Theo Reuters, tuyên bố của NATO và Mỹ được đưa ra sau khi Phần Lan và Thụy Điển đã có những bước đi kiên quyết để gia nhập NATO.
Trong đó, Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto ngày 15/5 đã xác nhận rằng Phần Lan sẽ nộp đơn gia nhập NATO, trong khi Đảng Dân chủ Xã hội cầm quyền của Thụy Điển cũng đã thông báo về một sự thay đổi chính sách chính thức, mở đường cho nước này xin gia nhập trong vài ngày tới.
Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson cho biết, hôm nay, 16/5, bà sẽ cuộc họp tại Quốc hội để đảm bảo sự ủng hộ cho việc nộp đơn đăng ký gia nhập NATO.
NATO hy vọng Thụy Điển và Phần Lan sẽ nộp đơn gia nhập tổ chức này cùng lúc.
Liên quan đến việc này, Thổ Nhĩ Kỳ trong những ngày gần đây đã gây bất ngờ cho các đồng minh khi tuyên bố bảo lưu tư cách thành viên của Phần Lan và Thụy Điển.
Ngày 15/5, bên lề cuộc họp của các ngoại trưởng NATO ở Berlin, Ankara đã đưa ra yêu cầu của mình để chấp thuận việc Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO.
Cụ thể, Ankara cho biết muốn Thụy Điển và Phần Lan ngừng hỗ trợ cho các nhóm chiến binh người Kurd hiện diện trên lãnh thổ của họ, đồng thời dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Phản hồi động thái của Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg bày tỏ tin tưởng rằng NATO sẽ có thể giải quyết những lo ngại mà Thổ Nhĩ Kỳ đã bày tỏ theo cách không làm trì hoãn việc 2 nước Thụy Điển và Phần Lan trở thành thành viên.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken từ chối tiết lộ chi tiết về các cuộc trao đổi kín ở Berlin, Đức nhưng lặp lại quan điểm của ông Stoltenberg.
“Tôi rất tin tưởng rằng chúng ta sẽ đạt được sự đồng thuận về điều đó”, ông Blinken nói với các phóng viên và nói thêm rằng NATO là “nơi để đối thoại”.
Bất kỳ quyết định nào về việc mở rộng NATO đều cần có sự chấp thuận của tất cả 30 đồng minh và quốc hội của các nước này.
Các nhà ngoại giao NATO cho biết, Ankara, một thành viên NATO trong 70 năm, sẽ phải chịu áp lực lớn để nhượng bộ vì liên minh cho rằng sự gia nhập của Phần Lan và Thụy Điển sẽ củng cố đáng kể khả năng của liên minh ở khu vực Biển Baltic.
