Xã hội hóa một số lĩnh vực giám định tư pháp: Sẽ góp phần hiệu quả trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng

Thứ trưởng Trần Tiến Dũng cho rằng xã hội hóa giám định một số lĩnh vực là rất quan trọng
Thứ trưởng Trần Tiến Dũng cho rằng xã hội hóa giám định một số lĩnh vực là rất quan trọng
(PLO) - Để đáp ứng kịp thời, có chất lượng yêu cầu ngày càng cao của hoạt động tố tụng trong công cuộc cải cách tư pháp, Bộ Tư pháp được giao chủ trì xây dựng Đề án đẩy mạnh xã hội hóa giám định tư pháp (GĐTP) trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, xây dựng và các lĩnh vực khác. 

Nếu Đề án được thông qua không chỉ góp phần củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức GĐTP mà sẽ đóng góp hiệu quả cho hoạt động tố tụng, nhất là trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng.

Xã hội hóa GĐTP chưa đạt mục tiêu, yêu cầu

Sau 5 năm triển khai thực hiện Luật GĐTP, công tác GĐTP đã có bước phát triển quan trọng. Cụ thể, tổ chức GĐTP được kiện toàn phù hợp với nhu cầu của từng lĩnh vực giám định; đội ngũ giám định viên tư pháp, người GĐTP theo vụ việc phát triển nhanh cả số lượng và chất lượng.

Các bộ, ngành, địa phương đã rà soát, công bố rộng rãi danh sách tổ chức GĐTP theo vụ việc, người GĐTP theo vụ việc trong một số lĩnh vực trên cổng thông tin điện tử, qua đó thu hút các cá nhân, tổ chức ngoài công lập tham gia hoạt động GĐTP ở các lĩnh vực này một cách hiệu quả… Đặc biệt, thực hiện quy định của Luật, đã có 1 tổ chức giám định ngoài công lập là Văn phòng GĐTP Sài Gòn được UBND TP HCM cho phép thành lập từ năm 2013.

Tuy nhiên, những kết quả trên vẫn chưa thực sự đáp ứng được mục tiêu GĐTP trong hoạt động tố tụng đã đề ra, nhất là số lượng vụ án kinh tế, tham nhũng gần đây có yêu cầu GĐTP ngày càng tăng về số lượng, phức tạp về nội dung cần giám định nhưng việc thực hiện xã hội hóa GĐTP còn rất chậm. Ngoài Văn phòng GĐTP Sài Gòn hoạt động giám định về tài chính, các lĩnh vực khác chưa có tổ chức GĐTP ngoài công lập nào được thành lập.

Trong bối cảnh đó, Luật GĐTP lại quy định giám định viên tư pháp phải có từ đủ 5 năm kinh nghiệm trở lên mới được thành lập văn phòng GĐTP là chưa phù hợp, chưa tạo điều kiện thu hút người có nhu cầu.

Không những thế, các chế độ ưu đãi đối với việc xã hội hóa hoạt động GĐTP chưa phù hợp thực tế, chưa có cơ chế thu hút các tổ chức chuyên môn, doanh nghiệp ngoài nhà nước đủ năng lực tích cực tham gia vào quá trình xã hội hóa thông qua việc cung cấp dịch vụ giám định cho hoạt động tố tụng.

Đáng chú ý, công tác GĐTP trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, xây dựng, văn hóa thời gian qua do các bộ, ngành, sở chuyên môn hoặc cơ quan, đơn vị của Nhà nước làm kiêm nhiệm nên không phát huy được tính năng động, tự chủ và trách nhiệm.

Tổ chức GĐTP theo vụ việc ở khu vực ngoài nhà nước không nhiều, năng lực giám định còn hạn chế, chưa tạo được niềm tin đối với cơ quan tiến hành tố tụng. Mặt khác, các cơ quan tiến hành tố tụng chỉ tập trung trưng cầu các bộ, ngành, sở chuyên môn mà chưa chú trọng hướng đến trưng cầu các tổ chức GĐTP ngoài công lập thực hiện giám định.

Cần có “cú huých”

Trước thực trạng trên, Bộ Tư pháp đã chủ trì xây dựng và vừa tổ chức cuộc họp Tổ soạn thảo Đề án đẩy mạnh xã hội hóa GĐTP trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, xây dựng và các lĩnh vực khác theo quy định của Luật GĐTP để hiện thực hóa chủ trương xã hội hóa GĐTP, hình thành được hệ thống các tổ chức GĐTP ngoài công lập ở các lĩnh vực được xã hội hóa.

Nêu một số vấn đề trọng tâm, mục đích, lý do cần thiết phải ban hành Đề án, Thứ trưởng Trần Tiến Dũng khẳng định đây là một Đề án khó nhưng rất quan trọng. Thứ trưởng Trần Tiến Dũng yêu cầu phải dự báo được tính khả thi của Đề án, đồng thời xây dựng các giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai. Nếu do thể chế phải đề xuất sửa đổi thể chế, còn nếu do thực tiễn phải có đề xuất, kiến nghị để có chỉ đạo trong quá trình tổ chức thực hiện, từ đó mới tạo ra cơ chế thực hiện phù hợp. 

Đồng quan điểm với Thứ trưởng về việc phải chú trọng đến tính khả thi khi xây dựng Đề án, Cục trưởng Cục Bổ trợ tư pháp Đỗ Hoàng Yến cũng cho biết thêm, Luật GĐTP đã quy định về xã hội hóa GĐTP ở một số lĩnh vực. Tuy nhiên, hiện nay có các lĩnh vực đã khuyến khích xã hội hóa nhưng không có tổ chức GĐTP ngoài công lập như ngân hàng, xây dựng, văn hóa thông tin, đất đai môi trường, trong khi đây lại là những lĩnh vực mà các cơ quan tiến hành tố tụng có nhu cầu rất lớn.

Vì vậy, theo bà Yến, phải thực sự có được những giải pháp đột phá mới tạo nên “cú hích” thúc đẩy xã hội hóa GĐTP trong các lĩnh vực này.

Đáp lại mong muốn trên, nhiều ý kiến đồng tình với sự cần thiết ban hành Đề án và đã “hiến kế” hoàn thiện dự thảo Đề án. Trăn trở với một số lĩnh vực không thực hiện xã hội hóa được, trong đó có những lĩnh vực được “quyết” chủ trương xã hội hóa nhưng nhu cầu GĐTP lại không lớn, ông Mai Ngọc Dương (Ban Nội chính Trung ương) cho rằng cần tăng cường sự tham gia của toàn xã hội vào công tác GĐTP, huy động thêm sự đóng góp công sức, trí tuệ của các GĐTP theo vụ việc, người GĐTP theo vụ việc.

Ông Lê Đức Trường (C46, Bộ Công an) kiến nghị, muốn xã hội hóa thì vẫn phải có cơ chế giám sát của Nhà nước, tránh tình trạng “chạy giám định”. Ông Nguyễn Minh Châu (Cục Giám định, Bộ Xây dựng) thì đề xuất phải có cơ chế tương xứng về tài chính và thay đổi được nhận thức, thái độ của các tổ chức, cá nhân về GĐTP.

“Như vụ vỡ đường ống nước sông Đà, cơ quan tiến hành tố tụng không phải mời chúng tôi mà là triệu tập. Cơ quan nhà nước còn bị đối xử như vậy thì nếu tư nhân làm giám định còn bị đối xử ra sao” – ông Châu bày tỏ băn khoăn. 

Tin cùng chuyên mục

Tinh gọn bộ máy theo tinh thần Nghị Quyết 18-NQ/TW: Cần giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính, tiết kiệm chi phí cho người dân và doanh nghiệp

Tinh gọn bộ máy theo tinh thần Nghị Quyết 18-NQ/TW: Cần giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính, tiết kiệm chi phí cho người dân và doanh nghiệp

(PLVN) -  Cải cách tinh gọn bộ máy hiện nay đang thực hiện mạnh mẽ từ trung ương xuống, do vậy, nên cải cách theo hướng phân quyền mạnh hơn cho cấp địa phương, còn Trung ương chỉ làm những việc điều phối xuyên quốc gia. Trung ương kiên quyết không làm các nhiệm vụ thuộc phạm vi của địa phương, nhằm giảm thiểu việc can thiệp hay chồng chéo nhiệm vụ. Đây là một nội dung trong bài viết của GS.TS Võ Xuân Vinh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh doanh (ĐH Kinh tế).

Đọc thêm

Nắm bắt cơ hội để tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật

Nắm bắt cơ hội để tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật
(PLVN) - Để triển khai kịp thời, hiệu quả các chủ trương, đường lối được đề ra tại Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới gắn với Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, thời gian qua, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) đã được tăng cường tổ chức thực hiện và đạt được những kết quả bước đầu quan trọng.

Thứ trưởng Mai Lương Khôi dự hội nghị triển khai công tác của Cục Thi hành án dân sự TP. Hồ Chí Minh

Thứ trưởng Mai Lương Khôi dự hội nghị triển khai công tác của Cục Thi hành án dân sự TP. Hồ Chí Minh
(PLVN) - Ngày 12/12, Cục Thi hành án Dân sự (THADS) TP HCM tổ chức hội nghị triển khai thực hiện chỉ tiêu nhiệm vụ theo dõi THADS, theo dõi thi hành àn hành chính năm 2025 và ký kết quy chế phối hợp liên ngành trong công tác THADS tại TP. HCM. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi dự, chỉ đạo hội nghị và chứng kiến lễ ký kết.

Chi cục Thi hành án dân sự quận Gò Vấp: Triển khai công tác năm 2025

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) -Chiều 10/12, Chi cục Thi hành án dân sự quận Gò Vấp tổ chức Hội nghị triển khai thực hiện chỉ tiêu, nhiệm vụ công tác thi hành án dân sự và theo dõi thi hành án hành chính năm 2025. Ông Trần Phương Hồng, Ủy viên Thường vụ Đảng ủy, Phó Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự TP.HCM tham dự và chỉ đạo Hội nghị.

Hình thành thiết chế Luật sư công sẽ tăng cường nguồn lực cho tổ chức Trợ giúp pháp lý

Luật sư Nguyễn Hồng Bách, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật Hồng Bách và Cộng sự.
(PLVN) -Thiết chế Luật sư công ở Việt Nam đang được hiểu như thế nào và sự cần thiết của Luật sư công trong giai đoạn hiện nay, đặc biệt xuất phát từ thực tế, tại Việt Nam không phải đối tượng nào cũng có điều kiện nhờ luật sư khi gặp các vấn đề pháp lý. Xung quanh vấn đề này Báo PLVN phỏng vấn Luật sư Nguyễn Hồng Bách, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật Hồng Bách và Cộng sự.

“Cẩm nang pháp luật” giúp giảm tải công việc cho cán bộ tư pháp địa phương của chị Phạm Thị Trang Đài

Chị Phạm Thị Trang Đài, Phó Chánh Thanh tra Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng
(PLVN) - Thấu hiểu nỗi vất vả của cán bộ Tư pháp - hộ tịch cấp xã nói chung và cán bộ ngành tư pháp nói riêng, chị Phạm Thị Trang Đài (SN 1972, Phó Chánh Thanh tra Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng) không ngừng nghiên cứu, cải tiến liên quan đến công tác theo dõi thi hành pháp luật giúp “giảm tải” cho cán bộ cũng như dễ dàng phổ biến đến người dân.

184 luật cần sửa đổi, bổ sung khi tinh gọn bộ máy

Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh
(PLVN) -  Chiều 11/12, tại TPHCM, phát biểu tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP. HCM, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết: Bộ Tư pháp đang được Chính phủ giao rà soát toàn bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo Nghị quyết 18- NQ/TW

TP.Hồ Chí Minh: Tập trung hơn nữa nguồn lực cho công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế

Lễ kí kết Chương trình phối hợp công tác về tăng cường hợp tác trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác Tư pháp trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2025 - 2030 giữa Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Chủ tịch UBND TP. HCM
(PLVN) - Chiều 11/12, Đoàn Công tác Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, Uỷ viên Ban chấp hành TW Đảng dẫn đầu đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP.Hồ Chí Minh về nâng cao hiệu quả phối hợp công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác tư pháp và thi hành án dân sự trên địa bàn Thành phố.

Hết sức cần thiết hình thành thiết chế luật sư công

Thạc sĩ Đỗ Thu Hương. (Ảnh PV)
(PLVN) -  Trong bối cảnh xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng như hiện nay, việc hình thành thiết chế luật sư công là hết sức cần thiết và nên được sớm thông qua trong lần sửa đổi, bổ sung Luật Luật sư sắp tới.

Phú Yên: Sáng kiến cấp phiếu lý lịch tư pháp qua VNeID đạt giải ba cuộc thi về cải cách hành chính

Bà Phan Thị Hoa, Phó Giám đốc Sở Tư pháp (thứ ba từ phải qua) đại diện Sở nhận giải.
(PLVN) - Sáng kiến giải pháp “Tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân và doanh nghiệp thông qua ứng dụng VNeID khi thực hiện thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp” của Sở Tư pháp tỉnh Phú Yên mới đây đã được trao giải ba tại cuộc thi Tìm kiếm sáng kiến, giải pháp cải cách hành chính năm 2024 của tỉnh.