Nhập siêu 4/6 tháng đầu năm 2021
Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê (TCTK), trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 tiếp tục có những diễn biến phức tạp, lan rộng ra nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước, đã tác động đến hoạt động sản xuất của một số doanh nghiệp trong khu công nghiệp. Kim ngạch xuất nhập khẩu (XNK) tháng 6 giảm nhẹ so với tháng trước, tuy nhiên vẫn đạt tăng trưởng khá so với cùng kỳ năm trước.
Tính chung 6 tháng đầu năm nay, tổng kim ngạch XNK hàng hóa đạt hơn 316 tỷ USD, tăng 32,2% so với cùng kỳ năm trước, trong đó xuất khẩu (XK) đạt 157 tỷ USD, nhập khẩu đạt 159,1 tỷ USD. Có 25 mặt hàng đạt kim ngạch XK trên 1 tỷ USD, chiếm 88,9% tổng kim ngạch XK (5 mặt hàng XK trên 10 tỷ USD, chiếm 58%). Hoa Kỳ vẫn là thị trường XK lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 44,9 tỷ USD, tăng 42,6% so với cùng kỳ năm trước. Tiếp đến là Trung Quốc đạt 24,4 tỷ USD, tăng 24%. Thị trường châu Âu đạt 19,3 tỷ USD, tăng 17,4%.
Tuy nhiên, sau nhiều năm liên tục xuất siêu cả năm (tính theo từng tháng cũng xuất siêu) thì trong 6 tháng qua, Việt Nam đã bất ngờ nhập siêu đến 4/6 tháng (các tháng 2, 4, 5 và 6). Do đó, cán cân thương mại 6 tháng đầu năm 2021 ước tính nhập siêu 1,47 tỷ USD (trong đó khu vực kinh tế trong nước nhập siêu 15 tỷ USD; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) xuất siêu 13,54 tỷ USD).
Ông Nguyễn Việt Phong, Vụ trưởng Vụ Thống kê Thương mại và dịch vụ (TCTK) lý giải, hiện tượng nhập siêu quay trở lại là do kim ngạch nhập khẩu (NK) 6 tháng đầu năm tăng đến 36%, trong khi XK chỉ tăng 26,7% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó đáng chú ý có những nhóm tăng NK lớn như nhóm hàng tư liệu sản xuất tăng 36,7% so với cùng kỳ năm trước (nhóm hàng máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng tăng 33%; nhóm hàng nguyên, nhiên, vật liệu tăng 40,2%. Nhóm hàng tiêu dùng tăng 28%).
Có đáng lo ngại?
Đại diện TCTK cũng cho rằng, nhập siêu đến từ việc XK giảm sút. Tuy nhiên, việc sụt giảm XK trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp ở nhiều địa phương, nhất là một số tỉnh, thành phố trọng điểm ở khu vực miền Bắc, trong đó Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Nội là 3 trong số 8 địa phương có quy mô kim ngạch XNK từ 10 tỷ USD trở lên (tính trong 4 tháng đầu năm 2021) cũng là điều bình thường.
Ví dụ, trong tháng 5, Bắc Giang là địa phương có diễn biến dịch bệnh phức tạp nhất với gần 2.000 ca bệnh mới trong vòng 1 tháng, trong khi đây đang là địa phương có kim ngạch XNK tăng trưởng rất ấn tượng trong những năm gần đây (4 tháng đầu năm 2021, tổng kim ngạch XNK hàng hóa của Bắc Giang đạt 10,38 tỷ USD, tăng 83,3% so với cùng kỳ năm trước, trong đó XK đạt 5,15 tỷ USD, tăng 82,8%) đã khiến cho tỉnh này sụt giảm mạnh mẽ kim ngạch XNK trong tháng 5 và 6.
Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục XNK (Bộ Công Thương) cũng cho rằng việc Việt Nam thâm hụt cán cân thương mại là không có gì quá bất thường vì hiện nay, các mặt hàng NK nhiều chủ yếu là nguyên liệu phục vụ hoạt động sản xuất, đặc biệt cho sản xuất của nhóm hàng XK. Ví dụ như linh kiện điện tử, các nguyên phụ liệu trong ngành dệt may, da giày (đây đều là những ngành hiện nay đang có đà phục hồi tăng trưởng rất mạnh mẽ).
Trong báo cáo về tình hình thương mại công nghiệp mới nhất, Bộ Công Thương cho rằng hoạt động XNK sẽ tiếp tục khởi sắc khi các hiệp định thương mại tự do đang dần được thực thi một cách toàn diện. Hơn nữa, giá hàng hóa XK đang có xu hướng tăng, nhất là các mặt hàng thế mạnh của Việt Nam sẽ là động lực quan trọng để gia tăng giá trị XK.
Bên cạnh đó, ở các nước Mỹ và châu Âu đang dỡ bỏ dần hoặc hoàn toàn lệnh phong tỏa khi đã tiêm đủ số lượng vaccine, cầu hàng hóa trên thị trường thế giới đang hồi phục trở lại, đây là cơ hội để Việt Nam đẩy mạnh XK các mặt hàng công nghiệp tiêu dùng có thế mạnh trong các tháng tiếp theo. Ngoài ra, dịch Covid-19 cũng đang được kiểm soát tại các tỉnh có khu công nghiệp lớn nên tình hình sản xuất sẽ ổn định trở lại, kéo theo kim ngạch XK sẽ tăng lên.
Tuy nhiên, đại diện TCTK cũng đưa ra cảnh báo, nếu không có biện pháp hạn chế nhập siêu, nhất là nhập siêu dịch vụ thì sẽ gây tác động tiêu cực cho nền kinh tế. Giá NK các mặt hàng phục vụ sản xuất tăng so với cùng kỳ như linh kiện máy tính, sắt thép vừa làm tăng kim ngạch NK vừa gây bất lợi cho hoạt động sản xuất. Do đó, Việt Nam vẫn cần kiên định chiến lược chủ động nguyên vật liệu đầu vào để khi có biến động về giá cả trên thị trường thế giới sẽ không bị tác động mạnh.
