Tìm các “bài toán” phù hợp
Thông tin về tình hình kinh tế thế giới, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, nhiều quốc gia khác đã tính đến việc mở cửa nhưng vẫn kiểm soát chặt chẽ để sớm phục hồi kinh tế. Bộ trưởng nói: “10 trung tâm kinh tế thế giới đều chịu những tác động mạnh mẽ của dịch Covid-19, đang phải đối mặt với những bất ổn và dự báo về câu chuyện đỉnh dịch, kể cả các nước đã ổn định có nguy cơ bị tấn công trở lại cũng không thể lường trước được”.
Do đó, cần phải đưa ra những giải pháp thích ứng trong tình hình mới để phù hợp với trạng thái nền kinh tế hiện nay. Theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, bài toán kinh tế Việt Nam hậu Covid sẽ phụ thuộc vào mức độ kiểm soát dịch và sự phục hồi của kinh tế toàn cầu nhưng “2 vấn đề này vẫn đầy rủi ro”.
Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (XNK) Phan Văn Chinh cho biết, nửa đầu tháng 4, kim ngạch XNK đạt 83 tỷ, vẫn tăng 4,7% so với cùng kỳ nhưng tất cả các nước trên thế giới đều đang bước vào vòng xoáy khó khăn khi các thị trường mạnh bị ảnh hưởng rất lớn. Thời gian tới cần tổ chức sản xuất (SX) để tạo nguồn hàng, khai thông lại thị trường, trong đó cần tính đến cả những thị trường khó khăn hơn do họ thực hiện các rào cản bảo hộ thương mại.
Trước mắt, cần tổ chức lại SX và xuất khẩu (XK) bằng việc bám sát các thị trường vẫn khai thác tốt như Nhật Bản, Trung Quốc. Riêng các ngành hàng dệt may, da giày và đồ gỗ nên sớm có chương trình nối lại giao thương bằng các hình thức trực tuyến; đồng thời đề nghị hệ thống thương vụ phân tích cụ thể tình hình dịch bệnh và nhu cầu thị trường để DN có thể dựa vào, phân tích và đưa ra những biện pháp thích hợp nhất với thời điểm hậu Covid-19.
Theo Cục trưởng Cục Công nghiệp Trương Thanh Hoài, khó khăn nhất hiện nay là các ngành hàng dệt may, da giày khi Mỹ và châu Âu chiếm đến 70% kim ngạch XK, thị trường trong nước chỉ chiếm 10% (tương đương 6 tỷ USD). Khơi thông thị trường trong nước cũng là một vấn đề khó khi DN tiếp cận được các nguồn vốn để “cầm hơi” cũng là cả một vấn đề, chưa nói đến tiếp cận các dòng vốn phục hồi SX. Do đó, theo ông Hoài, cần phải gia hạn thêm thời gian chậm, dừng nộp thuế đến hết quý I/2021 mới có thể giúp DN vượt qua tình hình hiện nay.
Đặt DN vào trung tâm phục hồi
Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng, để khôi phục SX kinh doanh phải có hướng dẫn cụ thể các DN thông qua gói hỗ trợ “đầu vào”, “đầu ra”. Nếu thời gian tới, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU được Quốc hội phê chuẩn thì Vụ Chính sách thương mại đa biên và 2 Vụ thị trường ngoài nước cần phối hợp, hỗ trợ DN tìm hiểu và khai thác tốt những cơ hội từ Hiệp định này. Ông Vượng cũng đề nghị Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số phối hợp với Vụ Khoa học - Công nghệ hỗ trợ DN đẩy mạnh các chương trình chuyển đổi số trong tình thế dịch Covid-19.
Bộ trưởng Bộ Công Thương đã đưa ra các chỉ đạo cụ thể đối với từng Cục, Vụ với yêu cầu “phải có những bản kế hoạch cụ thể để có thể tạo điều kiện cho DN tiếp cận nhanh nhất những giải pháp phục hồi kinh tế”.
Bộ trường yêu cầu, các đơn vị phụ trách SX, phải tập trung rà soát lại tình hình SX ở từng ngành, đặc biệt là các ngành trọng điểm như: Dệt may, da giày, điện tử, sản phẩm cao su, đồ gỗ, chế biến thực phẩm, phân bón, hóa chất... để có kế hoạch cụ thể hỗ trợ DN ổn định SX và sẵn sàng đẩy mạnh XK khi tình hình dịch bệnh ở các nước được kiểm soát tốt hơn.
Ngoài ra, cũng cần lưu ý đến sự dịch chuyển đầu tư hậu Covid để tính toán đến việc DN Việt Nam có thể tham gia vào chuỗi SX toàn cầu đối với ngành hàng ô tô và chế biến chế tạo…
Bộ trưởng cũng chỉ đạo các Cục XNK, Cục Xúc tiến thương mại (XTTM) và các Vụ Thị trường ngoài nước phải có kế hoạch cụ thể để thúc đẩy XK cho từng mặt hàng, từng thị trường có thể khai thác ngay trong giai đoạn hiện nay và giai đoạn hậu dịch bệnh.
Đối với hoạt động XTTM nửa cuối năm 2020, cần đánh giá kỹ lưỡng tính khả thi, xây dựng kế hoạch và các hoạt động triển khai linh động bám sát vào tình hình hồi phục và nới lỏng các biện pháp phòng chống dịch tại các thị trường để có thể triển khai ngay.
Bên cạnh đó, các Vụ Thị trường ngoài nước phối hợp với Cục XNK có đánh giá và đưa ra đối sách để kịp thời khai thác, phát triển các thị trường XK mới để kịp thời thay thế, bổ sung các thị trường XK đang gặp khó khăn; tập trung vào các thị trường có sự kiểm soát tốt dịch bệnh để đẩy mạnh khai thác các khung khổ hợp tác thương mại song phương, đa phương, tạo thuận lợi cho DN sớm tiếp cận thị trường.
Tính đến việc hậu dịch bệnh, hàng hóa tồn đọng, tồn kho ở nhiều nước có thể XK ồ ạt, tràn vào thị trường trong nước với giá thấp, ảnh hưởng đến nền SX trong nước, Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu, Cục Phòng vệ thương mại (PVTM) phải bám sát diễn biến thị trường để có biện pháp PVTM phù hợp trước diễn biến phức tạp từ tình hình thế giới; theo dõi sát tình hình và chủ động hướng dẫn các DN, hiệp hội, ngành hàng có phương án báo cáo, phối hợp để nghiên cứu và áp dụng ngay các biện pháp PVTM trong trường hợp cần thiết.
