Phiên toà sơ thẩm vụ cô giáo tiểu học thiêu chết cả nhà anh chồng khép lại với mức án tù chung thân cho Nguyễn Thị Thuận, hai đồng phạm Bùi Tiến Hà nhận mức án 20 năm tù, Hoàng Hải Tiệp 18 năm tù cho hai tội danh “Giết người” và “Huỷ hoại tài sản”. Tội ác thì phải nhận sự trừng phạt. Nhưng người ta không khỏi rùng mình ớn lạnh trước dã tâm tàn độc của kẻ thủ ác và xót thương cho những phận người chỉ toàn gặp những bất hạnh, đắng cay…
1.
Ngồi ở hàng ghế dành cho bị hại, bà Hoàng Thị Huỳnh (65 tuổi, quê huyện Khoái Châu, Hưng Yên) là mẹ nạn nhân Hưng, cũng là mẹ chồng bị cáo chủ mưu Nguyễn Thị Thuận cắn chặt môi để không bật lên tiếng nấc. Bà sầu thảm ôm di ảnh cháu nội xấu số Nguyễn Thảo Hiền, bức ảnh cô bé chuẩn bị vào lớp 1 có gương mặt bầu bĩnh, đôi mắt đen láy rạng ngời. Hai năm rưỡi kể từ ngày xảy ra thảm kịch cướp đi cả gia đình người con trai, bà Huỳnh vẫn chưa lấy lại được thăng bằng. Bà bảo, cuộc đời bà đã nếm trải quá nhiều bất hạnh nhưng chưa khi nào bà đau đớn như lúc này.
 |
| Bà Huỳnh bên di ảnh cháu |
Người chồng mất sớm, để lại cho bà Huỳnh 7 đứa con, một mình bà tảo tần, thắt lưng buộc bụng nuôi đàn con khôn lớn, giáo dục các con thành người đạo đức, hiếu nghĩa. Các con bà đều thương mẹ, đoàn kết, yêu thương nhau. Anh Nguyễn Chí Hưng là con thứ 5 của bà, một Đại uý chuyên nghiệp, giữ chức vụ Đội trưởng, công tác tại Công ty Trắc địa bản đồ thuộc Bộ Tổng tham mưu. Anh Hưng là niềm tự hào vô bờ bến của cả gia đình. Chị Hà là giáo viên dạy giỏi, một người vợ đảm đang, một nàng dâu hiền thảo, cháu gái Thảo Hiền xinh đẹp và thông minh. Gia đình anh Hưng- chị Hà là hình mẫu lý tưởng về sự hanhj phúc và thành đạt. Thế mà, gia đình nhỏ ấy đã bị ‘xoá sổ” bởi dã tâm thâm độc của Thuận và đồng bọn.
Ngồi cạnh bà Huỳnh là bà thông gia Hà Thị Hào (65 tuổi, quê Yên Bái)- mẹ nạn nhân Bùi Thị Thu Hà. Ông bà Hào sinh được 6 người con, chị Hà là con gái thứ 4, xinh đẹp, thảo hiền và thành đạt nhất nhà. Khi bị sát hại, chị Hà đang là giáo viên, đang theo học cao học. Bà Hào kể, Hà và Thuận là đôi bạn gái cùng thôn, học với nhau từ nhỏ, khi cả hai đỗ Đại học vẫn chơi thân, thuê nhà ở cùng nhau. Chính chị Hà đã giới thiệu cho Thuận đến với anh Tuấn- em chồng mình. “Ai ngờ, con người đó lấy oán trả ân”- Bà Hào nấc lên từng chặp…
2.
Hàng ghế dành cho người nhà bị cáo, có một người mẹ đơn thân khóc ngất trong phiên xử, đó là bà Nguyễn Thị Nghĩa (trú tại thị trấn Cổ Phúc, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái)- mẹ bị cáo Hoàng Hải Tiệp. Trông bà Nghĩa có vẻ già hơn so với tuổi 52 của mình, nhưng trên khuôn mặt lam lũ, vất vả ấy vẫn lưu dấu những nét mặn mà, xuân sắc thời son trẻ.
Ba chục năm trước, bà từng có một mái ấm hạnh phúc bên người chồng và đứa con trai đầu lòng- bị cáo Tiệp bây giờ. Ai cũng bảo, bà Nghĩa chịu thương chịu khó, chịu nín chịu nhịn, hết lòng hy sinh, yêu chồng thương con thế mà ông trời chẳng thương! Năm Tiệp lên 4 tuổi, ông Tín chồng bà đâm đơn ly hôn, phụ bạc mẹ con bà để chạy theo người đàn bà khác trẻ đẹp, giàu có hơn. Từ đó đến nay, ông Tín không đoài hoài gì đến giọt máu của mình, bà Nghĩa ở vậy một mình nuôi con.
Bà mẹ bất hạnh chìa cho tôi xem đôi bàn tay chai sần, vất vả mà bà đã làm đủ mọi công việc từ gánh gạch, hái chè, phụ hồ, quét vôi… để có đồng tiền chân chính nuôi con ăn học hết lớp 12. Bà Nghĩa bảo, Tiệp là đứa sáng dạ, biết thương mẹ, học hết lớp 12 Tiệp ở nhà đi quét vôi, phụ hồ với mẹ. Cũng vì thương con, muốn cho con có nghề nghiệp để sau này đỡ khổ nên bà Nghĩa lại dành dụm chắt bóp cho Tiệp xuống Hà Nội học nghề tại Trường Trung cấp Du lịch. Đâu ngờ, Tiệp trẻ người non dạ, bị người ta lợi dụng hoàn cảnh khó khăn lôi kéo vào tội ác.
Tiệp khai trước Toà: “Khi xuống Hà Nội học, thời gian đầu hàng tháng mẹ bị cáo chu cấp cho được gần một triệu đồng, số tiền này phải khéo léo lắm bị cáo mới đủ để thuê nhà và trang trải cuộc sống. Có lẽ vì vậy, khi Thuận nhờ đốt nhà anh Hưng với hứa hẹn sẽ cho đến ở nhờ không lấy tiền nhà, Tiệp đồng ý thực hiện ngay. Dù Tiệp chối tội nhưng không thể phủ nhận được thực tế, sau vụ cháy, Tiệp cũng đã được Thuận cho ở nhờ 3 tháng.
Theo dõi quá trình thẩm vấn, thấy Tiệp chối tội, nét mặt bà Nghĩa vô cùng lo âu, căng thẳng... Đến khi nghe VKS công bố bản tường trình do Tiệp viết tại trại giam 771 BQP: “Tôi là Hoàng Hải Tiệp (SN 1982, trú tại Trấn Yên, Yên Bái) xin tường trình việc tôi đã cùng với Hà thực hiện hành vi đốt nhà anh Hưng đêm 24/1/2008 theo nhờ vả của Thuận… Tôi xin tố giác tội ác của Thuận và Hà đã lôi kéo tôi. Tôi rất ân hận về tội ác đã gây ra, muốn bồi thường cho các bị hại để cứu chuộc lỗi lầm nhưng vì gia đình rất nghèo. Bố tôi đã bỏ mẹ con tôi từ năm tôi mới 4 tuổi, từ đó một mình mẹ làm phụ hồ, quét vôi nuôi tôi ăn học. Khi gây án, tôi đang đi học, không có tài sản riêng, chỉ có cái xe Ware đã bị tạm thu giữ. Bản thân tôi bị lôi kéo vào phạm tội. Nay tôi xin tố cáo tội ác của Thuận và Hà để mong được hưởng khoan hồng của pháp luật, mong được giảm nhẹ hình phạt trở về nuôi mẹ lúc về già…” thì bà Nghĩa đưa tay ôm lấy mặt.
Dù Tiệp “cãi” rằng bị ép cung và bà Nghĩa không bình luận gì về sự việc trên, nhưng bằng linh cảm của người mẹ, hơn ai hết bà biết chắc lời lẽ trong bản tường trình đó được viết ra từ tâm can của chính con trai mình.
Trong số 3 bị cáo, Hoàng Hải Tiệp được dư luận cảm thương hơn vì trẻ người non dạ, bị Thuận và Hà lợi dụng hoàn cảnh gia đình đáng thương, kinh tế khó khăn mà lôi kéo vào tội ác. Nếu ngay từ đầu Tiệp biết ăn năn hối cải, có lẽ bị cáo sẽ được hưởng mức án nhẹ hơn. Nghe những lời bình luận như vậy, bà Nghĩa cắn chặt môi để không bật ra tiếng nấc nghẹn: “Sao con lại dại dột thế hả con?”
3.
Tâm điểm của vụ án vẫn là kẻ chủ mưu Nguyễn Thị Thuận. Theo dõi các phiên toà, các nữ bị cáo bao giờ cũng khiến tôi xót xa thương cảm và muốn tìm tiếng nói bênh vực, chia sẻ với bi kịch mà họ đang gánh chịu. Những phận đàn bà nhỏ bé mong manh, nông nổi, dại khờ, dù phạm vào tội ác, dù có lỗi lầm đáng bị dư luận lên án và sự trừng trị của pháp luật nhưng bên trong tội lỗi họ vẫn có phần thật đáng thương.
 |
| Thuận, mặc áo xanh- kẻ thủ ác |
Thuận gây ra tội ác tày trời khi đang là cô giáo. Mới ngoài 30 tuổi nhưng Thuận đã qua một lần lỡ dở, và cuộc hôn nhân hiện tại của cô với anh Tuấn cũng coi như đã hết, chỉ còn đứa con trai. Khi HĐXX hỏi Thuận về đứa con, lần đầu tiên trong suốt phiên xử thái độ dưng dửng lạnh lùng của nữ bị cáo biến mất, thay vào đó là sự xúc động, hồi hộp đến nghẹn lời.
Toà đã phải động viên Thuận cố gắng bình tĩnh, thư giãn để khai báo. Khi đó, tôi hy vọng đứa con sẽ đánh thức phần nhân tâm trong Thuận, để bị cáo biết ăn năn và xin được khoan hồng, hy vọng ngày trở về với con trai. Nhưng rồi khoảnh khắc xúc động hiếm hoi đó cũng qua rất nhanh, ngay sau đó khi nhắc tới những tháng ngày hạnh phúc mặn nồng với anh Tuấn, nhắc tới những khoảnh khắc hạnh phúc hiếm hoi khi vợ chồng cùng đưa con trai về Hưng Yên hay Yên Bái thăm gia đình nội, ngoại thì Thuận cũng chỉ khai bằng những lời ngắn ngủi, không hề biểu lộ cảm xúc. Thậm chí, hôm sau khi nghe VKS luận tội, Thuận còn tỏ ra lơ đãng không thèm nghe, thỉnh thoảng còn nhếch mép cười.
Người ta hy vọng được nghe những lời ăn năn của Thuận, rằng khi nhờ Hà và Tiệp trả thù anh Hưng thì cô không lường trước được hậu quả vô cùng nguy hiểm có thể xảy ra. Rằng khi đó, vì lòng hiếu thắng với chồng mà cô đã nông nổi nghĩ kế trả thù anh chồng. Rằng khi mâu thuẫn với chồng, cô không cắt nghĩa được vì sao mình lại tức lây sang anh Hưng dù bản thân cô nhận thức rất rõ anh Hưng là người anh đáng kính và đúng mực, biết vợ chồng em trục trặc thì kiên trì hoà giải, kể cả khi biết Tuấn đã không còn ở cùng Thuận thì người anh chồng vẫn quan tâm, gọi điện hỏi thăm đến mẹ con cô…
Tôi hy vọng cô thực hiện đúng như nội dung cô đã viết tường trình xin bồi thường tất cả cho bị hại, thay cho Hà và Tiệp vì cả hai đều rất nghèo, lại vì cô mà phạm tội và sẽ được pháp luật khoan hồng… Theo dõi phiên xử kéo dài suốt hai ngày, người ta hy vọng được thấy những giọt nước mắt ân hận muộn màng của Thuận, nghe lời cô ta tạ tội với gia đình nạn nhân- dẫu chỉ để chứng tỏ rằng trong con người Thuận vẫn còn có chút thiên lương. Nhưng không ngờ, điều đó đã không xảy ra…
Thế mới thấy tâm địa đàn bà đôi khi tàn độc đến khó có thể cảm thông. Mức án tù chung thân- theo dư luận là đã nương nhẹ với tội ác của Thuận nhưng cũng đủ là bài học cho những ai còn có dã tâm trả thù, báo oán, hòng cướp đi sinh mạng người khác không chút ghê tay...
Sông Thương
