Cẩn trọng khi giao quyền tự chủ cho các trường đại học

Bộ trưởng Giáo dục đọc tờ trình Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật GDĐH
Bộ trưởng Giáo dục đọc tờ trình Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật GDĐH
(PLO) - Quy định giao quyền tự chủ cho các trường đại học trong dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học được nhiều ý kiến ủng hộ. Bên cạnh đó nhiều Đại biểu Quốc hội cũng chỉ ra những yếu tố tiềm ẩn cần lường trước.

Yếu tố tiềm ẩn khi trao quyền tự chủ

Chiều 30/5, Quốc hội dành thời gian thảo luận tại tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học. Trao đổi bên hành lang kỳ họp, đại biểu Đinh Thị Phương Lan (Quảng Ngãi), Ủy viên Thường trực Hội đồng Dân tộc của Quốc hội nêu quan điểm ủng hộ việc giao quyền tự chủ cho các trường đại học như tinh thần trong dự án Luật.

Theo bà Lan, đây là bước tiến giúp nhà trường chủ động trong đào tạo, tuyển sinh, đồng thời đem lại hiệu quả nhất cho chi phí giáo dục. Tuy nhiên nữ đại biểu cũng thừa nhận việc giao quyền tự chủ cho các trường đại học tiềm ẩn những yếu tố cần phải lường trước.

“Bởi vì liên quan đến chi phí nên các trường sẽ lựa chọn phương án tối ưu nhất, trong khi giáo dục đào tạo là dịch vụ công. Trước khi tính đến lợi nhuận thì đây là loại hình dịch vụ mà nhà nước đảm bảo”, bà Lan nói và cho rằng chính sách như thế có thể ảnh hưởng tới nhóm yếu thế trong việc tiếp cận dịch vụ giáo dục đào tạo. 

Đại biểu Đinh Thị Phương Lan
Đại biểu Đinh Thị Phương Lan

Bà Lan cũng nêu ra yếu tố tiềm ẩn về chất lượng quản trị của từng nhà trường. Tuy nhiên đáng lo nhất là chất lượng giáo dục và đào tạo: “Nên tự chủ có lộ trình, hết sức thận trọng bởi sẽ có những rủi ro nhất định trong đảm bảo chất lượng giáo dục. Nhất là chủ trương tạo điều kiện cho tất cả các nhóm xã hội công bằng tiếp cận dịch vụ giáo dục”, bà Lan đề xuất. 

Về phía Bộ giáo dục, theo bà Lan để đảm bảo chất lượng đào tạo trước tiên phải quản lý về chuyên môn, có chuẩn chất lượng. Ngoài ra có các kênh giám sát khác như tuyên tuyền, thanh tra, kiểm tra điều kiện, chuẩn tự chủ của các trường và dự thảo cần hoàn thiện thêm. 

Cùng quan điểm trên, đại biểu Đặng Thị Phương Thảo, đoàn Nam Định nêu ý kiến việc giao quyền tự chủ cho trường đại học là cần thiết, trên thực tế nhà nước vẫn hỗ trợ nhưng sẽ có sự đầu tư trọng tâm, trọng điểm hơn. Việc giao quyền tự chủ cho trường đại học cũng sẽ tăng tính cạnh tranh giữa các cơ sở đào tạo.

Tuy nhiên đại biểu Thảo cũng đưa ra một số bất cập có thể xảy ra nếu tiến hành tự chủ đồng loạt: “Trong dự thảo luật chưa quy định mô hình tự chủ, cơ quan nhà nước đóng vai trò giám sát thì không trực tiếp can thiệp vào việc tự chủ của nhà trường, như thế dễ xuất hiện tình trạng dôi dư nhân lực ở một nhóm ngành nghề nào đó”, đại biểu nêu ý kiến.

Đại biểu đoàn Nam Định góp ý để tránh “vỡ trận” khi một nhóm ngành nghề nào đó có nhiều trường lựa chọn, Luật cần bổ sung và quy định rõ các trường phải giải trình trước và sau khi tự chủ. Còn như dự thảo, sau khi tự chủ rồi mới giải trình thì sự việc đã xảy ra rồi mới nêu nguyên nhân là chưa hợp lý. Bên cạnh đó cần quy định thêm năng lực tự chủ đại học vì không thể cùng một lúc trao quyền tự chủ cho tất cả các trường mà cần tự chủ theo lộ trình, theo nhóm trường.

Lo lắng khi để trường tự quyết chỉ tiêu đầu vào

Ở khía cạnh khác, đại biểu Lê Quang Trí (Tiền Giang) lưu ý tới quy định giao cho các trường quyết định chỉ tiêu đầu vào trong dự thảo luật. Đại biểu này nói trong thời gian qua, dư luận quan tâm tới chuyện hàng trăm ngàn kĩ sư, cử nhân thất nghiệp, nguyên nhân do chất lượng đào tạo không đảm bảo và bất cập cung-cầu. Đại biểu Trí lo lắng nếu cho trường tự quyết định chỉ tiêu, nhà trường có thể vì lợi nhuận mà tăng chỉ tiêu đầu vào của một nhóm ngành nghề nào đó để thu hút người học

Liên quan đến quy định chỉ tiêu, đại biểu đoàn Tiền Giang đề xuất: “Chỉ tiêu này cần xét tổng thể trên toàn quốc, cần khảo sát, điều tra doanh nghiệp, người sử dụng lao động xem ngành nghề đó 4-5 năm sau nu cầu thế nào. Trên cơ sở đó Bộ giáo dục phân bổ chỉ tiêu cho các trường”.

Đại biểu Trí lo lắng khi để trường đại học tự quyết định chỉ tiêu đầu vào
Đại biểu Trí lo lắng khi để trường đại học tự quyết định chỉ tiêu đầu vào

Bên cạnh đó để quản lý chất lượng đào tạo, đại biểu Trí đề nghị trong dự án luật sửa đổi cần quy định những trường hợp đào tạo không đặt yêu cầu, không đảm bảo yêu cầu hoặc những trường nào có tỷ lệ sinh viên ra trường thất nghiệp cao thì hiệu trưởng, Hội đồng trường đó phải chịu trách nhiệm.

Đọc thêm

Chương trình 'Chia sẻ cùng thầy cô': Hành trình dạy - học hạnh phúc

Chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” tôn vinh các thầy cô xuất sắc tiêu biểu tại những vùng khó khăn trên cả nước. (Ảnh: T.Ư Đoàn)
(PLVN) - Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam vừa công bố danh sách 60 gương thầy giáo, cô giáo tiêu biểu, xuất sắc dự chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” năm 2024. Đây là năm thứ 10 Chương trình đồng hành lan tỏa thông điệp dạy học hạnh phúc của các thầy cô trên khắp mọi miền Tổ quốc.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 cần được 'nâng cấp'

Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng phát biểu (Ảnh: Bộ GD&ĐT)
(PLVN) - Đề cập tới một số khó khăn, hạn chế trong tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp THPT giai đoạn 2020-2024, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT yêu cầu công tác chuẩn bị cho Kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 cần được nâng cấp cấp độ ở tất cả khác khâu.

'Kế toán - Kiểm toán: Góc nhìn thực tiễn': Bước đệm cho sinh viên vững bước nghề nghiệp

'Kế toán - Kiểm toán: Góc nhìn thực tiễn': Bước đệm cho sinh viên vững bước nghề nghiệp
(PLVN) - Sáng ngày 28/10/2024, tại Hội trường lớn, Khoa Kinh tế, trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội đã tổ chức tọa đàm “Kế toán - Kiểm toán góc nhìn thực tiễn”. Sự kiện thu hút hơn 500 sinh viên tham dự cùng các chuyên gia đầu ngành, mang đến cơ hội quý báu để các bạn trẻ khám phá sâu hơn về nghề nghiệp.

Xây dựng văn hóa giao thông cho học sinh: Phụ huynh cần gương mẫu trong chấp hành pháp luật

Lực lượng CSGT tuyên truyền pháp luật cho học sinh Trường THPT Việt Đức, Hà Nội. (Nguồn: THPT Việt Đức)
(PLVN) - Sau gần một tháng ra quân mở đợt cao điểm bảo đảm trật tự, an toàn giao thông (TTATGT) cho lứa tuổi học sinh, tình trạng học sinh (HS) vi phạm tại các điểm trường trên cả nước đã giảm và có sự chuyển biến tích cực. Thế nhưng, bên cạnh thay đổi tích cực từ phía HS, các trường hợp vi phạm Luật Giao thông đường bộ từ phía phụ huynh lại có dấu hiệu tăng cao.

Kiên cố hóa trường lớp để nâng cao chất lượng giáo dục

Trường Trung học cơ sở Lê Lợi (xã Đắk N'Drót, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông) được “thay áo mới” nhờ chương trình kiên cố hóa trường lớp. (Nguồn: THCS Lê Lợi)
(PLVN) - Nhà nước, Chính phủ đã đặc biệt quan tâm, đã dành nhiều nguồn lực cho công việc kiên cố hóa trường học. Nhưng vì số trường học trong cả nước rất lớn - trên 53.000 trường học, trong khi đất nước nguồn lực còn hạn chế, nên việc kiên cố hóa trường học luôn cần sự chung tay của toàn xã hội.

Kỷ luật hiệu trưởng nếu bị dư luận phản ánh xảy ra lạm thu

Ảnh minh họa
(PLVN) -  Sở GD&ĐT TP HCM ra văn bản chỉ đạo : ãnh đạo phòng GD&ĐT, hiệu trưởng các trường tại TP HCM bị dư luận, báo chí phản ánh phải tổ chức kiểm điểm cá nhân và người đứng đầu đơn vị, giải trình, xác định trách nhiệm sai phạm cụ thể liên quan đến tình trạng lạm thu.