Học Bác về tự phê bình và phê bình

Ảnh tư liệu.
Ảnh tư liệu.
(PLO) - Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm giáo dục cán bộ, đảng viên nêu cao tinh thần tự phê bình và phê bình. Bác cho rằng, “muốn thành cán bộ tốt, phải có tinh thần tự chỉ trích” và “không chịu tự phê bình, tự chỉ trích thì không bao giờ tấn tới được”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh vạch rõ: “Mục đích phê bình cốt để giúp nhau sửa chữa, giúp nhau tiến bộ. Cốt để sửa đổi cách làm việc cho tốt hơn, đúng hơn. Cốt đoàn kết và thống nhất nội bộ. Vì vậy, phê bình mình cũng như phê bình người phải ráo riết, triệt để, thật thà, không nể nang, không thêm bớt. Phải vạch rõ cả ưu điểm và khuyết điểm. Đồng thời, chớ dùng những lời mỉa mai, chua cay, đâm thọc. Phê bình việc làm, chứ không phải phê bình người. Những người bị phê bình thì phải vui lòng nhận xét để sửa đổi, không nên vì bị phê bình mà nản chí, hoặc oán ghét”. 

Tắm rửa cho sạch sẽ, phê bình để tiến bộ

Tự mình phải mạnh dạn công khai tự phê bình, có khuyết điểm gì nói bằng hết cho dù đó là việc làm khó khăn, đau đớn. Khi được người khác phê bình thì phải vui vẻ tiếp thu với thái độ thực sự cầu thị chứ không phải chỉ nhận lỗi qua loa hoặc tìm cách bao biện cho khuyết điểm của mình rồi lại “chứng nào tật nấy”. 

Năm 1951, khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của dân tộc ta đang ở giai đoạn khó khăn ác liệt, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết bài “Tự phê bình” (Báo Nhân dân ngày 20/5/1951). Người khuyên: “Ai cũng cần tắm rửa cho mình mẩy sạch sẽ. Thì ai cũng cần tự phê bình cho tư tưởng và hành động đúng đắn”. Bác nêu vấn đề và Bác tự giải đáp: “Tự phê bình là gì? Là thật thà nhận, công khai nhận trước mặt mọi người những khuyết điểm của mình để tìm cách sửa chữa”.

Theo Bác Hồ, “Điều đó nói thì dễ, nhưng làm thì khó, khó là vì người ta hay có lòng tự ái. Thừa nhận cái sai, cái dốt, cái kém của mình, thì sợ mất thể diện, mất uy tín, mất địa vị”. Có thể nói, tự phê bình chính là cuộc cách mạng diễn ra ngay trong bản thân mỗi con người chúng ta, là đấu tranh với chính bản thân mình, làm một việc gì xấu mà lúc ấy không biết là xấu. Vậy phải tự xét mình đó là ý thức tự rèn luyện, tự tu dưỡng, tự phấn đấu, tự răn mình.

Theo Bác: “Sợ mất oai tín và thể diện mình, không dám tự phê bình. Lại nói: nếu phê bình khuyết điểm của mình, của đồng chí mình, của Đảng và Chính phủ, thì địch sẽ lợi dụng mà công kích ta. Nói như vậy là lầm to. Khuyết điểm cũng như chứng bệnh. Phê bình cũng như uống thuốc. Sợ phê bình, cũng như có bệnh mà giấu bệnh, không dám uống thuốc. Để đến nỗi bệnh ngày càng nặng, không chết “cũng la lết quả dưa”.

Thực tế cho thấy, những cán bộ không dám công khai thừa nhận khuyết điểm của mình, e sợ lời phê bình của đồng sự và của nhân dân, thì người đó ngày càng lao vào khuyết điểm, càng giảm sút uy tín dẫn đến hư hỏng. Trong tư tưởng của Bác Hồ, tự phê bình và phê bình là việc làm như là công việc hàng ngày, hiển nhiên cần thiết. 

Không chỉ kêu gọi, nhắc nhở mọi người, mà bản thân Bác luôn gương mẫu tự phê bình và yêu cầu mọi người phải thẳng thắn góp ý phê bình cho chính Bác. Có lần Bác nói: “Tôi làm điều xấu, các đồng chí trông thấy, phải phê bình cho tôi sửa chữa ngay. Nếu tôi có vết nhọ trên trán, các đồng chí trông thấy, lại lấy cớ “nể Cụ” không nói là tôi mang nhọ mãi. Nhọ ở trên trán thì không quan trọng, nhưng nếu có vết nhọ ở trong óc, ở tinh thần, mà không nói cho người ta sửa, tức là hại người ta”. Những lời dạy ấy của Bác thật chí tình, chí lý.

Nói về Đảng, “một đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một đảng hỏng. Một đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế mới là một Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính”. 

Theo Bác: “Nếu mỗi cán bộ, mỗi đảng viên làm việc đúng hơn, khéo hơn, thì thành tích của Đảng còn to tát hơn nữa. Cán bộ và đảng viên làm việc không đúng, không khéo thì còn nhiều khuyết điểm. Khuyết điểm nhiều thì thành tích ít. Khuyết điểm ít thì thành tích nhiều. Đó là lẽ tất nhiên. Vì vậy, ngay từ bây giờ, các cơ quan, các cán bộ, các đảng viên, mỗi người mỗi ngày, phải thiết thực tự kiểm điểm và kiểm điểm đồng chí mình. Hễ thấy khuyết điểm phải kiên quyết tự sửa chữa và giúp đồng chí mình sửa chữa. Phải như thế, Đảng mới chóng phát triển, công việc mới chóng thành công”. 

Học Bác về tự phê bình và phê bình

Tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là một di sản vô giá, mãi trường tồn cùng dân tộc. Việc học tập tư tưởng Hồ Chí Minh về tự phê bình, phê bình và sửa chữa khuyết điểm cho đến nay vẫn có ý nghĩa sống còn, cấp thiết để xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng, củng cố chính quyền, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong sạch, vững mạnh.

Thực tế, trong nhiều năm qua ở những nơi tiến hành tự phê bình và phê bình nghiêm túc đã giúp các tổ chức đảng nắm được điểm mạnh, điểm yếu của tập thể mình cũng như của từng cán bộ, đảng viên. Đã góp phần phát hiện những sơ hở, thiếu sót, kịp thời khắc phục sửa chữa và làm rõ một số vụ việc tiêu cực, vi phạm nghiêm trọng để xử lý. Và cũng chính ở những nơi này, tình đồng chí trong nội bộ đoàn kết gắn bó, uy tín của tổ chức đảng đối với quần chúng được nâng cao, nhiều cán bộ, đảng viên kể cả những đồng chí có sai lầm, khuyết điểm đã vươn lên tiến bộ. 

Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy, nhiều nơi việc tiến hành tự phê bình và phê bình còn hình thức, chỉ làm chiếu lệ. Nhiều cán bộ đảng viên trong sinh hoạt Đảng thường tự phê bình chung chung về ưu điểm, khuyết điểm giống nhau. Tập thể tổ chức Đảng tiến hành tự phê bình và phê bình một cách phiến diện, hời hợt dựa vào cảm tính và cảm tình cá nhân để nhận xét, đánh giá, phân loại đảng viên.

Để khắc phục tình trạng này, điều quan trọng là cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ chủ chốt, phải thấm nhuần sâu sắc tinh thần tự phê bình và phê bình theo tư tưởng Hồ Chí Minh; coi đó vừa là một phẩm chất đạo đức của người đảng viên, cán bộ, vừa là một phương pháp đặc hiệu phòng tránh tiêu cực, vi phạm, giúp cán bộ, đảng viên ngày càng tiến bộ, trưởng thành.

Bình luận

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Đọc thêm

Kỳ 1: Hồi ức 'Cuộc Cách Mạng' tinh giản 35 năm trước

Ảnh minh hoạ. (Ảnh: Tuoitre online)
(PLVN) -  Thời điểm này, cả nước đang quyết tâm thực hiện nghiêm, nhanh gọn, khẩn trương Nghị quyết số 18 - NQ/TW của Đảng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Đây cũng là lúc, bên bàn trà dư, tửu hậu, trong công sở, ở mỗi gia đình,… mọi người đều đang xốn xang với những trạng thái tâm lý buồn - vui, xen lẫn cả lắng lo bởi sự tác động của “cuộc cách mạng” sắp xếp, tinh gọn ảnh hưởng đến vị trí việc làm, thu nhập và đời sống, nhất là Tết Nguyên đán đang cận kề.

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh
Nhân dịp Tết cổ truyền của dân tộc - Xuân mới Ất Tỵ 2025, sáng nay (23/1), Đoàn đại biểu lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã tới đặt vòng hoa, vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh và dâng hương tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ.

Đại đoàn kết - sức mạnh thắng mọi khó khăn, thử thách

Phát biểu chỉ đạo tại Đại hội đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam lần thứ X, Tổng Bí thư Tô Lâm (khi đó là Tổng Bí thư, Chủ tịch nước) khẳng định, chỉ có đoàn kết mới có thắng lợi. (Ảnh: Phạm Thắng)
(PLVN) - Đại đoàn kết không chỉ là sức mạnh hiện tại mà còn là nền tảng cho tương lai. Từ sức mạnh này, chúng ta có thể xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh và hạnh phúc, vững vàng tiến bước lên đài vinh quang, sánh vai với các cường quốc năm châu.

Cùng xây dựng và bảo vệ một thế giới đoàn kết, hòa bình

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu khai mạc Hội nghị Ban Chấp hành Liên minh Nghị viện Pháp ngữ. (Ảnh: NL)
(PLVN) - Chủ tịch Quốc hội tin tưởng rằng, Liên minh Nghị viện Pháp ngữ cũng như những tổ chức liên nghị viện khác, sẽ là nơi các nghị sĩ tiếp tục thể hiện quan điểm, phản ánh nguyện vọng của Nhân dân, cùng xây dựng và bảo vệ một thế giới đoàn kết, hòa bình, thúc đẩy hợp tác đa phương.

Ông Hầu A Lềnh giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang

Ông Hầu A Lềnh giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang
(PLVN) -   Bộ Chính trị điều động, phân công, chỉ định đồng chí Hầu A Lềnh giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang; điều động đồng chí Nguyễn Mạnh Dũng về Văn phòng Trung ương Đảng để chờ phân công công tác.

Xây dựng cho được đội ngũ cán bộ lãnh đạo gương mẫu, quyết liệt

Đại hội XIII đã đặt ra những yêu cầu cụ thể về xây dựng đội ngũ cán bộ. (Ảnh: dangcongsan.vn)
(PLVN) -  Nhìn lại chặng đường 95 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Đảng Cộng sản Việt Nam, chúng ta vô cùng tự hào và hoàn toàn tin tưởng vào tương lai tươi sáng của Đảng và của dân tộc. Tuy nhiên, để đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới, chúng ta đang đứng trước nhiều vấn đề mới phải xử lý và một trong số đó là phải xây dựng cho được đội ngũ cán bộ lãnh đạo, người đứng đầu cấp ủy, cơ quan cần gương mẫu, chủ động, quyết liệt trong thực hiện nhiệm vụ được giao.

Tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện để vận hành hiệu quả bộ máy mới

Tổng Bí thư Tô Lâm biểu dương những kết quả đạt được thời gian qua. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) -   Ngày 21/1, tại Trụ sở Trung ương (T.Ư) Đảng, Ban Chỉ đạo T.Ư về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành T.Ư khóa XII Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả đã tổ chức Phiên họp lần thứ hai. Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo chủ trì Phiên họp.

Phiên đối thoại chiến lược quốc gia Việt Nam - WEF: Việt Nam mong muốn các đối tác, nhà đầu tư tiếp tục đồng hành, hợp tác

Thủ tướng chủ trì Phiên đối thoại chiến lược quốc gia Việt Nam WEF. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) - Trong chuyến tham dự Hội nghị thường niên lần thứ 55 Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) tại Davos và làm việc song phương tại Thụy Sỹ, sáng 21/1 giờ địa phương (chiều 21/1, giờ Hà Nội), Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên đối thoại chiến lược quốc gia Việt Nam - WEF (CSD) với chủ đề “Giải phóng tiềm năng tăng trưởng của Việt Nam: Thúc đẩy đầu tư và đổi mới sáng tạo vì một tương lai hùng cường” với sự tham dự của hơn 60 lãnh đạo tập đoàn toàn cầu.

Các nước Pháp ngữ quyết tâm bảo đảm hài hòa giữa tăng trưởng và bảo vệ môi trường

Chủ tịch Quốc hội phát biểu khai mạc Diễn đàn. (Ảnh: N.L)
(PLVN) - Theo Chủ tịch Quốc hội, Diễn đàn nghị viện về hợp tác Pháp ngữ là một trong những hoạt động của Nghị viện Pháp ngữ sau Hội nghị Thượng đỉnh tại Paris. Quốc hội Việt Nam mong muốn thông qua hoạt động này góp phần thúc đẩy hợp tác Pháp ngữ, trong đó có việc thực hiện phát triển bền vững, bảo đảm hài hòa giữa nỗ lực tăng trưởng, xóa đói nghèo và bảo vệ môi trường.

Giám đốc Công an tỉnh Bắc Giang được điều động làm Chánh văn phòng Bộ Công an

Giám đốc Công an tỉnh Bắc Giang được điều động làm Chánh văn phòng Bộ Công an
(PLVN) - Chiều 20/01/2025, tại Hà Nội, đã diễn ra Lễ công bố Quyết định của Bộ trưởng Bộ Công an về công tác cán bộ của Văn phòng Bộ Công an. Đại tá Nguyễn Quốc Toản (sinh năm 1978; quê quán thành phố Hải Phòng) - Giám đốc Công an tỉnh Bắc Giang được điều động đến nhận công tác và giữ chức vụ Chánh Văn phòng Bộ Công an từ ngày 20/01/2025

Phát huy nguồn lực người Việt ở nước ngoài

Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp cán bộ, nhân viên ĐSQ và người Việt tại CH Czech. (Ảnh VOV)
(PLVN) - “Tiếp tục sửa đổi, hoàn thiện luật để bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của kiều bào”, mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định vấn đề trên khi gặp cán bộ, nhân viên Đại sứ quán và cộng đồng người Việt Nam tại Czech trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Cộng hòa Czech.

Chống lãng phí: Góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu 100 năm

Bệnh viện Bạch Mai ở Hà Nam xây xong bỏ hoang phế. (Ảnh minh họa: Thương hiệu và Công luận)
(PLVN) - Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, đất nước ta trong 95 năm qua đã đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Năm 2024, Đảng ta tiếp tục có những quyết sách chiến lược với sự chỉ đạo của người đứng đầu Đảng - Tổng Bí thư Tô Lâm và một quyết sách đáng chú ý của Tổng Bí thư được “gói gọn” trong bài viết “Chống lãng phí”.

Đoàn công tác Bộ Quốc phòng thăm Trường Sa

Đại tướng Nguyễn Tân Cương tặng quà Tết cho người dân ở Trường Sa.
(PLVN) -  Nhân dịp Tết cổ truyền Ất Tỵ 2025, Đoàn công tác Bộ Quốc phòng do Đại tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (BQP) làm Trưởng đoàn đã đến kiểm tra công tác sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), thăm, chúc Tết tại đảo Trường Sa (huyện đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa) và Nhà giàn DK1/12 trên thềm lục địa phía Nam của Tổ quốc.

Báo Pháp luật Việt Nam đạt giải A Giải Búa liềm vàng 2024

Báo Pháp luật Việt Nam đạt giải A Giải Búa liềm vàng 2024
(PLVN) -  Tối 20/1, tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội), Tổng Bí thư Tô Lâm dự và phát biểu chỉ đạo tại Lễ trao Giải báo chí toàn quốc về Xây dựng đảng (Giải Búa liềm vàng) lần thứ IX năm 2024. Báo Pháp luật Việt Nam vinh dự đạt giải A với loạt bài 5 kỳ “Chặn hiểm họa từ doanh nghiệp sân sau”.