Vụ C2 và Rồng đỏ nhiễm chì: Lẽ nào chỉ phạt hành chính rồi thôi?

Nước uống Rồng Đỏ được bán tại siêu thị ở quận Phú Nhuận, TP.HCM (Hình: báo Tuổi trẻ TP.HCM)
Nước uống Rồng Đỏ được bán tại siêu thị ở quận Phú Nhuận, TP.HCM (Hình: báo Tuổi trẻ TP.HCM)
(PLO) -Lần đầu tiên một doanh nghiệp bị phạt đến gần sáu tỉ đồng vì vi phạm các quy định vệ sinh an toàn thực phẩm. Thanh tra Y tế Bộ Y tế đã khẳng định như vậy. Thế nhưng dư luận không hài lòng vì cho rằng mức phạt như vậy là còn quá nhẹ so với lượng hàng đã bán và nguy cơ sức khỏe người tiêu dùng.

Vấn đề cụ thể ở đây là Thanh tra Y tế đã chưa làm hết chức năng, chưa công bố kết luận những lô hàng cụ thể khác đã bị tố cáo là bị nhiễm độc chì,chưa yêu cầu doanh nghiệp giải trình nguyên nhân và hướng khắc phục. Điều này dẫn đến hệ quả là có thể bỏ sót vi phạm của URC và buông lỏng cho một lượng lớn hàng triệu sản phẩm nghi bị ngộ độc chì tiếp tục lưu hành ngoài thị trường. 

Đặc biệt là trên mạng xã hội còn có thông tin tố cáo là URC chi tiền cho một số cá nhân và tổ chức để thông tin che lấp sự thật sai phạm với số tiền hàng tỉ đồng. Đến nay cơ quan chức năng chỉ mới truy tìm về nguồn gốc, danh tính người tố cáo mà chưa xác minh về nội dung tố cáo. 

Điều này càng làm dư luận băn khoăn về tính nghiêm minh, khách quan và sự trong sạch minh bạch của giới truyền thông. Vì sức khỏe người dân, vì sự minh bạch thông tin, không thể chỉ dừng lại ở mức phạt 5,8 tỉ đồng. Không chỉ Bộ Y tế mà Bộ Công an, Bộ Thông tin Truyền thông cần xắn tay vào cuộc làm rõ trắng đen.

Thông tin, quan điểm “chỏi” nhau

Điều đáng ghi nhận là vụ việc này do người dân phát hiện và tố cáo với cơ quan chức năng, đồng thời đưa thông tin lên mạng xã hội dư luận với những bằng chứng rất rõ.

Đó là kết quả test của Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia (NIFC) các lô hàng C2 sản xuất ngày 4/2/2016 và nước tăng lực hương dâu hiệu Rồng Đỏ (sản phẩm của CTTNHH URC Hà Nội, thuộc lô sản xuất ngày 19/2/2016) đều có hàm lượng chì cao hơn gần gấp đôi cho phép. 

Từ thông tin này, ngày 10/05/2016, Bộ trưởng Bộ Y tế đã chỉ đạo thanh tra công ty URC. Trong quá trình thanh tra, trên mạng xã hội và giới truyền thông xuất hiện nhiều thông tin, quan điểm khác nhau.

Đoàn Thanh tra lấy mẫu sản phẩm đưa đi kiểm nghiệm tại NIFC cho thấy có ba mẫu sản phẩm có hàm lượng chì cao vượt mức đăng ký của doanh nghiệp. URC đã phản ứng bằng cách đưa mẫu sản phẩm đến các trung tâm kiểm nghiệm khác, cho thấy kết quả sản phẩm đạt chất lượng đăng ký, hàm lượng chì trong định mức cho phép. 

Thông tin về sự kiện khá sôi nổi, có báo nêu nguy cơ về sức khỏe người dùng sản phẩm nhiễm chì, có báo đưa thông tin phản hồi của URC và bàn luận về sự khác biệt giữa các kết quả xét nghiệm…

Một số chai nước C2 được thu hồi tại Công ty TNHH URC Hà Nội chiều 31/5 (Hình: báo Tuổi trẻ TP.HCM)
Một số chai nước C2 được thu hồi tại Công ty TNHH URC Hà Nội chiều 31/5 (Hình: báo Tuổi trẻ TP.HCM)


  Trên mạng xã hội Facebook, một người lấy tên là Ngoc Nga Tran lại đưa ra nhiều thông tin tố cáo URC dùng tiền mua chuộc truyền thông với danh sách cơ quan, con người và số tiền cụ thể lên đến hàng tỉ đồng. Trang này còn đưa ra nghi vấn là URC đã mua chuộc đoàn Thanh tra Y tế để lấy mẫu sản phẩm ngẫu nghiên đưa đi kiểm định, tránh không lấy đúng mẫu hai lô hàng đã bị phát hiện là có hàm lượng chì cao. 

Sau khi có kết quả thanh tra, phó Chánh Thanh tra Bộ Y tế, Trưởng đoàn thanh tra Công ty TNHH URC, ông Nguyễn Văn Nhiên, đã quyết định xử phạt hành chính 5,8 tỉ đồng với URC.

Theo quyết định này, các vi phạm chính của URC Hà Nội là sản xuất hai lô trà xanh hương chanh C2 (sản xuất ngày 4/2/2016, hạn sử dụng 4/2/2017) và lô nước tăng lực Rồng đỏ hương dâu (sản xuất ngày 10/11/2015, hạn sử dụng 10/8/2016) có hàm lượng chì cao quá mức công bố. 

Đoàn Thanh tra cũng đã yêu cầu phải thu hồi và tiêu hủy toàn bộ sản phẩm của ba lô hàng này. Nhưng do công ty đã bán phần lớn lô sản phẩm này với tổng trị giá hàng hóa vi phạm gần 3,9 tỉ, lượng hàng thu hồi được rất ít.

Đoàn thanh tra cũng cho biết một số kho bảo quản sản phẩm của công ty này không đảm bảo kín để phòng chống động vật gây hại; một số khu vực bảo quản hàng chờ hủy, hàng hư hỏng do vận chuyển tại kho không được bố trí cách biệt với khu vực thành phẩm. Đoàn thanh tra yêu cầu công ty khắc phục tình trạng vi phạm tại các kho bảo quản, báo cáo về Bộ Y tế trước 10/6.

Nhiều thắc mắc chưa được làm rõ

Đây là lần đầu tiên Thanh tra Y tế mạnh tay xử phạt hành vi vi phạm an toàn vệ sinh thực phẩm lên đến số tiền hàng tỉ đồng.

Tuy nhiên, dư luận vẫn chưa hài lòng về kết quả thanh tra xử lý này. An toàn vệ sinh thực phẩm trước hết và trên hết là nhằm bảo vệ sức khỏe, tính mạng người tiêu dùng; nên mục đích cao nhất và cuối cùng của việc thanh tra xử phạt không phải là tiền nhiều hay tiền ít, phạt nặng hay phạt nhẹ, mà phải nhằm ngăn ngừa rủi ro ngộ độc và bảo đảm an toàn cho người dân.

Trước hết là với những lô hàng nhiễm chì, chỉ có thể thu hồi được 1.164 thùng C2 (tương đương gần 28 nghìn chai). Ước tính số lượng C2 và Rồng đỏ nhiễm độc chì đã đi vào cơ thể người Việt Nam lên tới cả triệu chai. So với nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng, thì số tiền hơn 5,8 tỉ là không đáng kể. 

Điều đáng nói hơn nữa là với hai lô hàng sản xuất ngày 4/2/2016 và ngày 19/2/2016 bị tố cáo là theo kết quả kiểm định của NIFC có hàm lượng chì cao gấp chín lần mức cho phép, thì Đoàn Thanh tra không có thông tin gì về việc thẩm định, kết luận xử lý.

Điều này tạo ra nguy cơ là có hàng triệu sản phẩm nghi vấn nhiễm chì vẫn đang được lưu hành ngoài thị trường, là nguy cơ rất lớn cho sức khỏe người dùng.

Hơn thế nữa, với thực trạng qua kiểm tra đột xuất ngẫu nhiên một số mẫu đã phát hiện có đến ba lô sản phẩm vi phạm an toàn, cho thấy quy trình sản xuất, nguyên liệu đầu vào của URC có dấu hiệu không an toàn.

Lẽ ra Đoàn Thanh tra phải lấy mẫu nhiều hơn và phải yêu cầu doanh nghiệp giải trình về nguyên nhân giải pháp khắc phục tình trạng nhiễm chì; thông tin rộng rãi để người tiêu dùng theo dõi, cảnh giác.

Một khía cạnh khác trong vụ này. Facebook Ngoc Nga Tran cũng tố cáo với danh sách một số cơ quan truyền thoonh được URC đưa tiền hối lộ để “làm sạch” thông tin về sản phẩm nhiễm chì. Fb này cũng đưa ra những thư điện tử qua lại giữa đại diện URC và công ty truyền thông bàn bạc về việc chung chi này và cả những bài báo được cho là viết theo đặt hàng của URC.

Hầu hết những cơ quan truyền thông bị tố cáo nhận tiền đã lên tiếng bác bỏ lời tố cáo này, yêu cầu cơ quan chức năng vào cuộc điều tra làm rõ, xử lý người vu cáo. Tuy nhiên đến nay cơ quan chức năng chỉ mới cho biết rằng Fb này không khai báo thông tin về nhân thân, và chừng như việc xác minh dừng lại ở đây. 

Để thể hiện sự minh bạch, cũng là nhằm bảo vệ uy tín, danh dự cho những người bị tố cáo (có thể tạm xem là bị vu cáo), các cơ quan chức năng cần xem xét, xác minh từ nhiều phía chứ không chỉ dừng lại về nguồn gốc mờ mịt của fb Ngoc Nga Tran. Điều này hoàn toàn nằm trong tầm tay về thẩm quyền cũng như kỹ thuật của cơ quan chức năng. 

Với các cơ quan báo chí bị tố cáo, ngoài việc phản bác và yêu cầu cơ quan chức năng xác minh làm rõ, cũng cần nên cầu thị rà soát lại phương pháp quản lý nội dung, nhân sự, phương pháp tác nghiệp của phóng viên, để ngày càng hoàn thiện và giữ vững niềm tin với người đọc.

Đọc thêm

Xây dựng chính sách cho chuyển đổi xanh

Ảnh minh họa
(PLVN) - Chuyển đổi xanh là xu thế của toàn cầu. Dự báo và nắm bắt xu thế tất yếu này, Bộ Chính trị từng có nhiều nghị quyết quan trọng. Ngay từ cách đây 10 năm là Nghị quyết số 24-NQ/TW về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; cách đây 4 năm là Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến 2030, tầm nhìn đến 2045.

Thách thức nuôi trồng thủy sản trên biển

Là địa phương có nhiều thế mạnh về nuôi biển, song năm 2023, diện tích nuôi biển của Quảng Ninh mới đạt 10.200ha. (Ảnh: baoquangninh.com.vn)
(PLVN) - Với tiềm năng nuôi biển khoảng 500.000ha, Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản (NTTS) trên biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mới đưa ra mục tiêu khiêm tốn 280.000ha đến năm 2025 và 300.000ha vào năm 2030. Thế nhưng, số liệu kỳ vọng diện tích nuôi biển đến hết năm 2023 mới đạt 85.000ha…

“Điểm nghẽn” nhận thức về phát triển bền vững khu công nghiệp

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Có tới 50% khu công nghiệp (KCN) chưa nghe đến khái niệm KCN phát triển bền vững (PTBV), chỉ có 30% có nghe hiểu về khái niệm KCN sinh thái. Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đang có “điểm nghẽn” về nhận thức, xây dựng chính sách, quản trị của các KCN liên quan đến việc PTBV.

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1
(PLVN) - Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1 được khởi động  trên cơ sở Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Nhật Bản lên “Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới” và kết quả triển khai thực hiện 8 giai đoạn của Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong suốt 20 năm qua.

Tầm nhìn đường sắt tốc độ cao

Ảnh minh họa
(PLVN) - Theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045; đặt mục tiêu đến 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) Bắc - Nam và khởi công trước 2030. Các đoạn ĐSTĐC Hà Nội - Vinh và TP HCM - Nha Trang được ưu tiên khởi công trong giai đoạn 2026 - 2030; phấn đấu hoàn thành toàn tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam trước 2045.

Công trường đường dây mạch 3 bộn bề khó khăn

Chủ tịch HĐTV EVN sát sao kiểm tra tiến độ thi công đường dây mạch 3. (Ảnh: EVN) .
(PLVN) - Chỉ còn vài ngày nữa là đến cột mốc mục tiêu đầu tiên của dự án đường dây mạch 3 đưa điện ra Bắc (hoàn thành đúc móng toàn tuyến vào ngày 30/3) nhưng khối lượng công việc vẫn còn bộn bề. Chủ đầu tư cũng như các Bộ, ngành liên quan vẫn đang dốc toàn lực thực hiện dự án này.

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…