Thủ tướng phê duyệt Chiến lược phát triển lý lịch tư pháp

Từ năm 2014 – 2015, bảo đảm trên 50% thông tin lý lịch tư pháp (LLTP) chính thức trao đổi giữa Trung tâm LLTP quốc gia và Sở Tư pháp được thực hiện dưới dạng điện tử. Định hướng đến năm 2030, thủ tục cấp Phiếu LLTP không phụ thuộc vào nơi cư trú của người được cấp Phiếu... là những thông tin tại “Chiến lược phát triển lý lịch tư pháp đến năm 2020, tầm nhìn 2030” vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Từ năm 2014 – 2015, bảo đảm trên 50% thông tin lý lịch tư pháp (LLTP) chính thức trao đổi giữa Trung tâm LLTP quốc gia và Sở Tư pháp được thực hiện dưới dạng điện tử. Định hướng đến năm 2030, thủ tục cấp Phiếu LLTP không phụ thuộc vào nơi cư trú của người được cấp Phiếu... là những thông tin tại “Chiến lược phát triển lý lịch tư pháp đến năm 2020, tầm nhìn 2030” vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Hình minh họa
Hình minh họa

LLTP có ý nghĩa quan trọng trong đời sống công dân

LLTP có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống công dân, trong quản lý nhân sự và hỗ trợ hoạt động tố tụng hình sự, đáp ứng yêu cầu chứng minh về nhân thân tư pháp của cá nhân cũng như tạo điều kiện cho người bị kết án trong việc xóa án tích, tái hòa nhập cộng đồng.

Ở hầu hết các nước, hệ thống quản lý LLTP đã được thiết lập, phát triển từ hàng chục đến hàng trăm năm nay, có vai trò quan trọng trong việc bảo đảm tính minh bạch, bảo đảm thực hiện các quyền dân chủ của công dân; là phương tiện để thực hiện xóa án tích trong trường hợp người bị kết án đủ điều kiện đương nhiên được xóa án tích. LLTP cũng chính là công cụ hỗ trợ các cơ quan tiến hành tố tụng trong việc xác định các tình tiết tái phạm hay tái phạm nguy hiểm khi giải quyết các vụ việc cụ thể.

Chế định LLTP ở Việt Nam đã có lịch sử hơn 100 năm nay, nhưng trải qua nhiều giai đoạn khác nhau. Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Nhà nước ta vẫn duy trì chế độ LLTP do Bộ Tư pháp và Tòa án đảm nhiệm. Ngày 2/11/1955, Bộ Tư pháp và Bộ Công an đã ban hành Thông tư liên bộ số 1909-VHC về việc theo dõi LLTP và căn cước của bị can và những người bị tình nghi. Theo đó, nhiệm vụ quản lý LLTP được chuyển giao, tập trung vào một đầu mối do Bộ Công an đảm nhiệm.

Bước vào thời kỳ đổi mới, bắt đầu từ Nghị định số 38/CP ngày 4/6/1993 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tư pháp đến nay, Chính phủ đã giao nhiệm vụ quản lý LLTP cho Bộ Tư pháp.

Luật LLTP được Quốc hội khóa XII thông qua ngày 17/6/2009 và có hiệu lực kể từ ngày 1/7/2010 đã đánh dấu bước phát triển vượt bậc trong quá trình xây dựng và hoàn thiện thể chế về LLTP tại Việt Nam.

Sự ra đời của Luật LLTP và tiếp sau là các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật này đã tạo hành lang pháp lý quan trọng, đầy đủ để xây dựng cơ sở dữ liệu LLTP từng bước vững chắc theo đúng nguyên tắc của hoạt đọng LLTP, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trước mắt và lâu dài; gắn việc quản lý cơ sở dữ liệu LLTP với cấp Phiếu LLTP trong bối cảnh Việt Nam đang tiến hành cải cách tư pháp mạnh mẽ, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.

Từng bước chuyên nghiệp hóa, hiện đại hóa công tác LLTP

“Chiến lược phát triển lý lịch tư pháp đến năm 2020, tầm nhìn 2030” nhận định, mặc dù còn có những hạn chế, bất cập nhất định, tuy nhiên, qua hơn 2 năm thực hiện Luật LLTP, công tác LLTP đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Trên cơ sở của Luật LLTP và Nghị định số 111/2010/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật LLTP, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định thành lập Trung tâm LLTP quốc gia thuộc Bộ Tư pháp và kiện toàn tổ chức thuộc Sở Tư pháp để xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu LLTP tương xứng với vị trí, nhiệm vụ của công tác LLTP trong tình hình mới.

 Hiện nay, 5 Phòng LLTP thuộc Sở Tư pháp 5 thành phố trực thuộc Trung ương đã được thành lập. Tại các tỉnh, đa phần các Sở Tư pháp  đã kiện toàn bộ phận LLTP tại Phòng Hành chính Tư pháp để thực hiện nhiệm vụ quản lý LLTP.

Luật LLTP đã tạo cơ sở pháp lý để xây dựng cơ sở dữ liệu LLTP riêng theo đúng nguyên tắc của hoạt động này, theo hướng chuyên nghiệp và từng bước hiện đại, gắn việc xây dựng cơ sở dữ liệu với cấp Phiếu LLTP.

Trước khi Luật LLTP được ban hành, do chưa có cơ sở dữ liệu LLTP riêng nên các Sở Tư pháp phải tra cứu thông tin từ hệ thống tàng thư căn cước can phạm của cơ quan Công an và từ hồ sơ án lưu của Tòa án để làm căn cứ cấp Phiếu LLTP cho công dân. Hiện nay, thực hiện quy định của Luật LLTP, cơ sở dữ liệu LLTP đang từng bước được xây dựng tại Trung tâm LLTP quốc gia và các Sở Tư pháp trên toàn quốc.

Công tác cấp Phiếu LLTP theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức đang từng bước được cải cách thủ tục, đơn giản hóa và thuận tiện hơn. Công tác cấp Phiếu LLTP có ý nghĩa là một hoạt động phục vụ của Nhà nước nhằm đáp ứng yêu cầu chứng minh về nhân thân tư pháp của cá nhân khi tham gia các quan hệ pháp lý trở trong và nước ngoài.

Theo số liệu thống kê, tính từ 1/10/2010 đến 30/9/2012, các Sở Tư pháp và Trung tâm LLTP quốc gia đã cấp 261.416 Phiếu LLTP theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức.

Bên cạnh đó, nhận thức của xã hội về ý nghĩa, giá trị của Phiếu LLTP ngày càng được nâng lên. Phiếu LLTP được coi là giấy tờ pháp lý quan trọng chứng minh cá nhân có hay không có án tích khi tham gia vào các quan hệ pháp lý, đặc biệt là trong tiến trình hội nhập khu vực và quốc tế. Hiện nay, nhiều văn bản của Nhà nước ta quy định về việc phải có Phiếu LLTP khi tham gia vào các quan hệ pháp lý và Phiếu LLTP trở thành một trong những giấy tờ bắt buộc phải có của cá nhân.

Công cụ pháp lý quan trọng hỗ trợ cho hoạt động tố tụng hình sự

Trước yêu cầu đẩy mạnh cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, “Chiến lược phát triển lý lịch tư pháp đến năm 2020, tầm nhìn 2030” xác định hoạt động LLTP ở nước ta cần được phát triển theo hướng phát huy vai trò là công cụ pháp lý quan trọng hỗ trợ cho hoạt động tố tụng hình sự, nhằm bảo đảm tốt hơn nữa quyền, lợi ích hợp pháp của người dân.

Mục tiêu tổng quát của Chiến lược xác định phát triển LLTP theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, bám sát yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam XHCN, phù hợp với xu hướng phát triển chung của thế giới, trên cơ sở thiết lập, tăng cường cơ chế phối hợp đồng bộ, toàn diện, hiệu quả giữa cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu LLTP và ccs cơ quan có liên quan trong việc trao đổi, cung cấp thông tin, hướng tới xây dựng cơ sở dữ liệu LLTP quốc gia tập trung, thống nhất.

Tổ chức, quản lý cơ quan quản lý LLTP hợp lý, khoa học, hiện đại; gắn việc xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu LLTP với cấp Phiếu LLTP, đáp ứng tốt nhất yêu cầu cấp Phiếu LLTP của cá nhân, cơ quan, tổ chức. Đồng thời, phát huy vị trí, vai trò của LLTP theo hướng là công cụ hỗ trợ đắc lực cho hoạt động tố tụng hình sự.

Cụ thể, giai đoạn 2013 – 2015 sẽ thiết lập cơ chế phối hợp đồng bộ, hiệu quả giữa cơ quan Tòa án, Kiểm sát, Công an, Quốc phòng, Thi hành án dân sự, các cơ quan, tổ chức khác và cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu LLTP trong tra cứu, xác minh, trao đổi, cung cấp thông tin, phục vụ công tác xây dựng cơ sở dữ liệu LLTP và cấp Phiếu LLTP.

Đồng thời, xây dựng cơ sở dữ liệu LLTP tại Trung tâm LLTP quốc gia và Sở Tư pháp theo quy định tại Luật LLTP và các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành (mô hình hai cấp). Đẩy mạnh việc khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu LLTP để phục vụ yêu cầu cấp Phiếu LLTP của cá nhân, cơ quan, tổ chức. Triển khai xây dựng và đưa cơ sở dữ liệu LLTP đi vào hoạt động. Năm 2013 đảm bảo trên 30% thông tin LLTP chính thức được trao đổi giữa Trung tâm LLTP quốc gia và Sở Tư pháp được thực hiện dưới dạng điện tử.

 Từ năm 2014 – 2015, bảo đảm trên 50% thông tin LLTP chính thức trao đổi giữa Trung tâm LLTP quốc gia và Sở Tư pháp được thực hiện dưới dạng điện tử.  Năm 2013, bảo đảm bố trí đủ biên chế làm công tác LLTP tại Trung tâm LLTP quốc gia, 50 – 60% Sở Tư pháp được bố trí đủ biên chế theo Quyết định 2369 của Thủ tướng Chính phủ; bảo đảm từ năm 2014 – 2015, 100% địa phương được bố trí đủ biên chế làm công tác LLTP...

Giai đoạn 2016 – 2020, Chiến lược xác định tập trung nâng cao chất lượng hoạt động xây dựng, quản lý, sử dụng, khai thác cơ sở dữ liệu LLTP, đặc biệt là dữ liệu LLTP điện tử. Đến năm 2016, bảo đảm 90 – 95% thông tin LLTP chính thức trao đổi giữa Trung tâm LLTP quốc gia và Sở Tư pháp được thực hiện dưới dạng điện tử. Đồng thời, triển khai hình thức cấp phiếu LLTP qua mạng – cấp độ 4 của dịch vụ hành chính công trực tuyến.

Về định hướng đến năm 2030, Chiến lược cho biết sẽ xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu LLTP theo mô hình 1 cấp. Bảo đảm thuận lợi, đáp ứng tốt nhất yêu cầu cấp Phiếu LLTP của cá nhân, cơ quan, tổ chức theo hướng cá nhân, cơ quan, tổ chức có thể yêu cầu Cơ quan quản lý LLTP thuộc Bộ Tư pháp hoặc các Sở Tư pháp giải quyết thủ tục cấp Phiếu LLTP không phụ thuộc vào nơi cư trú của người được cấp Phiếu.

Lúc đó, Cơ quản lý LLTP thuộc Bộ Tư pháp và các Sở Tư pháp thực hiện cấp Phiếu LLTP trên cơ sở tra cứu thông tin từ dữ liệu LLTP quốc gia qua hệ thống mạng trực tuyến. Bảo đảm thực hiện giải quyết yêu cầu cấp Phiếu LLTP qua mạng trực tuyến. 

Lan Phương

Đọc thêm

TP.Hồ Chí Minh: Tập trung hơn nữa nguồn lực cho công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế

Lễ kí kết Chương trình phối hợp công tác về tăng cường hợp tác trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác Tư pháp trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2025 - 2030 giữa Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Chủ tịch UBND TP. HCM
(PLVN) - Chiều 11/12, Đoàn Công tác Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, Uỷ viên Ban chấp hành TW Đảng dẫn đầu đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP.Hồ Chí Minh về nâng cao hiệu quả phối hợp công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác tư pháp và thi hành án dân sự trên địa bàn Thành phố.

Hết sức cần thiết hình thành thiết chế luật sư công

Thạc sĩ Đỗ Thu Hương. (Ảnh PV)
(PLVN) -  Trong bối cảnh xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng như hiện nay, việc hình thành thiết chế luật sư công là hết sức cần thiết và nên được sớm thông qua trong lần sửa đổi, bổ sung Luật Luật sư sắp tới.

Công tác Thi hành án dân sự 2024: Giải pháp đột phá từ những địa bàn trọng điểm

Cưỡng chế THADS tại TP.Hồ Chí Minh, ảnh Cẩm Tú
(PLVN) -Số lượng biên chế giảm, trong khi lượng án tăng cả về việc, về tiền và tính chất phức tạp tăng cao ở nhiều thành phố lớn. Tuy nhiên, khắc phục khó khăn, năm 2024, các cơ quan Thi hành án dân sự (THADS) ở những địa bàn trọng điểm đã thực hiện nhiều giải pháp, góp phần quan trọng đưa công tác THADS toàn quốc vượt chỉ tiêu đề ra.

Đề xuất thời gian tham gia bồi dưỡng chuyên môn của đấu giá viên ít nhất 8 giờ/năm

Đề xuất thời gian tham gia bồi dưỡng chuyên môn của đấu giá viên ít nhất 8 giờ/năm
(PLVN) -Đây là vấn đề đáng chú ý tại Dự thảo Thông tư quy định về chương trình khung của khóa đào tạo nghề đấu giá, cơ sở đào tạo nghề đấu giá; tập sự và kiểm tra kết quả tập sự hành nghề đấu giá; chương trình, nội dung và tổ chức bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ của đấu giá viên; hướng dẫn lựa chọn tổ chức hành nghề đấu giá tài sản; biểu mẫu trong lĩnh vực đấu giá tài sản do Bộ Tư pháp xây dựng.

Cân nhắc kéo dài thời hạn thực hiện Nghị quyết 09

Toàn cảnh cuộc họp.
(PLVN) -Ngày 10/12, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng đã chủ trì cuộc họp thẩm định dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về chi tổ chức và hoạt động bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) năm 2025.

Bộ Tư pháp thăm dò ý kiến đối với các sự kiện nổi bật năm 2024 của ngành

Bộ Tư pháp thăm dò ý kiến đối với các sự kiện nổi bật năm 2024 của ngành
(PLVN) - Thực hiện chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Tư pháp và Quy chế Bình xét, công bố các sự kiện nổi bật hàng năm của ngành Tư pháp (ban hành kèm theo Quyết định số 2972/QĐ-BTP ngày 22/12/2023 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp), để có cơ sở đánh giá, bình chọn 10 sự kiện nổi bật năm 2024 của ngành Tư pháp, Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức thăm dò dư luận đối với các sự kiện nổi bật năm 2024 của ngành.

Cần thiết xây dựng đội ngũ luật sư công đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế

Luật sư Nguyễn Hưng Quang phát biểu tại Hội thảo "Hợp tác quốc tế trong thu hồi tài sản tham nhũng theo công ước Liên hợp quốc về chống tham nhũng và kinh nghiệm đối với Việt Nam". Ảnh: noichinh.vn
(PLVN) - Trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, vai trò của một đội ngũ luật sư trong nước đáp ứng khả năng tham gia vào quá trình tư vấn và hỗ trợ Chính phủ trong giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan là vô cùng quan trọng. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, Báo Pháp luật Việt Nam đã phỏng vấn Luật sư Nguyễn Hưng Quang, Luật sư điều hành Văn phòng Luật sư NHQuang&Cộng sự, Phó Chủ tịch Hội Luật Quốc tế Việt Nam (VSIL), Chủ tịch Trung tâm hoà giải thương mại quốc tế Việt Nam (VICMC) .

Lớp học thầy giáo Di nơi cổng trời xứ Thanh

Thầy Di tận tình sửa từng con chữ cho bà con.
(PLVN) - Khi màn đêm buông xuống, các bản làng miền biên viễn xa xôi của huyện Mường Lát chìm dần trong bóng tối, cũng là lúc tiếng đọc bài của những học sinh đặc biệt có độ tuổi trải dài từ 20-50 tuổi ở bản Khằm II, xã Trung Lý vang lên tại điểm trường Tiểu học Khằm II. Đó là lớp học thầy giáo Di, một thầy giáo mang quân hàm xanh nơi cổng trời biên giới Việt- Lào xứ Thanh…

Canada: Đội ngũ luật sư Chính phủ đóng vai trò quan trọng trong hệ thống pháp luật

Một nhóm luật sư Canada đang họp bàn công việc - Ảnh minh hoạ prepareforcanada.com
(PLVN) -Canada theo đuổi hình thái nhà nước dân chủ hiện đại và sử dụng số lượng lớn luật sư (LS) trong các cơ quan công quyền, nhưng đội ngũ LS làm việc trong nhánh hành pháp lại có vị trí và vai trò tương đối đặc biệt, bởi họ còn đại diện cho chế độ quân chủ đứng đầu là Nữ hoàng Elizabeth đệ nhị và ủy quyền cho đại diện của mình là Toàn quyền Canada.

Xây dựng đội ngũ luật sư công Việt Nam: Cần trau dồi thêm kiến thức và kỹ năng từ cọ sát thực tế

Xây dựng đội ngũ luật sư công Việt Nam: Cần trau dồi thêm kiến thức và kỹ năng từ cọ sát thực tế
(PLVN) - Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng , việc xây dựng đội ngũ luật sư công hỗ trợ Chính phủ giải quyết các t ranh chấp phát sinh từ việc tham gia một số quan hệ quốc tế là rất quan trọng. Trước những yêu cầu, tiêu chuẩn khắt khe của quốc tế, việc đào tạo đội ngũ luật sư công không chỉ dừng lại ở trau dồi kiến thức chuyên sâu mà còn cần rèn luyện thêm nhiều kỹ năng nhờ tăng cường cọ sát thực tế.

Mô hình mới trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật

Cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 6/12, Đoàn Luật sư TP Hà Nội tổ chức Hội thảo: “Mô hình mới trong công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý”. Đồng chủ trì Hội thảo là Chủ nhiệm Đoàn luật sư TP Hà Nội, luật sư Đào Ngọc Chuyền cùng 2 Phó Chủ nhiệm Đoàn là luật sư Nguyễn Văn Hà và luật sư Nguyễn Xuân San.