Tháng Giêng du xuân những lễ hội nào?

Tháng Giêng có nhiều lễ hội diễn ra trên khắp cả nước (Ảnh: Q.Minh)
Tháng Giêng có nhiều lễ hội diễn ra trên khắp cả nước (Ảnh: Q.Minh)
(PLO) - Lễ hội là nét văn hóa độc đáo lâu đời của người Việt, đặc biệt là những ngày đầu năm khi Tết đến xuân về.

Tháng Giêng được người Việt xưa kia ví von là “Tháng ăn chơi”. Trong tháng này, lễ hội diễn ra khắp nơi. Lễ hội có thể để tưởng nhớ tới những bậc anh hùng, bậc hiền nhân, cũng có thể để khơi lại những trò chơi dân gian truyền thống, hay đơn giản chỉ là những món ăn có từ lâu đời... 

Trong số 7.966 lễ hội lớn nhỏ rải rác khắp mọi miền Tổ quốc, theo kết quả thống kê năm 2009, miền Bắc chiếm đa số. Hầu hết các lễ hội đều diễn ra vào mùa xuân, nhiều nhất là vào tháng Giêng.

Từ bao đời nay, lễ hội luôn giữ vai trò như sợi dây gắn kết cộng đồng, tạo dựng không gian văn hóa vừa trang trọng, linh thiêng. Lễ hội trở thành nơi công chúng đến với lịch sử cha ông, trở về với cội nguồn dân tộc, tưởng nhớ công ơn người đi trước, cầu mong những điều tốt lành. Ðồng thời là nơi người dân được vui chơi, giải tỏa, bù đắp về tinh thần.

Lễ hội Yên Tử: Khai mạc vào ngày 10/1 âm lịch tại xã Thượng Yên Công, huyện Uông Bí (Quảng Ninh) với những nghi lễ truyền thống: dâng hương, lễ cầu quốc thái dân an, biểu diễn các tiệt mục nghệ thuật truyền thống, lễ đóng dấu thiêng Yên Tử… là nhiều hoạt động hấp dẫn với sự tham gia của đồng bào dân tộc ít người quanh vùng núi Yên Tử và các vùng lân cận làm phong phú các chương trình và gắn chặt tình đoàn kết của các dân tộc anh em.
Lễ hội Yên Tử: Khai mạc vào ngày 10/1 âm lịch tại xã Thượng Yên Công, huyện Uông Bí (Quảng Ninh) với những nghi lễ truyền thống: dâng hương, lễ cầu quốc thái dân an, biểu diễn các tiệt mục nghệ thuật truyền thống, lễ đóng dấu thiêng Yên Tử… là nhiều hoạt động hấp dẫn với sự tham gia của đồng bào dân tộc ít người quanh vùng núi Yên Tử và các vùng lân cận làm phong phú các chương trình và gắn chặt tình đoàn kết của các dân tộc anh em. 
Hội Chùa Hương: Diễn ra từ ngày mùng 6 tháng Giêng đến hết tháng Ba âm lịch tại xã hương Sơn, huyện Mỹ Đức (Hà Nội). Đây là lễ hội có thời gian mở dài nhất trong năm. Với người Việt xưa, Hương Sơn được coi là là cõi Phật và Chùa Hương là nơi thờ Phật Bà Quan Âm. Chùa Hương là một lễ hội độc đáo hàng năm thu hút hàng chục vạn người đến viếng thăm, vãn cảnh.
Hội Chùa Hương: Diễn ra từ ngày mùng 6 tháng Giêng đến hết tháng Ba âm lịch tại xã hương Sơn, huyện Mỹ Đức (Hà Nội). Đây là lễ hội có thời gian mở dài nhất trong năm. Với người Việt xưa, Hương Sơn được coi là là cõi Phật và Chùa Hương là nơi thờ Phật Bà Quan Âm. Chùa Hương là một lễ hội độc đáo hàng năm thu hút hàng chục vạn người đến viếng thăm, vãn cảnh.
Hội Cổ Loa: Đây là một trong những lễ hội tiêu biểu của đất nước, tưởng nhớ và suy tôn An Dương Vương Thục Phán, người có công dựng nước Âu Lạc và xây thành Cổ Loa, diễn ra tại làng Cổ Loa, huyện Đông Anh, Hà Nội, từ ngày 6-16 tháng Giêng âm lịch với các trò chơi dân gian: bắn nỏ, đánh đu, đấu vật truyền thống, hát quan họ trên thuyền, bên giếng Ngọc trước cửa đền Thượng...
Hội Cổ Loa: Đây là một trong những lễ hội tiêu biểu của đất nước, tưởng nhớ và suy tôn An Dương Vương Thục Phán, người có công dựng nước Âu Lạc và xây thành Cổ Loa, diễn ra tại làng Cổ Loa, huyện Đông Anh, Hà Nội, từ ngày 6-16 tháng Giêng âm lịch với các trò chơi dân gian: bắn nỏ, đánh đu, đấu vật truyền thống, hát quan họ trên thuyền, bên giếng Ngọc trước cửa đền Thượng... 
Lễ hội Lồng Tồng: Là lễ hội truyền thống đặc trưng của cộng đồng người Tày, được tổ chức hàng năm vào tháng Giêng, tháng Hai âm lịch theo từng địa phương, mang ý nghĩa cầu phúc, cầu mùa màng bội thu, cuộc sống bình yên, no ấm với các trò chơi dân gian cổ truyền: ném còn, bịt mắt bắt dê, hát lượn…
Lễ hội Lồng Tồng: Là lễ hội truyền thống đặc trưng của cộng đồng người Tày, được tổ chức hàng năm vào tháng Giêng, tháng Hai âm lịch theo từng địa phương, mang ý nghĩa cầu phúc, cầu mùa màng bội thu, cuộc sống bình yên, no ấm với các trò chơi dân gian cổ truyền: ném còn, bịt mắt bắt dê, hát lượn… 
Lễ hội cầu an bản Mường: Là một sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng rất quan trọng đối với cộng đồng các dân tộc thiểu số ở Tây Bắc (đồng bào dân tộc Thái ở Mai Châu, Thuận Châu, Mộc Châu và đồng bào dân tộc Mường) diễn ra vào cuối tháng Giêng, đầu tháng Hai âm lịch hằng năm. Lễ hội có nhiều hoạt động về đời sống vật chất, tinh thần, tâm linh, mùa màng, sức khỏe và sự làm ăn của cả cộng đồng trong năm, được tổ chức rất trọng thể.
Lễ hội cầu an bản Mường: Là một sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng rất quan trọng đối với cộng đồng các dân tộc thiểu số ở Tây Bắc (đồng bào dân tộc Thái ở Mai Châu, Thuận Châu, Mộc Châu và đồng bào dân tộc Mường) diễn ra vào cuối tháng Giêng, đầu tháng Hai âm lịch hằng năm. Lễ hội có nhiều hoạt động về đời sống vật chất, tinh thần, tâm linh, mùa màng, sức khỏe và sự làm ăn của cả cộng đồng trong năm, được tổ chức rất trọng thể.  
Hội Xoan: Diễn ra từ 7-10 tháng Giêng tại Làng Hương Nha, huyện Tam Thanh (Phú Thọ), lễ hội tưởng nhớ Xuân Nương, một nữ tướng tài giỏi của Hai Bà Trưng. Khởi đầu lễ hội là tiệc cầu Xuân dâng Thành hoàng, theo truyền thống dọn cỗ chay, có củ mài và mật ong. Tục truyền việc mổ trâu “nồi da xáo thịt” diễn lại tích năm tướng của vua Hùng thờ thần sông mà thoát nạn, khi lên bờ tìm trâu mổ thịt, lấy da làm nồi nấu để tế thần sông. Các vai diễn cày, bừa, gieo mạ, tát nước, bán con ngài tằm, bán bông rất hấp dẫn được diễn ra tại lễ hội này.
Hội Xoan: Diễn ra từ 7-10 tháng Giêng tại Làng Hương Nha, huyện Tam Thanh (Phú Thọ), lễ hội tưởng nhớ Xuân Nương, một nữ tướng tài giỏi của Hai Bà Trưng. Khởi đầu lễ hội là tiệc cầu Xuân dâng Thành hoàng, theo truyền thống dọn cỗ chay, có củ mài và mật ong. Tục truyền việc mổ trâu “nồi da xáo thịt” diễn lại tích năm tướng của vua Hùng thờ thần sông mà thoát nạn, khi lên bờ tìm trâu mổ thịt, lấy da làm nồi nấu để tế thần sông. Các vai diễn cày, bừa, gieo mạ, tát nước, bán con ngài tằm, bán bông rất hấp dẫn được diễn ra tại lễ hội này. 
Lễ hội Bà chúa Kho: Là một trong những lễ hội lớn tại miền Bắc, nhất là đối với giới kinh doanh, làm ăn buôn bán “cuối năm trả nợ, đầu năm đi vay bà chúa Kho”. Đền bà chúa Kho nằm tại làng Cổ Mễ, phường Vũ Ninh, TP Bắc Ninh (Bắc Ninh) được khai hội vào 14 tháng Giêng âm lịch với tục dâng hương, khấn vay tiền Bà Chúa (tượng trưng) “cầu tài phát lộc”.
Lễ hội Bà chúa Kho: Là một trong những lễ hội lớn tại miền Bắc, nhất là đối với giới kinh doanh, làm ăn buôn bán “cuối năm trả nợ, đầu năm đi vay bà chúa Kho”. Đền bà chúa Kho nằm tại làng Cổ Mễ, phường Vũ Ninh, TP Bắc Ninh (Bắc Ninh) được khai hội vào 14 tháng Giêng âm lịch với tục dâng hương, khấn vay tiền Bà Chúa (tượng trưng) “cầu tài phát lộc”. 
Hội hoa Vị Khê: Diễn ra tại làng Vị Khê, xã Điền Xá, huyện Nam Trực (Nam Định) - một trong những làng chuyên cây cảnh lâu đời nhất nước từ ngày 20-30 tháng Giêng. Tại lễ hội, cây cảnh từ khắp nơi mang về tụ hội, khoe sắc.
Hội hoa Vị Khê: Diễn ra tại làng Vị Khê, xã Điền Xá, huyện Nam Trực (Nam Định) - một trong những làng chuyên cây cảnh lâu đời nhất nước từ ngày 20-30 tháng Giêng. Tại lễ hội, cây cảnh từ khắp nơi mang về tụ hội, khoe sắc.
Hội Lim: Diễn ra tại huyện Tiên Du (Bắc Ninh) vào ngày 13 tháng Giêng hàng năm, Hội Lim là nét kết tinh độc đáo của vùng văn hoá Kinh Bắc với nhiều trò chơi dân gian: đấu võ, đấu vật, đấu cờ, đu tiên, thi dệt cửi, nấu cơm. Trong đó phần hát hội là phần căn bản và đặc trưng nhất của hội Lim. Từ hát mời trầu, hát gọi đò đến con sáo sang sông, con nhện giăng mùng...
Hội Lim: Diễn ra tại huyện Tiên Du (Bắc Ninh) vào ngày 13 tháng Giêng hàng năm, Hội Lim là nét kết tinh độc đáo của vùng văn hoá Kinh Bắc với nhiều trò chơi dân gian: đấu võ, đấu vật, đấu cờ, đu tiên, thi dệt cửi, nấu cơm. Trong đó phần hát hội là phần căn bản và đặc trưng nhất của hội Lim. Từ hát mời trầu, hát gọi đò đến con sáo sang sông, con nhện giăng mùng... 
Lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn: Diễn ra từ mùng 5-7 tháng Giêng, lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn, huyện Duy Tiên (Hà Nam) mang ý nghĩa khuyến nông. Lần đầu tiên lễ hội được diễn ra vào thế kỷ X ở Hà Nam, trên quê hương vua Lê Đại Hành và được khôi phục sau nhiều năm thất truyền kể từ năm 2009. Sau phần lễ là các gian hàng trưng bày sản phẩm, bán hàng lưu niệm; tổ chức giải vật Tịch điền Đọi Sơn và một số trò chơi dân gian, vui chơi giải trí.
Lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn: Diễn ra từ mùng 5-7 tháng Giêng, lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn, huyện Duy Tiên (Hà Nam) mang ý nghĩa khuyến nông. Lần đầu tiên lễ hội được diễn ra vào thế kỷ X ở Hà Nam, trên quê hương vua Lê Đại Hành và được khôi phục sau nhiều năm thất truyền kể từ năm 2009. Sau phần lễ là các gian hàng trưng bày sản phẩm, bán hàng lưu niệm; tổ chức giải vật Tịch điền Đọi Sơn và một số trò chơi dân gian, vui chơi giải trí.  
Hội chọi trâu Hải Lựu: Diễn ra tại xã Hải Lựu, huyện Lập Thạch (Vĩnh Phúc) vào ngày 17 tháng Giêng, là lễ hội chọi trâu cổ xưa nhất Việt Nam. Tương truyền, lễ hội này có từ thế kỷ 2 trước Công nguyên. Sau mỗi trận thắng giặc xâm lược, Lữ Gia lại cho tổ chức chọi trâu để động viên quân sĩ. Sau khi Lữ Gia mất, dân làng Hải Lựu thờ làm thành hoàng và lễ hội chọi trâu có từ đó.
Hội chọi trâu Hải Lựu: Diễn ra tại xã Hải Lựu, huyện Lập Thạch (Vĩnh Phúc) vào ngày 17 tháng Giêng, là lễ hội chọi trâu cổ xưa nhất Việt Nam. Tương truyền, lễ hội này có từ thế kỷ 2 trước Công nguyên. Sau mỗi trận thắng giặc xâm lược, Lữ Gia lại cho tổ chức chọi trâu để động viên quân sĩ. Sau khi Lữ Gia mất, dân làng Hải Lựu thờ làm thành hoàng và lễ hội chọi trâu có từ đó. 
Hội rước “ông” Lợn: Vào ngày 13 tháng giêng âm lịch hàng năm, làng La Phù, huyện Hoài Đức (Hà Nội) tổ chức lễ hội rước “ông” lợn. Tất cả các thôn xóm trong làng đều sửa lễ để ra đình cúng tế một vị thần hoàng làng, nguyên là một bộ tướng dưới thời vua Hùng có công dẹp giặc ngoại xâm. Lễ vật của mỗi xóm là một “ông” lợn to và đẹp nhất, được mổ và để nguyên con sau đó trang trí thật đẹp mắt, được đưa vào đình cúng tế và dự thi. Lễ cúng bắt đầu từ 20h30 cho đến đêm. “Ông” lợn của xóm nào to và đẹp nhất sẽ đạt giải nhất.
Hội rước “ông” Lợn: Vào ngày 13 tháng giêng âm lịch hàng năm, làng La Phù, huyện Hoài Đức (Hà Nội) tổ chức lễ hội rước “ông” lợn. Tất cả các thôn xóm trong làng đều sửa lễ để ra đình cúng tế một vị thần hoàng làng, nguyên là một bộ tướng dưới thời vua Hùng có công dẹp giặc ngoại xâm. Lễ vật của mỗi xóm là một “ông” lợn to và đẹp nhất, được mổ và để nguyên con sau đó trang trí thật đẹp mắt, được đưa vào đình cúng tế và dự thi. Lễ cúng bắt đầu từ 20h30 cho đến đêm. “Ông” lợn của xóm nào to và đẹp nhất sẽ đạt giải nhất. 
Lễ hội cầu Ngư: Là lễ hội của nhân dân làng Thái Dương hạ, thị trấn Thuận An, huyện Phú Vang (Thừa Thiên Huế), được tổ chức vào ngày 12 tháng Giêng âm lịch hằng năm, để tưởng nhớ vị thành hoàng của làng là Trương Quý Công có công dạy cho dân nghèo đánh cá và buôn bán ghe mành. Thường cứ ba năm một lần, làng tổ chức đại lễ rất linh đình, có tổ chức các trò mô tả những sinh hoạt của nghề đánh cá, trong đó có “bủa lưới” mang ý nghĩa trình nghề, khắc họa đậm nét ghi lễ dân gian của cư dân vùng ven biển. Người dân vùng duyên hải miền Trung rất coi trọng lễ cầu Ngư hằng năm để mong được thuận buồm xuôi gió.
Lễ hội cầu Ngư: Là lễ hội của nhân dân làng Thái Dương hạ, thị trấn Thuận An, huyện Phú Vang (Thừa Thiên Huế), được tổ chức vào ngày 12 tháng Giêng âm lịch hằng năm, để tưởng nhớ vị thành hoàng của làng là Trương Quý Công có công dạy cho dân nghèo đánh cá và buôn bán ghe mành. Thường cứ ba năm một lần, làng tổ chức đại lễ rất linh đình, có tổ chức các trò mô tả những sinh hoạt của nghề đánh cá, trong đó có “bủa lưới” mang ý nghĩa trình nghề, khắc họa đậm nét ghi lễ dân gian của cư dân vùng ven biển. Người dân vùng duyên hải miền Trung rất coi trọng lễ cầu Ngư hằng năm để mong được thuận buồm xuôi gió. 
Lễ hội Đền Bà Đen: Còn được gọi là lễ hội đền Linh Sơn Thánh Mẫu, được xây trên lưng chừng núi cao độ 380m. Lễ hội được tổ chức vào đầu mùa xuân, sau Tết nguyên đán, từ ngày 10 đến rằm tháng Giêng. Hằng năm, đến ngày lễ hội Đền Bà Đen, dân chúng các tỉnh đến rất đông để đến xin phước lành bà Linh Sơn Thánh Mẫu có đến cả trăm ngàn người.
Lễ hội Đền Bà Đen: Còn được gọi là lễ hội đền Linh Sơn Thánh Mẫu, được xây trên lưng chừng núi cao độ 380m. Lễ hội được tổ chức vào đầu mùa xuân, sau Tết nguyên đán, từ ngày 10 đến rằm tháng Giêng. Hằng năm, đến ngày lễ hội Đền Bà Đen, dân chúng các tỉnh đến rất đông để đến xin phước lành bà Linh Sơn Thánh Mẫu có đến cả trăm ngàn người.

Tin cùng chuyên mục

Điện ảnh Việt và nỗi lo tăng thuế

Điện ảnh Việt và nỗi lo tăng thuế

(PLVN) - Những năm qua, điện ảnh Việt Nam đã có những bước tiến, tăng trưởng hàng năm và có những tác phẩm “ăn khách”.Tuy nhiên, bên cạnh những thành tích đáng ghi nhận, ngành điện ảnh vẫn đang đối mặt với những khó khăn, rào cản về chi phí, đặc biệt vấn đề dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng - GTGT (sửa đổi) sắp tới.

Đọc thêm

'Ông vua chân dung' của nhiếp ảnh Việt Nam

Bức ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp ngồi bên nhạc sĩ Văn Cao vào ngày mùng 6 Tết Nhâm Thân 1992. (Ảnh: Nguyễn Đình Toán)
(PLVN) - Sở hữu tư liệu đồ sộ với hàng vạn bức ảnh quý giá chụp chân dung các văn nghệ sĩ, nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đình Toán được người trong nghề gọi với cái tên thân thương là “ông vua chân dung”. Đây không chỉ là một nghệ danh, mà còn là sự ghi nhận cho những đóng góp không ngừng nghỉ của ông trong việc lưu giữ và tôn vinh vẻ đẹp nghệ thuật qua từng khuôn mặt, từng nhân vật mà ông đã có cơ hội ghi lại trong suốt mấy chục năm qua.

'Multiverse - Đa vũ trụ' - Khám phá một vũ trụ bên trong mỗi con người

"Multiverse - Đa vũ trụ” ẩn chứa những câu hỏi về bản chất con người (Ảnh: BTC)
(PLVN) - Album “Multiverse - Đa vũ trụ” của Tùng Dương có các ca khúc ẩn chứa những câu hỏi về bản chất con người, về sinh tồn và ý nghĩa cuộc sống, về khả năng vượt thoát khỏi không gian sống chật hẹp để vươn tới những vũ trụ xa xăm hoặc để trở về khám phá một vũ trụ bên trong mỗi con người…

Khát khao làm phim điện ảnh “bom tấn”

Bộ phim "Khóc hay cười" thu hút nhiều khán giả.
(PLVN) - “Chúng tôi cố gắng một năm sẽ làm 3 - 4 phim chiếu rạp. Chúng tôi mong muốn làm phim điện ảnh bom tấn, kiểu Hollywood ”. Đó là lời chia sẻ của Đạo diễn Phạm Đức Dũng tại họp báo ra mắt Hãng phim Bạch Mã ngày 13/11/2024 tại Hà Nội.

Huỳnh Thị Thanh Thủy- Tự hào nhan sắc Việt

Huỳnh Thị Thanh Thủy- Tự hào nhan sắc Việt
(PLVN) -  Xuất sắc vượt qua nhiều đại diện đến từ các quốc gia trên thế giới, Huỳnh Thị Thanh Thủy đã đăng quang ngôi vị cao nhất, mang về chiếc vương miện danh giá Hoa hậu Quốc tế đầu tiên cho Việt Nam, đây là sự kiện quan trọng, đánh dấu tên tuổi Việt Nam trên bản đồ nhan sắc thế giới.

'Giọng hát hay Hà Nội năm 2024' - khơi dậy tình yêu Hà Nội

Cuộc thi “Giọng hát hay Hà Nội năm 2024” chính thức trở lại, tiếp tục hành trình tìm kiếm và vinh danh những giọng ca trẻ đầy tài năng của Thủ đô. (ảnh Thùy Dương)
(PLVN) - Cuộc thi “Giọng hát hay Hà Nội năm 2024” không chỉ là sân chơi nghệ thuật, mà còn là dịp để các thí sinh cũng như người dân Hà Nội ôn lại những trang sử hào hùng và khơi dậy tình yêu, niềm tự hào về quê hương trong trái tim mỗi người.

Văn hóa kinh doanh là giải pháp quan trọng để phát triển đất nước

Các đại biểu thảo luận tọa đàm: "Doanh nghiệp thời 4.0: Chuyển đổi văn hóa số tạo nên sự khác biệt."(Ảnh: BTC).
(PLVN) -  “Trong giai đoạn hiện nay, trước các cơ hội và thách thức đặt ra, chúng ta đã xác định văn hóa là nguồn lực nội sinh quan trọng. Bảo vệ bản sắc văn hóa, phát huy tiềm năng sức mạnh văn hóa dân tộc trong xây dựng văn hóa doanh nghiệp, văn hóa kinh doanh là giải pháp quan trọng để phát triển đất nước”.

200 tác phẩm "Hiện Linh" khám phá thế giới của đất mẹ

200 tác phẩm "Hiện Linh" khám phá thế giới của đất mẹ (ảnh P.V)
(PLVN) - Triển lãm gốm "Hiện Linh" mang tới công chúng, những người yêu nghệ thuật gần 200 tác phẩm lần đầu được ra mắt của Giáo sư, họa sĩ Ngô Xuân Bính. Trong không gian đương đại tại Bảo tàng Hà Nội, các tác phẩm gốm ‘Hiện Linh’ sẽ dẫn dắt người xem bước vào thế giới vừa quen thuộc, vừa mới lạ của đất Mẹ.