Báo động đỏ sốt xuất huyết, cần phối hợp y học cổ truyền và y học hiện đại trong phòng và điều trị bệnh

Sốt xuất huyết đang diễn biến rất phức tạp, nguy cơ biến chứng và tỷ lệ tử vong cao.
Sốt xuất huyết đang diễn biến rất phức tạp, nguy cơ biến chứng và tỷ lệ tử vong cao.
(PLO) - Hiện nay hầu hết các quận huyện Hà Nội đang báo động đỏ sốt xuất huyết, cả nước nhiều địa phương cũng đang đối mặt với dịch bệnh. Bệnh đang diễn biến rất phức tạp, nguy cơ biến chứng và tỷ lệ tử vong cao. Các bệnh viện không còn chỗ nằm cho bệnh nhân, có nơi phải trưng dụng cả phòng họp để bệnh nhân nằm, các bác sĩ phải túc trực rất vất vả  24/24 không được nghỉ…Chúng ta cần phối hợp toàn diện giữa y học cổ truyền và y học hiện đại để kiểm soát dịch, phòng và điều trị bệnh hiệu quả, giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên, mục tiêu nhanh nhất giúp bệnh nhân khỏi bệnh …

Sốt xuất huyết Dengue (đăng cách nhiệt - 豋革熱), thuộc phạm vi chứng ôn dịch, thời độc của y học cổ truyền.

Trong các cuộc chiến tranh lính quân đội Mỹ, Nhật chết vì các loại dịch bệnh ( Ôn bệnh, dịch lệ,…) rất nhiều trong đó có Sốt xuất huyết. Họ rất ngạc nhiên khi quân đội Việt Nam lại ít bị ảnh hưởng vì điều này. Chúng ta tự hào có một bề dày kinh nghiệm dân gian và nền văn hóa chữa bệnh bằng tự nhiên đầy bản sắc. Chỉ với các loại cây cỏ và lá rừng, chúng ta đã kiểm soát và chữa khỏi nhiều loại dịch bệnh nguy hiểm, giữ gìn sức khỏe để chiến đấu và giành thắng lợi.

Đời cha ông chúng ta, dịch sốt xuất huyết đã xảy ra nhiều khu vực có khi cả nhiều xã, nhiều huyện, .. nhưng với kinh nghiệm dân gian và thuốc Nam người Việt chúng ta cũng đã kiểm soát và đẩy lùi dịch bệnh tỷ lệ tử vong rất thấp.

Sốt xuất huyết Dengue là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây nên qua trung gian truyền bệnh là muỗi Aedes aegyptiAedes albopictus. Bệnh có biểu hiện lâm sàng chủ yếu là sốt và xuất huyết, nặng có thể sốc, nguy hiểm đến tính mạng. Những rối loạn sinh lý bệnh trong sốt xuất huyết Dengue bao gồm: Tăng tính thấm thành mạch và rối loạn đông máu. Hai rối loạn này tác động lẫn nhau gây ra các triệu chứng lâm sàng nặng đó là sốc và xuất huyết.

Theo WHO, sốt xuất huyết Dengue chia thành 4 độ:

-       Độ I: Sốt và dấu hiệu dây thắt (+), không có xuất huyết tự nhiên.

-       Độ II : Sốt và xuất huyết tự nhiên dưới da hoặc niêm mạc.

-       Độ III: Như độ I, II kèm theo mạch nhanh nhỏ, huyết áp tụt hoặc kẹt, da lạnh, kích thích vật vã.

-       Độ IV : Sốc sâu, không đo được huyết áp.

Hiện tại, y học hiện đại chưa có thuốc điều trị đặc hữu, thường điều trị theo triệu chứng bệnh và hồi sức cấp cứu những trường hợp nặng.

Cần phối hợp toàn diện giữa y học cổ truyền và y học hiện đại để kiểm soát dịch, phòng và điều trị sốt xuất huyết
Cần phối hợp toàn diện giữa y học cổ truyền và y học hiện đại để kiểm soát dịch, phòng và điều trị sốt xuất huyết

Phòng và điều trị sốt xuất huyết Dengue theo y học cổ truyền

     Nguyên nhân triệu chứng  : Bệnh do nhiệt độc gây ra. Độ I, nhiệt độc xâm nhập vào phần vệ và phần khí gây nên. Độ II, nhiệt độc truyền vào phần dinh, huyết, lạc, mạch gây nên. Độ III, IV nhiệt độc ứ kết ở phần dinh, huyết.

Y học cổ truyền điều trị tốt trong các trường hợp sốt xuất huyết Dengue độ I và II; độ III, IV cần có sự kết hợp với hồi sức cấp cứu theo y học hiện đại.

·      Độ I và II

-       Pháp: Thanh nhiệt, giải độc, lương huyết, chỉ huyết

-   Bài Thuốc nam đơn giản (dùng cho cả độ I, II và giai đoạn có sốt)

Cỏ nhọ nồi 20g

Hoa Hoè 20g

Trắc bách diệp (sao đen) 20g

Kim ngân hoa 20g

Liên kiều 12g

Lá tre tươi 12g

Rễ cỏ tranh 16g

 Nếu giảm tiểu cầu nhiều thêm lá Phi Lao ( sao đen ) 30 gram ( Vị thuốc được sử dụng để bổ máu, cầm máu, tăng tiểu cầu ,.. của bộ đội ta giai đoạn chiến tranh thiếu máu để truyền )

Sắc uống ngày 1 thang, chia 2 lần, sau ăn (trẻ em dùng liều 1 – 5 tuổi bằng 1/3 người lớn, 6 – 13 tuổi bằng 1/2 người lớn). Dùng tối đa 3 ngày, ngừng khi bệnh nhân hết sốt. Sau đó, chỉ cần uống Cỏ nhọ nồi sao đen, Trắc bách diệp sao đen, Hoa hoè sao đen mỗi vị 20g.

-       Có thể kết hợp thêm bột Địa long (đã qua bào chế) 6 – 8g mỗi ngày, chia 2 lần ( uống riêng ) thì càng hiệu quả.

-       Nếu không có đủ các vị thuốc trên, ngay ngày đầu đang sốt cao có thể dùng 40g cỏ nhọ nồi tươi rửa sạch, giã, uống, ngày thứ 3 khi hạ sốt thì sao đen tồn tính cỏ nhọ nồi sắc uống.

-       Châm cứu: Giai đoạn này châm cứu rất quan trọng, nếu châm đúng huyệt và đúng kỹ thuật thì sau 1 ngày có thể thấy xuất huyết nhẹ dưới da, 3 ngày khỏi bệnh. Châm tả các huyệt: Khúc trì, hợp cốc, nội đình, đại chuỳ…Châm các huyệt này còn có tác dụng hạ sốt hiệu quả ( Sốt là phản ứng của cơ thể để đẩy virus ra ngoài, chúng ta không nên lạm dụng thuốc hạ sốt vì nếu dùng nhiều khả năng sốc và biến chứng càng cao )

Bài thuốc trên có thể dùng để phòng bệnh cho người chưa mắc bệnh sống trong vùng dịch, nên uống từ 7 – 10 ngày; kết hợp với kiểm soát gian truyền bệnh như tránh muỗi đốt, diệt bọ gậy, diệt muỗi trưởng thành, vệ sinh môi trường loại bỏ ổ chứa nước đọng.

·      Giai đoạn hết sốt, có sốc do giảm lưu lượng tuần hoàn, trụy mạch (độ III, IV)

-       Pháp: Bổ khí, sinh tân

-       Phương dược: Sinh mạch tán gia giảm ( Nhân sâm, mạch môn, ngũ vị tử,…) . Sắc uống ngày 1 thang. Nếu bệnh nhân bị trụy mạch cần kết hợp y học hiện đại: Truyền dịch, trợ tim mạch, truyền tiểu cầu, truyền máu…

-       Châm cứu: Cứu hoặc ôn châm các huyệt: Quan nguyên, Khí hải, Nội quan, Túc Tam lý.

·      Giai đoạn phục hồi

Giai đoạn này bệnh nhân hết sốt, nốt xuất huyết mờ dần, mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, ăn ngủ kém, đại tiện lỏng nát.

-       Pháp: Tư âm, bổ khí huyết

-       Phương: Có thể dùng các bài thuốc cổ phương gia giảm như: Bổ trung ích khí, Bát trân thang, Thập toàn đại bổ, Quy tỳ thang… tùy vào chứng cụ thể mà lựa chọn và gia giảm cho thích hợp.

-       Châm cứu: Châm bổ các huyệt: Thận du, Cách du, Tỳ du, Túc tam lý, Tam âm giao.

                                               Tiến sĩ - Lương Y: Phùng Tuấn Giang

                         Chủ Tịch Viện nghiên Cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam

Tin cùng chuyên mục

Bộ Y tế phối hợp các đối tác thông tin về Tuần lễ Nâng cao Nhận thức về Kháng thuốc (AMR).

Hành động ngay để đối phó mối đe dọa do tăng tỷ lệ kháng kháng sinh

(PLVN) - Sáng nay, 22/11, Bộ Y tế với sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác quốc tế phối hợp tổ chức Tuần lễ Nâng cao Nhận thức về Kháng thuốc (AMR) (từ 18-24/11/2024) với chủ đề “Giáo dục, vận động, hành động ngay”, nhằm mục đích đẩy nhanh các nỗ lực nâng cao nhận thức và hành động đối phó với mối đe dọa ngày càng tăng của kháng thuốc.

Đọc thêm

Lửa nhiệt huyết chưa bao giờ nguội ở chuyên gia chẩn đoán hình ảnh với hơn 40 năm cống hiến

 PGS.TS.BSCC Nguyễn Quốc Dũng luôn hết mình vì chuyên môn và vì sức khỏe người dân. (Ảnh trong bài: NVCC)
(PLVN) - Hơn 4 thập kỷ cống hiến trong ngành Y, trải qua nhiều vai trò khác nhau, vị chuyên gia ấy vẫn luôn cháy lửa nghề. Đến nay, khi tuổi đã ngoài 60, ông luôn nỗ lực làm mới bản thân trước guồng quay công nghệ nhằm áp dụng những kỹ thuật tiên tiến nhất vào công tác khám, chữa bệnh phục vụ người dân.

Thủ tướng chỉ đạo tăng cường công tác phòng bệnh sởi

Bệnh sởi là bệnh truyền nhiễm lây lan qua đường hô hấp, đã từng xảy ra những đợt dịch lớn; hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.
(PLVN) - Trong những tháng gần đây, bệnh sởi có xu hướng gia tăng tại một số địa phương. Để chủ động kiểm soát, ngăn ngừa, không để bệnh sởi lây lan, bùng phát trên diện rộng, ngày 14/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành công điện yêu cầu các bộ, cơ quan liên quan và các địa phương tăng cường công tác phòng, chống bệnh sởi.

Điều chỉnh giá khám, chữa bệnh theo mức lương cơ sở

Ảnh minh hoạ: Ngọc Nga
(PLVN) - Đến nay Bộ Y tế đã phê duyệt giá khám chữa bệnh 15 bệnh viện theo mức lương cơ sở. Bộ này đánh giá, khi điều chỉnh giá khám bệnh, chữa bệnh theo yếu tố tiền lương từ mức lương cơ sở 1,8 triệu lên 2,34 triệu đồng, phần đồng chi trả (ở mức 20% và 5%) tăng thêm không nhiều.

Kiểm soát chặt chẽ chất lượng bữa ăn học đường

Cần sự phối hợp từ phía nhà trường, gia đình và cả xã hội trong việc đảm bảo chất lượng bữa ăn bán trú cho học sinh. (Ảnh minh họa: SKĐS)
(PLVN) -  Thời gian qua, vấn đề chất lượng bữa ăn bán trú cho học sinh đã trở thành mối lo ngại ở nhiều trường học tại các thành phố lớn, đặc biệt là TP Hồ Chí Minh. Điều này khiến phụ huynh vô cùng bất an và để lại hệ lụy không nhỏ cho sức khỏe của học sinh.

Tăng thuế thuốc lá để giảm thiệt hại 108.000 tỷ đồng mỗi năm

Bà Phan Thị Hải- Phó Giám đốc phụ trách Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá phát biểu tại hội thảo (Ảnh: BTC)

(PLVN) - Theo ThS Phan Thị Hải - Phó Giám đốc phụ trách Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá Việt Nam, mỗi năm thuốc lá gây tổn thất khoảng 108.000 tỷ đồng chi phí khám chữa bệnh. Việc tăng thuế sẽ làm giảm đáng kể việc tiếp cận thuốc lá, cũng làm giảm tỷ lệ tử vong và tổn thất sức khỏe...

Mắc uốn ván từ khoang miệng

Bệnh nhân mắc uốn ván từ khoang miệng. Ảnh: Thanh Thanh
(PLVN) - 10 ngày trước khi phát bệnh, bệnh nhân L.V.S (nam, 40 tuổi ở Hải Dương) bắt đầu có triệu chứng đau họng nhưng không sốt. Sau 6 ngày dùng thuốc bệnh nhân bắt đầu khó há miệng, khó nói và ăn uống kém. Tại bệnh viện, các bác sĩ chẩn đoán ông S. mắc uốn ván.