“Dr Strange” kể về bác sĩ phẫu thuật thần kinh Stephan Strange (tài tử Anh Benedict Cumberbatch – nổi tiếng với vai thám tử Sherlock Holmes trong phim truyền hình Sherlock) tài giỏi nhưng cao ngạo. Sau một tai nạn giao thông, hai bàn tay tài hoa của anh trở nên run run, yếu đuối. Anh tìm đến Nepal, được khai sáng về năng lực bản thân, về tiếp nhận thế giới bên ngoài theo một cách điên rồ, phi logic. Anh được biết đến chiều không gian thứ 4.
Du hành vượt thời gian
Mọi vật thể trong tự nhiên đều tồn tại dưới dạng 3 chiều (dài, rộng, cao). Nhưng nhiều nhà khoa học cho rằng, còn một chiều nữa là chiều thời gian, hay còn gọi là chiều không gian thứ 4. Ví dụ, lái xe từ đầu đường tới cuối đường là du hành trong 3 chiều không gian (đi thẳng, rẽ trái, rẽ phải, lên dốc, xuống dốc). Đi 100km hết 1 giờ. Nhưng nếu có một chiều không gian thứ 4 nối trực tiếp đầu đường với cuối đường thì đi xe chỉ hết 1 giây. Có thể tưởng tượng là uốn cong con đường, gập thành 1 hình tròn hoặc 2 đường thẳng đè lên nhau (đầu đường, cuối đường sẽ trùng làm một).
 |
| Một số hình ảnh trong phim Dr Strange |
Trong vật lý có một khái niệm gọi là wormhole (lỗ sâu - cái lỗ do con sâu đục tạo ra). Đó là một không-thời gian đặc biệt, tạo ra đường tắt, nối vùng không-thời gian này với vùng không-thời gian khác và đôi khi cho phép vật chất di chuyển từ vùng này qua vùng khác bằng cách chui qua lỗ sâu. Tưởng tượng rằng, cả vũ trụ là một mặt cầu, muốn đi từ một điểm đến điểm đối diện trên mặt cầu, con người cần phải đi hết nửa chu vi đường tròn lớn của mặt cầu. Nhưng nếu đi xuyên qua lòng hình cầu, quãng đường phải đi giảm xuống đáng kể, chỉ còn là đường kính mặt cầu. Ví dụ đơn giản hơn, một con sâu nằm trên thân một quả táo. Muốn bò tới vị trí đối diện phía bên kia quả táo, nó phải bò hết nửa vòng quả táo. Nhưng nếu nó đục một lỗ xuyên qua thân táo thì con đường nó phải đi là đường thẳng, ngắn hơn nhiều.
Hiện chưa có bằng chứng thực nghiệm về sự tồn tại của các lỗ sâu trong vũ trụ. Nếu có, chúng không ổn định, dễ sụp đổ và hủy diệt sự sống (do bức xạ điện từ tần số cao, năng lượng lớn…). Tuy nhiên, nhà vật lý học, vũ trụ học nổi tiếng thế giới Stephen Hawking cho rằng, các lỗ sâu tồn tại xung quanh chúng ta, nhưng chúng quá nhỏ, có thể là một phần nghìn, thậm chí một phần nghìn tỷ xăng-ti-mét.
Bị bắn, chụp cộng hưởng từ được không?
Đầu phim “Dr Strange” có cảnh một bác sĩ kết luận bệnh nhân bị đạn bắn vào đầu đã chết não. Thế nhưng, bác sĩ phẫu thuật thần kinh Strange kết luận nạn nhân vẫn sống, có thể cứu được, sau khi vị này xem hình ảnh chụp đầu bệnh nhân bằng phương pháp cộng hưởng từ (MRI).
Theo Bệnh viện Chuyên khoa ngoại thần kinh quốc tế ở TPHCM, MRI là kỹ thuật tạo hình cắt lớp sử dụng từ trường và sóng radio. Nguyên tử Hydrogen trong cơ thể dưới tác động từ trường và sóng radio, hấp thụ và phóng thích năng lượng sóng RF. Các mô cơ thể khác nhau sẽ hấp thụ và phóng thích năng lượng khác nhau. Quá trình phóng thích năng lượng được máy thu nhận, xử lý, chuyển đổi thành các tín hiệu hình ảnh. Hình ảnh MRI có độ tương phản cao, chi tiết giải phẫu tốt, khả năng tái tạo 3D, không có tác dụng phụ như X quang nên ngày càng được chỉ định rộng rãi không chỉ cho thần kinh mà còn cho nhiều lĩnh vực khác: cơ xương khớp, tim mạch, bụng…
Khi chụp MRI, bệnh nhân sẽ nằm bên trong một ống nam châm lớn, tức giữa một từ trường rất mạnh. Vì vậy, trước đó, bệnh nhân phải tháo răng giả, vòng, nhẫn, dây chuyền, hoa tai, đồng hồ đeo tay (nếu có). Đặc biệt, nếu có các dị vật kim loại nhỏ, nằm trong các các cơ quan có mô lỏng lẻo như ở não, mắt, tim, phổi, cạnh các mạch máu lớn... thì không nên chụp cộng hưởng từ.
 |
| Một số hình ảnh trong phim Dr Strange |
Vì vậy, xem “Dr Strange” đến đoạn bác sĩ xem ảnh MRI nạn nhân bị bắn vào đầu, nhiều người cho rằng, đây là một lỗi logic của phim. Tuy nhiên, theo một nghiên cứu được trình bày tại hội nghị của Viện Các nhà phẫu thuật chỉnh hình Mỹ (AAOS), hầu hết bệnh nhân có viên đạn nằm trong cơ thể có thể được chụp MRI một cách an toàn. Loại đạn khiến cơ thể con người có thể bị ảnh hưởng tiêu cực khi họ chụp cộng hưởng từ là đạn làm từ thép.
Đạn xuyên giáp với lõi thép không gỉ, đạn súng săn bằng thép là không an toàn trong môi trường MRI, bác sĩ Russell Dedini cùng các đồng sự tại Đại học California - San Francisco, Viện Nghiên cứu, Giáo dục và An toàn cộng hưởng từ và Đại học Loyola Marymount kết luận.
Chì, đồng - không sao, thép - có vấn đề
Nhóm nghiên cứu đã xem xét 37 viên đạn khác nhau, quét MRI bằng 3 loại máy quét. Họ nhận thấy chỉ có 1 loại đạn “dịch chuyển đáng kể”, theo lời bác sĩ Dedini. Nhóm nghiên cứu của bác sĩ Dedini xem xét độ an toàn của đạn trong máy quét MRI.
Các nghiên cứu trước đó gợi ý rằng, đạn trong cơ thể bệnh nhân nói chung an toàn trong máy quét MRI 1,5 tesla (đơn vị đo từ thông), nhưng không rõ chúng có an toàn trong máy quét 3 và 7 tesla hay không. Bác sĩ Dedini nói rằng, người ta đã biết, các vật cấy ghép bằng kim loại có thể gây nguy hiểm cho các mô mềm, cấu trúc thần kinh và mạch máu do tác động dịch chuyển và tăng nhiệt trong môi trường MRI. “Chúng tôi đưa ra giả thuyết rằng, các viên đạn phổ thông hiện nay không gây ra sự dịch chuyển, sinh nhiệt liên quan lâm sàng trong quá trình quét MRI với từ trường mạnh”, ông nói.
 |
| Một số hình ảnh trong phim Dr Strange |
Trong một thí nghiệm, nhóm nghiên cứu đặt 5 viên đạn trên một khung nhựa rồi đưa vào máy quét MRI 3 tesla. Bốn viên đạn phía trên là loại truyền thống, còn viên dưới cùng là loại xuyên giáp có lõi thép. Họ nhận thấy chỉ có viên đạn thép dịch chuyển và nóng lên. Nhóm nghiên cứu thử nghiệm với tổng cộng 32 viên đạn phổ thông và 7 viên đạn súng săn do Sở Cảnh sát San Francisco cung cấp.
Trong số 32 viên đạn truyền thống, trừ một viên là đạn xuyên giáp với lõi thép gia cường, lớp phủ bằng đồng và mũi nhọn bằng chì, còn lại đều có lõi chì với lớp đồng phủ bên ngoài. Trong số 7 viên đạn súng săn, có 2 viên chứa thép. Tất cả các viên đạn được quét bằng máy MRI 1,5, 3 và 7 tesla.
Kết quả thí nghiệm cho thấy, “các viên đạn không chứa thép không bị từ trường tác động. Nói cách khác, chúng không dịch chuyển”, bác sĩ Dedini nói. Tuy nhiên, “tất cả viên đạn chứa thép đã quay 90 độ” và viên đạn xuyên giáp di chuyển nhiều nhất, ông nói. Ở trong máy quét MRI ở cả 3 cấp độ sức mạnh từ trường, chuyển động tịnh tiến của viên đạn xuyên giáp đều vượt ngưỡng an toàn. Thay đổi nhiệt độ cao nhất là 1,7 độ C, nên các nhà nghiên cứu kết luận rằng, nhiệt độ do MRI gây ra không đáng kể, dù thành phần cấu tạo viên đạn là gì.
 |
| Minh họa lỗ sâu |
Với các loại đạn sản xuất tại Mỹ và được bán rộng rãi trên thị trường, chúng tan toàn trong máy quét loại mạnh tới 7 tesla, nhóm nghiên cứu kết luận. Ngược lại, đạn xuyên giáp với lõi thép và đạn súng săn bằng thép không gỉ “cần phải được coi là không an toàn vì chúng di chuyển”, bác sĩ Dedini nói...
“Dr Strange” có hình ảnh lôi cuốn, lạ mắt; người xem nên chọn định dạng 3D. Dàn diễn viên chính nổi tiếng (ngoài Benedict Cumberbatch còn có Mads Mikkelsen, Chiwetel Ejiofor, Tilda Swinton). Lời thoại và nhiều đoạn hài hước duyên dáng. Giống như nhiều phim khác của Marvel, hết phim sẽ có 2 video clip thú vị.
