Những tuyệt phẩm chạm tới trái tim người Việt

Ca sĩ Hoàng Tùng thể hiện ca khúc trong đêm nhạc Đỗ Hòa An- tôn vinh nhạc sĩ sở hữu hàng trăm ca khúc về Quảng Ninh. (Ảnh Huy Đào)
Ca sĩ Hoàng Tùng thể hiện ca khúc trong đêm nhạc Đỗ Hòa An- tôn vinh nhạc sĩ sở hữu hàng trăm ca khúc về Quảng Ninh. (Ảnh Huy Đào)
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Quảng Ninh được mệnh danh là “Việt Nam thu nhỏ” với đầy đủ địa hình từ núi non, hải đảo, đồng bằng, trung du và biên giới, và sở hữu 632 di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh, đặc biệt là Di sản thế giới UNESCO Vịnh Hạ Long, Vịnh Bái Tử Long… Có lẽ, đó chính là nguồn cảm hứng giúp cho những nhạc sĩ sáng tác ra nhiều tuyệt phẩm hay về thiên nhiên, văn hóa, con người, vùng mỏ nơi đây.

Giữa tầng than bụi bặm là hình ảnh vì sao đêm lấp lánh

Quảng Ninh là vùng đất tạo cảm hứng sáng tác cho rất nhiều nhạc sĩ tên tuổi như: Đỗ Nhuận, Phạm Tuyên, Hoàng Hiệp, Hoàng Vân, Đỗ Hòa An, Lê Nguyên Thêm, Lê Đăng Vệ, Lê Chí Phúc, Trần Cường, Thế Bảo, Trần Chung, Tân Huyền, Trọng Bằng, Xuân Giao, Chu Minh, Đức Minh... Đề tài về biển đảo, vùng đất mỏ và danh lam, thắng cảnh… là dòng suối mát không bao giờ vơi cạn khiến các nhạc sĩ gửi gắm niềm đam mê của mình trong từng ca khúc. Có thể nói, than và biển tạo nên một bức tranh âm nhạc Quảng Ninh riêng biệt và đầy màu sắc.

Hàng triệu người yêu nhạc Việt đều biết tới các tuyệt phẩm thắp lửa lòng nhiệt huyết và yêu quê hương thiết tha: “Bài ca công nhân vùng mỏ” của nhạc sĩ Đỗ Nhuận; nhạc sĩ Hoàng Vân với “Tôi là người thợ lò”, “Tình ca người thợ mỏ”; nhạc sĩ Phạm Tuyên với “Những ngôi sao ca đêm”; “Bài ca thợ lò” của nhạc sĩ Hoàng Hiệp; “Nhịp máy khoan” của nhạc sĩ Trọng Bằng; “Trái tim đỏ trên đất mỏ Vàng Danh” của nhạc sĩ Chu Minh; “Đất mỏ anh hùng” của nhạc sĩ Xuân Giao; “Cờ Đảng bay trên núi Bài Thơ” của nhạc sĩ Thế Bảo; “Hạ Long biển nhớ” và “Quê em” của nhạc sĩ Đỗ Hòa An; “Những người lái xe trên tầng” của nhạc sĩ Thành Long; “Mái đình làng biển” của nhạc sĩ Nguyễn Cường; nhạc sĩ Xuân Nhật với “Huyền thoại Hạ Long”, “Xa Hạ Long”; nhạc sĩ Lê Đăng Vệ có “Đêm trăng Hạ Long”; nhạc sĩ Lê Nguyên Thêm với “Khúc cha cha cha người thợ mỏ”, “Hạ Long thu sang”…

Những tuyệt phẩm ấy với lời ca bay bổng, lãng mạn nhưng không kém phần khí thế toát lên tinh thần tươi vui, lạc quan, tự hào, đầy ắp sự cống hiến góp phần kiến tạo quê hương, đất nước thêm tươi đẹp.

Các bài hát cũng thể hiện sự trân quý đối với những người làm mỏ. Khi giai điệu của bài hát cất lên người nghe cảm nhận sự tự hào và kiêu hãnh của những người làm mỏ trong sản xuất. Công việc gian khó, nguy hiểm dưới lòng đất, nhưng thợ lò chưa bao giờ lùi bước. Họ vẫn kiên cường bám trụ trước mỗi gương than, đường lò. Giữa những tầng than bụi bặm ấy là hình ảnh vì sao đêm lấp lánh, ánh trăng hiền hòa. Đó sự lãng mạn của người thợ mỏ khi tận hưởng những khoảnh khắc đẹp của thiên nhiên.

Hình ảnh người thợ mỏ đã đi vào những tuyệt phẩm hay của Quảng Ninh. (Ảnh Hoàng Yến)
Hình ảnh người thợ mỏ đã đi vào những tuyệt phẩm hay của Quảng Ninh. (Ảnh Hoàng Yến)

“Biển lại hát tình ca, biển kể chuyện quê hương…”

“Tôi là người thợ lò’ là ca khúc của nhạc sĩ Hoàng Vân. Ông sáng tác vào năm 1964 khi lần đầu tiên máy bay của quân đội Hoa Kỳ oanh tạc thị xã Hòn Gai và Vịnh Hạ Long. Sự dung dị, mộc mạc trong ca từ đã khắc họa chân thực và đậm nét hình ảnh người thợ lò. Người nghe cũng dễ dàng cảm nhận hình ảnh người thợ lò trong mỗi ca sản xuất rất gần với hình ảnh người lính khi ra trận: “Tiếng máy reo hay tiếng bước đoàn thợ mỏ tiến quân? Kìa, tiếng búa khoan reo như tiếng trống trận. Kìa! Nghe tiếng mìn nổ như tiếng súng công đồn”. Dưới môi trường làm việc hầm lò với bộn bề tiếng máy, tiếng khoan, họ vẫn nghe rõ những âm thanh tươi đẹp của cuộc sống: “Dưới hầm lò mà nghe rõ làm sao/Tiếng chim hót trên cánh đồng lúa chín/Tiếng trẻ thơ cắp sách đến trường làng/Tiếng còi tàu sớm mai rộn ràng/Trong tiếng máy giục ăn than...”.

Trong một chuyến đi thực tế tại Quảng Ninh, chỉ trong khoảng thời gian 15 phút tham quan ngôi đình ở vùng biên giới Móng Cái, nhạc sĩ Nguyễn Cường bị hút hồn vẻ đẹp hiếm hoi của ngôi đình nơi đây. Ông thấy rằng ngôi đình đầy thiêng liêng, giống như cột mốc văn hóa biên giới giữa Việt Nam và nước bạn. Cảm xúc tuôn trào, những lời ca, âm hưởng xâm lấn tâm trí ông. Và “Mái đình làng biển” ra đời lập tức lan tỏa tới hàng triệu người yêu nhạc.

Có một ca khúc rất đặc biệt, có sức sống suốt hơn nửa thế kỷ qua là ca khúc “Em yêu đất mỏ quê em” của nhạc sĩ Bùi Đức Huyên. Ca khúc sáng tác năm 1963 gắn với giọng ca thời niên thiếu của cố NSND Lê Dung cùng với giọng ca của Bích Ngọc, đã được thu thanh và phát trên Đài Tiếng nói Việt Nam khi ấy. Nhạc sĩ Bùi Đức Huyên từng tâm sự với truyền thông, ông về vùng mỏ khi ấy từ tiếng gọi nhiệt huyết, hoài bão tuổi trẻ. Khi lần đầu tiên về với vùng đất mỏ, nhạc sĩ đã có những cảm xúc vô cùng mới mẻ. Đi từ bến phà qua chùa Long Tiên, hình ảnh vách núi chơi vơi cùng với lá cờ đỏ tung bay đã tạo ấn tượng mạnh mẽ đối với ông. Giữa sự vắng vẻ của địa hình, chông chênh của đồi núi lại có sự ồn ào của ngành than, sự phát triển mạnh mẽ của nhà máy điện, sự hối hả của đường tàu hỏa... Tất cả đã tạo cảm hứng để ông viết lên ca khúc này.

Trong gia tài về âm nhạc với vài trăm ca khúc của Đỗ Hòa An, có nhiều ca khúc viết về những người thợ vùng than. Thời còn sung sức, ông đi thực tế và trải nghiệm nhiều nơi. Bởi vậy, có lẽ nhạc sĩ Đỗ Hòa An có phần nào hiểu sâu hơn về cuộc sống và tâm tư, tình cảm của những người thợ trong gian khó và vinh quang.

Ca khúc nổi tiếng “Biển hát chiều nay” được nhạc sĩ Hồng Đăng sáng tác ca trong một chuyến đi thực tế dài ngày dọc các vùng biển từ Quảng Ninh tới Cà Mau những năm 1979 - 1980. Khi biển trở thành một phần máu thịt, luôn ở trong tiềm thức sáng tác của ông. Chỉ trong 20 phút, nhạc sĩ Hồng Đăng đã “vẽ” lên bức tranh biển tuyệt đẹp, đầy thanh âm, màu sắc. Biển hiện lên với màu xanh thăm thẳm có sóng, gió rì rào, có nắng ngọt ngào, chân trời xa với mây trắng bồng bềnh điểm những cánh chim hải âu… Đặc biệt, ông gửi gắm trong đó triết lý về sợi dây liên hệ giữa biển và con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam đầy thiêng liêng. “Biển xanh vẫn nhắc những lời yêu thương/Biển lại hát tình ca biển kể chuyện quê hương” là lời nhắc mỗi người hãy xích lại gần nhau, yêu thương nhau, đồng lòng gìn giữ hòa bình cho đất nước” - nhạc sĩ Hồng Đăng chia sẻ.

Nhạc sĩ Phạm Khải giành nhiều giải thưởng âm nhạc khi sáng tác các ca khúc về Quảng Ninh. (Ảnh NVCC)
Nhạc sĩ Phạm Khải giành nhiều giải thưởng âm nhạc khi sáng tác các ca khúc về Quảng Ninh. (Ảnh NVCC)

Trong thời gian sống làm việc tại Quảng Ninh, vẻ đẹp ở mảnh đất này đã hút hồn nhạc sĩ quê Hải Dương. Nhạc sĩ Phạm Khải đã viết hơn 10 ca khúc viết về Quảng Ninh. Có thể kể đến như các ca khúc “Chiều Cô Tô”, “Mùa hoa sở”, “Yên Tử cõi thiêng”… “Yên Tử cõi thiêng” đã đạt Giải thưởng Văn học nghệ thuật Trần Nhân Tông thành phố Uông Bí lần thứ nhất (2011 - 2018).

Trong các ca khúc ấy, nhạc sĩ Phạm Khải tâm đắc nhất là ca khúc “Chiều Cô Tô”. Tác phẩm được nhiều người yêu thích và đạt giải Khuyến khích tại “Giải thưởng Văn nghệ Hạ Long lần thứ IX, giai đoạn 2016 - 2020”. Nhạc sĩ Phạm Khải với tác phẩm "Biên cương mùa hoa trẩu" đạt giải A tại Liên hoan âm nhạc toàn quốc năm 2022.

Nhạc sĩ Phạm Khải tâm sự: “Mùa hè 2018, tôi có chuyến công tác tại Cô Tô. Đây là lần đầu tiên tôi đặt chân đến huyện đảo Cô Tô. Tôi được các bạn đưa đi vòng quanh đảo. Tôi đã thực sự choáng ngợp trước vẻ đẹp của biển trời nơi đây. Những bãi cát trắng tinh, trải dài; nước biển xanh và trong vắt; vẻ đẹp kỳ vĩ của bãi đã Cầu Mỵ (nay là bãi đá Móng Rồng) đã làm tôi đắm say và yêu Cô Tô đến vô cùng. Chiều chiều, khi kết thúc những buổi làm việc, tôi lại chân trần lang thang trên những bãi cát mịn mềm; đi trên con đường Tình yêu với hàng thông reo vi vút đầy sự lãng mạn. Tôi thầm ước, có lẽ cũng giống như ước mơ của bất kỳ ai khi đến với Cô Tô là ít nhất một lần, được cùng những người thương yêu nhất của mình đến đây tận hưởng sự lãng mạn mà thiên nhiên đã dành tặng cho Cô Tô, để thêm yêu quê hương, đất nước mình. Và ca khúc “Chiều Cô Tô” đã ra đời như thế!”.

Có thể nói, các nhạc sĩ luôn dành một tình cảm thiêng liêng dành tặng Quảng Ninh bằng sự rung động từ trái tim mình. Những khúc tráng ca trữ tình ngợi ca vẻ đẹp, tình yêu quê hương, đất nước đã khiến người nghe xúc động mạnh, trào dâng tình yêu, tự hào về mảnh đất “Việt Nam thu nhỏ” tươi đẹp và anh dũng này.

Tin cùng chuyên mục

Ấn tượng cụ bà gần 90 tuổi có hàm răng đen nhai trầu trong “Bắc Bling” (Ảnh trong Bắc Bling")

Ấn tượng cụ bà gần 90 tuổi trong MV “Bắc Bling” của Hoà Minzy

(PLVN) - Nụ cười của cụ bà với hàm răng đen nhai trầu - hình ảnh đặc trưng của văn hóa Bắc Bộ xưa vừa chân thực, vừa mang đậm chất điện ảnh trong MV “Bắc Bling”. Không ai ngờ rằng, một người nông dân mộc mạc khi lên hình lại tỏa sáng đến như vậy. Khán giả gọi đó là “Nụ cười Bắc Ninh”.

Đọc thêm

Kể chuyện tình 'Công nữ Anio' bằng âm nhạc

Vở kịch giúp khán giả hiểu hơn về văn hóa, lịch sử của Việt Nam và Nhật Bản, cũng như mối quan hệ truyền thống tốt đẹp của hai đất nước. (Ảnh BTC)
(PLVN) - Vở Opera “Công nữ Anio” vừa diễn ra tại Đà Nẵng thu hút sự quan tâm của đông đảo khán giả yêu nghệ thuật. Một lần nữa, câu chuyện tình yêu của nàng công chúa xứ Đàng Trong ở thế kỷ 17 và chàng thương nhân Nhật Bản được các nghệ sĩ nổi tiếng truyền tải, giúp khán giả hiểu hơn về văn hóa, lịch sử của Việt Nam và Nhật Bản, cũng như mối quan hệ truyền thống tốt đẹp của hai đất nước.

Nhạc kịch Việt Nam với nhiều tiềm năng mới

Một cảnh trong vở nhạc kịch Lửa từ đất. (Ảnh trong bài: Thùy Dương)
(PLVN) - Sau nhiều năm vắng bóng tại Việt Nam, hàng loạt chương trình nhạc kịch đặc sắc được đầu tư công phu với những tâm huyết của các nghệ sĩ nhằm thu hút khán giả yêu nghệ thuật. Đặc biệt, vở nhạc kịch đặc biệt “Lửa từ đất” đang thu hút sự quan tâm của công chúng.

Chuyên gia UNESCO 'hiến kế' để Đà Lạt thực hiện cam kết thành phố sáng tạo âm nhạc

Chuyên gia UNESCO 'hiến kế' để Đà Lạt thực hiện cam kết thành phố sáng tạo âm nhạc
(PLVN) - Cùng với việc hệ thống hoá, chọn lọc báo cáo, chuyên gia UNESCO Việt Nam cho rằng TP Đà Lạt cần tăng cường kết nối với mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO; nâng cấp trang web hiện tại để trở thành trạm thông tin đa dạng, đa ngôn ngữ, giúp du khách chủ động tiếp cận thông tin, lên lịch cho lịch trình trải nghiệm.

Sức sống mới cho xiếc Việt ở đề tài chính luận

Một tiết mục trong chương trình “Đi cùng năm tháng” của Liên đoàn Xiếc Việt Nam. (Ảnh: LĐXVN)
(PLVN) - “Những tiết mục xiếc kết hợp với các giai điệu cách mạng, khán giả đã hưởng ứng nhiệt thành, khiến các nghệ sĩ rất xúc động. Đây là động lực để chúng tôi kiên định tiến thêm một bước nữa làm các chương trình nghệ thuật mang tính giải trí nhưng trong đó có tính chính luận, giáo dục và nhân văn sâu sắc” - NSND Tống Toàn Thắng - Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam chia sẻ.

Ca sĩ Tuấn Hưng Nam tiến với 'Tâm hồn mới'

Ca sĩ Tuấn Hưng Nam tiến với 'Tâm hồn mới'
(PLVN) - Trong bữa tiệc Tân niên mang tên “Tâm Hồn Mới” tại TP HCM, nam ca sĩ Tuấn Hưng đã có nhiều chia sẻ mới về những kế hoạch trong năm 2025 đầy hứa hẹn với những dự án âm nhạc đột phá, cũng như những bước tiến mới trong sự nghiệp của mình.

Nhóm nhạc Thanh Âm Xanh phá cách với MV đầu tay mang tên Mộng Thượng Ngàn

Nhóm nhạc Thanh Âm Xanh phá cách với MV đầu tay mang tên Mộng Thượng Ngàn
(PLVN) -  Bằng việc lấy ý tưởng đạo Mẫu, MV Mộng Thượng Ngàn được giới chuyên môn đánh giá cao khi tạo nên sợi dây kết nối vô hình giữa âm nhạc đương đại và tín ngưỡng bản địa lâu đời. Đây cũng là bước đột phá của Thanh Âm Xanh khi lan tỏa âm thanh, nghệ thuật với những yếu tố mộng ảo tới đại chúng.

Phim hoạt hình 'vắng bóng' trên thị trường điện ảnh Việt Nam

Để phim hoạt hình Việt Nam có những bước phát triển mới cần sự đầu tư mạnh về cả công nghệ, kỹ thuật, nhân lực và kinh phí. (Nguồn: Viện Phim Việt Nam)
(PLVN) - Hoạt hình vốn là một thể loại phim hấp dẫn, phù hợp với mọi lứa tuổi. Hiện nay, phim hoạt hình đang đem lại nguồn doanh thu lớn và được nhiều hãng phim nổi tiếng thế giới đầu tư. Tuy nhiên, tại Việt Nam, đây là một dòng phim khá kén người làm.

“Nụ hôn bạc tỷ” thu 200 tỷ đồng

“Nụ hôn bạc tỷ” thu 200 tỷ đồng
(PLVN) - Sau 21 ngày công chiếu, bộ phim “Nụ hôn bạc tỷ” của Thu Trang đã cán mốc doanh thu 200 tỷ. Sau “Bộ tứ báo thủ”, đây là phim Việt thứ 2 đạt thành tích này trong năm 2025.

Kết cục buồn của Kim Sae Ron và loạt sao Hàn

Kết cục buồn của Kim Sae Ron và loạt sao Hàn
(PLVN) - Thông tin Kim Sae Ron qua đời khi mới 25 tuổi đang gây bàng hoàng trong và ngoài Hàn Quốc. Trước nữ diễn viên, sự ra đi của Sulli, Goo Hara, Moonbin cũng khiến nhiều đồng nghiệp và khán giả thương tiếc.

Giải Cống hiến hy vọng 'tiến ra châu Á'

Theo Ban Tổ chức Giải, Giải Cống hiến hy vọng sẽ “tiến ra châu Á”. (Ảnh: Thùy Dương)
(PLVN) - Trong suốt 20 năm qua, Giải Cống hiến đã động viên và cổ vũ để nghệ sĩ nhiệt thành dấn thân vào con đường sáng tạo. Những cái tên được đề cử trải rộng từ những gương mặt gạo cội tới những nghệ sĩ trẻ mới xuất hiện trong thời gian gần đây. Giải Cống hiến hy vọng sẽ “tiến ra châu Á” với sự hợp tác chiến lược với Giải thưởng Âm nhạc Nhật Bản - một giải thưởng đẳng cấp, có tầm châu lục.

“Cha tôi, người ở lại” và “Những chặng đường bụi bặm” được phát sóng khung giờ mới

"Những chặng đường bụi bặm" chạm đến những giá trị nhân văn sâu sắc (ảnh trong phim).
(PLVN) - Từ 17/2/2025, Đài truyền hình Việt Nam sẽ ra mắt khung giờ phim mới vào lúc 20h các tối từ thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần trên VTV3. Hai bộ phim: “Cha tôi, người ở lại” và “Những chặng đường bụi bặm” được lựa chọn để “khai sóng”. Hai bộ phim với hai phong cách kể chuyện và chủ đề khác biệt, sẽ mang đến nhiều cảm xúc cho khán giả truyền hình.

Vài suy nghĩ tản mạn về "Đèn Âm Hồn”

Vài suy nghĩ tản mạn về "Đèn Âm Hồn”
(PLVN) -  Bộ phim “ Đèn Âm Hồn” do đạo diễn Hoàng Nam thực hiện đang trở thành tâm điểm bàn luận trên các nền tảng mạng xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh những lời khen về bầu không khí ám ảnh và yếu tố kinh dị đậm chất truyền thống, bộ phim lại hứng chịu không ít sự chỉ trích với cáo buộc "đạo nhái" từ những tác phẩm kinh dị nổi tiếng như “ Quật Mộ Trùng Ma” , “ Insidious” hay “ The Further”. Tuy nhiên, liệu những cáo buộc này có thực sự công bằng?

Phim kinh dị Việt 'ghi điểm' nhờ dùng chất liệu dân gian

“Đèn âm hồn phim kinh dị, tâm linh mang màu sắc dân gian đang hút khán giả Việt.
(PLVN) - Lấy cảm hứng từ những câu chuyện về tín ngưỡng, kỳ bí trong dân gian được truyền miệng từ đời này sang đời khác, những tập tục văn hóa tâm linh, tôn vinh và giữ gìn các giá trị truyền thống dân gian qua ngôn ngữ điện ảnh, thể loại phim kinh dị mang màu sắc dân gian được trình chiếu tại các rạp, truyền hình ngày càng thu hút khán giả.