; đồng thời kiến nghị nhiều giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của đất nước trong thời gian tới.

'Doanh nghiệp cần có hoài bão lớn và khát vọng phát triển'

'Doanh nghiệp cần có hoài bão lớn và khát vọng phát triển'
(PLVN) - Thủ tướng Phạm Minh Chính mong muốn, doanh nghiệp có hoài bão lớn và khát vọng phát triển, trở thành hình mẫu của tinh thần doanh nghiệp, kinh doanh liêm chính, nhân văn và có trách nhiệm. Đồng thời, tăng cường hơn nữa công tác thông tin truyền thông; bảo vệ bản quyền, giá trị thương hiệu...

Cần các biện pháp mạnh mẽ ứng phó với thiên tai

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Chiều 4/11, tại phiên thảo luận ở hội trường của Quốc hội về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025…, một số ý kiến đại biểu đề cập đến những hậu quả nặng nề do thiên tai thời gian qua và đề nghị cần có các giải pháp mạnh mẽ để ứng phó.

Đại biểu Quốc hội đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng văn bản pháp luật

Quang cảnh phiên họp.
(PLVN) - Để hạn chế tối đa tình trạng ban hành các thủ tục hành chính rồi lại rà soát để cắt giảm, Đại biểu Quốc hội cho rằng, giải pháp hiệu quả nhất là cần tập trung rà soát ngay từ khâu xây dựng ban hành quy phạm pháp luật, trong đó cần đặc biệt chú trọng vào việc xin ý kiến của các tầng lớp Nhân dân, các cơ quan, tổ chức vào các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật và tổng hợp ý kiến góp ý.

Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên: Cần rà soát, đánh giá thêm về tính hiệu quả

Đại biểu Phạm Thị Kiều – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)
(PLVN) -  Tại phiên thảo luận tại hội trường của Quốc hội về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) vừa qua, một số đại biểu đề nghị rà soát, đánh giá thêm về chi phí bỏ ra và tính hiệu quả xã hội của việc mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên để có quy định cho phù hợp.

Để pháp luật là 'điểm tựa' cho phát triển

Tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội sẽ thảo luận, thông qua nhiều dự án luật. (Ảnh: Quochoi.vn).
(PLVN) - Nhiều Đại biểu Quốc hội cho rằng, những chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV về chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật là hoàn toàn đúng đắn, là “điểm mốc” rất quan trọng, định hướng thay đổi cơ bản công tác xây dựng pháp luật trong thời gian tới; bảo đảm các văn bản luật khi được ban hành vừa đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước, vừa giúp khơi thông nguồn lực phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội.

Thủ tướng dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5-8/11 tại Trung Quốc

Thủ tướng dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5-8/11 tại Trung Quốc
Nhận lời mời của Thủ tướng Quốc vụ viện nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Lý Cường, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5 đến ngày 8/11/2024.

Thủ tướng: Phát triển giáo dục, đào tạo phục vụ kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Thủ tướng: Phát triển giáo dục, đào tạo phục vụ kỷ nguyên vươn mình của dân tộc
Chiều 2/11, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo chủ trì Phiên họp năm 2024 của Ủy ban để thảo luận về dự thảo Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Kết luận số 91-KL/TW ngày 12/8/2024 của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI “Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế”.