Hiện nay, chi phí cưỡng chế THADS gồm các khoản chi phí do người phải thi hành án chịu để tổ chức cưỡng chế thi hành án, trừ trường hợp pháp luật quy định chi phí cưỡng chế thi hành án do người được thi hành án hoặc do Ngân sách Nhà nước chi trả. Chi phí cưỡng chế thi hành án do người phải thi hành án, người được thi hành án, người thứ ba bị cưỡng chế thi hành án nộp hoặc được khấu trừ vào tiền thu được, tiền bán đấu giá tài sản kê biên, kể cả tài sản đang do người thứ ba giữ, thuê, vay, mượn, sửa chữa, trừ trường hợp chi phí cưỡng chế do ngân sách nhà nước bảo đảm.
Cụ thể, Điều 73 Luật THADS sửa đổi bổ sung năm 2014 quy định người phải thi hành án chịu các chi phí cưỡng chế thi hành án gồm: chi phí thông báo về cưỡng chế thi hành án; chi phí mua nguyên liệu, nhiên liệu, thuê phương tiện, thiết bị bảo vệ, y tế, phòng, chống cháy, nổ, các thiết bị, phương tiện cần thiết khác cho việc cưỡng chế thi hành án. Chi phí cho việc định giá, giám định tài sản, bán đấu giá tài sản; chi phí định giá lại tài sản; chi phí cho việc thuê, trông coi, bảo quản tài sản; chi phí bốc dỡ, vận chuyển tài sản; chi phí thuê nhân công và khoản chi phí phục vụ cho việc xây ngăn, phá dỡ; chi thuê đo đạc, xác định mốc giới để thực hiện việc cưỡng chế thi hành án. Chi phí cho việc tạm giữ, thu giữ tài sản, giấy tờ; tiền bồi dưỡng cho những người trực tiếp tham gia cưỡng chế và bảo vệ cưỡng chế thi hành án. Như vậy, theo quy định của pháp luật về THADS thì người phải thi hành án phải chịu mọi chi phí về việc cưỡng chế thi hành án. Cơ quan thi hành án có thể xét miễn hoặc giảm chi phí cưỡng chế thi hành án đối với từng trường hợp cụ thể.
Còn đối với người được thi hành án, họ phải chịu chi phí xác minh theo quy định tại khoản 1 Điều 44 của Luật THADS; chi phí định giá lại tài sản nếu người được thi hành án yêu cầu định giá lại, trừ trường hợp định giá lại do có vi phạm quy định về định giá; một phần hoặc toàn bộ chi phí xây ngăn, phá dỡ trong trường hợp bản án, quyết định xác định người được thi hành án phải chịu chi phí xây ngăn, phá dỡ.
Quá trình thực hiện cho thấy mức chi phục vụ công tác cưỡng chế THADS, tiêu hủy vật chứng hiện tại còn thấp, chưa phù hợp với tình hình thực tế gây khó khăn cho cơ quan THADS trong quá trình thực hiện công tác cưỡng chế huy động lực lượng. Việc bố trí kinh phí cho hoạt động cưỡng chế THADS hiện nay chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu kinh phí cho cơ quan THADS trong thực hiện nhiệm vụ này. Từ đó dẫn tới tình trạng nếu một cơ quan thi hành án phải tổ chức nhiều vụ việc cưỡng chế thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến kinh phí hoạt động của cơ quan đó.
Thực tiễn tại một số địa phương, có không ít các vụ việc cưỡng chế mà cơ quan THADS không thu được chi phí cưỡng chế từ người phải thi hành án, thậm chí họ cũng không làm đơn đề nghị chính quyền địa phương nơi cư trú, sinh sống hoặc xác nhận của thủ trưởng cơ quan, tổ chức nơi người đó nhận thu nhập để xác nhận hoàn cảnh kinh tế của bản thân để cơ quan thi hành án làm cơ sở cho việc xét miễn, giảm chi phí cưỡng chế thi hành án.
Trong khi đó, việc tổ chức cưỡng chế, bán phát mại tài sản một số vụ việc vẫn chưa đủ chi phí cho việc cưỡng chế, kê biên, thẩm định giá trài sản và bán đấu giá tài sản. Vì vậy, gây ra không ít khó khăn cho cơ quan THADS khi thực hiện xét giảm hoặc miễn chi phí cưỡng chế bởi sẽ không có nguồn kinh phí nào phục vụ cho việc cưỡng chế.
Để giải quyết những khó khăn vướng mắc kinh phí trong việc tổ chức cưỡng chế trong thi hành án, Tổng cục THADS hàng năm cũng đã cấp một khoản dự trù kinh phí cưỡng chế cho các đơn vị. Tuy nhiên, cũng cần tiếp tục nghiên cứu để đảm bảo số kinh phí dự trù cưỡng chế đáp ứng được nhu cầu thực tế của các đơn vị hiện nay. Đồng thời, các cấp uỷ chính quyền địa phương cũng cần quan tâm hơn nữa tới việc cấp kinh phí chi cho công tác cưỡng chế THADS để thực hiện các nhiệm vụ chính trị của địa phương.
Cùng với đó, Luật THADS và một số Luật khác như Luật Phá sản năm 2014, Luật Tố tụng hành chính năm 2015… có nhiều nội dung liên quan đến hoạt động thi hành án, trong đó có những nội dung liên quan trực tiếp đến cơ chế quản lý kinh phí cưỡng chế thi hành án và kinh phí bảo đảm hoạt động của cơ quan THADS đòi hỏi phải được bổ sung, hướng dẫn phù hợp.
