“Chợ thận” từ mạng xuống phố

Việc mua bán thận bị nghiêm cấm, ngăn chặn và có vẻ tạm lắng những ngày qua, nhưng thực tế vẫn có những giao dịch ngầm vô cùng sôi động từ trên mạng đến ngoài đời giữa những người mua bán loại nội tạng này.

Lần theo những lời rao

Lần theo từ hàng loạt thông tin rao bán thận khá nhiều trên các trang web, chúng tôi liên hệ được với anh N.T.L., nhân viên một công ty dược tại TP.HCM, người tự nhận có một số đầu mối thông tin về những người bán thận. Anh L. kể: “Tôi từng săn lùng chợ thận trên mạng để mua thận cho cô cháu gái. Đầu tiên tôi liên hệ được với một thanh niên ở Q.4, nhưng khi gặp mặt và tìm hiểu thấy bộ dạng anh ta giống như dân nghiện ma túy nên không dám mua. Mới đây tôi gặp được hai sinh viên một nam, một nữ ở Trường đại học Cần Thơ. Nhưng sau khi ngã giá xong, gia đình chú tôi không lo được chi phí nên không mua nữa vì giá đến cả trăm triệu đồng. Tôi vẫn liên lạc và có số điện thoại của họ... Nếu anh cần tôi giới thiệu cho”

Cò Đ. (phải) trò chuyện với khách trước cổng Bệnh viện 115 - Ảnh: Đ.Dân

Nhờ sự giới thiệu của anh L., chúng tôi liên lạc được với một người tên M., hiện là sinh viên Trường đại học Cần Thơ. Khi trò chuyện, giọng điệu của M. khá yếu ớt và lo lắng. M. sinh năm 1988, cao 1,68m và nặng khoảng 57kg, hiện là sinh viên năm cuối, nhưng việc học của M. đã bị ngưng một kỳ do gia đình lâm vào hoàn cảnh quá khó khăn. M. là con thứ ba, cả gia đình làm nghề nông tại Kiên Giang. M. nói:

“Gia đình tôi lâm vào cảnh nợ nần chồng chất, nợ ngân hàng, nợ bà con, bè bạn... Việc học của mấy anh em cũng bị ngưng lại do nợ nần của ba mẹ nên tôi đành quyết định đi bán thận. Tôi muốn bán quả thận với giá 100-120 triệu đồng...”.

Khi chúng tôi hỏi có lo lắng cho sức khỏe sau khi bán đi một quả thận không, M. nói: “Tôi đã tìm hiểu kỹ qua sách báo và trên mạng, thấy việc này cũng... bình thường. Mất đi một quả thận sức khỏe cũng không bị ảnh hưởng nhiều vì mỗi người có hai quả thận, chỉ một quả hoạt động, quả còn lại chỉ để... dự bị...”. Từ khi phải nghỉ học, người sinh viên năm cuối này đã lao vào làm thêm nhiều việc để bám trụ lại Cần Thơ hi vọng được học tiếp để ra trường. Nhưng muốn trả nợ thay cho cha mẹ nên M. quyết định liều lĩnh là đi bán một quả thận của mình.

Sau khi trao đổi với M., chúng tôi gặp lại anh L. và tỏ vẻ không hài lòng về giá cả M. đưa ra. Anh L. nói còn biết một nữ sinh viên nữa quê ở Vĩnh Long nhưng số máy của cô này đang tạm khóa nên chưa liên lạc ngay được. Mặc dù nói với chúng tôi chỉ là người từng định đi mua thận nhưng L. lại rất rành rọt: “Hoàn cảnh của M. đáng thương lắm, nếu anh mua thì sau này nên giữ trách nhiệm với người ta, đừng bỏ rơi tội nghiệp. Và khi anh đã quyết định chắc chắn mua thì mình gặp nhau làm một bản cam kết về việc cấy ghép hiến tặng và hỗ trợ chi phí sức khỏe về sau cho cậu ta. Tôi sẽ là người thứ ba chứng kiến trong cam kết...”.

Đến “chợ” ngoài đời

Trưa 20-3, chúng tôi tìm đến cổng Bệnh viện Nhân Dân 115, TP.HCM và được cánh xe ôm mách nước tìm đến hai “cò” mua bán thận tên K. và Đ.. Một lát sau, Đ. xuất hiện ở cổng sau bệnh viện. Với ánh mắt dò xét, Đ. nói nhỏ: “Anh mua bao nhiêu cứ ra giá, để lại số điện thoại, có gì tôi liên lạc tìm mối cho”. Đ. bảo: “Buôn bán thận đâu phải dễ, hàng cấm mà, nhất là dạo này báo chí nói dữ quá...”. Nhưng khi chúng tôi nói mua với giá 150 triệu đồng/quả, Đ. ngớ người phán: “Trời đất, nhiều người hỏi mua sẵn sàng trả hơn 300 triệu đồng/quả. Vậy thôi, cố gắng qua Bệnh viện Chợ Rẫy hay Bình Dân đi, ở đó nghe nói cũng có...”. Thấy chúng tôi năn nỉ, Đ. chặc lưỡi: “Thôi cứ để lại số điện thoại, có gì sẽ liên lạc sau...”.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, nổi danh trong giới “cò” mua bán thận hiện nay ở TP.HCM là ông V., đặc biệt là một thanh niên trẻ tên N., được xem như những “cò mẹ” trong các phi vụ mua bán thận. N. ẩn danh dưới dạng tài xế taxi ở khu vực Bệnh viện 115, nắm được danh sách của khá nhiều người nghèo, túng quẫn, chuyên bán máu ở TP.HCM, và có cả hệ thống các “cò con” chân rết để rà tìm những người có nhu cầu mua thận. Khi có phi vụ, ông sẽ móc nối, chiêu dụ những người bán máu chuyển sang bán thận. Và cứ người này giới thiệu người khác sẽ được hoa hồng 5-6 triệu đồng/vụ.

Mỗi quả thận được mua với giá 50-60 triệu đồng. Sau khi giao kèo, thỏa thuận thành công, mọi thủ tục hợp thức hóa về mặt giấy tờ được tay “cò” này lo hết”. Giá mỗi quả thận qua tay mấy lớp từ “cò con” đến “cò mẹ” ở TP sẽ có giá trên 300 triệu đồng nhưng người bán chỉ nhận được vài chục triệu đồng. Qua điện thoại, chúng tôi liên lạc được với một ông “cò” nhưng ông này ngần ngừ một lúc rồi hẹn lại: “Mấy anh cứ cho địa chỉ đi, có gì tôi sẽ liên lạc lại. Dạo này mấy vụ mua bán này bị quần dữ quá...”.