Quấy rối tình dục tại nơi làm việc: Sửa luật để bảo vệ cả nam và nữ

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa
(PLO) - Năm 2015, Bộ LĐ-TB&XH xây dựng và công bố “Bộ quy tắc ứng xử về quấy rối tình dục nơi làm việc”, tuy nhiên đây không phải là văn bản quy phạm pháp luật nên tác động rất hạn chế. Do đó, việc hoàn thiện khung pháp luật về phòng chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc trong Bộ luật Lao động sửa đổi là cần thiết.

Tồn tại như một dạng “tội phạm ẩn” 

Bộ luật Lao động năm 2012 đã quy định “quấy rối tình dục” là hành vi bị nghiêm cấm và là căn cứ cho việc người lao động thực hiện quyền chấm dứt hợp đồng lao động. Tuy nhiên, thuật ngữ “quấy rối tình dục” được luật đưa ra lại chưa được giải thích cụ thể nên gặp vướng mắc khó khăn khi thi hành. 

Nhắc đến cụm từ “quấy rối tình dục” (QRTD) nói chung và QRTD tại nơi làm việc nói riêng, người ta thường nghĩ đến thủ phạm là nam và nạn nhân là nữ. Tuy nhiên, theo công bố của Nhóm chuyên gia đánh giá tác động giới (Nhóm GIA) trong “Báo cáo đánh giá tác động giới của chính sách trong đề nghị xây dựng Bộ luật Lao động sửa đổi” tại Hội thảo Tham vấn thúc đẩy bình đẳng giới trong sửa đổi Bộ luật Lao động do Bộ LĐ-TB&XH tổ chức diễn ra cuối tuần qua thì nhiều lao động cả nữ lẫn nam đều lo ngại về nguy cơ bản thân trở thành nạn nhân QRTD tại nơi làm việc.

Nguyên nhân giúp cho QRTD nơi làm việc luôn có cơ hội tồn tại như một dạng “tội phạm ẩn” đó là người lao động khi bị QRTD có thể do không có nhận thức được về hành vi quấy rối nên không có phản ứng hoặc nhận thức được nhưng lo sợ bị sa thải, trừ lương nếu tố cáo.

“Tôi biết là mình bị đồng nghiệp QRTD nhưng muốn lên tiếng thì phải thu thập chứng cứ rất khó khăn, mà chắc gì người quản lý doanh nghiệp đã tin, thế nên tôi lựa chọn giải pháp bỏ việc để né tránh và tìm việc nơi khác”- một nạn nhân bị QRTD nơi làm việc khi được hỏi cho biết.

Trong khi người lao động im lặng, cam chịu thì người sử dụng lao động thường có thái độ bỏ qua, không lắng nghe, tỏ ra không biết việc QRTD xảy ra ở đơn vị mình hoặc nếu có xử lý kỷ luật thì chỉ ở mức nhẹ để tránh mang tiếng môi trường làm việc không an toàn. Về phía Nhà nước xã hội, nhận thức của xã hội về QRTD chưa đầy đủ, chưa đúng về mức độ cũng như sự nguy hiểm của nó.

Nhà nước dù đã đưa cụm tù QRTD vào pháp luật nhưng lại thiếu nhiều quy định cụ thể về khái niệm, quy trình phòng chống, trách nhiệm các bên, chế tài xử phạt nên vấn nạn QRTD tại nơi làm việc vẫn xảy ra mà chưa bị xử lý nghiêm minh. 

Nên bổ sung định nghĩa “quấy rối tình dục”?

Vì những nguyên nhân trên nên theo Nhóm GIA để giải quyết “tội phạm ẩn” - QRTD nơi làm việc thì nhiều người được khảo sát đã đồng tình với giải pháp bổ sung định nghĩa QRTD tại nơi làm việc theo hướng làm rõ các yếu tố, mô tả hành vi của người quấy rối chẳng hạn như: “Là hành vi mang tính thể chất hay bằng lời nói/phi lời nói, có tính chất tình dục gây ảnh hưởng đến nhân phẩm của nữ giới hoặc nam giới; là hành vi không được chấp nhận, không mong muốn và không hợp lý làm xúc phạm đối với người nhận và tạo ra môi trường làm việc bất ổn, đáng sợ, thù địch và khó chịu”. 

Theo đề xuất của Nhóm GIA, đồng thời với việc làm rõ hành vi, cần thực hiện một số giải pháp để thực thi các quy định liên quan đến phòng chống QRTD tại nơi làm việc như: Xây dựng tài liệu hướng dẫn chi tiết, mô tả cụ thể từng hành vi QRTD bằng lời và hình ảnh để người lao động dễ nhận biết; xây dựng quy trình báo cáo, xử lý khi xảy ra QRTD tại nơi làm việc là công bố công khai để người lao động biết và thực hiện, đặc biệt quy trình này chuyển nghĩa vụ chứng minh sang người sử dụng lao động, còn người lao động chỉ có trách nhiệm thông tin là đã có hành vi QRTD tại nơi làm việc; chú trọng các biện pháp bảo vệ nạn nhân, đặc biệt là giữ bí mật thông tin, hình ảnh nhạy cảm của nạn nhân.

Tuy nhiên, trong nhóm giải pháp mà Nhóm GIA đưa ra, nhiều quan điểm của người lao động vẫn băn khoăn về việc “chuyển nghĩa vụ chứng minh sang người sử dụng lao động, còn người lao động chỉ có trách nhiệm thông tin là đã có hành vi QRTD tại nơi làm việc”.

Bởi thực tế hiện nay tại các doanh nghiệp, người sử dụng lao động nhận thức về QRTD còn rất hạn chế. Bằng chứng là hiện nay, theo Bộ LĐ-TB&XH trừ một số ít tập đoàn, công ty lớn xây dựng nội quy về vấn đề QRTD tại nơi làm việc, còn đại đa số các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các hộ gia đình, cá nhân sử dụng lao động đều chưa đưa vấn đề QTRD vào nội quy lao động.

Thế nên, nếu xảy ra QRTD thì cách ứng xử “ưa thích” nhất vẫn sẽ là tỏ ra không biết việc QRTD xảy ra ở đơn vị mình hoặc nếu có xử lý kỷ luật thì chỉ ở mức nhẹ để tránh mang tiếng môi trường làm việc không an toàn, tránh gây thiệt hại về uy tín, nhân lực và tài chính cho doanh nghiệp. 

Theo bà Nguyễn Thị Hà – Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH, trong lần sửa đổi Bộ luật Lao động này những nỗ lực của Bộ với sự hỗ trợ của Chính phủ Úc và UN Women tập trung vào việc thay đổi cách tiếp cận, hoàn thiện các quy định liên quan đến vấn đề giới đối với 4 nội dung trong Bộ luật Lao động hiện hành.
Đó là: Thu hẹp và tiến tới xóa bỏ khoảng cách về tuổi nghỉ hưu giữa lao động nam và lao động nữ; hoàn thiện các quy định phòng, chống quấy rối tình dục nơi làm việc; bảo đảm thúc đẩy bình đẳng giới, không phân biệt trên cơ sở giới trong thực hiện chức năng thai sản, chăm sóc con nhỏ; hoàn thiện cơ chế cộng đồng trách nhiệm giữa Nhà nước và người sử dụng lao động trong việc tổ chức nhà trẻ, mẫu giáo và hỗ trợ người lao động gửi con vào nhà trẻ, lớp mẫu giáo.

Tin cùng chuyên mục

Một phần diện tích đất của người dân thuộc diện thu hồi bị xác định là đất nông nghiệp. (Ảnh: Gia Hải).

Tiếp vụ thu hồi đất tại TP Bắc Giang: Người dân chỉ mong chính quyền địa phương "giữ lời hứa"

(PLVN) - Liên quan đến việc thu hồi đất, giải phóng mặt bằng (GPMB) để thực hiện dự án Khu đô thị cạnh tỉnh lộ 299 và đường trục chính đô thị phía nam, nhiều người dân tại xã Dĩnh Trì, TP Bắc Giang mong muốn địa phương “giữ lời hứa”, xác định đúng loại đất để được đảm bảo quyền lợi.

Đọc thêm

Trưởng Văn phòng luật sư Hạnh Nguyễn: Nỗ lực bảo vệ trẻ em, phụ nữ bị xâm hại, bạo hành

Luật sư Nguyễn Thị Bích Hạnh, Trưởng Văn phòng luật sư Hạnh Nguyễn.
(PLVN) - Trên con đường thực hiện ước mơ của mình, luật sư Nguyễn Thị Bích Hạnh, Trưởng Văn phòng Luật sư Hạnh Nguyễn luôn nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, thách thức để bảo vệ công lý, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho thân chủ của mình. Có những vụ án, dù đã “đóng sổ” song luật sư Hạnh vẫn là chỗ dựa tinh thần, là “người mẹ”, giúp đứa trẻ bị tổn thương “chữa lành”.

"Bạn xứng đáng được an toàn và hạnh phúc”

"Bạn xứng đáng được an toàn và hạnh phúc”
(PLVN) - Hơn 20 năm làm luật sư, cơ duyên của nghề đã đưa tôi đến với nhiều thân chủ là phụ nữ. Mỗi người có cuộc đời và hoàn cảnh khác nhau, nhưng chung một nỗi đau từ sự bạo hành trong hôn nhân

Sự việc hộ dân mở lối đi thứ 2 tại Hà Nội: Huyện ủy Gia Lâm giao UBND huyện xác minh, giải quyết

Sự việc hộ dân mở lối đi thứ 2 tại Hà Nội: Huyện ủy Gia Lâm giao UBND huyện xác minh, giải quyết
(PLVN) - Mới đây, Báo Pháp luật Việt Nam (PLVN) có bài phản ánh việc ông Nguyễn Xuân Hoa và Nguyễn Xuân Nho (ngụ số 4, số 6 ngách 8/74 đường Dương Đình, xã Dương Xá, huyện Gia Lâm, TP Hà Nội) có đơn phản ánh về việc mới đây một cá nhân ngụ hẻm 8/64/1 Dương Đình đã đập tường phía sau nhà cũ, mở lối đi vào ngách 8/74 đường Dương Đình có dấu hiệu chưa phù hợp quy định.

UBND phường Thảo Điền (Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh) trả lời một số phản ánh của cư dân chung cư Thảo Điền Pearl

Chung cư Thảo Điền Pearl. (Ảnh trong bài: Trần Tiến)
(PLVN) - Báo PLVN vừa nhận được Văn bản 750/UBND của UBND phường Thảo Điền (Thủ Đức, TP HCM) đề ngày 18/10/2024 trả lời một số vấn đề xảy ra tại chung cư Thảo Điền Pearl (số 12 đường Quốc Hương; do Cty CP Địa ốc và Xây dựng SSG2 làm chủ đầu tư (CĐT)). Tại chung cư này, thời gian qua giữa Cty SSG2, Ban quản trị tòa nhà (BQT) và cư dân đã phát sinh một số bất đồng, mâu thuẫn cần giải quyết.

Dự án 307 tỷ đồng xây xong rồi “nằm chờ” giấy phép môi trường ở Quảng Nam: “Bác” đề nghị gia hạn

Dự án 307 tỷ đồng xây xong rồi “nằm chờ” giấy phép môi trường ở Quảng Nam: “Bác” đề nghị gia hạn
(PLVN) - Theo Bộ KH&ĐT, việc UBND tỉnh Quảng Nam tiếp tục xin gia hạn thời gian thực hiện dự án Hệ thống thoát nước và vệ sinh môi trường đô thị Núi Thành (dự án vốn vay ODA) đến năm 2025 là không có cơ sở. Tỉnh cần làm rõ nguyên nhân không hoàn thành đúng tiến độ, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị liên quan trong phối hợp thực hiện.

Nhiều điểm mới đáng chú ý trong dự thảo Luật Nhà giáo

Ảnh minh họa
(PLVN) - Tăng lương, tăng phụ cấp, giảm tuổi nghỉ hưu, chính sách bảo vệ, thu hút nhà giáo... là một số điểm mới đáng chú ý trong dự thảo Luật Nhà giáo sẽ trình Quốc hội xem xét cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khoá 15.