Viện trưởng VKSNDTC xin lỗi người bị oan sai: Cần nhưng chưa đủ

Toà Phúc thẩm Tòa án nhân dân Tối cao tại Hà Nội xin lỗi ông Nguyễn Thanh Chấn.
Toà Phúc thẩm Tòa án nhân dân Tối cao tại Hà Nội xin lỗi ông Nguyễn Thanh Chấn.
(PLO) - Viện trưởng VKSNDTC Nguyễn Hoà Bình đã nói lời xin lỗi khi truy tố oan công dân Nguyễn Thanh Chấn về tội “Giết người” trên diễn đàn Quốc hội trong phiên thảo luận toàn thể về báo cáo giám sát thực trạng oan sai trong tố tụng hình sự. Ông Bình còn cho rằng việc xin lỗi là cần nhưng chưa đủ!
Đừng để phải “xin lỗi” và “nhận trách nhiệm” 
Viện trưởng Nguyễn Hoà Bình còn nói lên nỗi lòng xót xa, nuối tiếc: “Khi có một vụ oan sai xảy ra, bản thân tôi cũng đau như nỗi đau của người bị oan, sai và gia đình của họ”. 
Chúng ta thẳng thắn ghi nhận: vị lãnh đạo cao nhất của cơ quan công tố đã bày tỏ trách nhiệm của mình khi thuộc cấp gây oan sai cho người vô tội đã phát biểu tại diễn đàn Quốc hội, công khai xin lỗi người bị oan sai là thái độ cầu thị, đáng trân trọng. Có thể nói đây là bước tiến rất đáng ghi nhận trong hoạt động tư pháp trên bước đường trưởng thành của Nhà nước pháp quyền. 
Tuy vậy, lời xin lỗi chỉ là khởi điểm thể hiện tinh thần trọng pháp, lấy dân làm gốc. Về lâu về dài cần phải quyết liệt “tái cơ cấu” bộ máy tư pháp. Không dừng lại ở lời xin lỗi mà còn phải có trách nhiệm bồi thường thỏa đáng tổn thất về vật chất lẫn tinh thần cho người bị hàm oan! Khắc phục hậu quả đối với người vô tội nhằm hạn chế đến mức thấp nhất những “đoạn trường ai có qua cầu mới hay”. 
Dứt khoát mạnh mẽ làm thay đổi diện mạo bộ máy bảo vệ công lý, lấy quyền con người làm trọng tâm kịp thời đào tạo đội ngũ điều tra viên (ĐTV), kiểm sát viên (KSV), thẩm phán (TP) giỏi chuyên môn, xây dựng đội ngũ cán bộ tiến hành tố tụng có đủ phẩm chất đảm đang công vụ được giao phó. Phải chế tài tới nơi tới chốn đội ngũ  cán bộ ngành Tư pháp gây oan sai cho người vô tội. 
Mặt khác, người gây oan sai trong tố tụng hình sự phải bị điều tra, truy tố, xét xử công minh để răn đe, giáo dục những công bộc làm oan sai. Người gây ra oan sai phải bồi thường đầy đủ thiệt hại cho người bị oan sai từ tiền của chính người gây oan sai, không được lấy tiền ngân sách thanh toán cho người bị oan sai. Không thể xuất tiền trong ngân sách nhà nước trả cho người bị oan sai vì tiền trong ngân sách nhà nước là tiền thuế của nhân dân!
Người nào gây thiệt hại thì phải bỏ tiền túi ra bồi thường!
Trả lời báo chí bên hành lang kỳ họp Quốc hội, Đại biểu Nguyễn Đình Quyền (Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc Hội) thẳng thắn: “Trước dư luận cho rằng cá nhân cán bộ tố tụng làm oan nhưng Nhà nước lại phải dùng tiền ngân sách để bồi thường là không hợp lý, ông Quyền cho biết về nguyên tắc thì Nhà nước phải bồi thường. Không bao giờ có việc bồi thường tay đôi giữa công chức với người bị oan cả. Công chức phải bồi hoàn lại nếu có lỗi cố ý gây ra thiệt hại… 
Tuy nhiên, ông Quyền cũng cho rằng rất khó xác định lỗi cố ý và vô ý của công chức bởi vì “người ta luôn đổ do năng lực hạn chế”. Việc làm oan có thực sự do năng lực hạn chế hay do tinh thần trách nhiệm hoặc thậm chí do tiêu cực, cố ý thì cái đó chứng minh trong tố tụng hình sự rất là khó… Ông Quyền cũng cho rằng nước ta cần phải nghiên cứu lại là có nên quy định như thế hay không bởi dùng tiền ngân sách thì chính người dân bị thiệt hại. 
Mặt khác, muốn Nhà nước không phải lấy ngân sách bồi thường thì phải chấn chỉnh lại toàn bộ hoạt động đào tạo, tuyển dụng, bổ nhiệm, thanh - kiểm tra, kỷ luật... của cả bộ máy nhà nước.
Theo tôi, không nên phân loại hành vi làm oan sai là do lỗi vô ý hay cố ý để giải quyết bồi thường mà áp dụng nguyên tắc: người nào gây thiệt hại thì phải bỏ tiền túi ra bồi thường cho người thiệt hại. Có như vậy mới hợp với lẽ công bằng, tại sao người phạm tội do lỗi vô ý như tội “vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ”, tội “vô ý làm chết người”… chẳng những phải bồi thường về trách nhiệm dân sự mà còn bị phạt tù?
Lẽ nào để “bụng làm” (người gây ra oan, sai) mà “dạ chịu” (người dân nai lưng nộp thuế để thanh toán thay cho công chức “năng lực hạn chế” làm oan sai). Những cán bộ tiến hành tố tụng (THTT) nào tự nhận thấy năng lực chuyên môn yếu kém phải sớm tự nguyện “rũ áo từ quan”, “về vườn đuổi gà”, không “tự xử” “thoái vi điền” thì phải sa thải. Kịp thời nâng cao năng lực chuyên môn và trách nhiệm nghề nghiệp đội ngũ cán bộ THTT, loại bỏ không thương tiếc những “con sâu làm rầu nồi canh” trong bộ máy công quyền.
Cần chuyển gánh nặng bồi thường oan sai từ ngân sách do “ai đó” tạo oan sai, nên buộc các cán bộ THTT (ĐTV, KSV, TP) phải mua bảo hiểm để chi trả oan sai mà chính họ đã gây ra. 
Thiết nghĩ, nên quyết liệt xử lý triệt để cơ quan nào, người nào gây oan sai ở tất cả mọi giai đoạn tố tụng. Oan sai ở giai đoạn nào thì xử lý người có trách nhiệm gây ra oan sai ở giai đoạn đó. Tất cả những cán bộ liên quan tới gây oan sai phải cùng chịu trách nhiệm. Bởi vì từ kết luận, truy tố đến xét xử sai là một chuỗi oan trái. 
Chẳng hạn, vụ ông Nguyễn Thanh Chấn bị  oan sai chẳng những chỉ có Thẩm phán Phạm Tuấn Chiêm, chủ tọa phiên tòa phúc thẩm “phải chịu đòn” mà cả hai thẩm phán “cánh gà”, KSV thực hành quyền công tố và những cán bộ THTT trước đó cũng phải cùng chia sẻ trách nhiệm, không thể chỉ có thẩm phán Chiêm chịu làm “vật tế thần”  mà thôi!.

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

Kỷ niệm 120 năm Ngày thành lập tỉnh Đắk Lắk

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại sự kiện.
(PLVN) Tối 22/11, tại Quảng trường 10/3, TP Buôn Ma Thuột đã diễn ra Lễ kỷ niệm 120 năm Ngày thành lập tỉnh Đắk Lắk (22/11/1904 - 22/11/2024). Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình dự và phát biểu tại sự kiện.

Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+): Đóng góp thiết thực vào duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, thịnh vượng

Đại tướng Phan Văn Giang tại Hội nghị ADMM+ lần thứ 11. (Ảnh trong bài: qdnd.vn)
(PLVN) -   Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+) lần thứ 11 tiếp tục là cơ hội để thúc đẩy hợp tác quốc phòng hiệu quả hơn nữa, đóng góp thiết thực vào duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, thịnh vượng ở khu vực cũng như trên thế giới.

Công tác phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ Thủ đô: Những nút thắt cần tháo gỡ - Bài cuối: Cần những giải pháp “mở”

Chương trình biểu diễn nghệ thuật chào mừng kỷ niệm 1010 năm Thăng Long - Hà Nội. (Ảnh: nhandan.vn).
(PLVN) -  Thực tế cho thấy, đại đa số đội ngũ văn nghệ sĩ Thủ đô có tinh thần yêu nước sâu sắc, luôn gắn bó với sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Trong bối cảnh hiện nay, việc nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên lĩnh vực văn hóa, văn nghệ, trong đó có việc phát triển Đảng trong giới văn nghệ sĩ là vô cùng cần thiết. Và để gỡ những nút thắt, bên cạnh việc giữ vững nguyên tắc cũng cần nghiên cứu, có giải pháp phù hợp, với đội ngũ đặc thù này.

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng Tổ chức thống nhất dân tộc Mã Lai

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng Tổ chức thống nhất dân tộc Mã Lai
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia, ngày 22/11, tại Kuala Lumpur, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng Tổ chức thống nhất dân tộc Mã Lai (UMNO) Dato’ Seri Dr. Ahmad Zahid Hamidi và các lãnh đạo cấp cao trong Liên minh cầm quyền tại Malaysia.

Ông Hà Sỹ Đồng được giao Quyền Chủ tịch tỉnh Quảng Trị

Ông Hà Sỹ Đồng được giao Quyền Chủ tịch tỉnh Quảng Trị
(PLVN) - Thừa ủy quyền của Thủ tướng, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình ký Quyết định số 1458/QĐ-TTg ngày 22/11/2024 về việc giao ông Hà Sỹ Đồng - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị, giữ chức vụ Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, nhiệm kỳ 2021-2026.

Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc cho hai phi công

Đại tá Nguyễn Văn Sơn (ở giữa) - Trung đoàn trưởng, bay buồng trước (Trung đoàn không quân 940) được lực lượng chức năng hỗ trợ đưa ra ngoài. Ảnh: Trung đoàn 940.
(PLVN) - Theo thông tin từ Cục Tuyên huấn (Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam), Chủ tịch nước có Quyết định số 1267/QĐ-CTN ngày 21/11/2024 về việc tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc cho Đại tá Nguyễn Văn Sơn, Trung đoàn trưởng Trung đoàn 940 và Thượng tá Nguyễn Hồng Quân, Chủ nhiệm bay Trung đoàn 940 (Trường Sĩ quan Không quân, Quân chủng Phòng không - Không quân, Bộ Quốc phòng).

Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh

Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh
(PLVN) - Sáng 22/11, tại Hà Nội, Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam phối hợp với Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hội đồng Lý luận Trung ương tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia “Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh”.

Tăng cường hơn nữa quan hệ đoàn kết, hữu nghị giữa Việt Nam và Cộng hòa Dominicana

Thủ tướng Phạm Minh Chính hội đàm với Tổng thống Cộng hòa Dominicana Luis Abinader Corona. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) -  Trong chương trình thăm chính thức nước Cộng hòa Dominicana theo lời mời của Tổng thống nước Cộng hòa Dominicana Luis Abinader Corona, sáng 20/11 (giờ địa phương), tại Cung Quốc gia ở Thủ đô Santo Domingo, sau nghi lễ đón trang trọng, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Tổng thống Luis Abinader Corona cùng Đoàn đại biểu cấp cao hai nước đã có cuộc hội đàm.

Công tác phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ Thủ đô: Những nút thắt cần tháo gỡ - Bài 2: Phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ - 'khó nhiều bề'

Ban Chấp hành Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội nhiệm kỳ 2020 - 2025 có 9 thành viên. (Ảnh: Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội)
(PLVN) - Phát triển Đảng trong giới văn nghệ sĩ rất quan trọng vì đây là lực lượng góp phần đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với xã hội qua các tác phẩm nghệ thuật. Thế nhưng, thực tiễn công tác phát triển Đảng trong giới văn nghệ sĩ Thủ đô hiện nay và bản thân nhận thức, nỗ lực của lực lượng văn nghệ sĩ Thủ đô để đứng vào hàng ngũ của Đảng đôi khi vẫn là “hai đường thẳng song song”.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia
Ngày 21/11, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Việt Nam rời Hà Nội, lên đường thăm chính thức Vương quốc Campuchia, tham dự Hội nghị toàn thể lần thứ 12 của Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á (ICAPP) và Phiên họp toàn thể lần thứ 11 của Nghị viện Quốc tế vì Bao dung và Hòa bình (IPTP) từ ngày 21-24/11/2024.

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tại Malaysia

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tại Malaysia
Trưa 21/11 (theo giờ địa phương), tại Phủ Thủ tướng, Trung tâm hành chính Putrajaya, Malaysia, Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân sang thăm chính thức Malaysia, theo lời mời của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân từ ngày 21-23/11, được tổ chức trọng thể theo nghi thức cao nhất dành cho Nguyên thủ quốc gia thăm chính thức.

Công tác phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ Thủ đô: Những nút thắt cần tháo gỡ - Bài 1: Tự hào là người chiến sĩ trên 'mặt trận văn hóa'

Hà Nội có 97 tác phẩm xuất sắc được trao giải trong Cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ 4 năm 2024. (Ảnh: CTV)
(PLVN) -  Ngày 24/11/1946, tại Nhà hát Lớn TP Hà Nội, Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ nhất đã diễn ra. Trong diễn văn khai mạc, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi. Văn hóa lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc lập, tự cường và tự chủ”. Lá thư Người gửi giới họa sĩ và văn nghệ sĩ năm 1951 đến nay vẫn vẹn nguyên tính thời sự: “Văn hóa, nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”.