Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) đã có báo cáo nhanh số 58/CV/HHLTVN do Chủ tịch Nguyễn Ngọc Nam ký về tình hình mở tờ khai xuất khẩu 400.000 tấn gạo.
Theo đó, Hiệp hội có đề cập đến việc “lo sợ sự việc 0h tái lập lại” nên đã canh từ 0h-23h ngày 11/4 nhưng không thấy mở nên đã dừng canh. Nhưng không ngờ, Hải quan lại mở tờ khai lúc 0h ngày chủ nhật gây nên sự việc bức xúc ở phần đông thương nhân xuất khẩu gạo, đặc biệt là các thương nhân đã có gạo chờ sẵn ở cảng, chỉ đợi lệnh xuất đi.
Theo báo cáo của VFA, hiện đã có 58.209 tấn gạo của các hội viên VFA đang chờ tại Cảng đã nhận được số tờ khai, đã phân luồng đỏ chờ thông quan; 14.268 tấn đã nhận được số tờ khai, được phân luồng đỏ nhưng không được ghi nhận (mở tờ khai ngày 11/4 và 13/4); số lượng gạo đã nhận được tờ khai nhưng chưa được phân luồng là 18.193 tấn và 55.782 tấn chưa mở được tờ khai, đang chờ xuất tại Cảng.
Đặc biệt, có trường hợp có thương nhân đã có số tờ khai và phân luồng đỏ vào thời điểm sau 0h ngày 11/4 nhưng khi tái kiểm tra trên mạng hải quan thì lại thấy các tờ khai này bị lùi lại thời điểm ngày 10/4/2020.
Do đó, VFA đã đề xuất cần phải tiến hành mở lại tờ khai với hình thức ưu tiên các thương nhân đã có hàng chờ tại Cảng (vì chi phí chờ tại Cảng rất lớn, lên đến hàng trăm triệu đồng/ngày). Sau đó đến lượt các thương nhân đã ký hợp đồng giao trong tháng 4 vì nếu không hoàn thành hợp đồng, các thương nhân xuất khẩu sẽ phải đền bù hợp đồng.
Ngoài ra, báo cáo của VFA cũng cho biết, có một số thương nhân cho rằng, không ít thương nhân chưa chở hàng đến Cảng nhưng đã truyền tờ khai để giữ chỗ nên cần phải kiểm tra chặt chẽ vấn đề này, tránh trường hợp khai khống số lượng.
Theo VFA, hiện tại Cảng có khoảng gần 300.000 tấn gạo đang chờ lệnh để xuất khẩu nên cần phải thông quan toàn bộ số lượng gạo này. Song song đó, cần phải hủy toàn bộ tờ khai đã được truyền tại hệ thống của thương nhân nếu phát hiện việc khai khống số lượng, khai khống số container và không xuất trình được hàng hóa khi kiểm hóa.
Đồng thời phải phân bổ số lượng hạn ngạch xuất khẩu bị hủy cho các thương nhân đã có sẵn gạo chờ tại Cảng.
VFA cũng kiến nghị Tổng cục Hải quan phải minh bạch về thời gian mở hệ thống cho khai hải quan, có văn bản triển khai cụ thể để các thương nhân và chi cục hải quan nắm được.
