Nở rộ các nhóm đua
Theo thông tin từ Phòng Cảnh sát điều tra (CSGT) tại nhiều địa phương, hiện nhiều nhóm thanh, thiếu niên lập hội, nhóm kín trên mạng xã hội để kêu gọi tụ tập đua xe trái phép không theo quy luật; tụ tập từ các nhóm nhỏ và lôi kéo thêm các đối tượng tham gia giao thông trên đường để đua xe bất kỳ thời điểm nào.
Điển hình như tối 10/4 vừa qua, hàng trăm đối tượng lên mạng xã hội hẹn nhau đua xe. Rạng sáng 11/4, các đối tượng chặn QL1 để đua xe qua địa bàn phường 3, thị xã Cai Lậy, Tiền Giang. Lúc này, lực lượng Cảnh sát phục kích nhiều nơi đã ập đến, khống chế và bắt giữ 90 đối tượng cùng 110 xe máy.
Ngày 30/4, Phòng CSGT Công an tỉnh Vĩnh Long đã phối hợp với Phòng CSGT TP Cần Thơ bố trí lực lượng, tổ chức vây bắt được 25 đối tượng đua xe trái phép; tạm giữ 56 xe môtô và xe gắn máy các loại.
Cùng ngày, Công an TP Hồng Ngự đã phối hợp với Phòng CSGT Công an tỉnh Đồng Tháp bố trí lực lượng, tổ chức chốt chặn, vây bắt được 26 đối tượng; tạm giữ 34 xe môtô, trong đó có nhiều xe đã thay đổi đặc tính, kết cấu. Qua đấu tranh, khai thác, các đối tượng khai nhận đã thống nhất thời gian, địa điểm trước trên các trang mạng xã hội để tụ tập đua xe.
Mới đây nhất, rạng sáng ngày 3/5, hàng trăm “quái xế” lại manh động, tiếp tục chặn quốc lộ 22 đoạn qua địa phận huyện Hóc Môn, TP HCM để so kè tốc độ, gây náo loạn cả khu vực.
Nhận định về tình trạng vi phạm trật tự an toàn giao thông nói chung và việc thanh, thiếu niên sử dụng mạng xã hội kêu gọi đua xe trái phép, thậm chí chặn cả cao tốc, Đại tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng phòng Tuyên truyền và hướng dẫn điều tra giải quyết tai nạn giao thông, Cục CSGT cho biết:
“Hiện nay, mạng xã hội được sử dụng rộng rãi nên các đối tượng thường thông qua các ứng dụng mạng xã hội để kêu gọi tụ tập thành từng nhóm nhỏ, không theo quy luật, có thể tụ tập bất kỳ đêm nào trong tuần, phóng nhanh, lạng lách với các nhóm từ 30 - 50 xe và có những nhóm trên 100 xe. Những xe đua trái phép là xe biển số giả, che biển số hoặc không biển số khiến cơ quan chức năng gặp khó khăn trong việc xác minh, xử lý.
Ngoài ra, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, khi thực hiện giãn cách xã hội, đường sá ít phương tiện hơn trước nên các đối tượng đua xe trái phép đã hoạt động mạnh. Bên cạnh đó, kinh tế phát triển, hầu như gia đình nào cũng có một vài chiếc xe máy trong nhà cùng với việc quản lý con cái không chặt chẽ, không có sự giáo dục khiến nạn đua xe rộ lên”.
Theo phân tích, các nhóm đối tượng tham gia đua xe, cổ vũ đua xe chủ yếu có tuổi đời còn trẻ. Cũng có thể xem là thành phần cá biệt trong giới thanh, thiếu niên, hoàn cảnh bỏ học, ăn chơi lêu lổng; thậm chí có tiền án, tiền sự gây rối trật tự công cộng. Trong đó, nhiều đối tượng là con em thuộc gia đình khá giả, “cậu ấm, cô chiêu” tính bốc đồng, thích thể hiện bản thân nên cũng a dua, học đòi hoặc bị lôi kéo tham gia.
Chung tay “xóa sổ” tệ nạn
Mặc dù cơ quan chức năng nhiều lần ra quân xử lý nhưng tình trạng đua xe trái phép vẫn xảy ra thường xuyên và công khai. Để ngăn chặn đua xe trái phép tái diễn, nhiều ý kiến còn cho rằng cần xử mạnh tay để có tác dụng răn đe các đối tượng và cả phụ huynh có con em đua xe. Các cơ quan tiến hành tố tụng phải xử lý nghiêm với các bản án nghiêm khắc như phạt tù giam, tịch thu phương tiện bán đấu giá hoặc tiêu hủy. Ngoài ra, phải truy trách nhiệm phụ huynh nếu giao xe cho con chưa đủ tuổi. Các “lò” độ xe, cung cấp phương tiện cũng phải bị xử lý.
Bên cạnh đó, muốn triệt xóa nạn đua xe thì không thể chỉ trông chờ vào công tác tuần tra, kiểm soát, phát hiện, xử lý. Gốc rễ phải là giáo dục để phòng ngừa chung cho xã hội. Việc giáo dục không thể chỉ nói chung chung mà cần có những giải pháp thiết thực.
Nhà trường, gia đình, xã hội nên chú ý đến nhu cầu vui chơi, giải trí cho con em mình. Nhà trường nên tổ chức các hoạt động ngoại khóa hấp dẫn, giúp học sinh có đời sống tinh thần phong phú hơn. Cha mẹ không nên thờ ơ, để con làm gì thì làm, chơi gì thì chơi mà nên tìm hiểu, nắm bắt lịch trình và khả năng chi tiêu của con.
Ngoài vai trò của nhà trường, gia đình, cần phát huy hơn nữa vai trò của hệ thống chính quyền cơ sở. Phải tăng cường các biện pháp phòng ngừa ngay tại nơi cư trú của các đối tượng xác định là cộm cán, những điểm nóng tệ nạn đua xe.
Mặt khác, tâm lý thanh, thiếu niên ưa các trò chơi mạo hiểm, vận động cường độ cao trong khi hạ tầng đô thị không cung cấp được các sân chơi, không gian vui chơi công cộng thiếu và không có kế hoạch dài hạn để bổ sung. Về lâu dài, Nhà nước cần quy hoạch cụ thể phát triển các khu thể thao tại địa phương, đặc biệt là các khu vực đô thị hóa nhanh.
Có thể thấy, để triệt tận gốc nạn đua xe trái phép, sự đồng thuận từ các cấp chính quyền đến gia đình và xã hội là hết sức cần thiết.
