Nhiều mô hình ứng phó với hạn mặn ở ĐBSCL

Mô hình trồng dưa hấu dưới chân ruộng mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Mô hình trồng dưa hấu dưới chân ruộng mang lại hiệu quả kinh tế cao.
(PLVN) - Ứng phó với hạn mặn, các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đang vận động nông dân chuyển đổi diện tích trồng lúa kém hiệu quả sang trồng những cây thích nghi và cho hiệu quả kinh tế cao...

Hướng tới xây dựng quy hoạch ĐBSCL 

Do hạn mặn nên thời gian qua, người dân, doanh nghiệp ở các tỉnh Hậu Giang, Sóc Trăng, Cà Mau đã khoan hơn 291.000 giếng để lấy nước ngầm phục vụ cho sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, dẫn đến mực nước dưới đất ở các địa phương này đang bị hạ thấp theo từng năm.

Trong tháng 4/2020, Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã hoàn thiện và bàn giao 13 điểm cấp nước cho các tỉnh, thành phố ĐBSCL và Tây Nguyên, kịp thời giúp người dân chống hạn, mặn.

Tại cuộc họp triển khai Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3/2020 về việc đánh giá hạn hán, xâm nhập mặn vùng ĐBSCL và đề xuất các giải pháp do Bộ TN&MT tổ chức, Thứ trưởng Lê Công Thành đề nghị Cục Quản lý tài nguyên nước, Tổng cục Khí tượng thủy văn và Ủy ban sông Mê Công Việt Nam cùng phối hợp rà soát đánh giá đợt hạn mặn 2020.

Thứ trưởng Thành lưu ý, trong phân tích đánh giá không chỉ dừng lại ở năm 2016, 2020 mà cần đưa bức tranh dài hơn về vấn đề hạn, mặn và lũ lụt ở ĐBSCL. Đồng thời, đưa thêm nhận định đánh giá hạn hán, xâm nhập mặn trong 20 - 30 năm trở lại đây. “Như vậy, mới thấy được mối liên hệ, diễn biến về biến động dòng chảy trong mùa cạn, biến động về bùn, cát… Đây là dịp Bộ TN&MT thể hiện trách nhiệm quản lý nhà nước về tài nguyên nước” – ông Thành nhấn mạnh.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ TN&MT, sắp tới Bộ sẽ xây dựng quy hoạch ĐBSCL, triển khai một loạt vấn đề về đối sách Mê Công, vì thế, cần phải sớm đưa ra các giải pháp. Trong các năm tiếp theo, ngành TN&MT sẽ đầu tư mạng lưới quan trắc các nước trong lưu vực sông Mê Công, môi trường, nước mặt ĐBSCL, khảo sát dòng chảy ven bờ ảnh hưởng lớn tới quá trình hình thành bồi đắp, sạt lở biển, bờ sông.

Mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, mùa vụ

Theo các chuyên gia, qua mùa khô 2019-2020, các tỉnh ven biển sẽ biết được vùng nào thiếu nhiều nước thì những vùng đó mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, mùa vụ, còn những tỉnh nào có lợi thế trữ nước được thì trữ nước lại. Tuy nhiên, để làm được việc này phải có sự chỉ đạo của Nhà nước, các bộ, ngành Trung ương có liên quan để quản lý, sử dụng nguồn tài nguyên nước một cách tối ưu nhất. 

PGS.TS. Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu biến đổi khí hậu - Trường Đại học Cần Thơ cho biết, các yếu tố cực đoan của biến đổi khí hậu đã làm gia tăng, tạo áp lực lớn đến vựa lúa của vùng ĐBSCL. 

Nhằm phát triển bền vững ngành Nông nghiệp nói chung, bảo vệ diện tích lúa nói riêng, trong những năm qua, các bộ, ngành Trung ương và các tỉnh, thành vùng ĐBSCL đã đẩy mạnh công tác quy hoạch vùng, phát triển diện tích đất lúa theo hướng tập trung quy mô lớn như ở An Giang, Hậu Giang, Đồng Tháp… để vừa nâng cao giá trị sản phẩm, vừa phù hợp với vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên ở mỗi địa phương. 

Đơn cử như nông dân ở một số địa phương: Sóc Trăng, Bến Tre, Trà Vinh, Cà Mau cũng đã thay đổi tập quán sản xuất, chuyển sang trồng lúa - khoai - bắp; lúa - tôm tại một số khu vực chuyên trồng lúa 3 vụ; Sóc Trăng giảm đáng kể sản xuất lúa vụ 3 (tức vụ xuân hè), đặc biệt là vùng ngọt hóa ven biển để ứng phó với tình hình hạn mặn. 22.000ha đất ruộng ở huyện Trần Đề, hơn 42.000ha ở vùng Long Phú - Tiếp Nhật đã được chuyển đổi cây trồng, vật nuôi…

Ông Nguyễn Thành Phước, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Sóc Trăng cho biết: “Lý do là hiệu suất sử dụng nước của lúa rất khủng khiếp. 1ha lúa sẽ cần tới 4.000m3 nước/vụ 3 - 4 tháng. Trong khi đó, cùng diện tích trồng dưa, bí, rau màu hay cây ăn trái chỉ cần 600 - 800m3 cho khoảng thời gian tương đương”.

Năm 2018 kế hoạch chuyển từ đất lúa sang cây trồng khác của tỉnh Sóc Trăng chỉ là 2.000ha, nhưng thực tế nông dân đã chuyển đổi được 8.815ha; trong đó, đất lúa sang cây trồng hằng năm (bí, dưa hấu, rau màu, khổ qua…) là 2.506ha, cây lâu năm 301ha, nuôi thủy sản khoảng 6.008ha. Năm 2019, kế hoạch chuyển đổi chỉ có 1.700ha nhưng thực tế bà con cũng mạnh dạn chuyển đổi tới 4.192ha, trong đó từ lúa sang cây hằng năm 998ha, nuôi trồng thủy sản 2.853ha…

Đặc biệt, trong thời gian qua mô hình trồng dưa hấu dưới chân ruộng đã khẳng định được sự hiệu quả về kinh tế cho bà con nông dân chuyển đổi từ đất 3 vụ lúa sang 2 vụ lúa, một vụ màu.

Vụ đông xuân 2020-2021, Trà Vinh có kế hoạch chỉ trồng lúa 51.000ha, giảm khoảng 17.000ha để chuyển sang các loại cây trồng, vật nuôi khác. Các tỉnh khác, ngành Nông nghiệp chỉ cơ cấu 3 vụ lúa cho những vùng có điều kiện chủ động về nguồn nước tưới. Đối với những vùng sản xuất khó khăn, bị ảnh hưởng hạn mặn, hạn chế về nguồn nước tưới, ngành vận động và hướng dẫn nông dân chuyển sang 2 vụ lúa - 1 vụ màu, trồng các loại cây rau, màu sử dụng ít nước tưới như ngô, dưa hấu, rau đậu…

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

Nỗ lực hơn nữa để tiếp nhận động vật hoang dã bị tịch thu từ buôn bán trái phép

Giải chạy thu hút hơn 300 vận động viên đến từ 26 quốc gia. (Ảnh: ENV)
(PLVN) - Ông Lương Xuân Hồng - Giám đốc Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã (ĐVHD) Hà Nội đã khẳng định điều này tại Giải “Chạy để cứu hộ ĐVHD” tại Việt Nam trong khuôn khổ Giải chạy “Song Hong Half Marathon” lần thứ 15 vừa được Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) phối hợp với Sporting Republic tổ chức.

Gấp rút hoàn thiện khung pháp lý về tín chỉ carbon

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Giai đoạn 2021 - 2025, Việt Nam đặt mục tiêu tạo ra 25 triệu tín chỉ carbon; là nhiệm vụ được lãnh đạo Chính phủ giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng các Bộ, ngành triển khai thực hiện sau Hội nghị COP21 (năm 2015).

Thu lợi nhuận hàng trăm triệu đồng nhờ sáng kiến quản lý chất thải nhựa y tế

Sáng kiến quản lý chất thải nhựa y tế tại Bệnh viện Việt Nam - Thuỵ Điển Uông Bí (Quảng Ninh). Ảnh: Ngọc Nga
(PLVN) - Sáng kiến quản lý chất thải nhựa y tế đã giúp Bệnh viện Việt Nam - Thuỵ Điển Uông Bí (tỉnh Quảng Ninh) thu về hàng trăm triệu đồng. Đây là đơn vị đầu tiên trong cả nước có giải pháp tái chế chất thải nhựa lây nhiễm bằng phương pháp hấp tiệt khuẩn hơi nước, mang lại hiệu quả về kỹ thuật, kinh tế, xã hội.

Ngày mai miền Bắc đón không khí lạnh

Ảnh minh hoạ: Ngọc Nga
(PLVN) - Theo Trung tâm dự báo KTTV Quốc gia, khoảng ngày 6/12 bộ phận không khí lạnh sẽ ảnh hưởng đến các tỉnh Đông Bắc Bộ, sau đó sẽ tác động đến các khu vực khác.

Thả về biển cá thể đồi mồi dứa quý hiếm

Tình nguyện viên tiến hành cứu hộ cá thể rùa xanh.
(PLVN) - Ngày 5/12, thông tin từ Đội tình nguyện viên bảo tồn rùa biển xã Vĩnh Thái (huyện Vĩnh Linh, Quảng Trị) cho biết, đã tổ chức thả cá thể đồi mồi dứa về với môi trường tự nhiên.

Tạo động lực thúc đẩy giao thông phát thải thấp

Xe máy xăng cũ là nguồn phát thải lớn gây ô nhiễm không khí. (Ảnh: DĐDN)
(PLVN) - Giao thông phát thải thấp đang trở thành ưu tiên trong chiến lược tăng trưởng xanh của Việt Nam, với mục tiêu 100% phương tiện sử dụng năng lượng xanh vào năm 2050. Theo đó, tín chỉ carbon đang trở thành một trong những giải pháp cốt lõi nhằm tạo động lực đổi mới, đẩy nhanh tốc độ chuyển dịch, hướng tới một hệ thống giao thông bền vững và hiện đại.

Bảo tồn và phục hồi hệ sinh thái rạn san hô

Hoạt động thả phao khoanh vùng bảo vệ rạn san hô tại Vườn Quốc gia Cát Bà. (Ảnh: P.V)
(PLVN) - Vùng biển Việt Nam đang tập trung khoảng 340 loài san hô trong tổng số 800 loài của thế giới, phân bố rộng rãi từ Bắc tới Nam. Tuy nhiên, các rạn san hô này đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng do biến đổi khí hậu, thậm chí sẽ biến mất nếu không có giải pháp bảo tồn kịp thời và hiệu quả.