Roman Protasevich, “tâm điểm” cuộc khủng hoảng Belarus – EU, là ai?

0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Tại sao Roman Protasevich trở thành “nguyên nhân” vụ chuyển hướng chuyến bay Ryanair 4978 từ Hy Lạp đến Lithuania hôm Chủ nhật – 23/5 gây nên khủng hoảng giữa Belarus và EU?
Vấn đề trừng phạt khẩn cấp Belarus được bổ sung vào chương trình nghị sự của Hội nghị thượng đỉnh EU diễn ra hôm 24/5, là phản ứng của EU trước việc Belarus chuyển hướng chiếc máy bay của hãng hàng không Ryanair chở 171 hành khách có hành trình ban đầu là từ Hy Lạp đến Litva.
Khi chiếc máy bay này đi qua không phận Belarus, chính quyền Belarus đã huy động máy bay chiến đấu MiG-29 và yêu cầu máy bay Ryanair hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay của Minsk-2. Phía Belarus cho biết lý do là họ đã nhận được đe dọa đánh bom.

Sau khi sơ tán và lục soát, không có quả bom nào được tìm thấy. Nhưng Belarus đã bắt giữ Roman Protasevich, một hành khách trên chuyến bay này.

Chó nghiệp vụ ngửi hành lý của hành khách chuyến bay Ryanair 4978 ngày 23/5/2021.
 Chó nghiệp vụ ngửi hành lý của hành khách chuyến bay Ryanair 4978 ngày 23/5/2021.

Roman  Protasevich, mới 26 tuổi, tự xưng là một trong những nhà hoạt động chính trị thế hệ mới của Belarus. Protasevich sinh ra sau khi Tổng thống Lukashenko nhậm chức năm 1994, nhưng anh này nổi lên nhờ làn sóng biểu tình phản đối Tổng thống Alexander Lukashenko.

Protasevich đã tham gia vào các cuộc biểu tình chống lại chế độ khi còn là một thiếu niên và sau đó bị đuổi khỏi chương trình báo chí tại Đại học Tổng hợp Belarus. 

Roman Protasevich phát biểu trước một đám đông ở Ba Lan ngày 31/8/2020.
Roman Protasevich phát biểu trước một đám đông ở Ba Lan ngày 31/8/2020. 

Protasevich trở thành một nhà quay phim, nhà báo và blogger, đồng thời nhận được Học bổng Báo chí Václav Havel để được đào tạo tại trụ sở của Đài Châu Âu Tự do ở Praha (cộng hòa Séc).

Protasevich đồng sáng lập kênh Telegram NEXTA vào năm 2015. Kênh này tới tận năm 2020 mới nổi tiếng do nó là một trong số ít nền tảng có thông tin liên quan đến biểu tình mà người dân Belarus có thể truy cập. Trong một tuần, nó đã đạt được hơn 800.000 người đăng ký mới và hiện có 1,2 triệu thành viên - một lượng người theo dõi khổng lồ ở đất nước 9,3 triệu dân.

NEXTA không chỉ nhanh chóng tải lên hình ảnh và video về các cuộc biểu tình do các nhân chứng trực tiếp gửi đến, mà còn đưa ra lời khuyên về cách đối phó với lực lượng an ninh. Và trong trường hợp không có ai đó cụ thể lãnh đạo biểu, thì kênh này đã trở thành nơi đáng tin cậy để những người biểu tình phối hợp hành động.

Roman Protasevich đến dự phiên tòa ở Minsk, Belarus ngày 10/4/2017.

Roman Protasevich đến dự phiên tòa ở Minsk, Belarus ngày 10/4/2017.

Protasevich đã chuyển sang một kênh Telegram khác - Belamova - sau khi người sáng lập Ihar Losik của nó bị bắt giam vào mùa hè năm ngoái. Belamova là nền tảng đối lập phổ biến thứ hai sau NEXTA.

Tuần trước, Protasevich đã đến Hy Lạp và chụp ảnh nhà lãnh đạo đối lập Tikhanovskaya, và mô tả trải nghiệm này trên Twitter là "cực kỳ thú vị".

Tháng 11 năm ngoái, Protasevich bị buộc tội vắng mặt với tội danh "tổ chức bạo loạn hàng loạt và hành động nhóm vi phạm nghiêm trọng trật tự công cộng", tội danh có thể phải ngồi tù 15 năm. Anh ta cũng nằm trong danh sách 'truy nã' của chính phủ vì tội khủng bố.

Một hành khách trên chuyến bay hôm Chủ nhật nói với hãng tin AFP rằng khi máy bay hạ cánh xuống Minsk, "anh ta (Protasevich) chỉ quay sang mọi người và nói rằng anh ta đang phải đối mặt với án tử hình."

Đọc thêm

Một cầu thủ bóng đá được trao Huân chương Tự do Tổng thống

Messi giành Quả bóng vàng 2021. (Ảnh: Euro Sport)
(PLVN) - Tổng thống Joe Biden vừa trao tặng Huân chương Tự do Tổng thống – danh hiệu cao quý nhất dành cho công dân Mỹ – cho siêu sao bóng đá Messi cùng 18 cá nhân xuất sắc khác. Buổi lễ tôn vinh những đóng góp xuất sắc của họ trong việc làm cho nước Mỹ và thế giới trở nên tốt đẹp hơn.

Loạt tín hiệu vui đầu năm mới trên thế giới

Loạt tín hiệu vui đầu năm mới trên thế giới
(PLVN) - Thế giới đón nhận nhiều tín hiệu tích cực, từ phiên đấu giá cá ngừ vây xanh lập kỷ lục tại Nhật Bản, tỷ lệ sinh tăng trở lại sau gần một thập kỷ tại Hàn Quốc, đến chương trình khám sức khỏe miễn phí cho toàn dân sắp triển khai tại Indonesia. Đặc biệt, câu chuyện bé trai Zimbabwe sống sót kỳ diệu sau 5 đêm lạc trong công viên hoang dã đã truyền cảm hứng mạnh mẽ, với niềm tin vào những điều tốt đẹp...

Liên tiếp tai nạn kinh hoàng trên thế giới những ngày đầu năm mới

Liên tiếp tai nạn kinh hoàng trên thế giới những ngày đầu năm mới
(PLVN) - Những ngày đầu năm mới 2025 chứng kiến loạt thảm họa và tai nạn nghiêm trọng xảy ra trên khắp thế giới, từ động đất ở Ethiopia, cháy nổ ở Ấn Độ và Trung Quốc, đến các vụ xả súng và tai nạn giao thông kinh hoàng tại Mỹ và Hong Kong (Trung Quốc). Mỗi sự cố đều để lại hậu quả nặng nề, cướp đi sinh mạng của nhiều người và gây ra tổn thất lớn về vật chất.

Tấn công khủng bố kinh hoàng đầu năm mới tại Mỹ

Hiện trường vụ đâm xe. (Ảnh: NBC News)
(PLVN) - Một vụ tấn công kinh hoàng đã xảy ra tại Bourbon Street, khu phố Pháp nổi tiếng của New Orleans vào ngày đầu năm mới. Một người đàn ông đã lái xe tải lao thẳng vào đám đông, khiến ít nhất 15 người thiệt mạng và hàng chục người bị thương. Vụ việc đang được điều tra như một hành động khủng bố, gây chấn động cả nước Mỹ.