FDI ngành gỗ: Coi chừng “đầu tư chui, đầu tư núp bóng”

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Mặc dù các doanh nghiệp (DN) FDI chỉ chiếm 18% về lượng các DN tham gia xuất khẩu (XK), tuy nhiên kim ngạch XK của khối này đạt trên 51%. Theo chuyên gia Forest Trends, trong những năm gần đây, tình trạng “đầu tư chui, đầu tư núp bóng” nhằm lẩn tránh thuế đã xuất hiện.

Doanh nghiệp FDI xuất khẩu vượt trội 

Báo cáo về “Thực trạng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong ngành gỗ Việt Nam” do Hiệp hội gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST) và Foresst Trends phối hợp với các Hiệp hội gỗ địa phương công bố mới đây cho thấy, bất chấp các tác động tiêu cực của Covid-19, đến hết năm 2020, ngành gỗ nhận được 63 dự án mới với tổng vốn đầu tư đăng ký là gần 327,7 triệu USD, 52 lượt tăng vốn với tổng vốn tăng thêm là 193,6 triệu USD, 122 lượt góp vốn mua cổ phần, với giá trị góp vốn đạt 244,8 triệu USD. 

“Mặc dù các con số này đều thấp hơn năm 2019, song các con số này tiếp tục khẳng định sự hấp dẫn của ngành trong các hoạt động đầu tư FDI. Các con số của năm 2020 và của các năm trước đó cho thấy ngành sẽ tiếp tục là một địa chỉ tích cực về thu hút FDI…” - bà Cao Thị Cẩm (VIFOREST) nhận định.

Đáng chú ý, nguồn vốn FDI chủ yếu từ các nước châu Á và chủ yếu tập trung vào các tỉnh Đông Nam Bộ. Vốn đầu tư trung bình mỗi dự án nhỏ, và các hoạt động đầu tư tập trung vào sản xuất các sản phẩm gỗ như bàn ghế, giường, tủ, bàn ghế sofa, tủ bếp, gỗ dán… là các đặc điểm chính của các hoạt động đầu tư FDI vào ngành năm 2020. Các đặc điểm này tương đồng với năm 2019.

Năm 2020, XK của các DN khối FDI tiếp tục thể hiện tính vượt trội so với khối các DN nội địa. Khối này có 653 DN FDI trực tiếp tham gia XK, chiếm 18% trong tổng số DNXK, với kim ngạch đạt 6 tỷ USD, chiếm 51% trong tổng kim ngạch XK của cả ngành. 

So sánh với con số 2.676 DN và 5,9 tỷ USD về kim ngạch XK của khối DN nội địa cho thấy các DN FDI đã vượt xa DN nội địa về quy mô XK. 

Theo ông Tô Xuân Phúc, chuyên gia Forest Trends, sự vượt trội này có thể là do sự khác biệt về quy mô sản xuất, trình độ công nghệ và quản lý, quy mô vốn đầu tư, tiếp cận thị trường của các DN FDI so với DN nội địa. “Tuy nhiên, cho đến nay, chưa có đánh giá hoặc nghiên cứu nào nhìn vào các khía cạnh này. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có những nghiên cứu, nhằm nắm bắt thông tin về các yếu tố tạo ra sự vượt trội và chia sẻ với khối DN nội địa…” - ông Phúc gợi ý.

Cảnh báo rủi ro

Cũng theo chuyên gia đến từ Forest Trends, mặc dù FDI hiện là bộ phận không thể tách rời của ngành gỗ, song một số hoạt động đầu tư FDI ẩn chứa rủi ro lớn và điều này đã và đang làm tổn hại tới ngành. 

“Trong những năm gần đây, đặc biệt bắt đầu từ thời điểm căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, tình trạng “đầu tư chui, đầu tư núp bóng” đã xuất hiện trong ngành. Tình trạng này diễn ra khi một số công ty có nguồn vốn từ Trung Quốc nhập khẩu các mặt hàng gỗ từ Trung Quốc vào Việt Nam, lấy nhãn mác xuất xứ của Việt Nam sau đó XK vào Mỹ. Điều này sẽ giúp các DN Trung Quốc tránh được các mức thuế mà Chính phủ Mỹ áp dụng đối với các mặt hàng này có xuất xứ từ Trung Quốc...” - ông Phúc phân tích.

Số liệu thống kê cho thấy, nhà đầu tư đến từ Trung Quốc dẫn đầu số dự án đầu tư trong số 14 quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư vào ngành gỗ trong năm qua, với số lượng lớn 23/63 dự án. Tuy nhiên, số tiền đầu tư lại khá khiêm tốn, trung bình mỗi dự án FDI ngành gỗ từ Trung Quốc chỉ khoảng 2,27 triệu USD, giảm 37% so với năm 2019. 

Được biết, trong năm 2020, nhóm nghiên cứu của Forest Trends cũng đã đưa ra một số báo cáo, cảnh báo về các khía cạnh “đầu tư chui, đầu tư núp bóng” đối với mặt hàng tủ bếp, ghế sofa, gỗ của một số DN trong khối FDI…

“Đầu tư chui, đầu tư núp bóng” mang lại những rủi ro rất lớn cho ngành. Tình trạng này nếu không được kiểm soát chặt sẽ có thể mang lại những hậu quả nghiêm trọng cho toàn ngành trong tương lai…” - chuyên gia Forest Trends cảnh báo.

 Hiện Mỹ là thị trường XK quan trọng nhất cho ngành gỗ Việt Nam. Báo cáo tổng quan xuất nhập khẩu ngành gỗ 2020 cho thấy, kim ngạch XK vào thị trường này năm 2020 lên tới trên 60% trong tổng kim ngạch XK của các DN trong cả nước. 

“Điều này có nghĩa rằng biến động từ thị trường này sẽ có tác động đến toàn ngành, ảnh hưởng đến các mục tiêu mà ngành đặt ra. Đến nay, tín hiệu biến động từ thị trường Mỹ đã rõ ràng. Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ đang tiến hành điều tra về toàn ngành gỗ Việt theo điều khoản 301. Điều tra này một phần dựa trên cáo buộc rằng có tình trạng “đầu tư chui, đầu tư núp bóng” vào ngành gỗ Việt Nam nhằm hưởng lợi thuế nhập khẩu từ Hoa Kỳ.

Thực tế, một số hoạt động đầu tư FDI trong các dự án mới, dự án tăng vốn mua cổ phần… tập trung vào các mặt hàng như gỗ dán, tủ bếp, ghế sofa và bộ phận của ghế sofa. Đây là các mặt hàng chứa đựng các yếu tố rủi ro về lẩn tránh thuế nhập khẩu từ Mỹ…” - chuyên gia Forest Trends cảnh báo.

Trong tháng 2 vừa qua, Bộ KH&ĐT đã gửi văn bản tới UBND các tỉnh, thành nhằm kêu gọi kiểm soát chặt chẽ đối với các hành vi chống gian lận xuất xứ đối với các sản phẩm gỗ. 

Văn bản đề nghị chính quyền các tỉnh, thành phố kiểm tra các dự án FDI để giảm rủi ro trong gian lận xuất xứ, ưu tiên lựa chọn các dự án có tính vượt trội về công nghệ, tham vấn với các hiệp hội gỗ về các dự án đầu tư, xem xét kỹ các dự án đầu tư sản xuất các mặt hàng có yếu tố rủi ro, gian lận. 

Đọc thêm

Xây dựng chính sách cho chuyển đổi xanh

Ảnh minh họa
(PLVN) - Chuyển đổi xanh là xu thế của toàn cầu. Dự báo và nắm bắt xu thế tất yếu này, Bộ Chính trị từng có nhiều nghị quyết quan trọng. Ngay từ cách đây 10 năm là Nghị quyết số 24-NQ/TW về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; cách đây 4 năm là Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến 2030, tầm nhìn đến 2045.

Thách thức nuôi trồng thủy sản trên biển

Là địa phương có nhiều thế mạnh về nuôi biển, song năm 2023, diện tích nuôi biển của Quảng Ninh mới đạt 10.200ha. (Ảnh: baoquangninh.com.vn)
(PLVN) - Với tiềm năng nuôi biển khoảng 500.000ha, Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản (NTTS) trên biển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 mới đưa ra mục tiêu khiêm tốn 280.000ha đến năm 2025 và 300.000ha vào năm 2030. Thế nhưng, số liệu kỳ vọng diện tích nuôi biển đến hết năm 2023 mới đạt 85.000ha…

“Điểm nghẽn” nhận thức về phát triển bền vững khu công nghiệp

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Có tới 50% khu công nghiệp (KCN) chưa nghe đến khái niệm KCN phát triển bền vững (PTBV), chỉ có 30% có nghe hiểu về khái niệm KCN sinh thái. Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đang có “điểm nghẽn” về nhận thức, xây dựng chính sách, quản trị của các KCN liên quan đến việc PTBV.

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1

Khởi động Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1
(PLVN) - Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1 được khởi động  trên cơ sở Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Nhật Bản lên “Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới” và kết quả triển khai thực hiện 8 giai đoạn của Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong suốt 20 năm qua.

Tầm nhìn đường sắt tốc độ cao

Ảnh minh họa
(PLVN) - Theo Kết luận 49-KL/TW ngày 28/2/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045; đặt mục tiêu đến 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) Bắc - Nam và khởi công trước 2030. Các đoạn ĐSTĐC Hà Nội - Vinh và TP HCM - Nha Trang được ưu tiên khởi công trong giai đoạn 2026 - 2030; phấn đấu hoàn thành toàn tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam trước 2045.

Công trường đường dây mạch 3 bộn bề khó khăn

Chủ tịch HĐTV EVN sát sao kiểm tra tiến độ thi công đường dây mạch 3. (Ảnh: EVN) .
(PLVN) - Chỉ còn vài ngày nữa là đến cột mốc mục tiêu đầu tiên của dự án đường dây mạch 3 đưa điện ra Bắc (hoàn thành đúc móng toàn tuyến vào ngày 30/3) nhưng khối lượng công việc vẫn còn bộn bề. Chủ đầu tư cũng như các Bộ, ngành liên quan vẫn đang dốc toàn lực thực hiện dự án này.

Hai dự án đường dây 500kV qua miền Trung nguy cơ 'trượt' tiến độ

Đoạn Quảng Trạch - Thanh Hóa do CPMB quản lý dự án mới chỉ hoàn thành được 91/663 vị trí móng.
(PLVN) - Hạn chót hoàn thành việc đúc móng cột của Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối ấn định là ngày 31/3/2024, nhưng đến nay tỷ lệ hoàn thành việc đúc móng tại hai cung đoạn do Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) quản lý mới chỉ được... hơn 10%.

VIPFA và thách thức lôi kéo dự án tỷ đô công nghệ cao

Hướng tới phát triển một hệ thống KCN sinh thái, xanh và bền vững. (Ảnh: VGP).
(PLVN) - TS. Phan Hữu Thắng, tân Chủ tịch Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp (KCN) Việt Nam (VIPFA) cho biết, mục tiêu của VIPFA là cùng cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện chính sách, sao cho vừa dễ quản lý, vừa tạo điều kiện cho DN hoạt động. “Thách thức của chúng ta là phải làm sao lôi kéo được dự án tỷ đô công nghệ cao” - Chủ tịch VIPFA nhấn mạnh.

Miền Trung sắp có cảng nước sâu đón tàu 100.000 tấn

Phối cảnh dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy. (Ảnh: quangtri.gov.vn)
(PLVN) - Dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy (Quảng Trị) đang được khởi động trở lại. Đây là dự án cảng nước sâu có tổng mức đầu tư hơn 14.000 tỷ đồng, sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ tạo thêm sức bật cho kinh tế biển khu vực miền Trung.

VNDirect bị tấn công, HNX tạm thời ngắt kết nối giao dịch

Thông báo trên trang web của VNDirect
(PLVN) - Hệ thống Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect bị tấn công từ 10h sáng chủ nhật, ngày 24/3, đến sáng 25/3 vẫn chưa khắc phục được, Sở Giao dịch chứng khoán (GDCK) Hà Nội (HNX) thông báo tạm thời ngắt kết nối giao dịch với công ty chứng khoán này…