“Giữ chân” công lý bằng phòng, chống tiêu cực

(PLO) -Hội thảo “Thực trạng, giải pháp phòng, chống tiêu cực trong hoạt động tư pháp” do Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương tổ chức hôm qua (28/1) cho thấy, việc phòng, chống tiêu cực trong hoạt động tư pháp nếu chỉ áp dụng các biện pháp hiện nay hoặc áp dụng các biện pháp này trong thời gian dài thì hiệu quả sẽ không cao vì tiêu cực có thể sẽ “nhờn thuốc”.
Chưa phát hiện hết tiêu cực để xử lý
Nghiên cứu thực tế khẳng định, các hành vi, biểu hiện tiêu cực có thể xảy ra trong từng hoạt động tư pháp. Từ khâu xử lý tin báo, tố giác tội phạm, xem xét yêu cầu khởi kiện dân sự, kinh tế, hành chính, lao động, quá trình điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, xét giảm án, tha tù đến hoạt động tố tụng của luật sư, giám định viên tư pháp, công chứng viên, thừa phát lại…
Nghĩa là, tình hình tham nhũng, tiêu cực xảy ra trong hoạt động tư pháp diễn biến khá phức tạp, xảy ra trên các lĩnh vực hoạt động tư pháp, trong tất cả các cơ quan. Từ cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án, thi hành án; từ Trung ương đến địa phương. 
Đáng nói là không chỉ hành vi của các cơ quan, cá nhân trong các cơ quan tư pháp mà những hành vi của các cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện các hành vi tư pháp cũng có thể làm hoạt động tư pháp bị tiêu cực, nảy sinh tham nhũng. Vì thế, “các hành vi tiêu cực, tham nhũng gây ra hậu quả nghiêm trọng, xâm hại đến quyền con người, bỏ lọt tội phạm, làm oan người vô tội, gây ảnh hưởng đến uy tín, chất lượng, hiệu quả hoạt động tư pháp, làm giảm sút lòng tin của nhân dân vào hệ thống cơ quan tư pháp” – bà Lê Thị Thu Ba, Phó trưởng ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương nhận xét. 
Tuy nhiên, đại diện các cơ quan tư pháp và tổ chức bổ trợ tư pháp đều thừa nhận việc phát hiện và xử lý các hành vi tham nhũng, tiêu cực chủ yếu thực hiện thông qua giải quyết các vụ án, vụ việc cụ thể nên chất lượng, hiệu quả công tác này chưa đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp.
Vẫn là chuyện chế độ đãi ngộ
Không khó để tìm nguyên nhân khiến tiêu cực, tham nhũng nảy sinh trong hoạt động tư pháp. Theo đại diện TANDTC, VKSNDTC, Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Liên đoàn Luật sư Việt Nam, việc thể chế, pháp luật chưa hoàn thiện, các qui định thiếu cụ thể, bất cập so với thực tiễn chính là “lỗ hổng” lớn cho tiêu cực, tham nhũng “chui” vào hoạt động tư pháp. 
Một phiên toà hình sự (ảnh minh hoạ)
Một phiên toà hình sự (ảnh minh hoạ) 
Thậm chí, nhiều qui định (như qui định về khung hình phạt trong Bộ luật Hình sự) còn tạo điều kiện cho việc xin - cho, ban phát trong hoạt động tố tụng vì trao quyền “tùy nghi” quá lớn cho cơ quan tiến hành tố tụng như nhận xét của ông Trần Văn Tú – nguyên Phó Chánh án TANDTC. Trong khi đó, các qui định về trách nhiệm người đứng đầu trong việc chủ động phát hiện, xử lý các hành vi tiêu cực, tham nhũng trong hoạt động tư pháp còn thiếu cụ thể, cộng với tình trạng nể nang, bao che khiến nhiều hành vi tiêu cực “lọt lưới”, cản trở hoạt động thanh, kiểm tra và điều tra xử lý…
Nhưng nguyên nhân được đại diện các cơ quan “kêu” nhiều nhất là chính sách đãi ngộ cho cán bộ tư pháp chưa tương xứng với tính chất khó khăn, phức tạp của công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động tư pháp.
Các chuyên gia cùng cho rằng, nếu coi đây là ngành đặc thù, chuyên biệt thì nên tách phụ cấp ngành ra khỏi lương, tránh sự “so bì” của các ngành khác và có chế độ đảm bảo mức sống cho cán bộ tư pháp bằng mức trung bình khá của xã hội mới đảm bảo ngăn chặn tiêu cực, tham nhũng.Vì như phản ánh của ông Nguyễn Thanh Tiến – Trưởng ban Thanh tra của TANDTC: “Thu nhập thấp nên phổ biến tình trạng cán bộ “tìm thêm thu nhập”, mở đường cho các hành vi tiêu cực, tham nhũng nảy sinh và phát triển”.
Ông Nguyễn Doãn Khánh – Phó trưởng ban Nội chính Trung ương lưu ý, phòng, chống tiêu cực, tham nhũng trong các hoạt động tư pháp không chỉ “nhằm” vào các cơ quan tư pháp mà còn phải phòng, chống tiêu cực cả đối với hoạt động của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan, ảnh hưởng  đến hoạt động tư pháp. Nếu không, “tiêu cực, tham nhũng sẽ làm méo mó hoạt động tư pháp, buộc công lý “đội nón” ra đi, vì có tiêu cực trong các cơ quan tư pháp thì không còn công lý”.
Nên “tăng cường thanh, kiểm tra về phòng, chống tiêu cực và lấy phòng ngừa là chính, xử lý kiên quyết, nghiêm minh, đúng pháp luật các hành vi tiêu cực, tham nhũng” cũng là giải pháp được đại diện nhiều cơ quan đưa ra và kỳ vọng là giải pháp góp phần quan trọng để từng bước ngăn chặn, tiến tới đẩy lùi tiêu cực trong hoạt động tư pháp./.

Đọc thêm

Xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam thực sự của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng

PGS.TS Vũ Văn Phúc, Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản
(PLVN) - Xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam là quy luật phát triển tất yếu, là nguyện vọng và sự lựa chọn của Nhân dân. Sự lãnh đạo của Đảng là yếu tố then chốt để bảo đảm tính Đảng, tính định hướng xã hội chủ nghĩa trong việc xây dựng và vận hành Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật Hội thảo tham vấn ý kiến về đề xuất sửa đổi Nghị định hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật Hội thảo tham vấn ý kiến về đề xuất sửa đổi Nghị định hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa
(PLVN) -Thực hiện Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2021-2025 và Đề án về nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp giai đoạn 2021-2030 năm 2024, chiều ngày 04/11/2024, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật tổ chức Hội thảo tham vấn ý kiến về việc sửa đổi, bổ sung Nghị định số 55/2019/NĐ-CP ngày 26/4/2019 của Chính phủ về hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng.

Tổ chức đấu giá Quyền sử dụng đất tại Khu đất dịch vụ Đông Đạo, phường Đồng Tâm, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc

Đồng chí Phùng Huy Thọ - Đấu giá viên, phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Vĩnh Phúc điều hành cuộc bán đấu giá
(PLVN) - Căn cứ Quyết định số 22/QĐ-TNMT ngày 18/9/2024 của Phòng Tài nguyên và Môi Trường về việc phê duyệt kết quả lựa chọn đơn vị thực hiện đấu giá QSD đất đối với 05 thửa đất thuộc dự án: Khu đất dịch vụ Đông Đạo, phường Đồng Tâm, thành phố Vĩnh Yên; Hợp đồng dịch vụ đấu giá quyền sử dụng đất số 24/2024/HĐ-DVĐGQSDĐ ngày 23/9/2024 ký giữa Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Vĩnh Phúc với Phòng Tài Nguyên và Môi Trường thành phố Vĩnh Yên. Vừa qua, Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Vĩnh Phúc tổ chức bán đấu giá thành công 5/5 ô đất với tổng giá khởi điểm là 17.316.000.000 đồng.

Hơn 400 học sinh tham dự phiên tòa xét xử lưu động tại Lào Cai

Hơn 400 học sinh tham dự phiên tòa xét xử lưu động tại Lào Cai
(PLVN) -  Ngày 4/11/2024, tại Trường THCS Bắc Cường, Tòa án nhân dân Thành phố Lào Cai đã tổ chức phiên tòa xét xử lưu động vụ án hình sự mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy. Phiên tòa có sự tham dự của cán bộ, giáo viên và hơn 400 học sinh trường THCS Bắc Cường, thành phố Lào Cai.

Đoàn công tác của Bộ Tư pháp tham dự Hội nghị chuyên gia pháp luật Châu Á lần thứ 12

Đoàn công tác của Bộ Tư pháp tham dự Hội nghị chuyên gia pháp luật Châu Á lần thứ 12
(PLVN) -Nhận lời mời của Bộ trưởng Lập pháp Chính phủ Hàn Quốc, trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại Hàn Quốc, ngày 01/11/2024, Đoàn công tác của Bộ Tư pháp do Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc làm Trưởng đoàn đã tham dự Hội nghị chuyên gia pháp luật Châu Á lần thứ 12 (ALES 12) tại Seoul, Hàn Quốc.

Bình Định ban hành Quy chế phối hợp trong quản lý nhà nước về đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất

Ảnh minh họa
(PLVN) - UBND tỉnh Bình Định vừa ban hành Quy chế phối hợp trong quản lý nhà nước về đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất nhằm kịp thời giải quyết các yêu cầu của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn về đăng ký biện pháp bảo đảm.

Khởi công xây dựng "Mái ấm Tư pháp" tại Lào Cai

Khởi công xây dựng "Mái ấm Tư pháp" tại Lào Cai

(PLVN) -  Ngày 1/11/2024, tại thôn Nậm Lòn, xã Cốc Lầu, huyện Bắc Hà đã diễn ra lễ khởi công xây dựng nhà "Mái ấm Tư pháp" cho ông Hầu Seo Dỉ - Công chức Tư pháp - Hộ tịch xã Cốc Lầu bị sập và hư hỏng hoàn toàn căn nhà cấp 4 mới xây do ảnh hưởng của cơn bão số 3 gây ra.

Sửa đổi quy trình ban hành văn bản pháp luật, tạo thuận lợi cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội

TS. Đinh Văn Minh, Nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế- Thanh tra Chính phủ
(PLVN) - Nên xem xét lại cách quy định như hiện nay chỉ cho phép Chính phủ quy định chi tiết những điều khoản được xác định ngay trong luật. Thực tế xây dựng các văn bản hướng dẫn đã gặp không ít khó khăn từ quy định này và để không bị “bó tay” trước yêu cầu thực tiễn đặt ra trong quá trình triển khai luật, các Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành với tên gọi là “các biện pháp bảo đảm thi hành”. Điều này cần được cân nhắc, điều chỉnh trong thời gian tới để tránh tình trạng "tự trói tay" mình rồi lại phải cố gắng "tự giải thoát" như hiện nay

Cán bộ Tư pháp - Hộ tịch Dương Chính Nghĩa 20 năm tận tuỵ với tư pháp cơ sở

Anh Dương Chính Nghĩa 20 năm tận tụy với công việc tư pháp ở cơ sở.
(PLVN) - Anh Dương Chính Nghĩa, công chức tư pháp - hộ tịch xã Tượng Sơn, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) đã có gần 20 năm gắn bó với công việc tư pháp - hộ tịch ở cơ sở. Với địa bàn rộng, đông dân cư nhưng anh Nghĩa luôn tâm huyết, trách nhiệm, yêu nghề, nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao và luôn là “lá cờ đầu” triển khai các mô hình điểm về phổ biến, giáo dục pháp luật tại Hà Tĩnh.

Bạc Liêu: Bồi dưỡng, tập huấn kiến thức về nghiệp vụ giám định tư pháp

Bạc Liêu: Bồi dưỡng, tập huấn kiến thức về nghiệp vụ giám định tư pháp
(PLVN) - Ngày 2/11, Sở Tư pháp tỉnh Bạc Liêu chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp tổ chức lớp bồi dưỡng nghiệp vụ giám định tư pháp cho cán bộ, công chức, viên chức làm công tác giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh, nắm rõ các quy định của pháp luật về giám định tư pháp, một số kỹ năng pháp lý cơ bản, cần thiết của người giám định viên tư pháp.

Chủ quyền nhân dân trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

GS.TS Trần Ngọc Đường, Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội
(PLVN) - Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ quyền nhân dân xuyên suốt trong tư duy lý luận và quan điểm, đường lối của Đảng ta về xây dựng nhà nước, từ nhà nước dân chủ nhân dân, rồi nhà nước chuyên chính vô sản và hiện nay là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Cốt lõi trong quan điểm về chủ quyền nhân dân là tư tưởng chính quyền thuộc về nhân dân.