Kim ngạch thương mại giữa Asean và các đối tác tăng
Tuần qua, trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN lần thứ 52 và các hội nghị có liên quan, các Bộ trưởng Kinh tế ASEAN đã có buổi tham vấn trực tuyến với các đối tác ngoại khối của khu vực ASEAN như Hoa Kỳ, Anh, Nga, Trung Quốc, Úc... Hội nghị do Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam chủ trì, theo hình thức trực tuyến, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.
Các buổi tham vấn giữa các bên (ASEAN và các khối nước liên quan) đều ghi nhận tổng giá giao dịch thương mại giữa 2 bên tăng nhẹ. Cụ thể, giữa ASEAN và Úc từ 86,8 tỷ USD năm 2018 lên 87,8 tỷ USD trong năm 2019; với New Zealand 11,4 tỷ USD năm 2018 lên 12,1 tỷ USD năm 2019. Với Vương quốc Anh, 2 bên đều nhận thấy quan hệ kinh tế giữa 2 bên đã và đang phát triển ngày càng sâu rộng với giao dịch thương mại và dịch vụ song phương đạt xấp xỉ 42 nghìn tỷ Bảng Anh trong thời gian hơn nửa thế kỷ qua; Thương mại với Canada đạt 17,1 nghìn tỷ USD…
Theo ghi nhận, Trung Quốc hiện đang là đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN kể từ năm 2009, đạt tổng giá trị giao dịch lên tới 507,9 tỷ USD vào năm 2019 (theo số liệu thống kê từ phía ASEAN) và chiếm 18% tổng giao dịch thương mại của ASEAN. Hơn nữa, tổng vốn FDI từ Trung Quốc vào khối ASEAN đạt khoảng 9,1 nghìn tỷ USD vào năm 2019, chiếm 5,7% tổng giá trị FDI của ASEAN.
Trong khi đó, tổng giá trị giao dịch hàng hóa giữa ASEAN và Hoa Kỳ đã tăng trưởng 12% trong năm 2019. Theo thống kê, thương mại hai chiều đạt 294,6 nghìn tỷ USD, trong khi FDI từ Hoa Kỳ vào ASEAN đạt 24,5 nghìn tỷ USD. Những con số này đã đưa Hoa Kỳ lên hàng thứ 2 trong số các đối tác thương mại của ASEAN và là nhà đầu tư FDI lớn nhất trong các đối tác đầu tư của ASEAN trong năm 2019.
Không tạo thêm rào cản trong hoạt động thương mại
Xuyên suốt tuần Hội nghị, Bộ trưởng các nước ASEAN và đối tác liên quan, Bộ trưởng các nước đều bày tỏ quan ngại sâu sắc đối với đại dịch Covid-19 và cho rằng đại dịch đã có tác động bất lợi với cuộc sống của nhân dân và các nền kinh tế trong khu vực. Một trong số những ngành bị ảnh hưởng nặng nề nhất là vận tải, du lịch, sản xuất, bán lẻ và các dịch vụ khác cũng như sự sụp đổ của chuỗi cung ứng và các thị trường tài chính.
Do đó, hầu hết đều khẳng định cam kết mở cửa thị trường thương mại và đầu tư nhằm củng cố tính đàn hồi và bền vững của các chuỗi cung ứng khu vực và duy trì luồng chu chuyển của hàng hóa và dịch vụ giữa các bên. Các Bộ trưởng cũng nhấn mạnh sẽ kiềm chế không áp dụng các biện pháp hạn chế thương mại mới, bao gồm cả các biện pháp phi thuế, có tác động tiêu cực tới sự chu chuyển của các hàng hóa và dịch vụ thiết yếu trong quá trình chống lại đại dịch Covid-19.
Bên cạnh đó, các Bộ trưởng cũng nhất trí ưu tiên áp dụng các biện pháp tạo thuận lợi cho việc phục hồi kinh tế sau đại dịch. Với tinh thần đó, các Bộ trưởng nhất trí sẽ nỗ lực ký kết Hiệp định đối tác toàn diện khu vực (RCEP) trong năm 2020, qua đó, bày tỏ sự ủng hộ tích cực cho Hệ thống thương mại đa phương và hội nhập kinh tế khu vực.
Bộ trưởng Bộ trưởng Thương mại Vương Quốc Anh Elizabeth Truss nhấn mạnh trong cuộc họp ASEAN và Anh: “Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN tới năm 2025 là cơ sở để ASEAN đưa ra kế hoạch hợp tác giữa 2 bên. Theo đó, phía Anh đã thành lập Quỹ tài trợ cho chương trình cải tổ kinh tế của ASEAN với tổng giá trị 19 triệu bảng Anh, tập trung vào các lĩnh vực như sáng tạo số; logicstics và cải tổ cơ chế chính sách. Hai bên nhất trí sẽ tăng cường hợp tác trong lĩnh vực sáng tạo số nhằm khôi phục nền kinh tế sau đại dịch Covid-19, ưu tiên sẽ được dành cho các doanh nghiệp nhỏ, vừa và kinh tế hộ gia đình.
Đáng chú ý, trong số các hội nghị Bộ trưởng đã diễn ra, Hội nghị với phía Trung Quốc đã khẳng định, năm 2020 là năm đặt dấu mốc quan trọng trong quan hệ kinh tế giữa Trung Quốc và ASEAN, bởi đây là thời điểm kỷ niệm tròn 10 năm thiết lập quan hệ toàn diện về kinh tế giữa ASEAN và Trung Quốc thông qua việc đưa Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc vào hoạt động một cách toàn diện.
Kết quả quan trọng nhất đạt được tại Hội nghị Bộ trưởng các nước ASEAN lần này đối với Việt Nam là việc các Bộ trưởng thống nhất tiếp tục thúc đẩy việc thực hiện các Sáng kiến, ưu tiên Kinh tế do Việt Nam đưa ra cho năm Chủ tịch mặc dù các nước ASEAN đang phải đối mặt với các thách thức to lớn do đại dịch Covid-19 gây ra.
Cụ thể, 2 sáng kiến đã được hoàn tất, gồm sáng kiến về “Chỉ số Hội nhập số ASEAN” và “Tài liệu tham chiếu về Kết nối các trung tâm đổi mới sáng tạo ASEAN”. 11 sáng kiến còn lại vẫn đang được ASEAN nỗ lực triển khai theo đúng lộ trình, dự kiến hoàn thành vào cuối năm nay.
Ngoài ra, các nước ASEAN đã thống nhất hướng xử lý vấn đề thông qua biểu thuế nhập khẩu thực hiện Hiệp định ATIGA chuyển đổi từ Danh mục hàng hóa ASEAN bản 2012 sang bản 2017 của Việt Nam; Hoàn thành thủ tục chuẩn bị ký kết Thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau đối với chứng nhận kiểu loại cho sản phẩm xe cơ giới trong ASEAN; Thống nhất thực thi Cơ chế tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa toàn ASEAN từ ngày 20/9/2020.
