“Tình hình LĐ, việc làm quý I và 4 tháng đầu năm 2020 chịu ảnh hưởng đồng thời của nhiều yếu tố, trong đó, sự bùng phát dịch COVID-19 không chỉ tạo ra cuộc khủng hoảng y tế, mà còn là nguyên nhân dẫn đến cuộc khủng hoảng nghiêm trọng đối với kinh tế và thị trường LĐ toàn cầu”- bà Vũ Thị Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Thống kê dân số và LĐ, TCTK nhấn mạnh tại cuộc họp báo.
Theo kết quả Điều tra LĐ việc làm quý I/2020, tỷ lệ tham gia lực lượng LĐ ghi nhận mức thấp kỷ lục trong vòng 10 năm qua với khoảng 75.4% dân số từ 15 tuổi trở lên tham gia lực lượng LĐ, giảm từ 1,2 đến 1,3 điểm phần trăm so với quý trước và so với cùng kỳ năm trước. Thất nghiệp tăng lên, tỷ lệ thiếu việc làm của LĐ trong độ tuổi ở mức cao nhất trong vòng 5 năm gần đây.
Tốc độ tăng thu nhập của người LĐ so với cùng kỳ năm trước chưa bằng một nửa so với tốc độ tăng thu nhập của quý I/2019 so với quý I/2018. Lực lượng LĐ giảm, tỷ lệ LĐ qua đào tạo có bằng, chứng chỉ vẫn ở mức thấp. LĐ có việc làm giảm so với quý trước và cùng kỳ năm trước, giảm chủ yếu ở khu vực nông thôn. Tỷ lệ thất nghiệp, tỷ lệ thiếu việc làm và tỷ lệ thanh niên không đi học và không đi làm có xu hướng tăng. Thu nhập của người LĐ tăng nhưng tốc độ tăng so với cùng kỳ năm trước sụt giảm đáng kể.
Theo kết quả điều tra DN bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 và báo cáo đánh giá của các địa phương về tình hình LĐ việc làm, tính đến giữa tháng 4 năm 2020, có gần 5 triệu LĐ bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Trong đó, lao động làm việc trong ngành công nghiệp chế biến chế tạo bị ảnh hưởng nhiều nhất (hơn 1,2 triệu LĐ), bán buôn, bán lẻ (hơn 1,1 triệu LĐ) và dịch vụ lưu trú và ăn uống (gần 740.000 lao động). Số liệu này chỉ tính LĐ làm việc trong các DN, hợp tác xã và các cơ sở sản xuất kinh doanh cá thể.
Tính đến giữa tháng 4/2020, LĐ bị ảnh hưởng của dịch Covid-19 trong các DN và hợp tác xã chủ yếu là LĐ bị tạm nghỉ việc (chiếm gần 59%), bị giãn việc hoặc nghỉ luân phiên (chiếm gần 28%) và LĐ bị mất việc (chiếm gần 13%). Trong đó, LĐ tạm nghỉ việc trong ngành vận tải kho bãi và ngành giáo dục và đào tạo chiếm cao nhất (trên 70% tổng số LĐ tại mỗi ngành). Ngược lại, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và ngành dịch vụ ăn uống có tỷ trọng LĐ bị mất việc, bỏ việc cao nhất (chiếm gần 20% tại mỗi ngành).
Kết quả điều tra cũng cho thấy, có khoảng 84,8% DN được khảo sát cho biết gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19, trong đó, DN quy mô lớn và vừa chịu tổn thương nhiều hơn so với hơn 90% DN gặp khó khăn trong 4 tháng đầu năm 2020..
Cũng theo báo cáo của TCTK, với tác động của dịch bệnh đến tình hình sản xuất kinh doanh và người LĐ, các khó khăn vẫn có thể sẽ còn tiếp diễn trong thời gian tới. Do vậy, việc triển khai thực hiện hiệu quả các gói hỗ trợ của Chính phủ cho DN và người LĐ là cấp thiết giúp vực dậy nền kinh tế nói chung, thị trường LĐ và DN nói riêng…
Sẽ công bố cụ thể, chi tiết tình hình LĐ, việc làm hàng quý
Theo ông Phạm Quang Vinh, Phó Tổng cục trưởng TCTK, đây là lần đầu tiên TCTK họp báo chuyên đề về tình hình LĐ, việc làm thay vì công bố nội dung này vào các cuộc họp báo công bố tình hình kinh tế - xã hội hàng quý.
“LĐ và việc làm là những chỉ số rất quan trọng phản ánh khá sát thực hoạt động sản xuất - kinh doanh, thu nhập và đời sống của người LĐ, phản ánh bức tranh của nền kinh tế. Vì vậy, nếu công bố nội dung này trong buổi họp báo công bố tình hình kinh tế - xã hội hàng quý thì không có đủ thời gian để cung cấp đầy đủ thông tin cụ thể, chi tiết về bức tranh LĐ, việc làm, đặc biệt là tình hình thất nghiệp, thiếu việc làm, thu nhập của người dân nói chung, của người làm công hưởng lương nói chung”- ông Vinh giải thích và cho biết, từ năm 2020 trở đi, TCTK sẽ tổ chức định kỳ nội dung này với quan điểm phổ biến được rộng rãi và chuyên sâu, chi tiết hơn các thông tin liên quan tới nội dung thị trường LĐ việc làm. “Và không chỉ riêng với lĩnh vực này mà chúng tôi cũng có thể có xem thêm để tổ chức riêng với các lĩnh vực khác.…”- Phó Tổng cục trưởng TCTK cho hay.
