Thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển nóng và đầy rủi ro

Theo VEPR, trong sáu tháng đầu năm 2020, Kho bạc Nhà nước đã phát hành tổng cộng 120,8 nghìn tỷ đồng, tương đương 46,5% kế hoạch gọi thầu cả năm 2020. Kỳ hạn gọi thầu bình quân là 13,4 năm, xấp xỉ bằng bình quân 2019 nhưng lãi suất trúng thầu bình quân đang ở mức thấp nhất từ trước đến nay, chỉ ở mức 2,93%/năm (so với bình quân 4,6%/năm của 2018 và 2019).

Theo dữ liệu công bố của các DN và Sở Giao  dịch  chứng  khoán  Hà  Nội  (HNX) , tổng lượng TP DN phát hành trong sáu tháng đầu năm ước tính ở mức 159 nghìn tỷ đồng, tăng 50% so với cùng kỳ năm trước. Trong sáu tháng đầu năm, các ngân hàng thương mại phát hành 42,5 nghìn tỷ đồng TP với lãi suất bình quân 6,72%/năm và kỳ hạn bình quân 4,7 năm. So với lãi suất tiền gửi thì đây là một mức lãi suất cao và hấp dẫn mạnh đối với các nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia VEPR, do tại Việt Nam chưa tồn tại một tổ chức độc lập và uy tín để xếp hạng tín nhiệm các DN, sự nóng lên của thị trường TP có thể dẫn đến tình trạng cạnh tranh lãi suất, chất lượng TP DN không đồng đều, đẩy rủi ro về phía người mua phải tự thẩm định, đánh giá. 

Trước mắt do ảnh hưởng tiêu cực của dịch COVID-19 đến hoạt động sản xuất kinh doanh, áp lực đối với việc trả nợ của các DN phát hành TP cũng sẽ bị đẩy lên cao hơn, làm tăng rủi ro vỡ nợ.

Đặc biệt, hiện nay, các DN bất động sản đang gia tăng huy động vốn thông qua phát hành TP, cùng lúc đó các công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại đẩy mạnh việc phân phối TP DN cho nhà đầu tư cá nhân, khiến nhà đầu tư cá nhân tiếp tục xu hướng tăng mua TP DN. Từ đó gây nên việc thị trường TP DN tăng trưởng nóng, nguy cơ sụp đổ cao.