Phát biểu tại cuộc họp báo công bố Kế hoạch Năng lượng sản xuất tại Việt Nam (Phiên bản 2.0), ông John Rockhold - Trưởng nhóm công tác Điện & Năng lượng VBF - cho biết, ấn bản đầu tiên “Kế hoạch Năng lượng sản xuất tại Việt Nam (MVEP) 1.0” đã hoàn thành trong năm 2016-2017. Tuy nhiên, trong bối cảnh năng lượng tái tạo tại Việt Nam phát triển nhanh chóng và khả năng tăng sử dụng khí trong sản xuất điện, thêm vào đó là quan ngại về chất lượng không khí suy giảm nên nhóm nghiên cứu của VBF đã xây dứng Kế hoạch Năng lượng sản xuất tại Việt Nam (Phiên bản 2.0),
Kế hoạch này đưa ra chiến lược phát triển năng lượng dựa trên những nguồn năng lượng tại Việt Nam, với trọng tâm là năng lượng tái tạo, khí tự nhiên, tiết kiệm năng lượng và lưu trữ năng lượng có nhiều tiềm năng thu hút đấu tư tư nhân.
Theo đó, VBF khuyến khích các chuyên gia năng lượng trong khu vực tư nhân tham gia hỗ trợ xây dựng Tổng Sơ đồ Điện VIII trong đó đặc biệt ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo, khí, pin lưu trữ và sử dụng hiệu quả năng lượng. Trừ lĩnh vực pin lưu trữ mới trở thành giải pháp có chi phí phải chăng trong thời gian gần đây, khuyến nghị này phản ánh các mục tiêu đã được nêu trong Báo cáo - Phiên bản 1.0 trước đây.
Đồng thời thực hiện các quy định pháp luật và các ưu đãi để khuyến khích nhà đầu tư tư nhân phát triển các dự án năng lượng tái tạo có quy mô lớn và nhỏ, chẳng hạn như điện mặt trời áp mái, pin lưu trữ, trang trại điện mặt trời, điện mặt trời nổi, điện gió ngoài khơi và trên bờ,điện sinh khối; đơn giản hoá quy trình phê duyệt dự án trong khi vẫn duy trì các hệ thốngđiện an toàn.
“Chúng ta có thể thấy được những gì mà khối tư nhân có thể thực hiện đối với các dự án nănglượng trong một thời gian ngắn hơn. Sau khi biểu giá bán điện FiT được ban hành vào tháng 9/2016, khối tư nhân đã lắp đặt được xấp xỉ 5.2 GW năng lượng mặt trời và con số này sẽ tiếp tục tăng trong tương lai. Kể từ khi chuyển sang sử dụng khí như một phụ tải nền để hỗ trợ nănglượng tái tạo, hàng chục dự án đã được đề xuất”- ông John Rockhold, Trưởng Nhóm Công tác Điện & Năng lượng VBF, nhấn mạnh.
Về giá bán lẻ điện, VBF khuyến nghị Việt Nam cần công bố lộ trình giá bán lẻ điện đến năm 2025, trong đó cần phản ánh sự dịch chuyển theo hướng định giá theo thị trường, điều chỉnh số giờ áp giá điện đỉnh và cân nhắc áp dụng biểu giá bán lẻ khác nhau cho các khu vực khác nhau và các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn.
Liên quan đến việc Bộ Công Thương vừa đề xuất 5 phương án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt, tại buổi họp báo, ông Michael R.DiGregorio - Trưởng đại diện tại Việt Nam của Quỹ Châu Á - cho biết, cả Ngân hàng Thế giới (WB) và Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB) đều đang khuyến nghị mô hình thu hồi chi phí.
Theo đại diện Quỹ Châu Á, có nhiều cách để đánh giá. “EVN vẫn là DN nhà nước, nhận được ngân sách nhà nước để đầu tư vào nhiều hạng mục như thiết bị, bảo trì, bảo dưỡng… mà không có bóc tách rõ ràng. Do vậy cần phải loại trừ những phần EVN nhận của nhà nước để bào trì, bảo dưỡng…”- ông Michael R.DiGregorio phát biểu.
Theo chuyên gia này,việc bóc tách phần đầu tư của nhà nước là để tính được lợi nhuận thực của EVN, và qua đó sẽ thấy lợi nhuận của EVN thấp hơn nhiều khi chưa bóc rách bởi chưa tính đúng, tính đủ chi phí.
Từ chối bình luận cụ thể về 5 phương án mà Bộ Công Thương đưa ra do chưa nắm được thông tin cụ thể, ông Michael R.DiGregorio chỉ lưu ý cách tiếp cận là giá điện tính toán sao để EVN bù đắp được chi phí và trong tương lai, ngân sách cho EVN phải giảm dần…
