Quy định mới đáp ứng mong đợi đa số người dân

Một phiên tòa hành chính.
Một phiên tòa hành chính.
(PLO) - Quy định giao cho TAND cấp tỉnh giải quyết sơ thẩm các khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của UBND cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp huyện của Luật TTHC 2015 đã đáp ứng được mong đợi, kỳ vọng của đa số người dân bởi Luật hiện hành rất khó đi vào cuộc sống. 

Có ý kiến lo ngại về việc TAND cấp tỉnh sẽ quá tải khi án hành chính đang ngày càng gia tăng nhưng TANDTC phủ nhận điều này.

Không kiện ra tòa – khiếu nại sẽ kéo dài, phức tạp

Mặc dù chủ trương cải cách tư pháp hiện nay là tăng thẩm quyền cho TAND cấp huyện, bảo đảm cho thẩm phán và tòa án độc lập xét xử nhưng do nhiều nguyên nhân, TAND cấp huyện vẫn phụ thuộc nhiều vào cấp ủy và cơ quan hành chính.

Tính độc lập của thẩm phán bị chi phối nhiều bởi việc bổ nhiệm, tái bổ nhiệm, trong nhiều trường hợp, các bản án quy định của TAND cấp huyện khi giải quyết đối với các khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của UBND cấp huyện bị ảnh hưởng và chi phối.

Điều đó làm vị thế, vai trò của thẩm phán cấp huyện yếu đi, về lâu dài khiến người dân không tin tưởng vào tòa án hành chính và sẽ tiếp tục lựa chọn giải quyết bằng con đường khiếu nại, khiến tình trạng khiếu nại kéo dài, phức tạp.  

Vì thế, rất nhiều ý kiến hoan nghênh quy định mở rộng thẩm quyền cho TAND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương xét xử sơ thẩm các khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của UBND cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp huyện như Luật năm 2015 là phù hợp với thực tế. Bởi nếu để TAND cấp huyện xét xử các vụ khiếu kiện liên quan đến quyết định của UBND huyện, Chủ tịch UBND huyện thì trong quá trình xét xử, tâm lý người được phân công làm chủ tọa cũng ngại và trên thực tế là có sự tác động, chi phối. 

Đa số người dân cho rằng Luật Sửa đổi lần này đã giải quyết được vấn đề tại sao Luật năm 2010 chậm đi vào cuộc sống, tác động tích cực đến việc xây dựng nền hành chính minh bạch, hiệu quả. Đây là một Luật rất đặc thù vì quy định việc dân đi kiện quan, người dân đi kiện rất e ngại việc đến “cửa quan” để thực hiện vụ kiện. Việc xác định thẩm quyền xét xử là vấn đề mấu chốt đầu tiên để người dân đi kiện, đi tìm công lý tìm đến nơi phân xử mà họ tin là khách quan.

Chỉ giải quyết thêm khoảng 60 vụ/năm

Qua công tác tiếp dân cho thấy, người dân thường khởi kiện liên quan đến lĩnh vực đất đai, vốn là những loại việc khó và phức tạp đòi hỏi thẩm phán cấp huyện có trình độ phải thực sự chuyên sâu. Trong khi đó, thẩm phán hành chính ở cấp huyện quá ít điều kiện giải quyết án hành chính nên gặp nhiều khó khăn.

Chất lượng giải quyết các khiếu kiện này của TAND cấp huyện còn hạn chế, số vụ án bị hủy, sửa khá cao (khoảng từ 4% đến 5%/năm, các loại án khác chỉ khoảng trên dưới 1%/năm). Bởi vậy, việc giao cho TAND cấp tỉnh giải quyết sơ thẩm đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của UBND cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp huyện một mặt không làm quá tải về công việc cho TAND cấp tỉnh, mặt khác, khiến cho tính độc lập, chuyên sâu của thẩm phán hành chính tăng cường và đảm bảo hơn. 

Trong quá trình góp ý xây dựng hoàn thiện Luật Tố tụng Hành chính, Phó Chánh tòa Hành chính TAND TP HCM Nguyễn Thị Thùy Dung từng lo ngại, nếu giao cho tòa cấp tỉnh giải quyết sơ thẩm khiếu kiện quyết định, hành vi hành chính của cấp huyện sẽ tạo ra sự quá tải ở tòa cấp tỉnh, kéo theo là sự quá tải của các tòa cấp cao trong việc giải quyết phúc thẩm.

Ngược lại, báo cáo của TANDTC có nêu, các vụ án hành chính tòa cấp tỉnh xử ít, cấp huyện cũng không nhiều. Cho nên để tòa án cấp tỉnh lấy vụ việc tòa án cấp huyện lên xử sẽ không quá tải, không ảnh hưởng tới hoạt động của tòa hành chính cấp tỉnh. 

Cụ thể, TANDTC cho rằng việc giải quyết khiếu kiện đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của Chủ tịch UBND cấp huyện và của UBND cấp huyện, đặc biệt là các quyết định có liên quan đến đất đai là loại việc khó, đòi hỏi phải có thẩm phán chuyên trách chuyên sâu thì việc giải quyết mới hiệu quả. Nhưng theo Luật Tổ chức TAND năm 2014, ở các TAND cấp huyện không có tòa hành chính chuyên trách như ở TAND cấp tỉnh nên chưa có thẩm phán chuyên trách giải quyết các vụ án hành chính. 

Tuy nhiên, quy định tích cực trên vẫn vướng ở chỗ theo suy luận logic, những vấn đề liên quan đến UBND tỉnh và Chủ tịch UBND tỉnh phải giao cho TANDTC thực hiện. Có điều, theo Luật Tổ chức TAND, TANDTC không có chức năng xét xử sơ thẩm. Do đó, việc tiếp tục hoàn thiện tố tụng hành chính hết sức cần thiết. “Như dân gian nói, những vụ án hành chính như “con kiến kiện củ khoai”. Cần phải hoàn thiện nhiều hơn nữa những chế định để củng cố niềm tin trong nhân dân” – một chuyên gia phát biểu.

Theo số liệu thống kê việc giải quyết các vụ án hành chính những năm gần đây cho thấy trung bình hàng năm các TAND cấp tỉnh thụ lý, giải quyết từ 700 đến 800 vụ; các TAND cấp huyện thụ lý, giải quyết khoảng 4.500 vụ/năm, trong đó các khiếu kiện trong lĩnh vực quản lý đất đai chiếm khoảng 80%, tương ứng với 3.600 vụ.

Nếu giao cho TAND cấp tỉnh giải quyết các khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của UBND cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp huyện thì trung bình mỗi năm TAND cấp tỉnh sẽ giải quyết thêm khoảng 60 vụ/năm. Như vậy là không gây quá tải về công việc cho TAND cấp tỉnh khi giao việc giải quyết khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của UBND cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp huyện cho Tòa án này giải quyết.

Tin cùng chuyên mục

Đại biểu Đỗ Thị Lan phát biểu tại phiên họp.

Cân nhắc quy định về thời hạn giấy phép khai thác khoáng sản

(PLVN) - Theo Đại biểu Quốc hội, quy định về thời hạn khai thác và gia hạn thời hạn khai thác như dự thảo Luật Địa chất và khoáng sản là chưa phù hợp với chủ trương của Trung ương và Tổng Bí thư, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về cải cách hành chính, tháo gỡ vướng mắc, giảm chi phí thời gian cho doanh nghiệp và chưa phù hợp với quy định về đầu tư.

Đọc thêm

Lãng phí là lực cản sự phát triển của đất nước

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông. (Ảnh: quochoi.vn)
(PLVN) -  Theo các đại biểu Quốc hội, nếu chúng ta chống lãng phí thành công như chống tham nhũng thời gian qua thì đất nước nhất định sẽ vững vàng bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Thủ tướng công tác tại Trung Quốc: Tiếp tục nâng tầm vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Thanh Bình.
(PLVN) -  Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao, hôm nay - 5/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng (GMS) lần thứ 8, dự Hội nghị Cấp cao chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady - Chao Phraya - Mekong (ACMECS) lần thứ 10, Hội nghị Cấp cao hợp tác Campuchia - Lào - Myanmar - Việt Nam (CLMV) lần thứ 11 và làm việc tại Trung Quốc đến ngày 8/11 theo lời mời của Thủ tướng Quốc vụ viện nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Lý Cường.

Sửa đổi Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam: Tạo điều kiện để sĩ quan phát triển sự nghiệp và ổn định cuộc sống

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang trình bày tờ trình dự án Luật. (Ảnh: qdnd.vn)
(PLVN) -  Việc sửa đổi Luật Sĩ quan (LSQ) Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam, đặc biệt là tăng tuổi công tác, góp phần hoàn thiện chế độ chính sách với SQ, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, tạo điều kiện để SQ phát triển sự nghiệp và ổn định cuộc sống.

Đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi cho tăng trưởng

Quang cảnh phiên họp. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)
(PLVN) -   Ngày 4/11, tại phiên thảo luận tại hội trường của Quốc hội, các Đại biểu đánh giá cao những kết quả đã đạt được trong công tác xây dựng thể chế thời gian qua; đồng thời kiến nghị nhiều giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của đất nước trong thời gian tới.

'Doanh nghiệp cần có hoài bão lớn và khát vọng phát triển'

'Doanh nghiệp cần có hoài bão lớn và khát vọng phát triển'
(PLVN) - Thủ tướng Phạm Minh Chính mong muốn, doanh nghiệp có hoài bão lớn và khát vọng phát triển, trở thành hình mẫu của tinh thần doanh nghiệp, kinh doanh liêm chính, nhân văn và có trách nhiệm. Đồng thời, tăng cường hơn nữa công tác thông tin truyền thông; bảo vệ bản quyền, giá trị thương hiệu...

Cần các biện pháp mạnh mẽ ứng phó với thiên tai

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Chiều 4/11, tại phiên thảo luận ở hội trường của Quốc hội về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025…, một số ý kiến đại biểu đề cập đến những hậu quả nặng nề do thiên tai thời gian qua và đề nghị cần có các giải pháp mạnh mẽ để ứng phó.

Đại biểu Quốc hội đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng văn bản pháp luật

Quang cảnh phiên họp.
(PLVN) - Để hạn chế tối đa tình trạng ban hành các thủ tục hành chính rồi lại rà soát để cắt giảm, Đại biểu Quốc hội cho rằng, giải pháp hiệu quả nhất là cần tập trung rà soát ngay từ khâu xây dựng ban hành quy phạm pháp luật, trong đó cần đặc biệt chú trọng vào việc xin ý kiến của các tầng lớp Nhân dân, các cơ quan, tổ chức vào các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật và tổng hợp ý kiến góp ý.

Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên: Cần rà soát, đánh giá thêm về tính hiệu quả

Đại biểu Phạm Thị Kiều – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)
(PLVN) -  Tại phiên thảo luận tại hội trường của Quốc hội về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) vừa qua, một số đại biểu đề nghị rà soát, đánh giá thêm về chi phí bỏ ra và tính hiệu quả xã hội của việc mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên để có quy định cho phù hợp.

Để pháp luật là 'điểm tựa' cho phát triển

Tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội sẽ thảo luận, thông qua nhiều dự án luật. (Ảnh: Quochoi.vn).
(PLVN) - Nhiều Đại biểu Quốc hội cho rằng, những chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV về chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật là hoàn toàn đúng đắn, là “điểm mốc” rất quan trọng, định hướng thay đổi cơ bản công tác xây dựng pháp luật trong thời gian tới; bảo đảm các văn bản luật khi được ban hành vừa đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước, vừa giúp khơi thông nguồn lực phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội.

Thủ tướng dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5-8/11 tại Trung Quốc

Thủ tướng dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5-8/11 tại Trung Quốc
Nhận lời mời của Thủ tướng Quốc vụ viện nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Lý Cường, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5 đến ngày 8/11/2024.