Giữa tuần trước, Bộ Công Thương đã tổ chức cuộc họp với một số doanh nghiệp (DN) chủ lực của ngành thép trong tình thế giá thép ngày một lên cao, ảnh hưởng lớn đến tiến độ các dự án xây dựng. Trong cuộc họp, ông Trương Thanh Hoài - Cục trưởng Cục Công nghiệp cho hay, năng lực sản xuất của các nhà máy trong nước đã đáp ứng đủ nhu cầu thép xây dựng thông thường. Một số sản phẩm xuất khẩu cao như tôn mạ, ống thép, thép cuộn cán nguội. Tuy nhiên, các chủng loại thép khác phục vụ ngành chế biến chế tạo và công nghiệp hỗ trợ như thép cuộn cán nóng, thép hợp kim, thép chế tạo cơ khí,… còn phải nhập.
Đánh giá về những thách thức của ngành sản xuất thép thời gian tới, ông Hoài cho rằng, nguồn nguyên liệu đầu vào của ngành này đa phần phải nhập, như quặng sắt, thép phế liệu, than mỡ luyện cốc, điện cực graphite… Do đó, giá thành sản phẩm phụ thuộc rất nhiều ở thị trường nước ngoài. Đây là lý do khiến giá thép tăng cao suốt thời gian qua.
Đưa ra giải pháp cho ngành này, Cục trưởng Hoài đề xuất xây dựng Nhà máy sản xuất thép thương hiệu Việt xứng tầm với quy mô trong khu vực cũng như thế giới; khuyến khích các nhà đầu tư mới đầu tư khu liên hợp sản xuất gang thép tại các vùng duyên hải, có cảng nước sâu…
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã đưa ra nhiều giải pháp để ngành thép phát triển bền vững. Trong đó có giải pháp đáng chú ý như: “Hiệp hội Thép phải vươn lên làm vai trò “bà đỡ” cho các DN sản xuất thép trong nước; đồng thời đóng vai trò trọng tài để góp phần bình ổn thị trường thép, bảo đảm quyền lợi của 3 bên Nhà nước, DN và người tiêu dùng; từng bước hình thành quỹ đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước, nguồn xã hội hóa, sự đóng góp của các DN trong ngành thép để nghiên cứu đầu tư vào các phòng thí nghiệm, sản xuất ra những mặt hàng thép đặc biệt, đáp ứng được nguyên liệu đầu vào…”.
Đặc biệt, trong số các giải pháp mà Bộ trưởng Diên đưa ra có ý tưởng xây dựng Quỹ bình ổn giá thép. Đây là một gợi mở mà theo nhiều DN tham gia cuộc họp thấy “bất ngờ”. Ông Nguyễn Đình Phúc - Tổng Giám đốc Tổng Công ty Thép Việt Nam cho biết, gợi ý không nằm trong dự liệu của ông. Do đó, ông chưa thể đưa ra ý kiến ủng hộ hay phản bác. “Để nghiên cứu thêm rồi chúng tôi sẽ có ý kiến chính thức”, ông Phúc nói.
Còn ông Nghiêm Xuân Đa - Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam nhận định, qua tìm hiểu sơ bộ, đề xuất thành lập Quỹ bình ổn giá thép là không khả thi. Nếu xét trên phương diện pháp luật, trong Luật Giá 2012 không đề cập nội dung mặt hàng thép thuộc mặt hàng bình ổn giá. Do đó, Chủ tịch Hiệp hội Thép cho rằng, về cơ sở pháp lý, đề xuất thành lập Quỹ bình ổn giá thép là không khả thi; về thực tiễn, thép là mặt hàng theo cơ chế thị trường nên cũng không khả thi. “Chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu thêm trước khi đưa ra quan điểm cuối cùng”, Chủ tịch Hiệp hội Thép nói.
Trao đổi với PLVN, một số chuyên gia kinh tế cho rằng, trong khi hầu hết đều muốn bỏ các loại quỹ để các mặt hàng tự điều tiết theo thị trường, trong đó có cả Quỹ Bình ổn giá xăng dầu thì việc đưa ra ý tưởng lập Quỹ bình ổn giá thép thật sự “không thể tin được”?
