Hoàn thiện hành lang pháp lý về kinh doanh xuất khẩu gạo

Cần thay đổi chính sách quản lý xuất nhập khẩu gạo.
Cần thay đổi chính sách quản lý xuất nhập khẩu gạo.
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) -  Tình trạng thương nhân xuất khẩu gạo không báo cáo hoặc báo cáo không đầy đủ gây ảnh hưởng đến quản lý; việc nhập khẩu gạo tăng mạnh trong năm 2022 cũng tác động đến sản xuất trong nước… là những vấn đề được Bộ Công Thương đề cập đến trong tờ trình sửa đổi Nghị định 107/2018/NĐ-CP về kinh doanh xuất khẩu gạo.

Chưa có chế tài quản lý thương nhân vi phạm

Bộ Công Thương vừa có tờ trình gửi Thủ tướng về việc sửa đổi Nghị định 107/2018/NĐ-CP (NĐ 107) về kinh doanh xuất khẩu (XK) gạo. Dự thảo NĐ 107 sửa đổi, bổ sung tập trung giải quyết các vấn đề như: Chế độ báo cáo số liệu thống kê hợp đồng XK và thực hiện hợp đồng XK gạo; Kiểm tra điều kiện kinh doanh XK gạo; Công tác phối hợp với các bộ, ngành liên quan, UBND cấp tỉnh và cơ quan liên quan tổ chức điều hành XK gạo; Ủy thác XK, nhập khẩu (NK) gạo; Hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh XK gạo…

Tại tờ trình, Bộ Công Thương lý giải, theo Nghị định cũ có nhiều vấn đề chưa được cụ thể hóa, gây khó khăn cho công tác điều hành XK gạo. Ví dụ, quy định về việc thương nhân thực hiện báo cáo định kỳ hàng quý, hàng năm về tình hình ký kết và thực hiện hợp đồng XK gạo, tình hình thực tế tồn kho của thương nhân.

Tuy nhiên, trong thời gian qua, nhiều thương nhân kinh doanh XK gạo chưa thực hiện nghiêm túc trách nhiệm báo cáo theo quy định như: không báo cáo, báo cáo không đầy đủ nội dung theo quy định, có báo cáo nhưng không thường xuyên…

Do đó, các thông tin, số liệu liên quan (diện tích gieo trồng, sản lượng từng chủng loại lúa, lượng thóc, gạo hàng hóa tồn kho, XK...) thường không đầy đủ, xác thực, kịp thời, không phản ánh đúng thực tế, từ đó gây rất nhiều khó khăn cho công tác điều hành, quản lý sản xuất (SX), XK gạo đặc biệt tại thời điểm có nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh lương thực.

NĐ 107 cũng chỉ quy định “Thương nhân báo cáo không đúng sự thật hoặc không thực hiện chế độ báo cáo theo quy định không được hưởng các chính sách ưu tiên quy định cho đến khi thương nhân chấm dứt, khắc phục hành vi vi phạm”.

Như vậy, theo Bộ Công Thương, các thương nhân vi phạm nghĩa vụ báo cáo chỉ bị phạt bằng hình thức “không được hưởng các chính sách như tham gia các chương trình xúc tiến, xây dựng, quảng bá hình ảnh, thương hiệu ở trong nước và ngoài nước, không được phân bổ chỉ tiêu thực hiện các hợp đồng XK gạo tập trung hay tham gia chương trình mua thóc, gạo tạm trữ của Nhà nước”.

Trong khi bối cảnh hiện nay, các thị trường thực hiện tư nhân hóa, giao dịch hợp đồng XK gạo tập trung còn rất ít, kinh phí quảng bá hình ảnh, xúc tiến thương mại lại không đáng kể, không phân biệt giữa doanh nghiệp (DN) báo cáo và DN không báo cáo nên quy định của NĐ 107 khó có thể coi là "chế tài" để buộc các thương nhân phải thực hiện nghĩa vụ báo cáo. Cơ quan quản lý chỉ có thể kêu gọi, khuyến khích các thương nhân tự giác chấp hành.

“Do đó, hiện chưa có chế tài đủ mạnh mang tính răn đe để áp dụng đối với các hành vi vi phạm về chế độ báo cáo và các trách nhiệm khác của thương nhân kinh doanh XK gạo” - tờ trình nêu rõ.

Cần có quy định về nhập khẩu gạo

Điểm bất cập nữa là Điều 5 NĐ 107 quy định, Sở Công Thương địa phương chủ trì, phối hợp Sở NN&PTNT và cơ quan liên quan tổ chức hậu kiểm kho chứa, cơ sở xay, xát thóc, gạo để đáp ứng điều kiện kinh doanh XK gạo của thương nhân sau khi thương nhân được cấp Giấy chứng nhận.

Theo Bộ Công Thương, thực tế triển khai đã bộc lộ một số hạn chế như chậm tiến hành hậu kiểm do không xác định được Sở Công Thương tại tỉnh/thành phố nào chủ trì do thương nhân kinh doanh XK gạo có thể kê khai kho chứa, cơ sở xay xát thóc gạo tại nhiều địa phương để được cấp Giấy chứng nhận; Việc duy trì điều kiện kinh doanh của các thương nhân còn chưa được quan tâm, đáp ứng, đặc biệt là về vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng cháy, chữa cháy... nhưng chưa được Sở Công Thương các tỉnh kịp thời giám sát, báo cáo.

Chưa kể, Sở Công Thương các tỉnh/thành phố chưa có sự chủ động trong công tác quản lý Nhà nước kiểm tra, báo cáo về việc duy trì điều kiện kinh doanh XK gạo, về việc thay đổi thông tin, năng lực SX của thương nhân trên địa bàn; chủ yếu thực hiện nhiệm vụ khi Bộ Công Thương phát hiện vấn đề và có văn bản chỉ đạo. Đây là vấn đề thực tiễn cần được xem xét sửa đổi

Đáng chú ý, theo Bộ Công Thương, hàng năm, Việt Nam dành khoảng 6 - 6,5 triệu tấn gạo cho XK. Do vậy, khi xây dựng NĐ 107, hoạt động NK gạo không thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định này, bảo đảm phù hợp với thực tế tại thời điểm xây dựng nghị định.

Tuy nhiên, việc NK gạo, dù để phục vụ nhu cầu SX, kinh doanh trong nước đã tăng mạnh trong năm 2021. Cùng với việc chưa được quản lý, thống kê đầy đủ, kịp thời đã có khả năng ảnh hưởng đến hoạt động SX trong nước như SX lúa gạo, SX thức ăn chăn nuôi, SX bia, rượu, SX các sản phẩm từ gạo như bún, bánh…

Điều này tạo ra sự cạnh tranh với sản phẩm trong nước, tác động đến đời sống của người SX trong nước và có thể gián tiếp ảnh hưởng đến an ninh lương thực, an ninh kinh tế - xã hội.

Do vậy, cần có quy định về quản lý NK gạo để giúp cơ quan quản lý Nhà nước chủ động, kịp thời điều tiết, điều hành hoạt động NK gạo phù hợp với mục tiêu quản lý trong từng thời kỳ.

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

Báo Pháp luật Việt Nam chúc mừng MB Bank nhân kỷ niệm 30 năm thành lập

Báo Pháp luật Việt Nam chúc mừng MB Bank nhân kỷ niệm 30 năm thành lập
(PLVN) - Sáng 4/11/2024, Bí thư Đảng ủy, Tổng Biên tập Báo Pháp luật Việt Nam - TS. Vũ Hoài Nam đến chúc mừng Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội (MB Bank) nhân dịp kỷ niệm 30 năm thành lập. Trong không khí trang trọng, đại diện Báo Pháp luật Việt Nam (PLVN) đã trao tặng lẵng hoa tới ông Phạm Như Ánh - Tổng giám đốc MB Bank và ông Chu Hải Công - Chánh Văn phòng CEO MB Bank, đồng thời, gửi lời chúc mừng nồng nhiệt tới Ban lãnh đạo cùng toàn thể cán bộ, nhân viên MB Bank.

Nâng cao an toàn bảo mật hệ thống ngân hàng

Tại nhiều ngân hàng thương mại, có tới 97% số lượng giao dịch được thực hiện qua kênh số.

(PLVN) - Dịch vụ ngân hàng số đang phát triển rất mạnh mẽ, kéo theo nhiều tiềm ẩn rủi ro về an ninh, bảo mật. Ngân hàng Nhà nước cũng đã có nhiều biện pháp để đảm bảo an toàn hệ thống nhưng trước sự tinh vi của các đối tượng, các tổ chức tín dụng cần không ngừng nâng cao bảo mật, an toàn.

Đề xuất bổ sung thẩm quyền hoàn thuế đối với doanh nghiệp lớn

Để được hoàn thuế, DN lớn phải quay về Cục Thuế địa phương làm thủ tục.
(PLVN) - Thay vì phải chuyển hồ sơ về Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quản lý theo quy định hiện hành, nếu được Quốc hội thông qua, các doanh nghiệp (DN) do Cục Thuế DN lớn (Tổng cục Thuế) quản lý phát sinh hoàn thuế sẽ do Cục Thuế DN lớn trực tiếp giải quyết thủ tục…

Vai trò then chốt của phụ nữ trong thị trường Halal

Vai trò then chốt của phụ nữ trong thị trường Halal
(PLVN) - Thị trường Halal toàn cầu đang bùng nổ, và phụ nữ không chỉ là người tiêu dùng chủ chốt mà còn là lực lượng sản xuất, kinh doanh, tiếp thị và lãnh đạo quan trọng, thúc đẩy sự phát triển vượt bậc của thị trường này.

Dồn sức giải phóng mặt bằng dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng

Thi công cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng.
(PLVN) - Dự án đường bộ cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn nằm trong danh sách các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành Giao thông vận tải. Xác định rõ tầm quan trọng của dự án, các địa phương có dự án đi qua đang nỗ lực thực hiện công tác giải phóng mặt bằng (GPMB).

Thủ tướng chỉ đạo về điều hành giá điện và xem xét nhập khẩu điện nước ngoài

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các đơn vị căn cứ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền điều hành giá điện theo lộ trình phù hợp, không "giật cục", phù hợp với tình hình kinh tế xã hội và mức chi trả của người dân. Bên cạnh đó, xem xét khả năng tăng cường nhập khẩu điện từ Trung Quốc để bổ sung điện cho hệ thống nếu cần.

Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines: Bình đẳng giới là một trong những cơ sở cho sự phát triển bền vững của của doanh nghiệp

Ông Lê Đức Cảnh - Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines
(PLVN) - Không chỉ là hãng hàng không quốc gia, Vietnam Airlines còn là đơn vị tiên phong trong thúc đẩy bình đẳng giới với những chuyến bay đặc biệt "Tô cam", "Tô hồng" lan tỏa thông điệp mạnh mẽ đến cộng đồng, chia sẻ về những chương trình hành động mạnh mẽ này, ông Lê Đức Cảnh - Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines – khẳng định đây là một trong những cơ sở cho sự phát triển bền vững của xã hội và của doanh nghiệp.

Cần áp thuế VAT với phân bón để thúc đẩy quá trình nội địa hóa, nông nghiệp bền vững

Ảnh minh họa (https://baochinhphu.vn)
(PLVN) - Nghị trường quốc hội đang bàn về dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi). Một trong những nội dung được các đại biểu quan tâm là quy định thuế VAT đối với phân bón. Nhiều ý kiến cho rằng, cần phải sửa đổi quy định hiện hành, cần áp thuế VAT đối với phân bón để thúc đẩy quá trình nội địa hóa.

Bạc Liêu: Nhân rộng mô hình luân canh tôm - lúa

Từ 2001, Bạc Liêu đã bắt đầu tổ chức sản xuất mô hình tôm - lúa. (Ảnh: Thái Đào)
(PLVN) - Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Bạc Liêu vừa phối hợp với Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên thế giới (WWF) tổ chức Hội thảo “Giải pháp nâng cao hiệu quả canh tác nông nghiệp bền vững thích ứng biến đổi khí hậu” với sự tham gia của nhiều chuyên gia nông nghiệp.